haftalık rapor

HAFTALIK RAPOR
01 Aralık 2014
Ekim ayında dış ticaret açığı 6.3 milyar dolar seviyesine geriledi.
TÜİK tarafından açıklanan verilere göre, Ekim ayında dış ticaret açığı 6.3 milyar dolar ile piyasa beklentisinin
altında açıklandı. Euro Bölgesi ekonomisine ilişkin endişelerin devam etmesine karşın ihracattaki olumlu seyrin
korunması ve ithalatta yıllık bazda sınırlı da olsa görülen gerilemenin desteğiyle dış ticaret açığı Ekim ayında da
toparlanmaya devam etti. Son dönemde petrol fiyatlarındaki düşüşün enerji maliyeti yüksek olan gelişmekte olan
ülkelere olası olumlu etkilerinin konuşulmaya başlanılması Türkiye’ye ilişkin algıları da etkiliyor. Bununla birlikte
dış ticaret açığında devam eden daralma cari açığın öncülü olması bakımından olumlu işaretler barındırıyor. Bu
haftaki raporumuzda Ekim ayı dış ticaret dengesi gelişimini yakından ele alacağız.
Enerji ve Altın Hariç Dış Ticaret Açığı (yıllık, milyar $)
Dış Ticaret Açığı (yıllık, milyar $)
Kaynak: TÜİK
İthalat (y-y, %)
Eki.14
Nis.14
Eki.13
Nis.13
Eki.12
Nis.12
Eki.11
Nis.11
Eki.10
Nis.10
60
40
20
0
-20
-40
-60
Eki.09
Eki.06
Nis.07
Eki.07
Nis.08
Eki.08
Nis.09
Eki.09
Nis.10
Eki.10
Nis.11
Eki.11
Nis.12
Eki.12
Nis.13
Eki.13
Nis.14
Eki.14
120
100
80
60
40
20
00
İhracat (y-y, %)
Kaynak: TÜİK
TÜİK tarafından açıklanan verilere göre, Ekim ayında dış ticaret açığı geçtiğimiz yılın aynı dönemine göre %15.8
azalarak 6.3 milyar dolar ile 6.4 milyar dolar olan beklentimizin hafif altında gerçekleşti (piyasa beklentisi: 6.7
milyar dolar). Böylece, Ocak ayı itibarıyla düşmeye başlayan 12 aylık kümülatif dış ticaret açığı, söz konusu
düşüşünü Ekim ayında da sürdürerek 2013 yılındaki 97.1 milyar dolar seviyesinden 84.7 milyar dolar seviyesine
geriledi. Ekim ayında geçen yılın aynı dönemine göre %7.3 artış kaydederek 12.9 milyar dolar seviyesinde
gerçekleşen ihracat, beklentimize paralel gerçekleşti. İthalat ise geçen yılın aynı ayına göre %1.5 azalarak 19.2
milyar dolar ile 19.3 milyar dolar olan beklentimizin bir miktar altında gerçekleşti. Dış ticaret açığının pozitif
gelişimini Ekim ayında da sürdürmesinde, ihracattaki artış belirleyici rol oynarken ithalatın gerileme hızındaki artış
dış ticaret açığına olumlu bir gelişme olarak yansıdı. Söz konusu veriler ışığında, Ekim ayında son yedi ayın en
düşük seviyesine gerileyerek pozitif bir görünüm sergileyen dış ticaret açığı, yılın ilk 10 aylık döneminde, geçen
yılın aynı dönemine göre %18.2 düşüş yaşayarak 67.6 milyar dolar olarak gerçekleşmiş oldu.
