Nisan Ayı Bülteni - Risk Yönetimi ve Kontrol Genel Müdürlüğü

GÜMRÜK VE TİCARET BAKANLIĞI
2015 YILI MART AYI VERİ BÜLTENİ
DIŞ TİCARET, ŞİRKET VE ESNAF GEÇİCİ İDARİ VERİLERİ
Bakanlığımız idari kayıtlarından derlenen resmi olmayan geçici dış ticaret verilerine göre, Mart ayı ihracatımız
12.547 milyon dolar, ithalatımız ise 18.785 milyon dolar olarak gerçekleşmiştir.
TİM tarafından, 1 Nisan 2015 tarihinde kamuoyuna açıklanan birlik onay koduna tabi ihracatımız Mart ayında
11.229 milyon dolar olarak açıklanmış olup, geriye kalan ihracat verileri ise birlik onay koduna tabi olmayan
(İşlenmemiş kıymetli maden ihracatı, bedelsiz ihracat, deniz ve hava taşıtlarına yapılacak teslimat kapsamında
ihracat vb.) kayıtları kapsamaktadır.
2014 ve 2015 yıllarına ait Ocak ve Şubat aylarına ilişkin dış ticaret verileri Bakanlığımız ve TÜİK ile ortaklaşa
hazırlanarak TÜİK tarafından kamuoyu ile paylaşılan resmi dış ticaret verilerinden, Mart aylarına ait veriler ise
Bakanlığımız idari kayıtlarından derlenerek hazırlanmıştır.
Diğer taraftan, Resmi Dış Ticaret İstatistikleri, her ayın son iş günü TÜİK’in resmi internet sayfasından
kamuoyuna duyurulmaktadır.
A. DIŞ TİCARET VERİLERİ
I. Genel İhracat ve İthalat
Mart ayında ihracat bir önceki yılın aynı ayına göre % 13,45 oranında, ithalat ise % 5,75 oranında azalmıştır.
2015 yılının Mart ayında geçen yılın aynı ayına göre;

İhracat, % 13,45 azalarak 12.547 milyon dolar,

İthalat, % 5,75 azalarak 18.785 milyon dolar,

Dış ticaret hacmi, % 8,99 azalarak 31.332 milyon dolar,

Dış ticaret açığı, % 14,79 artarak 6.237 milyon dolar olarak gerçekleşmiştir.
Mart ayında ihracatın ithalatı karşılama oranı % 66,8 olmuştur.
İhracatın ithalatı karşılama oranı 2014 yılının Mart ayında % 72,7 iken, 2015 yılının Mart ayında % 66,8 olarak
gerçekleşmiştir.
Risk Yönetimi ve Kontrol Genel Müdürlüğü
1
GÜMRÜK VE TİCARET BAKANLIĞI
2015 YILI MART AYI VERİ BÜLTENİ
Tablo 1: Dış Ticaret Verileri, 2014-2015 (Milyon Dolar)
Ocak - Şubat
Dış Ticaret
İhracat
İthalat
Dış Ticaret Hacmi
Dış Ticaret Dengesi
İhr./ İth. Karşılama Oranı (%)
2014
2015
25.454
37.526
62.980
-12.073
67,8
24.587
33.563
58.150
-8.976
73,3
Mart
Değişim
(%)
-3,40
-10,56
-7,67
-25,65
2014
2015
14.497
19.931
34.428
-5.434
72,7
12.547
18.785
31.332
-6.237
66,8
Ocak - Mart
Değişim
(%)
-13,45
-5,75
-8,99
14,79
2014
2015
39.951
57.457
97.408
-17.506
69,5
37.135
52.348
89.482
-15.213
70,9
Değişim
(%)
-7,05
-8,89
-8,14
-13,10
Grafik 1: Aylara Göre Dış Ticaret Verileri
2
Son 12 aylık dönemde,
•
İhracat bir önceki yılın aynı dönemine göre % 0,09 oranında azalış ile 154.764 milyon dolardan
154.628 milyon dolara gerilerken, ithalat % 5,31 oranındaki azalış ile 250.361 milyon dolardan 237.073 milyon
dolara gerilemiştir.
