(1.07)t YB= 8.2 e(1.05)

EKONOMETRİ ÇALIŞMA SORULARI
1. Tesadüfi olarak seçilen on ailenin geliri ve gıda maddelerine yaptığı harcamalar aşağıdaki
gibidir (haftalık TL olarak)
Aileler
A
B
C
D
E
F
G
H
I
J
Gelirler(G)
20
30
33
40
15
13
26
38
35
43
Harcamalar(H)
7
9
8
11
5
4
8
10
9
10
(Ara sonuçlar: ΣH=81 ΣG=293
Σh2=44.9
Σg2=992.1
Σgh=200.7
Σe2=4.29)
a.
H= b1 + b2 G modelini tahmin ediniz ve bulgularınızı yorumlayınız.
b.
G= 15 için elastikiyet değerini bulup yorumlayınız.
c.
b2’nin 1’e eşitliğini %5 önem düzeyinde test ediniz.
2. Aşağıda 10 kişiye ait gelir ve tüketim verilerinden yola çıkılarak oluşturulmuş E-Views
çıktısı verilmiştir. Buna göre katsayıları iktisadi ve istatistiki yönden anlamlı olup olmadığını
söyleyiniz. Ayrıca belirlilik katsayısını yorumlayıp, korelasyon katsayısını elde ediniz ve
yorumlayınız.
Dependent Variable: TUK
Method: Least Squares
Date: 11/29/02 Time: 13:00
Sample: 1 10
Included observations: 10
Variable
Coefficient
Std. Error
t-Statistic
Prob.
C
GELIR
49613.51
515.3694
5443.316
157.8602
9.114575
3.264720
0.0000
0.0114
R-squared
Adjusted R-squared
S.E. of regression
Sum squared resid
Log likelihood
Durbin-Watson stat
0.571239
0.517644
3406.270
92821426
-94.40740
2.367304
Mean dependent var
S.D. dependent var
Akaike info criterion
Schwarz criterion
F-statistic
Prob(F-statistic)
67033.00
4904.504
19.28148
19.34200
10.65840
0.011446
3. Dk = - 24 + 0.7 Y – 4 Pk + 12 Pd fonksiyonu bir koyun eti talep fonksiyonu olsun.
Burada: Dk = Talep edilen koyun eti miktarı,Y= Gelir, Pk= Koyun eti fiyatı, Pd= Dana eti
fiyatı ile gösterilmektedir. Bu fonksiyonu 1988-1997 yıllarına ait verilerden faydalanmak
suretiyle bulduğumuzu varsayalım. Ayrıca; Σ Dk = 240, Σ Pk = 40, Σ Pd = 30 ve ΣY= 400
değerleri verilmiştir. Buna göre koyun eti talebinin dana eti fiyatına göre gelir ve fiyat
esnekliklerini verilerin ortalama değerlerinden bulunuz.
4. A, B ve C ülkeleri için aşağıdaki milli gelir trendini bulduğumuzu varsayalım:
YA= 1.2 e (1.07)t
YB= 8.2 e(1.05)t
YC= 0.6 e(1.12)t
A, B ve C ülkelerine ait milli gelir artış(büyüme) hızlarını bulunuz. En yüksek artış(büyüme) hızı
hangisindedir?
5. Aşağıdaki verilere göre çizeceğiniz diyagramla modelin kabul edilebilirliğini tartışınız.
ei/s
-0.679 0.3395 1.3585 -0.34 -0.679
Xi
4
8
12
14
17
6. Aşağıdaki değişken çiftlerinden herbirisi ile ilgili gözlemler kümesinden hesaplanacak
korelasyon katsayısının pozitif mi, negatif mi, yoksa sıfır mı olmasını beklersiniz?
• Üretim maliyeti ve çıktı.
• Gelir ile eğlence harcamaları.
• Göz rengi ve zeka.
• Talep edilen elma miktarı ve elma fiyatı.
• Arz edilen kivi miktarı ve kivi fiyatı.
7. Manisa ilinde tütün üretiminin 1986-1995 döneminde ekonometrik olarak incelenebilmesi
için aşağıdaki değişkenler arasındaki çoklu regresyon denklemi tahmin edilmek
istenmektedir:
Y = tütün ekim alanı(100 ha)
X2 = gecikmeli ürün fiyatı (TL/kg)
X3 = gecikmeli üretim miktarı (1000 ton)
Çözümde kullanılacak değerler:
Y = 58.36
X 2 = 246.73
X 3 = 52.19
Σyx2=9644.27
Σyx3= - 15.58
Σx22=
807987.2
Σx2x3= 1161.75 Σx32= 129.567 Σy2= 199.23
a) Çoklu regresyon modelini tahmin edip, katsayıları yorumlayınız.
b) R2‘yi hesaplayıp yorumlayınız.
8. Aşağıdaki çizelge 1988-1996 dönemi belli bir ülkenin ithalat, ulusal gelirini ve ithalat
fiyatlarını(milyon$ olarak) göstermektedir.
