T3, T4 (Tri İodo Trionin ve Tetra İodo Trionin),TSH ( Tiroid Sitimulan

ÜRİK ASİT
Ürik asit protein metabolizmasının artığıdır. Günde 750 mg
ouşur. Birkısmı idrar birksımı dışkıyla atılır.
Ürik asit için normal değerler:
Erkek: 3,4-7,0 mg/dl
Kadın: 2,4-5,7 mg/dl
Ürik Asidi Arttıran Sebepler
• Aşırı protein alımı
• Gut hastalığı
• Lösemi,
• Kan hastalıkları,
• Bazı tümörler,
• Böbrek yetmezliği,
• Kurşun zehirlenmesi,
• Bazı kalıtsal metabolik hastalıkarda ürik asit değeri
yükselir.
Ürik Asidi Azaltan Sebepler
• Hepatit ler,
• Metabolik hastalıklar,
• İnsulin kullanımında ürik asit değeri düşer.
ÜRE
BUN; Blood Urea Nitrojen;
Üre insan vücudunda nitrojen metabolizmasının son ürünüdür.
Yağ, protein ve karbonhidrat tüketimi sonucu karaciğerde üre
oluşur. Üre böbreklerden atılır. Bkz: BUN
Üre için normal Değerler:
Erkek: 10-50 mg/dl
Kadın: 10-50 mg/dl
Üreyi arttıran sebepler:
Böbrek hastalıkları,
Dolaşım bozuklukları, böbreğin yeterince kanlanamaması,
İdrar yollarının tıkanması,
Protein metabolizmasının artması,
Aşırı protein alımı,
Üreyi Azaltan Sebepler:
Karaciğer yetmezliği, siroz,
Bazı böbrek hastalıkları,
Beslenme bozukluğu,
Hormonal hastalıklar,
Gebeliğin son dönemi
Böbrek üstü bezi hastalıklarında üre miktarı azalır.
T3, T4 (Tri İodo Trionin ve
Tetra İodo Trionin)
İki tane troid hormonu vardır
(Tri İodo Trionin ve Tetra İodo
Trionin) T 3 ve T4; Tiroid hormonları boyun ön kısmında yer
alan tiroid bezinden salgılanır ve tüm vücudun metabolizmasını
düzenler. Tiroid hormonları vücudumuzun gaz pedalı gibidir.
Tiroid hormonu olmadan hücreler şekeri tam olarak kullanamaz.
Metabolizma yavaşlar , hücreler çalışamaz, büyüme gelişme ve
zeka geriliği olur. Tiroid hormonu fazlalığında ise aşırı bir
şeker kullanımı vardır. Tiroid hormonu vücudumuzun normal
çalışması büyüme, gelişme ve zeka için son derece gereklidir.
Bu hormonlar kanda kısmen proteinlere bağlı kısmen de serbest
halde dolaşırlar serbest olanlara Free T3 ve Free T4 ( kısaca
FT3, FT4 ) denir
T3 ve T4 için normal Değer:
T3 (Triiyodotrinin): 0.9 – 2.5nmol/L
FT3: 4 – 8.3 pmol/L
T4 (Total Tiroksin): 60-120 nmol/L
T3 ve T4 ü arttıran sebepler:
Tiroid bezinide adenom,
Diffüz guatr,
Beyinde TSH salgılayan adenom,
Tiroid bezinin iltihapları,
TSH salgılayan diğer tümörler,
Dışarıdan T3 verilmesi
T3 ve T4 ü azaltan sebepler:
Tiroid bezinin çalışamaması,
Radyasyon,
Tiroid bezinin iltihapları,
Hormonal yetmezlik sendromları
TSH ( Tiroid Sitimulan Hormon
)
Tiroid Stimülan Hormon: Tiroid bezinin çalışmasını sağlayan ve
beyinden salgılanan hormondur. TSH olmadan tiroid bezi normal
çalışamaz.
TSH için normal Değer:
TSH miktarı normalde 0,25-5 mlu/ml. arasında olmalıdır.
TSH Arttıran Sebepler
• Tiroid bezinin çalışmaması ( Hipotiroidi )
• Guatr
TSH Azaltan Sebepler
• Beynin TSH salgılayan bölümündeki hastalıklar
• Tiroid bezinin kontrolsuz olarak aşırı çalışması,
• Dışarıdan tiroid ilacı verilmesi.
TRİGLİSERİD
Trigliseridler bir gliserid molekülüne bağlı 3 yağ asidinden
oluşmuş yağlardır. Gıdayla dışarıdan da alınır vücuttada
sentezlenir. Enerji maddesi olarak yağ dokusunda depolanır.
