GÜMRÜK VE TİCARET BAKANLIĞI 2015 YILI MAYIS AYI VERİ BÜLTENİ DIŞ TİCARET, ŞİRKET VE ESNAF GEÇİCİ İDARİ VERİLERİ Bakanlığımız idari kayıtlarından derlenen resmi olmayan geçici dış ticaret verilerine göre, Mayıs ayı ihracatımız 11.063 milyon dolar, ithalatımız ise 17.876 milyon dolar olarak gerçekleşmiştir. TİM tarafından, 1 Haziran 2015 tarihinde kamuoyuna açıklanan birlik onay koduna tabi ihracatımız Mayıs ayında 10.819 milyon dolar olarak açıklanmış olup, geriye kalan ihracat verileri ise birlik onay koduna tabi olmayan (İşlenmemiş kıymetli maden ihracatı, bedelsiz ihracat, deniz ve hava taşıtlarına yapılacak teslimat kapsamında ihracat vb.) kayıtları kapsamaktadır. 2014 ve 2015 yıllarına ait Ocak-Nisan dönemine ilişkin dış ticaret verileri Bakanlığımız ve TÜİK ile ortaklaşa hazırlanarak TÜİK tarafından kamuoyu ile paylaşılan resmi dış ticaret verilerinden, Mayıs aylarına ait veriler ise Bakanlığımız idari kayıtlarından derlenerek hazırlanmıştır. Diğer taraftan, Resmi Dış Ticaret İstatistikleri, her ayın son iş günü TÜİK’in resmi internet sayfasından kamuoyuna duyurulmaktadır. A. DIŞ TİCARET VERİLERİ I. Genel İhracat ve İthalat Mayıs ayında ihracat bir önceki yılın aynı ayına göre % 17,82 oranında, ithalat ise % 14,35 oranında azalmıştır. 2015 yılının Mayıs ayında geçen yılın aynı ayına göre; İhracat, % 17,82 azalarak 11.063 milyon dolar, İthalat, % 14,35 azalarak 17.876 milyon dolar, Dış ticaret hacmi, % 15,71 azalarak 28.939 milyon dolar, Dış ticaret açığı, % 8,04 azalarak 6.813 milyon dolar olarak gerçekleşmiştir. Mayıs ayında ihracatın ithalatı karşılama oranı % 61,9 olmuştur. İhracatın ithalatı karşılama oranı 2014 yılının Mayıs ayında % 64,5 iken, 2015 yılının Mayıs ayında % 61,9 olarak gerçekleşmiştir. Risk Yönetimi ve Kontrol Genel Müdürlüğü 1 GÜMRÜK VE TİCARET BAKANLIĞI 2015 YILI MAYIS AYI VERİ BÜLTENİ Tablo 1: Dış Ticaret Verileri, 2014-2015 (Milyon Dolar) Ocak - Nisan Dış Ticaret İhracat İthalat Dış Ticaret Hacmi Dış Ticaret Dengesi İhr./ İth. Karşılama Oranı (%) 2014 2015 53.506 78.117 131.622 -24.611 68,5 50.477 70.663 121.140 -20.186 71,4 Mayıs Değişim (%) -5,66 -9,54 -7,96 -17,98 2014 2015 13.462 20.872 34.334 -7.409 64,5 11.063 17.876 28.939 -6.813 61,9 Ocak - Mayıs Değişim (%) -17,82 -14,35 -15,71 -8,04 2014 2015 66.968 98.988 165.956 -32.020 67,7 61.540 88.539 150.079 -27.000 69,5 Değişim (%) -8,11 -10,56 -9,57 -15,68 Grafik 1: Aylara Göre Dış Ticaret Verileri 2 Son 12 aylık dönemde, • İhracat bir önceki yılın aynı dönemine göre % 2,74 oranında azalış ile 156.256 milyon dolardan 151.968 milyon dolara gerilerken, ithalat % 5,74 oranındaki azalış ile 245.825 milyon dolardan 231.724 milyon dolara gerilemiştir. • Bir önceki yılın aynı döneminde ise dış ticaret hacmi % 4,57 oranında azalarak 383.693 milyon dolar, dış ticaret açığı ise % 10,96 oranında azalarak 79.756 milyon dolar olarak gerçekleşmiştir. İhracatın ithalatı karşılama oranı ise %65,6’ya yükselmiştir. Risk Yönetimi ve Kontrol Genel Müdürlüğü GÜMRÜK VE TİCARET BAKANLIĞI 2015 YILI MAYIS AYI VERİ BÜLTENİ II. Geniş Ekonomik Grupların (GEG) Sınıflamasına Göre İhracat ve İthalat En fazla ihracat “Hammadde (Ara mallar)” grubundan yapılmıştır. 