Liken Planus

Liken Planus
Liken planus sık görülen deriyi, ağız içini veya her ikisini birden etkileyen bir hastalıktır.
Toplumda %1 oranında görülür.
Liken planusun (LP) anlamak için önce ne olmadığını bilmek gerekir. Liken planus bir
enfeksiyon hastalığı değildir. Liken planusun başka bir kişiye bulaşması imkansızdır. Hastalık
bir kanser türü değildir, kalıtımsal olarak geçmez ve gıdalarla ilişkili değildir.
Liken planus deriyi, ağız içini ve bazen her ikisini de etkileyen enflamatuar bir deri
hastalığıdır.Hastalık cinsel bölgede de görülebilir. Hastalığın nedeni bilinmemektedir. Bazen
kalp, hipertansiyon ve eklem hastalıklarında kullanılan ilaçlara karşı liken planus tipinde
reaksiyon gelişebilir. Bu durumda ilaçlar kesildikten bir kaç hafta sonra döküntü gerilemeye
başlar. Liken planusu olan kişilerin bazılarında Hepatit C bulunabilir ve Dermatoloji uzmanınız
hepatiti C araştırmak için bazı kan tahlilleri isteyebilir. Liken planus erkek ve kadınları eşit olarak
etkiler ve en sık orta yaşlarda görülür.
Deride Liken Planus
Liken planusta deride kırmızımsı morumsu, çok kaşıntılı, düz yüzeyli kabarıklıklar meydana
gelir. Vücudun herhangi bir yerinde görülebilmekle birlikte el bileği ve ayak bileği en çok
görüldüğü yerlerdir. Hastalık sırtın alt bölgesi, boyun, bacaklar, cinsel bölge ve nadir olarak da
saçlı deri ve tırnaklarda görülebilir. Kalın olan döküntüler özellikle alt bacak ön yüzünde görülür.
Su kabarcığı olması nadirdir. Tipik görünümde olan liken planusu tanımak kolayken, bazen
biyopsi almak gerekebilir.
Bazen derideki liken plan daha az problem yaratır ve tedavi gerektirmeyebilir. Bununla birlikte
hastaların çoğunda kaşıntı şiddetlidir. Bir çok hastada hastalık 2 yıl sürer. İyileştiğinde sıklıkla
deride koyu renkli lekeler bırakır. Kendiliğinden ortaya çıkabildikleri gibi, kendiliğinden de
kaybolabilirler. Beş hastadan birinde ikinci bir liken planus atağı olur.
Liken planusta kesin tedavi olmamakla birlikte, hastalık gerileyene kadar tedavi kaşıntıyı azaltır
ve döküntüyü iyileştirir. Her liken planus olgusu birbirinden farklı olduğu için tedavi seçenekleri
de birbirinden farklıdır. En yaygın iki tedavi kortizonlu kremlerin ağızdan alınan
antihistaminiklerle birlikte kullanımıdır. Her iki ilaçta kaşıntıyı azaltır. Daha şiddetli liken planus
olgularında kortizon ağızdan verilebilir. PUVA denilen ultraviyole ışık tedavisi kullanılabilir.
Bu tedavileri almadan evvel doktorunuzla bu tedavilerin yan etkileri konusunda konuşun.
Liken plan tedavisinde doktorunuzun önerilerine uymak takipleri aksatmamak gerekir. Travmaya
uğrayan alanlarda liken planus lezyonları çıkabildiğinden derinizi travmalardan koruyun.
Ağızda liken planus
Ağız içindeki liken planus en çok yanakları, dişetleri ve dili etkiler. Ağızdaki liken planusu tedavi
etmek zordur, derideki liken planusa göre hastalık daha uzun sürer. Ne yazık ki liken plalnusu
bulunan bir çok hastanın az da olsa ağızlarında lezyon vardır. Ağızda liken bulunan beş
hastadan birinde ise deride liken planus vardır.
Ağızdaki liken planus beyaz çizgiler ve noktalar şeklinde görülür. Bu değişiklikler genellikle
rahatsızlığa yol açmazlar. Diş hekimleri rutin muayeneleri sırasında liken planusu
1/2
Liken Planus
saptayabilirler. Çok şiddetli liken planusta ağızda ağrılı yara ve ülserler görülebilir. Liken
planusu doğrulamak için ağızdan biyopsi almak gerekebilir.
Doktorunuz bu yaranın bir enfeksiyon sonucu gelişip gelişmediğini araştırmak isteyebilir. Bazen
biyopsiyi bir kaç kez tekrar etmek gerekebilir.
Liken planus tipinde alerjik reaksiyonlarda diş malzemelerine karşı gelişebilir, fakat bu durum
nadirdir. Eğer böyle bir durum var ise alerjiye neden olan madde çıkartılmalıdır.
Bir çok tedavi ağrıyı azaltmasına ve yaraları iyileştirmesine rağmen ağız içi liken planusunda
kesin tedavi yoktur. Ağrı ve yanma hissi yok ise tedavi yapmaya gerek yoktur. Çok şiddetli ağız
içi liken planus olguları lokal sürülen ve ağızdan alınan ilaçlarla tedavi edilebilir. Ağızdaki liken
planus kötü ağız bakımından negatif yönde etkilenir. Bu nedenle hastalar yılda iki kez diş
hekimine muayene olmalıdırlar.
Cinsel bölgede liken planus
Liken planusu bulunan beş bayandan bir tanesinde vajinal bölgede liken planus lezyonu vardır.
Eğer hafifse hiçbir rahatsızlığa yol açmaz. Fakat yara açılırsa, cinsel ilişki sırasında ağrıya
neden olabilir. Erkeklerde cinsel bölgede liken görülme sıklığı daha azdır.
Risk altında mısınız?Ağız içinde liken planusu olan hastalarda kanser geliştirme riski hafifçe
artmıştır. Bu nedenle ağız içinde liken planus bulunan hastalarda tütün ve alkol kullanımı kanser
gelişim riskini arttırdığı için yasaklanmalıdır. 6-12 ayda bir rutin ağız içi dermatolojik muayenesi
yapılmalıdır.
Diyet
Baharatlı gıdalar, domates ve domatesli ürünler, kafeinli kahve ve kola, cips, mısır patlağı, eğer
ağız içinde yara var ise liken planusu tetikleyebilir.
2/2