29 — Bu kural, bir işyerinde normatif hükümler ihtiva eden
advertisement
— 29 — Bu kural, bir işyerinde normatif hükümler ihtiva eden bir düzenlemenin tek olmasından hareket etmekte­ dir. Bu kural iş barışının sağlanmasına ve bu yoldan üretimin artırılmasına yöneliktir. MADDE — 56 Grev ve lokavt hakları Grev ve lokavt hakları tanınmıştır. Lokavtın anayasal hak olarak tanınması bir denge fikrinin sonucudur. Lokavtın yasaklanması yolunda belirlenen düşüncelerin uygulanması halinde, işverenlerin elinden tek mücadele ve mukabele oranımın alınma­ sı sonucu doğardı. Varlığı tartışılan lokavt hakkının Anayasal güvenceye kavuşturulması bu nedenle gerekmiştir. Sosyal alanda işçi ve işveren mücâdele ederlerken eşit araçlar kullanırlarsa, ancak o zaman, bu mücadele topluma zarar verici olmaktan çıkar. Aksi halde grevsiz lokavt ile lokavtsız grev ayrı sonuçlan verir. Grev ve lokavt hakları sadece toplu sözleşme yapı Urken uyuşmazlık çıkması halinde tanınmış; başka de­ yişle, hak grevi yolu tıkanmıştır. Mahkemelere saygı ve çalışma barışı ilkeleri hak grevinin yasaklanmasına âmil olmuştur. Bir toplu iş sözleşmesi döneminde mutlak iş barışı esası kabul edilmiştir. Bu haklarım her ikisi de iyi niyet kurallarına aykırı olarak, toplum zararına ve millî serveti tahrip etmek şeklinde kullanılamaz. Kanun koyucu bu çerçevede yasal düzenlemeler yapabilecektir. Grev sırasında gerek sendikaların karan ile, teşviki ile gerek grevci olmayanlar; gerek grevci işçiler ta­ rafından verilen zararlardan grevi yürüten sendika sorumludur. İşyerine verilen zararın, grev sonunda o iş yerinde çalışan1 işçilere yansıyacağı açıktır. Kanunla grevin ertelenebileceği ve yasaklanabileceği maddede ifade olunmuştur. Grev ve lokavtın yasaklandığı ve ertelendiği durumlar ile, bu anayasal kuruluşun özel maddesinde öngörü­ len hallerde uyuşmazlık Yüksek Hakem Kurulu tarafın dan çözümlenecektir. Siyasal grevler ve lokavtlar ile, dayanışma amaçlı grev ve lokavtlar, genel grev ve lokavtlar, işyeri işgal­ leri, direnişler ve verim düşürmeler anayasada hukuka aykırı olarak nitelendirilmişlerdir. Bunlar eskiden de yasak ve hukuka aykırı idiler. Bu açıklıkta Anayasa'da yer alması, herkes için anlaşılır bir düzenleme ihtiyacının duyulrnasıdır. Greve katılmayanların işyerine giriş ve çıkışlarının engellenmesinin yasaklanması, sendika • işçi • işveren ilişkisinin bozulmama amacı ile metne alınmış bir tedbirdir. MADDE — 57 Küçük işyerlerinde grev ve lokavt yasağı En çok beş işçi çalıştıran küçük işyerlerinde toplu iş sözleşmesi grev ve lokavt yapılamayacağı hükmü, pratik bir noktadan hareket etmekte, küçük işyerlerindeki işçilerin tümünün himaye edilmesini amaçlamak­ tadır. Sayıları pek çok olan beş işçi çalıştıran işyerlerinde toplu sözleşme yapılması esasen nadir rastlanan bir ihtimaldir. Böyle küçük işyerlerinde grev ve lokavt uygulaması ise, çalışanlar bakımından büyük sakıncaları beraberin­ de getirmektedir. Sendika enflasyonunu da önleyici nitelikte olan bu tedbir, bu işyerlerinde çalışanlara global bir himayeyi de temin etmektedir. Bakanlar Kurulu, iş kollarında akdedilen toplu iş sözleşmelerinin hükümlerinden, küçük işyerlerinde nite­ likleri uygun olanlara da tatbik eder. Bu himaye herhalde çok yaygın bir işçi topluluğunu kapsayacaktır. Millî Güvenlik Konseyi (S. Sayısı : 450)
