GÜMRÜK VE TİCARET BAKANLIĞI 2014 YILI EKİM AYI VERİ BÜLTENİ DIŞ TİCARET, ŞİRKET VE ESNAF GEÇİCİ İDARİ VERİLERİ Bakanlığımız idari kayıtlarından derlenen resmi olmayan geçici dış ticaret verilerine göre, Ekim ayı ihracatımız 13.209 milyon dolar, ithalatımız ise 19.411 milyon dolar olarak gerçekleşmiştir. TİM tarafından, 1 Kasım 2014 tarihinde kamuoyuna açıklanan birlik onay koduna tabi ihracatımız Ekim ayında 12.598 milyon dolar olarak açıklanmış olup, geriye kalan ihracat verileri ise birlik onay koduna tabi olmayan(İşlenmemiş kıymetli maden ihracatı, bedelsiz ihracat, deniz ve hava taşıtlarına yapılacak teslimat kapsamında ihracat vb.) kayıtları kapsamaktadır. Ocak-Eylül dönemine ilişkin dış ticaret verileri Bakanlığımız ve TÜİK ile ortaklaşa hazırlanarak TÜİK tarafından kamuoyu ile paylaşılan resmi dış ticaret verilerinden, Ekim ayına ait veriler ise Bakanlığımız idari kayıtlarından derlenerek hazırlanmıştır. Diğer taraftan, Resmi Dış Ticaret İstatistikleri, her ayın son iş günü TÜİK’in resmi internet sayfasından kamuoyuna duyurulmaktadır. 1 A. DIŞ TİCARET VERİLERİ I. Genel İhracat ve İthalat Ekim ayında ihracat bir önceki yılın aynı ayına göre % 7,85 oranında artmış, ithalat ise % 2,50 oranında azalmıştır. 2014 yılının Ekim ayında geçen yılın aynı ayına göre; İhracat, % 7,85 artarak 13.209 milyon dolar, İthalat, % 2,50 azalarak 19.411 milyon dolar, Dış ticaret hacmi, % 1,44 artarak 32.620 milyon dolar, Dış ticaret açığı, % 19,05 azalarak 6.202 milyon dolar olarak gerçekleşmiştir. Ekim ayında ihracatın ithalatı karşılama oranı % 68,0 olmuştur. İhracatın ithalatı karşılama oranı 2013 yılının Ekim ayında % 61,5 iken, 2014 yılının Ekim ayında % 68,0 olarak gerçekleşmiştir. Risk Yönetimi ve Kontrol Genel Müdürlüğü GÜMRÜK VE TİCARET BAKANLIĞI 2014 YILI EKİM AYI VERİ BÜLTENİ Tablo 1: Dış Ticaret Verileri, 2013-2014 (Milyon Dolar) Ocak - Eylül Dış Ticaret İhracat İthalat Dış Ticaret Hacmi Dış Ticaret Dengesi İhr./ İth. Karşılama Oranı (%) 2013 2014 112.373 187.625 299.998 -75.253 59,9 118.542 179.681 298.223 -61.139 66,0 Ekim Değişim (%) 5,49 -4,23 -0,59 -18,75 2013 2014 12.248 19.909 32.157 -7.661 61,5 13.209 19.411 32.620 -6.202 68,0 Ocak - Ekim Değişim (%) 7,85 -2,50 1,44 -19,05 2013 2014 124.621 207.535 332.156 -82.914 60,0 131.751 199.092 330.843 -67.341 66,2 Değişim (%) 5,72 -4,07 -0,40 -18,78 Grafik 1: Aylara Göre Dış Ticaret Verileri 2 Ocak-Ekim döneminde, • İhracat bir önceki yılın aynı dönemine göre % 5,72 oranında artış ile 124.621 milyon dolardan 131.751 milyon dolara yükselirken, ithalat ise % 4,07 oranındaki azalış ile 207.535 milyon dolardan 199.092 milyon dolara gerilemiştir. • 2014 yılı aynı dönemde, dış ticaret hacmi % 0,40 oranında azalarak 330.843 milyon dolar, dış ticaret açığı ise % 18,78 oranında