•
Bir önceki yılın aynı döneminde ise dış ticaret hacmi % 11,09 oranında azalarak 360.368 milyon dolar,
dış ticaret açığı ise % 20,13 oranında azalarak 76.207 milyon dolar olarak gerçekleşmiştir. İhracatın ithalatı
karşılama oranı ise %65,2’ye yükselmiştir.
Risk Yönetimi ve Kontrol Genel Müdürlüğü
GÜMRÜK VE TİCARET BAKANLIĞI
2015 YILI MART AYI VERİ BÜLTENİ
II. Fasıllara Göre İhracat ve İthalat
En fazla ihracat yapılan fasıl “Motorlu kara taşıtları” olmuştur.
2015 yılı Mart ayında en çok ihraç edilen “Motorlu kara taşıtları, traktörler, bisikletler, motosikletler ve diğer
kara taşıtları, bunların aksam, parça, aksesuarı” faslını (1.460 milyon dolar), “Kıymetli veya yarı kıymetli taşlar”
(1.269 milyon dolar) ve “Kazanlar, makinalar, mekanik cihazlar ve aletler, nükleer reaktörler, bunların aksam
ve parçaları” (1.073 milyon dolar) ihracatı takip etmiştir.
Fasıllar düzeyinde en büyük 5 ihracat kalemi;
Tablo 2: Fasıl Verilerine Göre İhracat (Milyon Dolar)
Sıra
No
1
2
3
4
5
Ocak - Şubat
Fasıl Açıklaması
Motorlu kara taşıtları
Kıymetli veya yarı kıymetli taşlar
Kazanlar, makinalar, mekanik cihazlar ve aletler
Demir ve çelik
Örme giyim eşyası ve aksesuarı
Diğer
Toplam
Mart
Ocak - Mart
2014
2015
2014
2015
2014
2015
2.655
1.662
2.117
1.652
1.588
15.780
25.454
2.844
3.620
1.877
1.268
1.383
13.595
24.587
1.703
1.829
1.158
845
836
8.127
14.497
1.460
1.269
1.073
757
668
7.320
12.547
4.357
3.491
3.276
2.497
2.424
23.907
39.951
4.304
4.889
2.950
2.024
2.052
20.915
37.135
3
En fazla ithalat yapılan fasıl “Mineral yakıtlar, mineral yağlar” olmuştur.
2015 yılı Mart ayında en çok ithal edilen “Mineral yakıtlar, mineral yağlar ve müstahzarları” faslını (3.762
milyon dolar), “Kazanlar, makinalar, mekanik cihazlar ve aletler, nükleer reaktörler, bunların aksam ve
parçaları” (2.217 milyon dolar) ve “Motorlu kara taşıtları, traktörler, bisikletler, motosikletler ve diğer kara
taşıtları, bunların aksam, parça, aksesuarı” (1.594 milyon dolar) ithalatı takip etmiştir.
Fasıllar düzeyinde en büyük 5 ithalat kalemi;
Tablo 3: Fasıl Verilerine Göre İthalat (Milyon Dolar)
Sıra
No
1
2
3
4
5
Ocak - Şubat
Fasıl Açıklaması
Mineral yakıtlar, mineral yağlar
Kazanlar, makinalar, mekanik cihazlar ve aletler
Motorlu kara taşıtları
Elektrikli makina ve cihazlar
Demir ve çelik
Diğer
Toplam
Mart
Ocak - Mart
2014
2015
2014
2015
2014
2015
9.435
4.343
1.812
2.744
2.802
16.389
37.526
7.198
3.893
2.057
3.010
2.628
14.777
33.563
4.551
2.417
1.202
1.554
1.375
8.832
19.931
3.762
2.217
1.594
1.507
1.393
8.312
18.785
13.986
6.760
3.015
4.298
4.178
25.221
57.457
10.960
6.110
3.651
4.516
4.021
23.089
52.348
Risk Yönetimi ve Kontrol Genel Müdürlüğü
GÜMRÜK VE TİCARET BAKANLIĞI
2015 YILI MART AYI VERİ BÜLTENİ
III. Ülkelere Göre İhracat ve İthalat
En fazla ihracat yapılan ülkeler sırasıyla Almanya, İngiltere ve Irak olmuştur.