2015 yılı Mayıs ayında Geniş Ekonomik Grupların sınıflamasına göre ihracat incelendiğinde; en çok ihracat “Hammadde (Ara mallar)” (5.274 milyon dolar) grubunda yapılırken, bu grubu sırasıyla “Tüketim malları” (4.571 milyon dolar) ve “Yatırım (Sermaye) malları” (1.146 milyon dolar) grupları takip etmiştir. Tablo 2: GEG Sınıflamasına Göre İhracat (Milyon Dolar) Sıra No 1 2 3 Ocak - Nisan Sektör adı 2014 2015 Yatırım (sermaye) malları Hammadde (ara mallar) Tüketim malları Diğer 5.154 26.876 21.246 229 4.914 26.032 19.298 233 Toplam 53.506 50.477 Mayıs Değişim (%) -4,66 -3,14 -9,17 1,47 -5,66 2014 2015 1.474 6.505 5.408 75 1.146 5.274 4.571 73 13.462 11.063 Ocak - Mayıs Değişim (%) -22,25 -18,93 -15,49 -3,16 -17,82 2014 2015 6.628 33.381 26.654 304 6.060 31.306 23.869 305 66.968 61.540 Değişim (%) -8,57 -6,22 -10,45 0,33 -8,11 En fazla ithalat “Hammadde (Ara mallar)” grubundan yapılmıştır. 2015 yılı Mayıs ayında Geniş Ekonomik Grupların sınıflamasına göre ithalat incelendiğinde; en çok ithalat “Hammadde (Ara mallar)” (12.304 milyon dolar) grubunda yapılırken, bu grubu sırasıyla “Yatırım (Sermaye) malları” (3.183 milyon dolar) ve “Tüketim malları” (2.360 milyon dolar) grupları takip etmiştir. Tablo 3: GEG Sınıflamasına Göre İthalat (Milyon Dolar) Sıra No 1 2 3 Ocak - Nisan Sektör adı 2014 2015 Yatırım (sermaye) malları Hammadde (ara mallar) Tüketim malları Diğer 11.662 57.145 9.157 153 11.428 49.799 9.276 161 Toplam 78.117 70.663 Mayıs Değişim (%) -2,01 -12,86 1,30 5,27 -9,54 2014 2015 3.158 15.146 2.534 33 3.183 12.304 2.360 29 20.872 17.876 Ocak - Mayıs Değişim (%) 0,78 -18,76 -6,88 -11,69 -14,35 Risk Yönetimi ve Kontrol Genel Müdürlüğü 2014 2015 14.820 72.292 11.691 186 14.611 62.103 11.636 190 98.988 88.539 Değişim (%) -1,41 -14,09 -0,47 2,25 -10,56 3 GÜMRÜK VE TİCARET BAKANLIĞI 2015 YILI MAYIS AYI VERİ BÜLTENİ III. Fasıllara Göre İhracat ve İthalat En fazla ihracat yapılan fasıl “Motorlu kara taşıtları” olmuştur. 2015 yılı Mayıs ayında en çok ihraç edilen “Motorlu kara taşıtları” faslını (1.154 milyon dolar), “Kazan, makina ve cihazlar, aletler, parçaları” (970 milyon dolar) ve “Örme giyim eşyası ve aksesuarları” (693 milyon dolar) ihracatı takip etmiştir. Fasıllar düzeyinde en büyük 5 ihracat kalemi; Tablo 4: Fasıl Verilerine Göre İhracat (Milyon Dolar) Sıra No 1 2 3 4 5 Ocak - Nisan Fasıl Açıklaması Motorlu kara taşıtları Kazan, makina ve cihazlar,aletler,parçaları Örme giyim eşyası ve aksesuarları Elektrikli makina ve cihazlar,aksam ve parçaları Demir ve çelik Diğer Toplam Mayıs Ocak - Mayıs 2014 2015 2014 2015 2014 2015 6.068 4.493 3.240 3.191 3.338 33.176 53.506 5.829 4.071 2.769 2.587 2.533 32.687 50.477 1.654 1.214 869 829 866 8.030 13.462 1.154 970 693 659 559 7.028 11.063 7.722 5.707 4.108 4.021 4.204 41.206 66.968 6.983 5.041 3.462 3.246 3.092 39.715 61.540 4 En fazla ithalat yapılan fasıl “Mineral yakıtlar, mineral yağlar” olmuştur. 