azalarak 67.341 milyon dolar olarak gerçekleşmiştir. İhracatın ithalatı karşılama oranı ise %66,2’ye yükselmiştir. Risk Yönetimi ve Kontrol Genel Müdürlüğü GÜMRÜK VE TİCARET BAKANLIĞI 2014 YILI EKİM AYI VERİ BÜLTENİ Son 12 aylık dönemde(1), • İhracat bir önceki 12 aylık döneme göre % 5,40 oranında artış ile 150.979 milyon dolardan 159.127 milyon dolara yükselirken, ithalat % 1,88 oranında azalış ile 248.310 milyon dolardan 243.646 milyon dolara gerilemiştir. • Yine aynı dönemde, dış ticaret hacmi % 0,87 oranında artarak 402.773 milyon dolar, dış ticaret açığı ise % 13,16 oranında azalarak 84.518 milyon dolar olarak gerçekleşmiştir. İhracatın ithalatı karşılama oranı ise % 65,3’e yükselmiştir. II. Fasıllara Göre İhracat ve İthalat En fazla ihracat yapılan fasıl “Motorlu kara taşıtları, traktör, bisiklet, motosikletler” olmuştur. 2014 yılı Ekim ayında en çok ihraç edilen “Motorlu kara taşıtları, traktörler, bisikletler, motosikletler ve diğer kara taşıtları; bunların aksam, parça, aksesuarı” faslını (1.392 milyon dolar), “Kazanlar, makinalar, mekanik cihazlar ve aletler, nükleer reaktörler; bunların aksam ve parçaları” (1.136 milyon dolar) ve “Elektrikli makine ve cihazlar, aksam ve parçaları” (882 milyon dolar) ihracatı takip etmiştir. 3 Fasıllar düzeyinde en büyük 5 ihracat kalemi; Tablo 2: Fasıl Verilerine Göre İhracat (Milyon Dolar) Sıra No 1 2 3 4 5 1 Ocak - Eylül Fasıl Açıklaması Motorlu kara taşıtları,traktör,bisiklet,motosiklet ve diğer Kazan, makina ve cihazlar,aletler,parçaları Elektrikli makina ve cihazlar,aksam ve parçaları Örme giyim eşyası ve aksesuarları Demir ve çelik Diğer Toplam Ekim Ocak - Ekim 2013 2014 2013 2014 2013 2014 12.467 9.541 6.822 6.851 7.569 69.123 112.373 13.645 10.289 7.099 7.671 7.122 72.715 118.542 1.352 1.095 897 715 740 7.450 12.248 1.392 1.136 882 819 812 8.168 13.209 13.819 10.636 7.718 7.566 8.309 76.573 124.621 15.036 11.426 7.981 8.491 7.934 80.883 131.751 Kasım 2013-Eylül 2014 verileri, Bakanlığımız ve TÜİK tarafından kamuoyuna açıklanan Resmi Dış Ticaret istatistiklerinden, Ekim 2014 veriler ise Bakanlığımız idari kayıtlarından alınmıştır. Risk Yönetimi ve Kontrol Genel Müdürlüğü GÜMRÜK VE TİCARET BAKANLIĞI 2014 YILI EKİM AYI VERİ BÜLTENİ En fazla ithalat yapılan fasıl “Mineral yakıtlar” olmuştur. 2014 yılı Ekim ayında en çok ithal edilen “Mineral yakıtlar, mineral yağlar ve müstahzarları” faslını (4.535 milyon dolar), “Kazan: makina ve cihazlar, aletler, parçaları” (2.205 milyon dolar) ve “Elektrikli makine ve cihazlar, aksam ve parçaları” (1.592 milyon dolar) ithalatı takip etmiştir. Fasıllar düzeyinde en büyük 5 ithalat kalemi; Tablo 3: Fasıl Verilerine Göre İthalat (Milyon Dolar) Sıra No 1 2 3 4 5 Ocak - Eylül Fasıl Açıklaması Mineral yakıtlar,mineral yağlar ve müstahsalları,mumlar