2015 yılı Mart ayında en fazla ihracat yapılan ülke Almanya (1.077 milyon dolar) olurken, bu ülkeyi sırasıyla
İngiltere (1.032 milyon dolar) ve Irak (751 milyon dolar) izlemektedir.
En fazla ihracat yapılan ülkeler;
Tablo 4: Ülkelere Göre İhracat (Milyon Dolar)
Sıra
No
1
2
3
4
5
Ocak - Şubat
Ülke Adı
Almanya
İngiltere
Irak
ABD
BAE
Diğer
Toplam
2014
2.422
1.493
2.034
939
907
17.658
25.454
2015
2.136
2.051
1.591
1.029
964
16.817
24.587
Mart
Değişim
(%)
-11,83
37,40
-21,81
9,54
6,27
-4,76
-3,40
2014
1.311
836
1.000
466
500
10.385
14.497
2015
Ocak - Mart
Değişim
(%)
1.077
1.032
751
599
577
8.510
12.547
-17,82
23,58
-24,85
28,55
15,36
-18,05
-13,45
2014
3.733
2.328
3.034
1.405
1.407
28.043
39.951
2015
3.213
3.083
2.342
1.628
1.541
25.327
37.135
Değişim
(%)
-13,93
32,44
-22,81
15,84
9,50
-9,68
-7,05
4
Grafik 2: İhracatta İlk 3 Ülkenin Genel İçindeki Payları
En fazla ithalat yapılan ülkeler sırasıyla Çin, Rusya ve Almanya olmuştur.
2015 yılı Mart ayında en fazla ithalat yapılan ülke Çin Halk Cumhuriyeti (2.347 milyon dolar) olurken, bu ülkeyi
sırasıyla Rusya Federasyonu (2.203 milyon dolar) ve Almanya (1.814 milyon dolar) izlemektedir.
Risk Yönetimi ve Kontrol Genel Müdürlüğü
GÜMRÜK VE TİCARET BAKANLIĞI
2015 YILI MART AYI VERİ BÜLTENİ
En fazla ithalat yapılan ülkeler;
Tablo 5: Ülkelere Göre İthalat (Milyon Dolar)
Sıra
No
1
2
3
4
5
Ocak - Şubat
Ülke Adı
Çin
Rusya Federasyonu
Almanya
İtalya
ABD
Diğer
Toplam
2014
4.006
4.493
3.272
1.785
2.023
11.301
37.526
2015
4.184
3.762
2.885
1.577
1.685
9.764
33.563
Mart
Değişim
(%)
1,91
-22,20
-15,24
-10,63
-27,10
-13,60
-13,74
2014
2.043
2.181
1.984
1.081
1.130
11.513
19.931
2015
2.347
2.203
1.814
960
906
10.554
18.785
Ocak - Mart
Değişim
(%)
14,92
1,02
-8,55
-11,18
-19,81
-8,33
-5,75
2014
4.120
4.630
3.535
1.953
2.164
22.814
39.217
2015
4.465
4.109
3.129
1.740
1.660
20.318
35.421
Değişim
(%)
8,36
-11,26
-11,49
-10,93
-23,29
-10,94
-9,68
Grafik 3: İthalatta İlk 3 Ülkenin Genel İçindeki Payları
5
IV. Taşıma Şekillerine Göre İhracat ve İthalat
2015 Mart ayında dış ticarette en çok kullanılan taşıma şekli deniz yolu taşımacılığı olmuştur.
2015 yılı Mart ayında gerçekleştirilen ihracatın taşıma şekillerine bakıldığında en çok ihracat “Deniz Yolu”
(6.751 milyon dolar) ile yapılırken, bu taşıma şeklini sırasıyla “Kara Yolu” (3.883 milyon dolar) ve “Hava Yolu”
ulaşımı (1.771 milyon dolar) izlemektedir.
