atomaltı parçacıklar özgür iradeye sahipler - koşulsuz

advertisement
ATOMALTI PARÇACIKLAR ÖZGÜR İRADEYE SAHİPLER
Koşulsuz Sevgi
ATOMALTI PARÇACIKLAR ÖZGÜR İRADEYE
SAHİPLER Koşulsuz Sevgi
http://www.kosulsuz-sevgi.com/galaksiden-haberler/atomalti-parcaciklar-ozgur-irade
ye-sahipler/
25 Mart 2009
SYDNEY: Amerikalı matematikçiler, ‘Eğer insanların özgür iradesi varsa, o zaman
elektronlar gibi atom altı parçacıkların da özgür iradeleri vardır’ diyor.
floating atoms
New Jersey’deki Princeton Üniversitesi’nden matematikçiler John Conway ve Simon
Kochen, Notices of the AMS ‘de yayınlanan makalelerinde, “Eğer deney yapanların
belli bir özgürlüğü varsa, o zaman parçacıklar tam olarak aynı türde özgürlüğe
sahiptirler” diye yazdılar.
“Aslında, bu sonraki özgürlüğün kendimizin nıhai açıklaması olduğunu farzetmek
doğaldır” dediler.
Kuantum Dünyası
Kuantum mekanikleri, parçacıkların nasıl davranacaklarını tahmin etme olasılıklarını
kullanan bir teoridir. Ancak durum bazında, her bir parçacığın davranışı neredeyse
tamamıyla tahmin edilemezdir.
Bu tür tahmin edilemeyen davranışı kabul etmeyen bazı bilim adamları “gizli
değişkenler” dedikleri bugüne kadar bilinmeyen kuvvetlerin veya özelliklerin
varlığını önerdiler. Parçacık davranışının rastgele olmasının sadece bir hile (serap)
olduğunu ve eğer sadece gizli değişkenler bilinseydi, davranışın tamamıyla tahmin
edilebilir – veya ‘belirleyici’ olacağını savunuyorlar.
Bu artık kuantum mekaniklerinin geçerli bir yorumu değildir. Sydney
Üniversitesi’nde kuantum fizikçi olan Stephen Bartlett, “Bu tür teorilerin herhangi
biri şimdi biraz indeterminizm – veya ‘özgür irade’ içermelidir” dedi, o Princeton
Üniversitesi’ndeki matematikçilerle aynı fikirde.
“Conway ve Kochen rastgeleliğin herhangi bir şeye bağlı olmadığını kanıtlıyor. Bu
kuantum rastgele olayların sonuçlarının gerçekte geçmişte gerçekleşmiş olan
herhangi bir şeyden tamamıyla bağımsız olduklarını kanıtlıyorlar” diye ekledi.
Özgür İrade Teoremi
Sayfa 1 / 2
ATOMALTI PARÇACIKLAR ÖZGÜR İRADEYE SAHİPLER
Koşulsuz Sevgi
ABD matematikçileri sonuçlarını üç adet tartışma götürmez teoreme dayandırıyor,
bu teoremler ayrıca kafiyelidir: ‘dönüş (spin)’ – temel bir parçacığın dönüşü ismi
verilen kuantum özelliğini ölçme; ‘ikiz (twin)’ – bağlantılı olan parçacık çifti; ve ‘min
(minimum)’ – ölçülecek şeyin ışık hızından daha hızlı iletişim kuramayacağı,
deneycinin seçimi.
Eğer deney yapanlar deneyler arasında seçmek için özgürse – yani, deneylerin
seçimi geçmiş olaylarla önceden belirlenmiyorsa – o zaman parçacık da momentin
dürtüşüne nasıl davranacağına karar vermelidir.
Bartlett, Conway ve Kochen'in çalışmasının ikna edici olduğuna inanıyor. “Oldukça
ilginç bir sonuç. Onların araştırması kuantum dünyasının nasıl garip olduğunu
keşfetmenin geniş kategorisine düşüyor” diyor.
_______________________________________________
Koşulsuz Sevgi
Sayfa 2 / 2
Powered by TCPDF (www.tcpdf.org)
Download