Kazan, makina ve cihazlar,aletler,parçaları Elektrikli makina ve cihazlar,aksam ve parçaları Demir ve çelik Motorlu kara taşıtları,traktör,bisiklet,motosiklet ve diğer Diğer Toplam Ekim Ocak - Ekim 2013 2014 2013 2014 2013 2014 41.435 22.099 12.846 13.925 12.143 85.177 187.625 41.743 20.526 13.089 13.262 10.882 80.179 179.681 4.887 2.414 1.511 1.479 1.404 8.216 19.909 4.535 2.205 1.592 1.463 1.443 8.174 19.411 46.322 24.512 14.357 15.404 13.547 93.393 207.534 46.278 22.730 14.681 14.725 12.324 88.353 199.092 4 III. Ülkelere Göre İhracat ve İthalat En fazla ihracat yapılan ülkeler sırasıyla Almanya, İngiltere ve Irak olmuştur. 2014 yılı Ekim ayında en fazla ihracat yapılan ülke Almanya (1.318 milyon dolar) olurken, bu ülkeyi sırasıyla İngiltere (875 milyon dolar) ve Irak (826 milyon dolar) izlemektedir. En fazla ihracat yapılan ülkeler; Tablo 4: Ülkelere Göre İhracat (Milyon Dolar) Sıra No 1 2 3 4 5 Ocak - Eylül Ülke Adı Almanya İngiltere Irak İtalya ABD Diğer Toplam 2013 2014 10.027 6.370 8.468 4.988 4.251 78.269 112.373 11.467 7.457 7.992 5.374 4.588 81.664 118.542 Ekim Değişim (%) 14,36 17,07 -5,62 7,75 7,92 4,34 5,49 2013 1.197 800 1.038 520 420 8.273 12.248 2014 1.318 875 826 573 554 9.063 13.209 Ocak - Ekim Değişim (%) 10,04 9,45 -20,44 10,19 31,95 9,55 7,84 Risk Yönetimi ve Kontrol Genel Müdürlüğü 2013 2014 11.225 7.170 9.506 5.508 4.671 86.542 124.621 12.785 8.332 8.818 5.947 5.142 90.726 131.751 Değişim (%) 13,90 16,22 -7,24 7,98 10,08 4,84 5,72 GÜMRÜK VE TİCARET BAKANLIĞI 2014 YILI EKİM AYI VERİ BÜLTENİ Grafik 2: İhracatta İlk 3 Ülkenin Genel İçindeki Payları En fazla ithalat yapılan ülkeler sırasıyla Çin, Rusya ve Almanya olmuştur. 2014 Ekim ayında en fazla ithalat yapılan ülke Çin Halk Cumhuriyeti (2.080 milyon dolar) olurken, bu ülkeyi sırasıyla Rusya Federasyonu (2.026 milyon dolar) ve Almanya (1.786 milyon dolar) izlemektedir. 5 En fazla ithalat yapılan ülkeler; Tablo 5: Ülkelere Göre İthalat (Milyon Dolar) Sıra No 1 2 3 4 5 Ocak - Eylül Ülke Adı Çin Halk Cumhuriyeti Rusya Federasyonu Almanya İtalya ABD Diğer Toplam 2013 2014 18.502 18.477 17.748 9.512 9.808 113.578 187.625 18.485 19.372 16.478 9.023 9.703 106.620 179.681 Ekim Değişim (%) -0,09 4,85 -7,15 -5,14 -1,07 -6,13 -4,23 2013 1.969 2.261 1.807 1.141 909 11.822 19.909 2014 2.080 2.026 1.786 1.011 819 11.690 19.411 Ocak - Ekim Değişim (%) 5,63 -10,40 -1,18 -11,37 -9,89 -1,12 -2,50 Risk Yönetimi ve Kontrol Genel Müdürlüğü 2013 2014 20.471 20.738 19.555 10.653 10.717 125.401 207.534 20.565 21.398 18.264 10.033 10.522 118.310 199.092 Değişim (%) 0,46 3,18 -6,60 -5,81 -1,82 -5,65 -4,07 GÜMRÜK VE TİCARET BAKANLIĞI 2014 YILI EKİM AYI VERİ BÜLTENİ Grafik 3: İthalatta İlk 3 Ülkenin Genel İçindeki Payları IV. Taşıma Şekillerine Göre İhracat ve İthalat 2014 Ekim ayında dış ticarette en çok kullanılan taşıma şekli deniz yolu taşımacılığı olmuştur. 