Bu yılın başından bu yana olumlu bir performans sergileyen yıllıklandırılmış dış ticaret açığı verilerine bakıldığında,
söz konusu toparlanmanın ihracattaki artışın ve ithalattaki gerilemenin desteğiyle Ekim ayında da sürdürüldüğü
görülüyor. Ekim ayında enerji ihracatında yaşanan %3.1 oranındaki artış ile enerji ithalatında görülen %8.9’luk
gerilemenin yanı sıra altın ithalatındaki %42.5’lik azalış yıllıklandırılmış enerji ve altın ticareti hariç dış ticaret
açığında Ocak ayında başlayan iyileşmenin Ekim ayında da devam ettirilmesinde belirleyici oldu. İhracat
verilerinin Ekim ayındaki yıllık yüzde değişimi incelendiğinde, Ağustos ayından bu yana ihracat artışının ivme
kazandığının görülmesi, ihracatın dış ticaret açığındaki toparlanmaya daha fazla katkıda bulunduğuna işaret
ediyor. Eylül ayında bir önceki yılın aynı dönemine göre %0.1 düşüşle sınırlı bir iyileşme sergileyen ithalat ise,
Ekim ayında %1.5 oranında gerileyerek dış ticaret açığına yaptığı pozitif katkıyı arttırdı.
2014 yılı dış ticaret dengesinin iyileşmesinde
önemli rol oynayan altın ticareti verilerine
2.8
baktığımızda, Ekim ayında altın ihracatında hafif
2.4
bir gelişme olduğu görülüyor. Altın ithalatının ise
2
Eylül ayına göre %42.5 oranında azalış
1.6
kaydetmesiyle altın ticaretinin Ekim ayında dış
1.2
ticaret açığının toparlanmasına destek verdiği
0.8
görülüyor. Altın ithalatında yılın başından bu yana
0.4
zaman zaman artışlar yaşanmasına rağmen ilk 10
0
aylık dönemde geçtiğimiz yılın aynı dönemine
göre belirgin bir düşüşün yaşanması altın
Kaynak: TÜİK
ticaretinin dış ticaret açığı üzerindeki negatif
etkisinin hafiflediğini gösteriyor. Ancak, kuyumculuk sektörüne getirilen taksitlendirme imkanı ve gelecek yıl
görülmesi beklenilen baz etkisi sebebiyle altın ithalatında yeniden bir artış yaşanabilir.
Altın ithalatı (milyar $)
Ekonomik Sınıflandırmaya Göre İthalat Gelişimi
(y-y, %)
30
20
10
0
-10
-20
-30
Ara Malı
Sermaye Malı
Eyl.14
Tem.14
May.14
Mar.14
Oca.14
Kas.13
Eyl.13
Tem.13
May.13
Mar.13
Oca.13
Kas.12
Eyl.12
Tem.12
-40
Tüketim Malı
Kaynak: TÜİK
Enerji İthalatı (milyar dolar)
Brent Petrol (dolar/varil, sağ eksen)
6
150
5
130
4
110
90
2
70
1
50
0
30
02.2009
06.2009
10.2009
02.2010
06.2010
10.2010
02.2011
06.2011
10.2011
02.2012
06.2012
10.2012
02.2013
06.2013
10.2013
02.2014
06.2014
10.2014
3
Kaynak: Bloomberg
Geniş ekonomik grupların sınıflandırmasına göre
ithalat alt kalemlerinin yıllık değişim hızı genel
olarak gerileme yaşarken, Ağustos ayında baz
etkisiyle bir artış yaşadıktan sonra Eylül ayının
ardından Ekim ayında yeniden gerileme gösterdi.
Toplam ithalatın %73’ünü oluşturan ara malı
ithalatı geçen yılın aynı dönemine göre %0.5’lik;
sermaye malı ithalatı %1.4’lük sınırlı bir azalış
gösterirken, tüketim malı ithalatındaki yıllık
gerileme %6.9 ile diğer kalemlere göre daha
belirgin oldu.
Ara malı ve sermaye malı
ithalatlarında görülen gerilemeyle birlikte,
ihracatlarında da sınırlı bir artış yaşanması yurt içi
talepte azalış yaşanmaya devam ettiğine işaret
ediyor.
Son dönemde petrol fiyatlarında görülen
gerileme ekonomisi emtiaya bağlı olan Rusya gibi
ekonomileri olumsuz etkilerken, Türkiye gibi
enerji maliyeti yüksek olan gelişmekte olan ülke
ekonomileri için olumlu bir tablo çiziyor. Ekim ayı
itibarıyla 55.6 milyar dolar olan 12 aylık enerji
ithalatı geçen yıl ortalamasına (57.4 milyar dolar)
göre gerilemiş görünse de dış ticaret dengesi
üzerinde baskı yaratan unsurların başında
gelmeye devam ediyor. Halihazırda son 5 yılın en
düşüğüne gerileyen petrol fiyatlarında görülen bu
gerilemenin önümüzdeki dönemlerde de devam
etmesi, miktar bazında enerji ithalatımızda bir
değişiklik olmasa da maliyet bakımından dış
ticaret açığını düşürücü yönde katkıda bulunacaktır.