Risk Yönetimi ve Kontrol Genel Müdürlüğü
GÜMRÜK VE TİCARET BAKANLIĞI
2015 YILI MART AYI VERİ BÜLTENİ
Grafik 4: Taşıma Şekillerine Göre İhracat (Milyon Dolar)
Not: Diğer taşıma şekli, kendinden hareketli araçlar ve postayla göndermeyi içermektedir.
2015 yılı Mart ayında gerçekleştirilen ithalatın taşıma şekillerine bakıldığında ise, en çok ithalat “Deniz Yolu”
(12.600 milyon dolar) ile yapılırken, bu taşıma şeklini sırasıyla “Kara Yolu” (3.043 milyon dolar) ve “Hava Yolu”
ulaşımı (1.537 milyon dolar) izlemektedir.
Grafik 5: Taşıma Şekillerine Göre İthalat (Milyon Dolar)
Not: Diğer taşıma şekli, kendinden hareketli araçlar ve postayla göndermeyi içermektedir.
Risk Yönetimi ve Kontrol Genel Müdürlüğü
6
GÜMRÜK VE TİCARET BAKANLIĞI
2015 YILI MART AYI VERİ BÜLTENİ
V. Ödeme Şekillerine Göre İhracat ve İthalat
2015 yılı Mart ayında ihracatta tercih edilen ödeme şekillerine bakıldığında; en çok ihracat “Mal Mukabili
Ödeme” (7.992 milyon dolar) ile yapılırken, bu ödeme şeklini “Vesaik Mukabili Ödeme” (1.832 milyon dolar)
ve “Peşin Ödeme” (1.241 milyon dolar) takip etmiştir.
2015 yılı Mart ayında ithalatta tercih edilen ödeme şekillerine bakıldığında; en çok ithalat “Peşin Ödeme”
(10.103 milyon dolar) ile yapılırken, bu ödeme şeklini “Mal Mukabili Ödeme” (3.193 milyon dolar) ve
“Akreditif Ödeme” (1.355 milyon dolar) takip etmektedir.
Tablo 6: Ödeme Şekillerine Göre İhracat ve İthalat (Milyon Dolar)
İHRACAT
Ödeme Şekli
Mal mukabili ödeme
Peşin ödeme
Vesaik mukabili ödeme
Vadeli akreditif
Bedelsiz
Özel takas
Akreditif
Diğer*
TOPLAM
Ocak - Şubat
Mart
İTHALAT
Ocak - Mart
Ocak - Şubat
Mart
Ocak - Mart
2014
2015
2014
2015
2014
2015
2014
2015
2014
2015
2014
2015
16.743
2.180
3.956
410
195
2
1.918
49
25.454
16.020
2.631
3.658
322
208
1
1.709
38
24.587
9.678
1.355
2.288
188
106
4
852
26
14.497
7.992
1.241
1.832
152
114
1
889
327
12.547
26.421
3.534
6.244
598
302
6
2.770
76
39.951
24.012
3.871
5.490
475
321
2
2.598
365
37.135
11.014
17.736
2.420
1.935
875
5
3.347
195
37.526
8.909
17.560
2.006
1.652
582
3
2.671
179
33.563
3.589
11.037
1.314
896
540
4
2.450
102
19.931
3.193
10.103
957
827
314
2
1.355
2.035
18.785
14.602
28.773
3.734
2.831
1.414
9
5.797
297
57.457
12.102
27.663
2.963
2.479
896
5
4.026
2.214
52.348
*"Diğer": Bağlı Muamele, Kabul Kredili Akreditif, Kabul Kredili Vesaik Mukabili, Kabul Kredili Mal Mukabili ve Özel Hesap ödeme şekillerini içermektedir.