2014 yılı Ekim ayında gerçekleştirilen ihracatın taşıma şekillerine bakıldığında en çok ihracat “Deniz Yolu” (7.323 milyon dolar) ile yapılırken, bu taşıma şeklini sırasıyla “Kara Yolu” (4.552 milyon dolar) ve “Hava Yolu” ulaşımı (1.216 milyon dolar) izlemektedir. Grafik 4: Taşıma Şekillerine Göre İhracat (Milyon Dolar) Risk Yönetimi ve Kontrol Genel Müdürlüğü 6 GÜMRÜK VE TİCARET BAKANLIĞI 2014 YILI EKİM AYI VERİ BÜLTENİ 2014 yılının Ekim ayında geçen yılın aynı ayına göre; 2014 yılı Ekim ayında gerçekleştirilen ithalatın taşıma şekillerine bakıldığında en çok ithalat “Deniz Yolu” (13.020 milyon dolar) ile yapılırken, bu taşıma şeklini sırasıyla “Kara Yolu” (2.933 milyon dolar) ve “Hava Yolu” ulaşımı (1.898 milyon dolar) izlemektedir. Grafik 5: Taşıma Şekillerine Göre İthalat (Milyon Dolar) 7 V. Ödeme Şekillerine Göre İhracat ve İthalat 2014 yılı Ekim ayında ihracatta tercih edilen ödeme şekillerine bakıldığında; en çok ihracat “Mal Mukabili Ödeme” (8.363 milyon dolar) ile yapılırken, bu ödeme şeklini “Vesaik Mukabili Ödeme” (1.982 milyon dolar) ve “Peşin Ödeme” (1.377 milyon dolar) takip etmiştir. 2014 Ekim ayında ithalatta tercih edilen ödeme şekillerine bakıldığında; en çok ithalat “Peşin Ödeme” (9.748 milyon dolar) ile yapılırken, bu ödeme şeklini “Mal Mukabili Ödeme” (5.784 milyon dolar) ve “Akreditif Ödeme” (1.456 milyon dolar) takip etmektedir. Risk Yönetimi ve Kontrol Genel Müdürlüğü GÜMRÜK VE TİCARET BAKANLIĞI 2014 YILI EKİM AYI VERİ BÜLTENİ Tablo 6: Ödeme Şekillerine Göre İhracat ve İthalat (Milyon Dolar) İHRACAT Ödeme Şekli Ocak - Eylül 2013 Mal Mukabili Ödeme Peşin Ödeme Vesaik Mukabili Ödeme Vadeli Akreditif Bedelsiz Özel Takas Akreditif Diğer* TOPLAM Ekim 2014 68.763 78.213 11.540 10.720 19.087 18.040 1.828 1.881 1.072 1.222 554 15 9.309 8.220 219 232 112.373 118.542 İTHALAT Ocak - Ekim 2013 2014 Ocak - Eylül 2013 2014 7.791 1.036 2.069 185 167 46 926 28 12.248 8.363 76.554 86.575 58.025 52.893 1.377 12.576 12.097 87.237 87.982 1.982 21.156 20.021 11.913 11.242 176 2.014 2.057 9.123 7.987 228 1.239 1.450 3.877 4.748 2 600 17 800 27 1.056 10.235 9.277 15.763 13.920 25 247 257 888 881 13.209 124.621 131.751 187.625 179.681 2013 2014 Ekim Ocak - Ekim 2013 2014 6.172 9.395 1.102 982 327 42 1.796 94 19.909 5.784 64.196 58.678 9.748 96.632 97.730 1.135 13.014 12.377 875 10.106 8.862 335 4.204 5.083 1 841 28 1.456 17.559 15.376 77 981 957 19.411 207.534 199.092 2013 2014 *"Diğer": Bağlı Muamele, Kabul Kredili Akreditif, Kabul Kredili Vesaik Mukabili, Kabul Kredili Mal Mukabili ve Özel Hesap ödeme şekillerini içermektedir. B. GÜMRÜK VERGİLERİNE İLİŞKİN VERİLER 2014 yılı Eylül ayında 6,4 Milyar TL, Ekim ayında ise 6,2 Milyar TL vergi gümrük idarelerince tahsil edildi. Gümrük idareleri tarafından 2014 yılı Eylül ayında 6,4 Milyar TL, Ekim ayında ise 6,2 Milyar TL vergi tahsil edildi, Eylül ayında tahsil edilen vergilerin toplam vergi gelirleri içerisindeki payı %24,43 olarak gerçekleşmiştir. 