2
İhracattaki düzelmenin ithalata oranla daha fazla
oluşu dış ticaret açığında yılbaşından bu yana
Yıllıklandırılmış, milyar dolar
görülen toparlanmanın devam etmesini sağlıyor.
13
80
Yıllık Değişim (%, sağ eksen)
Ticaret yaptığımız önemli ülkelerden biri olan
12
60
Irak’a yapılan ihracatımızda ise Temmuz ayında
11
40
gördüğümüz sert gerilemenin ardından, söz
10
20
9
konusu gerilemede ivme kaybı yaşamaya
8
0
başlamıştık. Ekim ayı itibarıyla Irak’a yapılan
7
-20
ihracat yıllık bazda 11.3 milyar dolar iken, geçen
6
-40
yılın aynı dönemine göre yaşanan gerileme Eylül
5
4
-60
ayına göre sınırlı bir artış gösterse de TemmuzEki.11 Nis.12 Eki.12 Nis.13 Eki.13 Nis.14 Eki.14
Ağustos dönemindeki kadar sert olmaması
Kaynak: TÜİK
bölgeye dair ihracat performansımızın olumsuz
etkilendiği endişelerin azaldığına işaret ediyor.
Bununla birlikte, Ekim ayında en fazla ihracat yaptığımız ülke olan Almanya’ya yapılan ihracat 1.3 milyar dolar
olurken, bu ülkeyi 860 milyon dolarlık ihracat ile İngiltere ve 857 milyon dolar ile Irak takip etti.
Irak'a Yapılan İhracat
Mevsim ve Takvim Etkisinden Arındırılmış
(Milyar dolar, 3 Aylık Har. Ort.)
Arındırılmış Dış Ticaret Dengesi
Arındırılmamış Dış Ticaret Dengesi
11
10
9
8
7
6
5
Kaynak: TÜİK
Eki.14
Tem.14
Nis.14
Oca.14
Eki.13
Nis.13
Tem.13
Oca.13
Eki.12
Tem.12
Nis.12
Oca.12
Eki.11
Tem.11
4
Mevsim ve takvim etkisinden arındırılmış verilerle
ihracat Ekim ayında bir önceki aya göre %0.9
azalarak 12.9 milyar dolar, ithalat ise %0.8 artışla
19.7 milyar dolar seviyesinde gerçekleşti.
Böylelikle Ekim ayında dış ticaret açığı arındırılmış
verilerle 6.8 milyar dolar ile arındırılmamış dış
ticaretin 500 milyon dolar üzerinde gerçekleşmiş
oldu. Yandaki grafiğe baktığımızda ise,
mevsimsellikten arındırılmış dış ticaret açığının
Haziran ayından beri devam eden gerileyişi Ekim
ayında değişiklik göstermediğini görüyoruz. Ekim
ayında arındırılmış veriler ile arındırılmamış
veriler arasındaki fark 0.4 puandan 0.3 puana
sınırlı bir gerileme gösterdi. Mevsim ve takvim
etkisinden arındırılmış verilerin dış ticarette işaret
ettiği iyileşmeyi petrol fiyatlarında görülen
gerilemenin de destekleyeceğini düşünüyoruz.
