3. SINIF ELEKTRİK TESİSATÇILIĞI ELEKTRİK BİLGİSİ SÖZLÜK A Akım : Hava, su gibi akışkanların ya da elektrik yüklerinin belli bir yönde akışı. Akım yoğunluğu : İletkenin birim kesitinden geçen akım şiddeti. Almaç : Elektrik akımını alıp başka bir kuvvete çeviren cihaz. Alternatif : Periyodik olarak değişen, dalgalı. Alternatif akım : Zamana bağlı olarak yönü ve şiddeti değişen akım. Amper : Akım şiddeti birimidir. Anahtar : Devrede akım yolunu açıp kapamaya yarayan devre elemanı. Alternatör : Dalgalı elektrik akımı veren üreteç. Ampermetre : Elektrik akım şiddetini ölçen araç. Anot : Bir elektrolitte elektrik akımının gelip bağlandığı ve içeri girdiği uç , artı uç . Atom : Birkaç türü birleşince çeşitli kimyasal bileşikleri (mo lekülleri ) bir tek türü ise bir kimyasal ögeyi oluşturan parçacık . Analog : Sürekli olarak değişebilen miktarlardaki detayı temsil eder. Akım Kapasitesi : Bu iletkenin güvenlikle taşıyabileceği maksimum akım miktarı. Analog Sinyal : Ayrılmış değerleri olmayan sürekli değişen elektrik sinyali B Batarya : Birden fazla pilin bir kap içinde seri veya paralel bağlanması ile elde edilen pil grubu . Baret: Koruyucu başlık 348 3. SINIF ELEKTRİK TESİSATÇILIĞI ELEKTRİK BİLGİSİ Beyz:Transistorun giriş ucu. Bant : Saniyedeki veri iletim hızının ortalama birimidir. Bobin : Bir iletken telin üst üste ya da yanyana sarılması ile üretilen devre elemanıdır. C-Ç Çalışma noktası :Transistorlu yükselteç devrelerinde beyz akımına göre değişen ve transistorun çalışma değerlerini tes pit eden nokta . Çekirdek :Transformatörün nüvesi. D Dielektrik :Yalıtkan elektrik akımını geçirmeyen . Direnç :Bir nesnenin elektrik akımına karşı durma özelliği, rezistans . Düğüm noktası :İki ve ya daha fazla iletkenin birbiri ile bağlandığı ek yeri . Düz polarma :Üretecin + ucunun elektronik devre elemanının P maddesine , - ucun da N tipi maddeye bağlanması ile oluşan devre . Desibel : Akustik gücü ifade etmekiçin kullanılır E Elektrik devresi :Elektrik akımının geçtiği yol. Elektrolit :Elektrik akımının geçtiği asitli sıvı. Elektrolitik kondansatör :Dielektrik maddesi elektrolit olan kondansatör . Elektromotor kuvveti (EMK) :Kapalı bir devreden birim yükün tek dolaşımı 349 3. SINIF ELEKTRİK TESİSATÇILIĞI ELEKTRİK BİLGİSİ için harcanan elektrik potansiyel enerji. Elektrot :Bir elektrolitin içine daldırılan iki iletken çubuktan her biri Enerji : İş yapabilme kabiliyeti. Endüktans : Tel tarafındaki manyetik alanda elektrik akımı depolayabilen telözelliği Empedans : Bir ekipman parçasından diğerine sinyalin ideal transferi F-G Farad : Bir volt gerilim uygulandığında 1 coulomb yükün saklandığı kapasitenin birimi. Frekans : Bir saniyede periyodik hareketin meydana gelme sayısı. Gerilim :Üretecin iki kutbu arasındaki potansiyel farkı . Güç kaybı : Isı şeklinde ortaya çıkan , kaybolan enerji . Gürültü : Bir kablo veya devrede sistemden normal olarak geçen sinyali engelleyen herhangi bir dış sinyal. H Haddelemek : Bir metali iki silindir arasında geçirip inceltmek . Havya :Lehim yapmaya yarayan araç . Hertz: Frekans birimi. Henry : Öz endüksiyon kat sayısı birimi . I-İ-j 350 İletim : Elektrik akımının geçmesi . 