2015 yılı Mayıs ayında en çok ithal edilen “Mineral yakıtlar, mineral yağlar ve müstahzarları” faslını (3.364 milyon dolar), “Kazanlar, makinalar, mekanik cihazlar ve aletler, nükleer reaktörler, bunların aksam ve parçaları” (2.251 milyon dolar) ve “Motorlu kara taşıtları” (1.581 milyon dolar) ithalatı takip etmiştir. Fasıllar düzeyinde en büyük 5 ithalat kalemi; Tablo 5: Fasıl Verilerine Göre İthalat (Milyon Dolar) Sıra No 1 2 3 4 5 Ocak - Nisan Fasıl Açıklaması Mineral yakıtlar,mineral yağlar Kazan, makina ve cihazlar,aletler,parçaları Motorlu kara taşıtları Demir ve çelik Elektrikli makina ve cihazlar,aksam ve parçaları Diğer Toplam Mayıs Ocak - Mayıs 2014 2015 2014 2015 2014 2015 18.439 9.327 4.376 5.746 5.814 34.415 78.117 13.935 8.303 5.199 5.185 5.987 32.055 70.663 4.401 2.409 1.397 1.607 1.497 9.561 20.872 3.364 2.251 1.581 1.402 1.340 7.939 17.876 22.840 11.736 5.772 7.353 7.311 43.975 98.988 17.299 10.554 6.780 6.587 7.327 39.993 88.539 Risk Yönetimi ve Kontrol Genel Müdürlüğü GÜMRÜK VE TİCARET BAKANLIĞI 2015 YILI MAYIS AYI VERİ BÜLTENİ IV. Ülkelere Göre İhracat ve İthalat En fazla ihracat yapılan ülkeler sırasıyla Almanya, İngiltere ve Irak olmuştur. 2015 yılı Mayıs ayında en fazla ihracat yapılan ülke Almanya (1.020 milyon dolar) olurken, bu ülkeyi sırasıyla İngiltere (692 milyon dolar) ve Irak (662 milyon dolar) izlemektedir. En fazla ihracat yapılan ülkeler; Tablo 6: Ülkelere Göre İhracat (Milyon Dolar) Sıra No 1 2 3 4 5 Ocak - Nisan Ülke Adı Almanya İngiltere Irak İtalya A.B.D. Diğer Toplam 2014 5.008 3.183 4.056 2.491 1.888 36.880 53.506 2015 4.355 3.877 3.122 2.231 2.097 34.795 50.477 Mayıs Değişim (%) -13,05 21,81 -23,01 -10,45 11,03 -5,65 -5,66 2014 1.349 799 1.037 627 516 9.134 13.462 2015 1.020 692 662 496 476 7.716 11.063 Ocak - Mayıs Değişim (%) -24,42 -13,34 -36,16 -20,92 -7,62 -15,52 -17,82 2014 6.358 3.982 5.093 3.118 2.404 46.014 66.968 2015 5.374 4.570 3.785 2.727 2.573 42.511 61.540 Değişim (%) -15,47 14,75 -25,68 -12,55 7,03 -7,61 -8,11 5 Grafik 2: İhracatta İlk 3 Ülkenin Genel İçindeki Payları Risk Yönetimi ve Kontrol Genel Müdürlüğü GÜMRÜK VE TİCARET BAKANLIĞI 2015 YILI MAYIS AYI VERİ BÜLTENİ En fazla ithalat yapılan ülkeler sırasıyla Çin, Almanya ve Rusya olmuştur. 