3
Sonuç olarak, Ekim ayında dış ticaret açığı 6.3 milyar dolar ile 6.4 milyar dolar olan beklentimizin hafif altında
gerçekleşti (piyasa beklentisi : 6.7 milyar dolar). Ekim ayında ihracat beklentilerimize paralel gelirken ithalat ise
beklentimizin 100 milyon dolar altında açıklandı. Ekim ayında dış ticaret açığının toparlanmasını devam
ettirmesinde ihracatın artan olumlu katkısı önemli rol oynarken ithalatta yaşanan gerileme de dış ticaret açığına
pozitif etki yaptı. Petrol fiyatlarında Haziran ayından bu yana görülen %30’luk bir gerilemenin enerji maliyetini
düşürücü yönde etki yapacak olması önümüzdeki dönem dış ticaret ve cari işlemler açığına olumlu yönde katkı
yapacaktır. OPEC’in (Petrol İhraç Eden Ülkeler) dün gerçekleştirmiş olduğu toplantıda petrol üretiminde
değişikliğe gidilmeme kararının alınmış olması petrol fiyatlarındaki aşağı yönlü hareketi hızlandırdı. Ancak,
önümüzdeki dönemlerde altın ithalatının baz etkisiyle yeniden artış gösterme ihtimali ve iç talepte beklenilen
olumlu artışın ithalat üzerinde yapacağı baskı, petrol fiyatlarındaki düşüşün dış ticaret açığına yapacağı olumlu
katkıyı sınırlandırabilecektir. Petrol fiyatlarındaki düşüşle birlikte dolar ve euro karşısında değer kaybeden TL
ihracatımızı destekleyecekken, petrol fiyatlarındaki düşüş trendinin daha uzun dönemli olması küresel
ekonomilere dair oluşabilecek büyüme endişeleri ise ihracattaki bu olumlu seyri sınırlandırabilir. Bununla birlikte,
özellikle ekonomisi petrole dayalı ve aynı zamanda tiraret ortaklarımızdan biri olan Rusya ekonomisinin son
dönemde petrol fiyatlarındaki düşüşten olumsuz etkilenebilecek olmasının yanısıra diğer önemli ticaret ortağımız
olan Euro Bölgesi ekonomisine ilişkin durgunluk endişeleri ihracatımız üzerinde baskı yaratabilir. Bu olumsuz
gelişmelere karşın, yabancı analistlerin de vurguladığı gibi Irak kaynaklı ihracatımızdaki yavaşlamanın normale
dönmeye başlaması ihracat performasnsımızı etkileyen olumlu gelişmelerin başında geliyor.
Halihazırda 84.7 milyar dolar seviyesinde olan yıllık dış ticaret açığındaki toparlanmanın devam ederek yılsonunu
82.6 milyar dolar seviysinden tamamlamasını bekliyoruz. Önümüzdeki yıl, özellikle petrol fiyatlarının dış ticaret
açığına yapacağı olumlu katkıyı, artan iç talep sebebiyle petrol hariç ithalatta görebileceğimiz yükseliş
sınırlandırabilecektir. Son açıklanan ve hem piyasa beklentisinin hem de bir önceki ayın üzerinde artış gösteren
Kasım ayı PMI imalat endeksinin alt kalemlerine bakıldığında yeni siparişlerde görülen artış iç ve dış talebin
canlanacağına işaret ediyor. TCMB’nin de belirttiği gibi önümüzdeki dönemlerde iç tüketimin büyümeye
katkısının daha fazla olması durumu, petrol fiyatlarının ve ihracattaki olumlu seyrin dış ticaret açığı üzerindeki
pozitif etkisini sınırlandırabilecektir. Tüm bu gelişmeler ışığında yıllık dış ticaret açığının 2015 yılsonunu 85.4
milyar dolar seviyesinde tamamlamasını bekliyoruz.