İthalat(Y)
100
106
107
120
110
116
123
133
137
Ulusal Gelir(X2)
100
104
106
111
111
115
120
124
126
İthalat fiyatı(X3)
100
99
110
126
113
103
102
103
98
Σy2 = 1260 Σx22= 650 Σx32 = 648
e
1.52
2.18
-0.79
3.56
-4.95
-3.27
-2.98
1.44
3.28
Σx2y = 874
Σx3y = -79
a) İthalat modelini tahmin edip, katsayıları yorumlayınız.
b) Belirlilik katsayısını bulup, yorumlayınız.
9. Bir malın talep fonksiyonu için aşağıdaki modelleri ele alınız.
Model 1: Dt = b0 + b1 Pt + b2Yt + u t
Model 2: Dt = a 0 + Pt a1 .Yt a2 .e ut
Burada
D:talep miktarı
Y:kişisel gelir
P: malın fiyatıdır.
Bu modellerin her birinde fiyat esnekliğini bulunuz.
Σx2x3 = -112
Σe2 = 77.54
10. Bir işletmenin yıllık satışları aşağıdadır:
Yıl
Satışlar
t
1992.00
977.00
1.00
1993.00
980.00
2.00
1994.00
1000.00
3.00
1995.00
1197.00
4.00
1996.00
1508.00
5.00
1997.00
1864.00
6.00
1998.00
2538.00
7.00
1999.00
2600.00
8.00
2000.00
2650.00
9.00
2001.00
27678.00
10.00
toplamlar 42992.00
55.00
logsat
logsat*t t2
e2
t-tort
(t-tort)2
6.88
6.88
1.00
6.74
0.03
0.00
-4.50
20.25
6.89
13.78
4.00
6.85
-0.07
0.01
-3.50
12.25
6.91
20.72
9.00
6.97
-0.06
0.00
-2.50
6.25
7.09
28.35
16.00
7.08
0.01
0.00
-1.50
2.25
7.32
36.59
25.00
7.19
0.13
0.02
-0.50
0.25
7.53
45.18
36.00
7.30
0.07
0.00
0.50
0.25
7.84
54.87
49.00
7.42
0.02
0.00
1.50
2.25
7.86
62.91
64.00
7.53
-0.06
0.00
2.50
6.25
7.88
70.94
81.00
7.64
-0.15
0.02
3.50
12.25
10.23
102.28
100.00
7.75
0.09
0.01
4.50
20.25
76.43
442.51
385.00 72.47
0.00
0.06 0.00
82.50
ytahmin e
Buna şirketin göre satışlarının söz konusu dönemler itibariyle yıllık ortalama değişme oranı
nedir? Bulup yorumlayınız.
11. Bir ekonomideki bir para talebi modelinde MD= Talep edilen para miktarı, i= Faiz oranı,
Y= Milli gelir,
L= (Para dışındaki) likit aktifler stoku (tasarruflar, vadeli mevduat gibi)
değişkenleri yer almaktadır.
1970-1989 dönemi verileri ile bir ülke için şu fonksiyon tahmin edilmiştir:
MD = 0.003 - 0.216 (i) + 0.53 (Y) + 0.367 (L)
s(bi) (0.009) (0.112) (0.101) (0.102)
Σyi2=0.1903 R2=0.579
Modelin katsayılarını ve belirlilik katsayısını yorumlayınız. Ayrıca katsayıların istatistiksel
olarak anlamlı olup olmadığını söyleyiniz.
12. Özel bir şifreli kanal için, bu kanalı satın alanlar on aylık gözlemler ile incelenmiş ve bir talep fonksiyonu
tahmin edilmek istenmiştir:
Şifreli kanal alıcıla- Y 542
580
618
695
724
811
887
991
1186
1940
rının sayısı
Fiyat(milyon TL)
X 61
54
50
40
38
36
20
18
19
10
Talep fonksiyonunun matematiksel kalıbı hakkında araştırmacının kuşkuları vardır. Bu nedenle iki model tahmin
eder, bulduğu sonuçlar şöyledir:
Doğrusal talep fonksiyonu:
Y = b1 + b2 X + u
Y = 1704 - 22.3 X
r2 = 0.76
s(bi) (6.2) (4.4)
Sabit esneklikli talep fonksiyonu:
b2
Y= b1 X .u
lnY=ln b1 + b2 ln X + ln u
lnY=9.12057 - 0.69 ln X r2 = 0.99
s(bi) (0.12) (0.02)
a) Yukarıdaki fonksiyonların herbiri için fiyat esnekliklerini tahmin edip yorumlayınız.
b) Regresyon eğimleri için t değerlerini hesaplayıp yorumlayınız.
c) İki fonksiyondan hangisi istatistik bakımından daha doyurucudur?
d) Yukarıdaki fonksiyonların her birinde fiyat p=5 iken şifreli kanal alıcılarına olan talebi hesaplayınız.