2014 yılı Ekim ayında Gümrük İdarelerince tahsil edilen vergiler bir önceki aya göre %3,40 azalış göstermiştir. C. ŞİRKET VERİLERİ Tablo 7: 2014 Yılı Ekim Ayında Kurulan Şirket Sayıları Türü Limited Şirket Anonim Şirket Kooperatif Ticari İşletme Şube TOPLAM Sayısı 3.296 781 58 3.134 1.606 8.875 2014 yılı Ekim ayında 3.296 Limited Şirket, 3.134 Ticari İşletme, 1.606 Şube, 781 Anonim Şirket, 58 Kooperatif kurulmuştur. Risk Yönetimi ve Kontrol Genel Müdürlüğü 8 GÜMRÜK VE TİCARET BAKANLIĞI 2014 YILI EKİM AYI VERİ BÜLTENİ Tablo 8: 2014 Yılı Ekim Ayında Kurulan Tek Kişilik Şirketlerin Sayısı Alt Türü Tek Kişilik Limited Şirket Tek Kişilik Anonim Şirket TOPLAM Sayısı 1.901 410 2311 2014 yılı Ekim ayında 1.901 tek kişilik Limited Şirket, 410 tek kişilik Anonim Şirket kurulmuştur. Grafik 6: 2014 Yılı Ekim Ayında Terkin Olan ve Tasfiyeye Giren Firma Sayıları 9 D. ESNAF VE SANATKÂR VERİLERİ Tablo 9: Esnaf ve Sanatkâr Sayıları Esnaf ve Sanatkârlar Sayı Kadın Erkek Toplam Esnaf ve Sanatkâr İşyeri 212.232 1.359.925 1.572.157 1.694.107 Türkiye genelinde toplam 1.572.157 esnaf ve sanatkâr bulunmaktadır. Bu esnaf ve sanatkârların işletmekte olduğu toplam işyeri sayısı 1.694.107’dir. Risk Yönetimi ve Kontrol Genel Müdürlüğü GÜMRÜK VE TİCARET BAKANLIĞI 2014 YILI EKİM AYI VERİ BÜLTENİ Tablo 10: 2014 Yılı Ekim Ayında Esnaf ve Sanatkâr İşletmeleri Tescil-Terkin Sayıları Ocak-Eylül İşlem Tescil (Açılış) Terkin (Kapanış) Ekim Değişim (%) 2013 2014 145.998 80.246 151.549 71.023 3,8 -11,49 2013 2014 12.200 6.144 13.337 9.776 Ocak-Ekim Değişim (%) 9,32 59,11 2013 2014 158.793 86.720 164.886 80.799 Değişim (%) 3,84 -6,83 2014 yılının Ekim ayında Türkiye genelinde toplam 13.337 tane esnaf ve sanatkâr işletmesi kurulmuş, 9.776 esnaf ve sanatkâr işletmesi ise kapanmıştır. 2014 yılının Ekim ayındaki tescil ve terkin durumlarına baktığımızda Ekim 2013’e göre daha fazla tescil ve daha fazla terkin yapıldığı görülmektedir. Ekim 2014’de bir önceki yılın aynı dönemine göre daha fazla esnaf işletmesi açılmış, daha fazla esnaf işletmesi kapanmıştır. Ekim 2013’de Türkiye genelinde toplam 12.200 esnaf ve sanatkâr işletmesi açılmış, 6.144 esnaf ve sanatkâr işletmesi ise kapanmıştır. 2014 Yılı boyunca Ekim ayına kadar yapılan toplam tescil ve terkin sayılarına bakıldığında ise bir önceki yılın aynı dönemine göre tescil sayılarının arttığı, terkin sayılarının ise azaldığı görülmektedir. 