4
Haftalık Veri Takvimi (01 – 05 Aralık 2014)
Tarih
01.12.2014
Ülke
03.12.2014
PMI İmalat Endeksi (Kasım)
51.5
52.2 (açıklandı)
PMI İmalat Endeksi (Kasım)
54.7
55.0
ISM İmalat Endeksi (Kasım)
59.0
58.0
Euro Bölgesi
PMI İmalat Endeksi (Kasım)
50.4
50.4
Almanya
PMI İmalat Endeksi (Kasım)
50.0
50.0
Fransa
PMI İmalat Endeksi (Kasım)
47.6
47.6
İtalya
PMI İmalat Endeksi (Kasım)
49.0
49.4
GSYH (3. çeyrek, ç-ç)
-%0.1
-%0.1
M4 Para Arzı (Ekim, a-a)
-%0.7
--
PMI İmalat Endeksi (Kasım)
53.2
53.0
Japonya
PMI İmalat Endeksi (Kasım)
52.1
--
ABD
ISM New York Endeksi (Kasım)
54.8
55.0
Euro Bölgesi
ÜFE (Ekim, a-a)
%0.2
-%0.3
Türkiye
TÜFE (Kasım, a-a)
%1.9
%0.12
ÜFE (Kasım, a-a)
ADP Özel İstihdam (Kasım)
PMI Hizmet Endeksi (Kasım)
Fed Bej Kitap
Euro Bölgesi
PMI Hizmet Endeksi (Kasım)
Perakende Satışlar (Ekim, a-a)
05.12.2014
Beklenti
ABD
ABD
04.12.2014
Önceki
Türkiye
İngiltere
02.12.2014
Açıklanacak Veri
%0.92
--
230 Bin Kişi
224 Bin Kişi
56.3
56.5
--
--
51.3
51.3
-%1.3
%0.5
Almanya
PMI Hizmet Endeksi (Kasım)
52.1
52.1
Fransa
PMI Hizmet Endeksi (Kasım)
48.8
48.8
İtalya
PMI Hizmet Endeksi (Kasım)
50.8
50.2
İngiltere
PMI Hizmet Endeksi (Kasım)
56.2
56.5
Japonya
PMI Hizmet Endeksi (Kasım)
48.7
--
ABD
Haftalık İşsizlik Maaşı Başvuruları
313 Bin Kişi
295 Bin Kişi
Fransa
İşsizlik Oranı (3 . Çeyrek)
%10.2
%10.3
İngiltere
BOE Faiz Toplantısı (Aralık)
--
--
ABD
Tarımdışı İstihdam (Kasım)
214 Bin Kişi
225 Bin Kişi
İşsizlik Oranı (Kasım)
%5.8
%5.8
-43.0 Milyar $
-41.2 Milyar $
Fabrika Siparişleri (Ekim, a-a)
-%0.6
%0.0
Euro Bölgesi
GSYH (3. çeyrek, ç-ç, öncül)
%0.2
%0.2
Almanya
Fabrika Siparişleri (Ekim, a-a)
%0.8
%0.5
Japonya
Öncü Göstergeler Endeksi (Kasım, öncül)
105.6
104.1
Dış Ticaret Dengesi (Ekim)
5
TÜRKİYE
Türkiye Büyüme Oranı
Sektörel Büyüme Hızları (y-y, %)
Reel GSYH (y-y, %)
Sektörel Büyüme Hızları (y-y, %)
20
15
10
15
2.1
5
10
0
-5
5
-10
0
-15
Sanayi
İnşaat
Ticaret
2014-I
2014-II
2013-III
2013-IV
2013-I
2013-II
2012-IV
2012-II
2012-III
2012-I
2011-IV
2011-II
2011-I
1999Ç4
2000Ç2
2000Ç4
2001Ç2
2001Ç4
2002Ç2
2002Ç4
2003Ç2
2003Ç4
2004Ç2
2004Ç4
2005Ç2
2005Ç4
2006Ç2
2006Ç4
2007Ç2
2007Ç4
2008Ç2
2008Ç4
2009Ç2
2009Ç4
2010Ç2
2010Ç4
2011Ç2
2011Ç4
2012Ç2
2012Ç4
2013Ç2
2013Ç4
2014Ç2
Tarım
Kaynak:TÜİK
Kaynak:TÜİK
2011-III
-5
-20
Ulaştırma
Sanayi Üretim Endeksi
Harcama Bileşenlerinin Büyüme Hızları (y-y, %)
40
20
Takvim Etkisinden Arındırılmış Sanayi Üretim Endeksi (yy, %)
Mevsim ve Takvim Etkisinden Arındırılmış Sanayi Üretim
Endeksi (a-a, %) (Sağ Eksen)
7
30
15
5
20
10
10
5
0
0
-3
-10
-5
-5
Harcama Bileşenleri Büyüme Hızları (%)
50
3
Eyl.14
Oca.14
Eyl.13
Oca.13
Eyl.12
Oca.12
May.14
İthalat
Eyl.11
2014-I
2014-II
2013-IV
2013-II
2013-III
İhracat
May.13
Yatırım
2013-I
2012-IV
2012-II
2012-III
2012-I
2011-III
Devlet
-1
May.12
Tüketim
2011-IV
2011-I
2011-II
1
Kaynak: TÜİK
Kaynak: TÜİK
Sanayi Ciro Endeksi
Toplam Otomobil Üretimi
Toplam Otomobil Üretimi (Adet)
(12 aylık Har. Ort.)
