641 XIX. Ulusal Kimya Kongresi, Kuşadası, 2005 FKP75 AMİNO

XIX. Ulusal Kimya Kongresi, Kuşadası, 2005
FKP75
AMİNO ASİTLER VE HİDROKSİKARBOKSİLİK ASİTLERİN NaCl
ÇÖZELTİSİNDEKİ Al 7075 ALAŞIMININ KOROZYONUNA İNHİBİTÖR
ETKİLERİNİN KUANTUM KİMYASAL HESAPLAMALAR İLE İNCELENMESİ
Aysel Yurt, Gözen Bereket, Cemil Öğretir
Osmangazi Üniversitesi, Fen Edebiyat Fakültesi, Kimya Bölümü, Eskişehir
Metal ve alaşımlarının korozyonunun önlenmesinde organik inhibitörlerin kullanımı oldukça
yaygındır. Organik inhibitörlerin metal yüzeyine adsorplanarak inhibasyon sağladığına ilişkin
çok sayıda çalışma bulunmaktadır. Son yıllarda yarı deneysel yöntemlerle hesaplanan
kuantum kimyasal parametreler ile genel korozyon için deneysel olarak belirlenen inhibitör
etkinlikleri başarılı bir şekilde ilişkilendirilmiş; inhibitörlerin elektronik yapıları, işgal edilmiş
en yüksek moleküler enerji seviyeleri (EHOMO), işgal edilmemiş en düşük enerji seviyeleri
(ELUMO), reaktif merkezdeki yük yoğunlukları, molekül konformasyonları ve dipol
momentleri (µ) inhibitör etkinlikleri ile ilişkilendirilerek organik maddelerin fiziksel ve
kimyasal adsorpsiyonları hakkında önerilerde bulunulmuştur[1-4]. Fakat çukur korozyonun
önlenmesiyle ilgili olarak yarı deneysel yöntemlerin uygulanmasına dair bir çalışma
literatürde bulunmamaktadır.
Bu çalışmada Al 7075 alaşımının 0.05M NaCl çözeltisindeki korozyonunun önlenmesinde
inhibitör özelliği gösterdiği kaydedilen farklı yapıdaki altı hidroksi karboksilik asit ve altı
amino asitin inhibitör etkinlikleri [5] ile MOPAC 7 programındaki MNDO, AM1, PM3 yarı
deneysel yöntemleriyle hesaplanan reaktif merkezlerdeki yük yoğunlukları (qO, qN), µ,
EHOMO, ELUMO, ELUMO-EHOMO gibi kuantum kimyasal parametreleri ilişkilendirerek inhibasyon
mekanizması hakkında önerilerde bulunulmaya çalışılmıştır. Sıvı faz yarı deneysel
hesaplamalar sonucunda elde edilen kuantum kimyasal parametrelerin değerlendirilmesiyle
amino asitlerin pH=5’te PM3 yöntemi ile hidroksi karboksilik asitlerin de pH=8’de AM1
yöntemiyle inhibasyon mekanizmasının açıklanmasında uyumlu sonuçlar verdiği ve deneysel
verileri desteklediği saptanmıştır.
Kaynaklar
1. J. Vosta and J. Eliasek, Corros. Sci., 1971, 11, 223.
2. A. Chakrabarti, Br. Corros. J., 1984, 19, 124.
3. F.B. Growcock, Corrosion, 1989, 45, 1003.
4. G. Bereket, C. Ogretir and A. Yurt, J. Mol. Struct. (THEOCHEM), 2001, 571, 139.
5. G. Bereket and A. Yurt, Corros. Sci., 2001, 43, 1179.
641