2015 yılı Mayıs ayında en fazla ithalat yapılan ülke Çin Halk Cumhuriyeti (1.935 milyon dolar) olurken, bu ülkeyi sırasıyla Almanya (1.847 milyon dolar) ve Rusya Federasyonu (1.770 milyon dolar) izlemektedir. En fazla ithalat yapılan ülkeler; Tablo 7: Ülkelere Göre İthalat (Milyon Dolar) Sıra No 1 2 3 4 5 Ocak - Nisan Ülke Adı Çin Almanya Rusya Federasyonu A.B.D. İtalya Diğer Toplam 2014 7.932 7.351 8.813 4.252 3.925 45.843 78.117 2015 8.443 6.601 7.601 3.930 3.398 40.689 70.663 Mayıs Değişim (%) 6,45 -10,20 -13,75 -7,57 -13,44 -11,24 -9,54 2014 2.112 1.887 2.096 1.153 1.109 12.514 20.872 2015 1.935 1.847 1.770 1.064 945 10.316 17.876 Ocak - Mayıs Değişim (%) -8,36 -2,16 -15,58 -7,77 -14,80 -17,57 -14,35 2014 10.043 9.239 10.909 5.405 5.034 58.357 98.988 2015 10.378 8.448 9.370 4.994 4.342 51.006 88.539 Değişim (%) 3,34 -8,56 -14,10 -7,61 -13,74 -12,60 -10,56 6 Grafik 3: İthalatta İlk 3 Ülkenin Genel İçindeki Payları Risk Yönetimi ve Kontrol Genel Müdürlüğü GÜMRÜK VE TİCARET BAKANLIĞI 2015 YILI MAYIS AYI VERİ BÜLTENİ V. Taşıma Şekillerine Göre İhracat ve İthalat 2015 Mayıs ayında dış ticarette en çok kullanılan taşıma şekli deniz yolu taşımacılığı olmuştur. 2015 yılı Mayıs ayında gerçekleştirilen ihracatın taşıma şekillerine bakıldığında en çok ihracat “Deniz Yolu” (6.183 milyon dolar) ile yapılırken, bu taşıma şeklini sırasıyla “Kara Yolu” (3.721 milyon dolar) ve “Hava Yolu” ulaşımı (1.000 milyon dolar) izlemektedir. Grafik 4: Taşıma Şekillerine Göre İhracat (Milyon Dolar) Not: Diğer taşıma şekli, kendinden hareketli araçlar ve postayla göndermeyi içermektedir. 7 2015 yılı Mayıs ayında gerçekleştirilen ithalatın taşıma şekillerine bakıldığında ise, en çok ithalat “Deniz Yolu” (11.816 milyon dolar) ile yapılırken, bu taşıma şeklini sırasıyla “Kara Yolu” (2.844 milyon dolar) ve “Hava Yolu” ulaşımı (1.570 milyon dolar) izlemektedir. Grafik 5: Taşıma Şekillerine Göre İthalat (Milyon Dolar) Not: Diğer taşıma şekli, kendinden hareketli araçlar ve postayla göndermeyi içermektedir. Risk Yönetimi ve Kontrol Genel Müdürlüğü GÜMRÜK VE TİCARET BAKANLIĞI 2015 YILI MAYIS AYI VERİ BÜLTENİ VI. Ödeme Şekillerine Göre İhracat ve İthalat 2015 yılı Mayıs ayında ihracatta tercih edilen ödeme şekillerine bakıldığında; en çok ihracat “Mal Mukabili Ödeme” (7.047 milyon dolar) ile yapılırken, bu ödeme şeklini “Vesaik Mukabili Ödeme” (1.528 milyon dolar) ve “Peşin Ödeme” (1.267 milyon dolar) takip etmiştir. 2015 yılı Mayıs ayında ithalatta tercih edilen ödeme şekillerine bakıldığında; en çok ithalat “Peşin Ödeme” (8.710 milyon dolar) ile yapılırken, bu ödeme şeklini “Mal Mukabili Ödeme” (5.124 milyon dolar) ve “Akreditif Ödeme” (1.476 milyon dolar) takip etmektedir. Tablo 8: Ödeme Şekillerine Göre İhracat ve İthalat (Milyon Dolar) İHRACAT Ödeme Şekli Mal mukabili ödeme Peşin ödeme Vesaik mukabili ödeme Vadeli akreditif Bedelsiz Özel takas Akreditif Diğer* TOPLAM Ocak - Nisan Mayıs İTHALAT Ocak - Mayıs Ocak - Nisan Mayıs Ocak - Mayıs 2014 2015 2014 2015 2014 2015 2014 2015 2014 2015 2014 2015 35.166 4.722 8.497 821 