80000
60000
40000
20000
Eki.01
Nis.02
Eki.02
Nis.03
Eki.03
Nis.04
Eki.04
Nis.05
Eki.05
Nis.06
Eki.06
Nis.07
Eki.07
Nis.08
Eki.08
Nis.09
Eki.09
Nis.10
Eki.10
Nis.11
Eki.11
Nis.12
Eki.12
Nis.13
Eki.13
Nis.14
Eki.14
0
Kaynak: OSD, VakıfBank
210
190
170
150
130
110
90
70
188.8
Haz.09
Eyl.09
Ara.09
Mar.10
Haz.10
Eyl.10
Ara.10
Mar.11
Haz.11
Eyl.11
Ara.11
Mar.12
Haz.12
Eyl.12
Ara.12
Mar.13
Haz.13
Eyl.13
Ara.13
Mar.14
Haz.14
Eyl.14
100000
Aylık Sanayi Ciro Endeksi (2010=100)
Kaynak:TÜİK
6
Beyaz Eşya Üretimi
Kapasite Kullanım Oranı
Kapasite Kullanım Oranı (%)
Beyaz Eşya Üretimi (Adet)
2500000
2300000
2100000
1900000
1700000
1500000
1300000
1100000
900000
700000
85
80
75
70
65
60
55
Kaynak:Hazine Müsteşarlığı
Kaynak: TCMB
PMI Endeksi
PMI Imalat Endeksi
60
55
50
45
40
35
Kas.05
May.06
Kas.06
May.07
Kas.07
May.08
Kas.08
May.09
Kas.09
May.10
Kas.10
May.11
Kas.11
May.12
Kas.12
May.13
Kas.13
May.14
Kas.14
30
Kaynak:Reuters
7
ENFLASYON GÖSTERGELERİ
TÜFE ve Çekirdek Enflasyon
ÜFE
TÜFE (y-y, %)
ÜFE (y-y, %)
Çekirdek-I Endeksi (y-y, %)
25
14
12
10
8
6
4
2
0
20
8.96
15
10.10
10
05
9.04
00
Kaynak: TCMB
Eki.04
Nis.05
Eki.05
Nis.06
Eki.06
Nis.07
Eki.07
Nis.08
Eki.08
Nis.09
Eki.09
Nis.10
Eki.10
Nis.11
Eki.11
Nis.12
Eki.12
Nis.13
Eki.13
Nis.14
Eki.14
Eki.04
Nis.05
Eki.05
Nis.06
Eki.06
Nis.07
Eki.07
Nis.08
Eki.08
Nis.09
Eki.09
Nis.10
Eki.10
Nis.11
Eki.11
Nis.12
Eki.12
Nis.13
Eki.13
Nis.14
Eki.14
-05
Kaynak: TCMB
Dünya Gıda ve Emtia Fiyat Endeksi
Gıda ve Enerji Enflasyonu (y-y, %)
UBS Emtia Fiyat Endeksi (sağ eksen)
BM Dünya Gıda Fiyat Endeksi
2300
2100
1900
1700
1500
1300
1100
900
700
500
Kaynak: Bloomberg
Enerji
TÜFE
Tem.09
Eki.09
Oca.10
Nis.10
Tem.10
Eki.10
Oca.11
Nis.11
Tem.11
Eki.11
Oca.12
Nis.12
Tem.12
Eki.12
Oca.13
Nis.13
Tem.13
Eki.13
Oca.14
Nis.14
Tem.14
Eki.14
31.10.2007
31.03.2008
29.08.2008
30.01.2009
30.06.2009
30.11.2009
30.04.2010
30.09.2010
28.02.2011
31.07.2011
31.12.2011
31.05.2012
31.10.2012
31.03.2013
30.08.2013
31.01.2014
30.06.2014
31.11.2014
260
240
220
200
180
160
140
120
100
Gıda
20
18
16
14
12
10
8
6
4
2
0
Kaynak: TCMB
Enflasyon Beklentileri
Reel Efektif Döviz Kuru
12 Ay Sonrasının Yıllık TÜFE Beklentisi (%)
TÜFE Bazlı (2003=100)