3. SINIF ELEKTRİK TESİSATÇILIĞI ELEKTRİK BİLGİSİ İndüksiyon : Kapalı bir devreyi ,şiddeti her an değişen bir manyetik alanın içine koyarak onun üzerinde bir elektrik akımı oluşturmak . İyon : Elektron kaybetmiş veya kazanmış atom . Jack : Devre bağlantısı yapmak için bir prizin takıldığı birleşim cihazı. K-L Kapasite : Kondansatörün enerji depo etme yeteneği . Katot : Eksi uç . Kısa devre : Akımın almaca uğramadan devresini tamamladığı durum . Koaksiyel kablo : Özel yapıya sahip anten veya mikrofon kablosu . Kondansatör : Elektrik yükünü depo eden eleman . Kutup : Pillerde veya mıknatıslardaki farklı uçlardan her biri . Kuvars : Yalıtkan , çok ince tanecikli kum. Lüks : Aydınlatma ölçü birimi. M Meger Multimetre Moment : Yalıtkan direncini ölçen alet. : Akım, gerilim, direnç, ısı ve frekans değerlerini ölçme yeteneğine sahip ölçü aleti . : Döndürme kuvveti . Maske : Korunmak için, özel olarak yapılmış, yüze geçirilen şey Mesnet :Dayanak Maxwel : Manyetik akı birimi 351 3. SINIF ELEKTRİK TESİSATÇILIĞI ELEKTRİK BİLGİSİ N Negatif : Eksi kutup . Neon lamba : İçinde neon gazı bulunan deşarj lambası. O-Ö Ohm : Alman fizik bilim adamının adı. Direnç birimi. Öz direnç : 1 m boyunda , 1 mm2 kesitindeki iletkenin direnci. P-R Paratoner : Yıldırımdan korunma aygıtı. Periyot : Pozitif ve negatif alternansın oluşması için geçen süre. Pil : Kimyasal enerjiyi elektrik enerjisine dönüştüren düzenek. Potansiyel : Elektrik seviyesi. Potansiyometre : Değeri ayarlanabilen direnç. Reosta :Elektrik devrelerinde akımı ayarlayan araç. Rezistans: Direnç. Rotor : Alternatif akım ve doğru akım jeneratörlerinin dönen kısmı, döneç . Röle : Akım ve voltaj değerleri yardımı ile akım yolunu açıp kapatarak sistemin çalışma mantığını düzenleyen elektromekanik cihaz Reaktör : Çekirdeksel parçalanmalar sonucu ortaya çıkan erkeyi, ısıl erke olarak kullanıma sokan aygıt. anlamdaş çekirdeksel fırın 352 3. SINIF ELEKTRİK TESİSATÇILIĞI ELEKTRİK BİLGİSİ S-Ş Sarım : Bir yalıtkan üzerine iletken sarılarak oluşturulan akım makarasının halkalarından her biri. Sensör : Algılayıcı eleman. Sığa(kapasite) : Bir iletkenin taşıdığı yükün potansiyeline oranıdır. Sigorta : Devreden geçen akımın belirli bir sınırın üstüne çıkması durumunda devreyi açması (akımı kesmesi) amacıyla kullanılan devre elemanlarına sigorta denir Sinyal: İşaret. Sipir : Bobinin sarım sayısı. Şarj : Elektrik yükü ile doldurmak Şönt : Paralel bağlı . Şalter : Bir devredeki elektrik akımını açıp kapama ya da de ğiştirme işini yapan araç T Ters polarma : Üretecin eksi ucunun P tipi yarı iletkene , artı ucunun ise N tipi yarı iletkene bağlandığı devre . Tolerans : Bir işin ölçüsündeki en küçük değer ile en büyük değer arasındaki ölçü farkı. Transformatör : Alternatif gerilimi alçaltıp yükselten makine. Transistor : Üç yarı iletkenin bileşiminden oluşmuş elektronik devre elemanı. Trafo : Trafo sinüsoidal alternatif akım enerjisini düşürmek ve yükseltmek amaçla kullanılan malzemelerdir Topraklama : Bir iletken ile toprak (yerkabuğu) arasında elektriksel bağlantı kurma. TSE: Türk Standartları Enstitüsü. Türbin : Su, buhar, gaz gibi herhangi bir akışkanın hareket enerjisiyle ve birtakım özel düzenler yardımıyla 353 3. SINIF ELEKTRİK TESİSATÇILIĞI ELEKTRİK BİLGİSİ dönerek çalışan araç. U-Ü Üreteç : Değişik enerji türlerini elektrik enerjisine dönüştüren araç. V Valf: Musluk Varyabl : Değişken ayarlı. VDE: Alman normu. Volt: Gerilim birimi. Voltmetre : Gerilim ölçen ölçü aleti W Watt: Güç birimi. Wattmetre : Güç ölçen ölçü aleti Y Yalıtkan : Elektrik akımını iletmeyen madde. Yük: Alıcı Yükselteç : Sinyal kuvvetlendirici. Z Zırh : Kabloyu mekanik etkilerden koruyan tabaka. Zener Diod : Gerilimi sabit tutmak amacıyla kullanılan diyot. 354