435 7 3.755 103 53.506 33.401 4.810 7.378 671 486 3 3.623 105 50.477 8.775 1.198 2.061 248 118 2 1.027 34 13.462 7.047 1.267 1.528 161 146 1 888 25 11.063 43.940 5.920 10.558 1.069 553 9 4.783 137 66.968 40.448 6.077 8.906 832 631 4 4.511 130 61.540 22.344 37.734 5.104 3.991 2.120 11 6.387 425 78.117 18.099 37.021 4.182 3.004 2.235 8 5.780 335 70.663 4.142 11.367 1.261 799 613 3 2.599 87 20.872 5.124 8.710 909 792 787 1 1.476 77 17.876 26.486 49.101 6.366 4.791 2.732 14 8.986 512 98.988 23.222 45.731 5.091 3.796 3.022 9 7.255 412 88.539 *"Diğer": Bağlı Muamele, Kabul Kredili Akreditif, Kabul Kredili Vesaik Mukabili, Kabul Kredili Mal Mukabili ve Özel Hesap ödeme şekillerini içermektedir. B. GÜMRÜK VERGİLERİNE İLİŞKİN VERİLER 2015 yılı Mayıs ayında 7,1 Milyar TL vergi Gümrük İdarelerince tahsil edildi. Gümrük İdareleri tarafından 2015 yılı Nisan ayında 7.239 Milyon TL, Mayıs ayında 7.074 Milyon TL vergi tahsil edilmiştir. 2015 yılı Mayıs ayında Gümrük İdarelerince tahsil edilen vergiler bir önceki aya göre % 2,28 azalış göstermiştir. 2015 yılı Nisan ayında tahsil edilen vergilerin toplam vergi gelirleri içerisindeki payı % 22,68 olarak gerçekleşmiştir. Risk Yönetimi ve Kontrol Genel Müdürlüğü 8 GÜMRÜK VE TİCARET BAKANLIĞI 2015 YILI MAYIS AYI VERİ BÜLTENİ C. ŞİRKET VERİLERİ Tablo 9: 2015 Yılı Mayıs Ayında Kurulan Şirket Sayıları Türü Sayısı Anonim Şirket Limited Şirket Kooperatif Ticari İşletme Şube TOPLAM 1.013 4.592 84 3.743 1.980 11.412 2015 yılı Mayıs ayında 4.592 Limited Şirket, 3.743 Ticari İşletme, 1.980 Şube, 1.013 Anonim Şirketi ve 84 Kooperatif kurulmuştur. Tablo 10: 2015 Yılı Mayıs Ayında Kurulan Tek Kişilik Şirketlerin Sayısı Alt Türü Anonim Şirket Limited Şirket TOPLAM Sayısı 565 2.775 3.340 2015 yılı Mayıs ayında 565 tek kişilik Anonim Şirket, 2.775 tek kişilik Limited Şirket kurulmuştur. Grafik 6: 2015 Yılı Mayıs Ayında Terkin Olan ve Tasfiyeye Giren Firma Sayıları Risk Yönetimi ve Kontrol Genel Müdürlüğü 9 GÜMRÜK VE TİCARET BAKANLIĞI 2015 YILI MAYIS AYI VERİ BÜLTENİ D. ESNAF VE SANATKÂR VERİLERİ Tablo 11: Esnaf ve Sanatkâr Sayıları Esnaf ve Sanatkarlar Kadın Erkek Toplam Esnaf ve Sanatkâr İşyeri Sayısı Sayı 222.955 1.369.100 1.592.055 1.715.241 Türkiye genelinde toplam 1.592.055 esnaf ve sanatkâr bulunmaktadır. Bu esnaf ve sanatkârların işletmekte olduğu toplam işyeri sayısı 1.715.241’dir. Tablo 12: 2015 Yılı Mayıs Ayında Esnaf ve Sanatkâr İşletmeleri Tescil-Terkin Sayıları Ocak-Nisan İşlem Tescil (Açılış) Terkin (Kapanış) 2014 78.186 37.324 2015 81.229 39.909 Mayıs Değişim (%) 3,89% 6,93% 2014 2015 15.653 7.456 14.311 6.416 Ocak-Mayıs Değişim (%) -8,57% -13,95% 2014 2015 93.839 44.780 95.540 46.325 Değişim (%) 1,81% 3,45% 2015 yılının Mayıs ayında Türkiye genelinde toplam 14.311 tane esnaf ve sanatkâr işletmesi kurulmuş, 6.416 esnaf ve sanatkâr işletmesi ise kapanmıştır. 