Trigliserid için normal Değerler:
Erkek: 40-160 mg/dl
Kadın: 35-135 mg/dl
Trigliserid Değerini Arttıran Sebepler
•
•
•
•
•
•
Gıdayla fazla yağ alımı,
Genetik meyil,
Böbrek hastalıkları,
Pankreas iltihapları,
Doğum kontrol hapı kullanımı,
Şeker hastalığı.
Trigliserid Değerini Düşüren Sebepler
• Kalıtsal metabolizma hastalıkları
TRANSFERRİN
Transferin kanda demiri taşıyan bir proteindir. Her bir
trasferrin molekülü iki tane demir taşır. Transferrin testi
tek başına bir hastalığı göstermez. Beraberinde serum demiri,
ferritin, demir
bakılmalıdır.
bağlama
kapasitesi
ve
hemosiderin
de
Transferrinin normal değerleri:
Erkek: 275-430 mg/dl
Kadın: 275-430 mg/dl.
Transferin seviyesini düşüren sebepler
• Enfeksiyon hastalıkları,
• Tümörler
• Beslenme bozuklukları,
• Genetik hastalıklar,
• Karaciğer hastalıkları,
• Alkolizm,
• Gebelik
• Fazla kan nakli transferrin
sebeplerdir.
seviyesini
yükselten
SERÜLOPLAZMİN
Ceruloplasmin;
Serüloplazmin kanda bakırın bağlanıp taşındığı proteindir.
Serüloplazmin laboratuvar testinde kandaki miktarına bakılır.
Bakır metabolizması ve bakır depo hastalıklarında
Serüloplazmin laboratuvar testi önemli bilgiler verir.
Serüloplazmin miktarının düşmesine neden olan
hastalıklar:
•
•
Kronik karaciğer hastalıkları,
Malabsorbsyon ( besin emiliminin bozulması),
•
•
Malnutrisyon ( kötü beslenme),
Menkes sendromu,
•
•
Nefrotik sendrom,
Wilson hastalığı ( bakır depo hastalığı),
Serüloplazmin seviyesini arttıran sebepler:
•
Akut ve kronik enfeksiyon hastalıkları,
•
Lenfoma,
•
Gebelik,
•
Romatizmal artritis Serüloplazmin seviyesini
arttırır.
Referanslar:
1.
Kowdley KV. Inherited and metabolic hepatic disorders.
In: Goldman L, Ausiello D, eds. Cecil Medicine. 23rd ed.
Philadelphia, Pa: Saunders Elsevier; 2007:chap 154.
2.
Cox DW, Roberts EA. Wilson disease. In: Feldman M,
Friedman LS, Brandt LJ, eds. Sleisenger and Fordtran’s
Gastrointestinal and Liver Disease. 9th ed. Philadelphia, Pa:
Saunders Elsevier;2010:chap 75.
SODYUM ( Na+)
Na+;
Sodyum klor ile birlikte serumun en önemli mineralidir.
Hücrelerin içinde yaşayabilecekleri ortamı sağlarlar. Hücre
içinde az bulunur. Gıdayla alınır, idrar, ter ve dışkıyla
atılır. Böbrekten büyük oranda süzülür ve geri emilir, az bir
kısmı atılır.
Sodyum İçin Normal Değerler:
Sodyum normalde 137-145 mmol/L arasında olmalıdır.
Sodyum Testi ne için yapılır?
Sodyum dengesi bizi hayatta tutar.
Böbrek hastalıkları,
diyabet, karaciğer hastalıkları ve tansiyon için diüretik gibi
ilaçların kullanımında sodyum ve elektrolit dengesi kolayca
bozulur, bu nedenle bu hastaların izlenmesinde sodyum
miktarına sıklıkla bakılır.
Sodyum Miktarını Arttıran Sebepler
Aşırı tuz almak,
Böbrek hastalıkları,
Aşırı su kaybetmek,
Böbrek üsü bezi hastalıkları,
Şekersiz diyabet,
Şeker hastalığı,
İdrar söktürücüler.
Sodyum Miktarını Azaltan Sebepler
Böbrek hastalıkları,
Böbrek üstü bezi hastalıkları,
İdrar söktürücüler,
İlaçlar,
Aşırı terleme,
İshal gibi hastalıkların izlenmesinde Sodyum değeri
önemlidir.
PERİFERİK YAYMA
Formül Lökosit; Blood differential;
Kan
içindeki
hücrelerin
mikroskop
altında
detaylı
incelenmesidir. Hücrelerin normal, anormal, immatür olanları
ve yüzde oranları sayılır. Kanı oluşturan eritrositler ve 5
ana hücrenin incelemesi yapılır:
•
Nötrofil lökositler,
•
•
Lenfositler,
Monositler,
•
•
Eozinofiller,
Bazofiller sayılarak incelenir.