10 Tablo 11: En Fazla Artış Gösteren 5 Meslek Ocak-Eylül Meslek 2013 Servis Aracı İşletmeciliği Kadın ve Erkek Kuaförlüğü Aperatif Yiyecek Maddeleri İmal ve Satıcılığı Lokantacılık Taksicilik 5.041 3.450 1.729 2.679 1.518 2014 5.477 3.853 2.076 3.025 1.893 Ekim Değişim (%) 8,65 11,68 20,07 12,92 24,7 2013 668 351 170 279 156 2014 596 226 198 178 148 Ocak-Ekim Değişim (%) -10,78 -35,61 16,47 -36,2 -5,13 2013 5.709 3.801 1.899 2.958 1.674 2014 6.073 4.079 2.274 3.203 2.041 Değişim (%) 6,38 7,31 19,75 8,28 21,92 2014 yılının Ekim ayında sayısı en fazla artan meslekler (tescil-terkin farkına göre) ve geçmiş dönemlerle kıyaslaması yukarıdaki tabloda verilmiştir. Buna göre en fazla artış gösteren meslek servis aracı işletmeciliğidir. Bu durum bir önceki yılın aynı dönemi ile benzerlik göstermektedir. Risk Yönetimi ve Kontrol Genel Müdürlüğü GÜMRÜK VE TİCARET BAKANLIĞI 2014 YILI EKİM AYI VERİ BÜLTENİ Tablo 12: En Fazla Azalış Gösteren 5 Meslek Ocak-Eylül Meslek 2013 Bakkallık, Bayilik, Büfecilik Şoförlük Kamyonculuk, Kamyonetçilik Nakliyecilik ve Nakliyat Komisyonculuğu Tuhafiyecilik 3.396 -1.179 -491 1.452 233 2014 4.579 -813 186 1.825 481 Ekim Değişim (%) 34,84 -31,04 -137,88 25,69 106,44 2013 116 -105 -47 130 -4 2014 -251 -150 -149 -141 -37 Ocak-Ekim Değişim (%) -316,38 42,86 217,02 -208,46 825 2013 3.512 -1.284 -538 1.582 229 2014 4.328 -963 37 1.684 444 Değişim (%) 23,23 -25 -106,88 6,45 93,89 2014 yılının Ekim ayında sayısı en çok azalan meslekler (tescil-terkin farkına göre) ve geçmiş dönemlerle kıyaslaması yukarıdaki tabloda verilmiştir. Buna göre Ekim 2014’de en fazla azalış gösteren meslek Bakkallık, Bayilik, Büfeciliktir. Diğer yılların aynı dönemlerine bakıldığında bu mesleğin artış eğiliminde olduğu görülmektedir. Şoförlük mesleği ile ilgili azalmalar, mevzuat gereği bu meslek erbabının esnaf ve sanatkâr sayılmamasından kaynaklanmaktadır. 11 Risk Yönetimi ve Kontrol Genel Müdürlüğü GÜMRÜK VE TİCARET BAKANLIĞI 2014 YILI EKİM AYI VERİ BÜLTENİ YASAL UYARI Bültende yer verilen görüş ve değerlendirmeler, hiçbir kişi, kurum veya kuruluşa herhangi bir taahhüt içermemekte olup, sadece bilgi amaçlıdır. Bültende yer alan bilgiler, kaynak gösterilmek suretiyle yayımlanabilir; ancak bu bilgiler ticari amaçlarla kullanılamaz. Bültendeki bilgilerin telif ve diğer her türlü hakkı Gümrük ve Ticaret Bakanlığına aittir. Gümrük ve Ticaret Bakanlığı, Bültende yer alan bilgi, görüş ve değerlendirmelerin doğru, değişmez ve eksiksiz olması konusunda hiçbir taahhüt ve sorumluluk kabul etmez. Bültendeki bilgilerin yanlış veya eksik kullanımı veya yorumlanması sonucunda Gümrük ve Ticaret Bakanlığına hiçbir kusur veya sorumluluk yüklenemez. Gümrük ve Ticaret Bakanlığı, Bültende yer alan bütün bilgileri ve tasarımı önceden bildirimde bulunmaksızın değiştirebilir veya Bültenden kaldırabilir. 12 Risk Yönetimi ve Kontrol Genel Müdürlüğü