2015 yılının Mayıs ayındaki tescil ve terkin durumlarına baktığımızda Mayıs 2014’e göre daha az tescil ve daha az terkin yapıldığı görülmektedir. Ocak-Nisan 2015’de bir önceki yılın aynı dönemine göre daha fazla esnaf işletmesi açılmış, daha fazla esnaf işletmesi kapanmıştır. Mayıs 2014’de Türkiye genelinde toplam 15.653 esnaf ve sanatkâr işletmesi açılmış, 7.456 esnaf ve sanatkâr işletmesi ise kapanmıştır. Risk Yönetimi ve Kontrol Genel Müdürlüğü 10 GÜMRÜK VE TİCARET BAKANLIĞI 2015 YILI MAYIS AYI VERİ BÜLTENİ Tablo 13: En Fazla Artış Gösteren 5 Meslek (Artış Sayıları) Ocak-Nisan Meslek Servis Aracı İşletmeciliği Bakkallık, Bayilik, Büfecilik Lokantacılık Kadın ve Erkek Kuaförlüğü Kafe, Kafeterya, Kahvaltı Salonu İşletmeciliği 2014 2.717 2.512 1.520 1.820 752 2015 2.083 2.992 1.652 2.082 863 Mayıs 2014 361 380 283 440 151 2015 514 459 360 351 208 Ocak-Mayıs 2014 3.078 2.892 1.803 2.260 903 2015 2.598 3.454 2.012 2.433 1.070 2015 yılı Mayıs ayında sayısı en fazla artan meslekler (tescil-terkin farkına göre) ve geçmiş dönemle kıyaslaması yukarıdaki tabloda verilmiştir. Buna göre en fazla artış gösteren meslek Servis Aracı İşletmeciliği mesleğidir. Tablo 14: En Fazla Azalış Gösteren 5 Meslek (Azalış Sayıları) Ocak-Nisan Meslek Şoförlük Plak, Bant, Video, VCD, DVD Kayıt, Kiralama ve Satıcılığı Manifaturacılık Hızarcılık ve Bıçkıcılık Mahrukatçılık (Odun, Kömür v.b. Alım ve Satımı) 2014 -430 -38 25 -27 36 2015 -565 -42 9 -30 54 Mayıs 2014 -85 15 -8 -7 8 2015 -110 -12 -12 -7 -5 Ocak-Mayıs 2014 -515 -46 40 -34 44 2015 -674 -54 -3 -37 49 2015 yılı Mayıs ayında sayısı en çok azalan meslekler (tescil-terkin farkına göre) ve geçmiş dönemle kıyaslaması yukarıdaki tabloda verilmiştir. Buna göre Mayıs 2015’de en fazla azalış gösteren meslek Şoförlüktür. 2014 yılı aynı döneminde de bu meslek erbabının sayısının azaldığı görülmektedir. Risk Yönetimi ve Kontrol Genel Müdürlüğü 11 GÜMRÜK VE TİCARET BAKANLIĞI 2015 YILI MAYIS AYI VERİ BÜLTENİ YASAL UYARI Bültende yer verilen görüş ve değerlendirmeler, hiçbir kişi, kurum veya kuruluşa herhangi bir taahhüt içermemekte olup, sadece bilgi amaçlıdır. Bültende yer alan bilgiler, kaynak gösterilmek suretiyle yayımlanabilir; ancak bu bilgiler ticari amaçlarla kullanılamaz. Bültendeki bilgilerin telif ve diğer her türlü hakkı Gümrük ve Ticaret Bakanlığına aittir. Gümrük ve Ticaret Bakanlığı, Bültende yer alan bilgi, görüş ve değerlendirmelerin doğru, değişmez ve eksiksiz olması konusunda hiçbir taahhüt ve sorumluluk kabul etmez. Bültendeki bilgilerin yanlış veya eksik kullanımı veya yorumlanması sonucunda Gümrük ve Ticaret Bakanlığına hiçbir kusur veya sorumluluk yüklenemez. Gümrük ve Ticaret Bakanlığı, Bültende yer alan bütün bilgileri ve tasarımı önceden bildirimde bulunmaksızın değiştirebilir veya Bültenden kaldırabilir. 12 Risk Yönetimi ve Kontrol Genel Müdürlüğü