Periferik yayma ne için yapılır?
Kansızlık, enfeksiyonlar, lösemi araştırması amacıyla yapılır.
Kan Sayımı İçin normal değerler:
•
•
•
•
•
Nötrofiller: % 40 ila 60,
Lenfositler: % 20 ila 40,
Monositler: %2 ila 8,
Eozinofiller: %1 ila 4,
Bazofiller: % 0,5 ila 1 oranında bulunur.
Kanda beyaz küre artışı:
•
•
•
•
•
Enfeksiyonlara,
Akut streslere,
İnflamatuar hastalıklara,
Lösemiye,
İlaçlara bağlı olabilir.
Kan hücrelerinden birinin aşırı
rölatif olarak düşmesine yol açar.
yükselmesi
diğerlerinin
Nötrofil lökosit artışı:
•
•
Akut enfeksiyonlara,
Akut streslere,
•
•
Eklampsiye,
Gut hastalığına,
•
•
Myelositik lösemiye,
Romatizmal ateşe,
•
•
Romatoid artrite,
Tidoidit e,
•
Travmalara bağlı olabilir.
Nötrofil sayısında düşme:
•
•
Aplastik anemiye,
Kemoterapiye,
•
İnfluenza ve diğer viral enfeksiyonlara,
•
Ağır bakteriyel enfeksiyonlara,
•
Radyoterapi ve radyasyona maruz kalmaya bağlı
olabilir.
Lenfosit artışı:
•
•
•
•
•
•
Kronik bakteriyel enfeksiyonlara,
Hepatitlere,
İnfeksiyöz mononükleozis e,
Lenfositik lösemiye,
Multipl myelomaya,
Kabakulak, kızamık gibi bazı viral enfeksiyonlara
bağlı olabilir.
Lenfositlerde düşüklük:
•
•
•
•
•
Kemoterapiye,
HIV enfeksiyonuna,
Lösemiye,
Radyasyon tedavisi yada radyasyona maruz kalmaya,
Sepsise bağlı olabilir.
Monosit artışı:
•
•
•
Kronik inflamatuar hastalıklara,
Paraziter enfeksiyonlara,
Tüberküloza,
•
İnfeksiyöz mononükleozise,
•
Kızamık, kabakulak gibi bazı viral enfeksiyonlara
bağlı olabilir.
Eozinofil sayısında artış:
•
•
•
•
Alerjik reaksiyonlara,
Kanserlere,
Kollajen vasküler hastalıklara,
Paraziter enfeksiyonlara bağlı olabilir.
Bazofil miktarında düşme alerjik reaksiyonlarda görülür.
Referanslar:
Bagby GC. Leukopenia and leukocytosis. In: Goldman L, Ausiello
D, eds. Cecil Medicine. 23rd ed. Philadelphia, Pa: Saunders
Elsevier; 2007:chap 173.
Dinauer MC, Coates TD. Disorders of phagocyte function and
number. In: Hoffman R, Benz EJ Jr, Shattil SJ, et al, eds.
Hoffman Hematology: Basic Principles and Practice. 5th ed.
Philadelphia, Pa: Churchill Livingstone Elsevier; 2008:chap
PARİYETAL HÜCRE ANTİKORU
Antiparietal cells antibodies test; APCA
Pariyetal hücreler midede bulunur ve İntrensek faktöre denen
bir madde salgılayarak B12 vitamininin emilmesini sağlar. Bu
hücreye karşı yapılan antikor hücreleri bozarak vitamin B12
emilmesini engeller ve pernisiyöz anemi denen kansızlığa yol
açar. Otoimmün bir hastalıktır. Test ile kanda bu hücrelere
karşı antikor olup olmadığına bakılır.
Pariyetal Hücre için normal değerler:
Pariyetal hücre antikoru negatif olmalıdır.
Pariyetal hücre antikoru pozitifliği ne anlama
gelir?
Atrofik gastrit,
Diyabet,
Gastrik ülser,
Pernisiyöz anemi,
Tiroid hastalıkları.
İnsanların % 2 sinde anti pariyetal hücre antikoru pozitiftir.
Pozitiflik yaş ile artar. Tiroid hastalıkları ve tip 1 diyabet
gibi otoimmün hastalıkların varlığında test pozitifliği artar.
Referanslar:
1.
Antony AC. Megaloblastic anemias. In: Goldman L,
Ausiello D, eds. Cecil Medicine. 23rd ed. Philadelphia, Pa:
Saunders Elsevier