B. GÜMRÜK VERGİLERİNE İLİŞKİN VERİLER
2015 yılı Mart ayında 7,3 Milyar TL vergi Gümrük İdarelerince tahsil edildi.
Gümrük İdareleri tarafından 2015 yılı Şubat ayında 6.378 Milyon TL, Mart ayında 7.322 Milyon TL vergi
tahsil edilmiştir. 2015 yılı Mart ayında Gümrük İdarelerince tahsil edilen vergiler bir önceki aya göre % 14,8
artış göstermiştir. 2015 yılı Şubat ayında tahsil edilen vergilerin toplam vergi gelirleri içerisindeki payı % 17,7
olarak gerçekleşmiştir.
Risk Yönetimi ve Kontrol Genel Müdürlüğü
7
GÜMRÜK VE TİCARET BAKANLIĞI
2015 YILI MART AYI VERİ BÜLTENİ
C. ŞİRKET VERİLERİ
Tablo 7: 2015 Yılı Mart Ayında Kurulan Şirket Sayıları
Türü
Sayısı
TİCARİ İŞLETME
LİMİTED ŞİRKET
ANONİM ŞİRKET
KOOPERATİF
ŞUBE
TOPLAM
4.385
4.671
1.100
98
1.934
12.188
2015 yılı Mart ayında 4.385 Ticari İşletme, 4.671 Limited Şirket, 1.934 Şube, 1.100 Anonim Şirket ve 98
Kooperatif kurulmuştur.
Tablo 8: 2015 Yılı Mart Ayında Kurulan Tek Kişilik Şirketlerin Sayısı
Alt Türü
LİMİTED ŞİRKET
ANONİM ŞİRKET
TOPLAM
Sayısı
2.790
572
3.362
2015 yılı Mart ayında 2.790 tek kişilik Limited Şirket, 572 tek kişilik Anonim Şirket kurulmuştur.
Grafik 6: 2015 Yılı Mart Ayında Terkin Olan ve Tasfiyeye Giren Firma Sayıları
Risk Yönetimi ve Kontrol Genel Müdürlüğü
8
GÜMRÜK VE TİCARET BAKANLIĞI
2015 YILI MART AYI VERİ BÜLTENİ
D. ESNAF VE SANATKÂR VERİLERİ
Tablo 9: Esnaf ve Sanatkâr Sayıları
Esnaf ve Sanatkarlar
Kadın
Erkek
Toplam
Esnaf ve Sanatkâr İşyeri Sayısı
Sayı
220.252
1.366.105
1.586.357
1.708.637
Türkiye genelinde toplam 1.586.357 esnaf ve sanatkâr bulunmaktadır. Bu esnaf ve sanatkârların işletmekte
olduğu toplam işyeri sayısı 1.708.637’dir.
Tablo 10: 2015 Yılı Mart Ayında Esnaf ve Sanatkâr İşletmeleri Tescil-Terkin Sayıları
Ocak-Şubat
İşlem
Tescil (Açılış)
Terkin (Kapanış)
2014
44.544
20.307
Mart
Değişim
(%)
2015
42.785
23.172
-3,95%
14,11%
2014
2015
18.499
7.991
19.236
8.297
Ocak-Mart
Değişim
(%)
3,98%
3,83%
Değişim
(%)
2014
2015
63.043
28.298
62.021
31.469
-1,62%
11,21%
9
2015 yılı Mart ayında Türkiye genelinde toplam 19.236 tane esnaf ve sanatkâr işletmesi kurulmuş, 8.297 esnaf
ve sanatkâr işletmesi ise kapanmıştır.
2015 yılı Mart ayındaki tescil ve terkin durumlarına baktığımızda Mart 2014’e göre daha fazla tescil ve daha
fazla terkin yapıldığı görülmektedir. Mart 2015’de bir önceki yılın aynı dönemine göre daha fazla esnaf
işletmesi açılmış, daha fazla esnaf işletmesi kapanmıştır. Mart 2014’de Türkiye genelinde toplam 18.499 esnaf
ve sanatkâr işletmesi açılmış, 7.991 esnaf ve sanatkâr işletmesi ise kapanmıştır.
Tablo 11: En Fazla Artış Gösteren 5 Meslek (Artış Sayıları)
Ocak-Şubat
Meslek
Bakkallık, bayilik, büfecilik
Servis aracı işletmeciliği
Kadın ve erkek kuaförlüğü
Lokantacılık (kebap, köfte, döner ve her
türlü yemek)
Emlak komisyonculuğu ve danışmanlığı
Mart
Ocak-Mart
2014
1.882
1.348
936
2015
1.449
993
1.006
2014
647
755
503
2015
770
580
563
2014
2.529
2.103
1.439
2015
2.219
1.573
1.569
829
724
464
438
1.293
1.162
544
469
217
307
761
776
Risk Yönetimi ve Kontrol Genel Müdürlüğü
GÜMRÜK VE TİCARET BAKANLIĞI
2015 YILI MART AYI VERİ BÜLTENİ
2015 yılı Mart ayında sayısı en fazla artan meslekler (tescil-terkin farkına göre) ve geçmiş dönemle kıyaslaması
yukarıdaki tabloda verilmiştir. Buna göre en fazla artış gösteren meslek Bakkallık, Bayilik, Büfecilik
mesleğidir.
Tablo 12: En Fazla Azalış Gösteren 5 Meslek (Azalış Sayıları)
Ocak-Şubat
Meslek
Şoförlük
Plak, bant, video, vcd, dvd kayıt, kiralama
ve satıcılığı
Hızarcılık ve bıçkıcılık
Dökümcülük
Dokumacılık
Mart
Ocak-Mart
2014
-222
2015
-275
2014
-104
2015
-142
2014
-319
2015
-417
-25
-24
-1
-12
-27
-36
-9
13
10
-24
-2
-4
0
-9
-6
-6
-6
-5
-17
14
5
-30
-8
-9
2015 yılı Mart ayında sayısı en çok azalan meslekler (tescil-terkin farkına göre) ve geçmiş dönemle kıyaslaması
yukarıdaki tabloda verilmiştir. Buna göre Mart 2015’de en fazla azalış gösteren meslek Şoförlüktür. 2014 yılı
aynı döneminde de bu meslek erbabının sayısının azaldığı görülmektedir.
10
Risk Yönetimi ve Kontrol Genel Müdürlüğü
GÜMRÜK VE TİCARET BAKANLIĞI
2015 YILI MART AYI VERİ BÜLTENİ
YASAL UYARI
Bültende yer verilen görüş ve değerlendirmeler, hiçbir kişi, kurum veya kuruluşa herhangi bir taahhüt
içermemekte olup, sadece bilgi amaçlıdır. Bültende yer alan bilgiler, kaynak gösterilmek suretiyle
yayımlanabilir; ancak bu bilgiler ticari amaçlarla kullanılamaz. Bültendeki bilgilerin telif ve diğer her türlü hakkı
Gümrük ve Ticaret Bakanlığına aittir.
Gümrük ve Ticaret Bakanlığı, Bültende yer alan bilgi, görüş ve değerlendirmelerin doğru, değişmez ve eksiksiz
olması konusunda hiçbir taahhüt ve sorumluluk kabul etmez. Bültendeki bilgilerin yanlış veya eksik kullanımı
veya yorumlanması sonucunda Gümrük ve Ticaret Bakanlığına hiçbir kusur veya sorumluluk yüklenemez.
Gümrük ve Ticaret Bakanlığı, Bültende yer alan bütün bilgileri ve tasarımı önceden bildirimde bulunmaksızın
değiştirebilir veya Bültenden kaldırabilir.
11
Risk Yönetimi ve Kontrol Genel Müdürlüğü