24 Ay Sonrasının Yıllık TÜFE Beklentisi (%)
135
8
7.50
125
7
120
115
110.43
110
105
Kaynak: TCMB
Eki.14
Nis.14
Eki.13
Nis.13
Eki.12
Nis.12
Eki.11
Nis.11
Eki.10
Nis.10
100
Eki.08
5.5
6.87
Eki.09
6.5
6
130
Nis.09
7.5
Kaynak: TCMB
8
İŞGÜCÜ GÖSTERGELERİ
İşsizlik Oranı
İşgücüne Katılım Oranı
Mevsimsellikten Arındırılmış İşsizlik Oranı (%)
İşgücüne Katılma Oranı (%)
İşsizlik Oranı (%)
17
16
15
14
13
12
11
10
09
08
07
İstihdam Oranı (%)
Kaynak: TÜİK
Ağu.14
Şub.14
Ağu.13
Şub.13
Ağu.12
Şub.12
Ağu.11
Şub.11
Ağu.10
Şub.10
Ağu.09
Şub.09
Ağu.08
53
51
49
47
45
43
41
39
37
35
Kaynak: TÜİK
Kurulan-Kapanan Şirket Sayısı
Kurulan-Kapanan Şirket Sayısı (Adet)
4,700
4,200
3,700
3,200
2,700
2,200
1,700
1,200
700
Kaynak: TOBB
9
DIŞ TİCARET GÖSTERGELERİ
İthalat-İhracat
Dış Ticaret Dengesi
İhracat (milyon dolar)
Dış Ticaret Dengesi (milyon dolar)
İthalat (milyon dolar)
25000
0
20000
-2000
15000
-4000
-6000
10000
-8000
5000
-10000
Kaynak: TCMB
-12000
Eki.04
Nis.05
Eki.05
Nis.06
Eki.06
Nis.07
Eki.07
Nis.08
Eki.08
Nis.09
Eki.09
Nis.10
Eki.10
Nis.11
Eki.11
Nis.12
Eki.12
Nis.13
Eki.13
Nis.14
Eki.14
Eki.04
Nis.05
Eki.05
Nis.06
Eki.06
Nis.07
Eki.07
Nis.08
Eki.08
Nis.09
Eki.09
Nis.10
Eki.10
Nis.11
Eki.11
Nis.12
Eki.12
Nis.13
Eki.13
Nis.14
Eki.14
0
Kaynak: TCMB
Cari İşlemler Dengesi
Sermaye ve Finans Hesabı
6000
-4000
-14000
-24000
-34000
-44000
-54000
-64000
-74000
-84000
3000
1000
-1000
-3000
-5000
-7000
-9000
-11000
60000
50000
40000
30000
20000
10000
0
-10000
-20000
Doğrudan Yatırımlar (12 aylık-milyon dolar)
Portföy Yatırımları (12 aylık-milyon dolar)
Diğer Yatırımlar(12 aylık-milyon dolar)
Cari İşlemler Dengesi (12 Aylık-milyon dolar)
Cari İşlemler Dengesi (milyon dolar-sağ eksen)
Kaynak: TCMB
Kaynak: TCMB
TÜKETİM GÖSTERGELERİ
Tüketici Güveni ve Reel Kesim Güveni
Tüketici Güven Endeksi
105
95
85
75
65
55
Kaynak: TCMB
Reel Kesim Güven Endeksi (sağ eksen)
130
120
110
100
90
80
70
60
50
40
10
KAMU MALİYESİ GÖSTERGELERİ
Bütçe Dengesi
Faiz Dışı Denge
Bütçe Dengesi (12 aylık toplam-milyar TL)
Faiz Dışı Denge (12 aylık-milyar TL)
10000
Eki.14
Eki.13
-3
Nis.14
-60000
Eki.12
7
Nis.13
-50000
Eki.11
17
Nis.12
-40000
Nis.11
27
Eki.10
-30000
Eki.09
37
Nis.10
-20000
Nis.09
47
Eki.08
-10000
Kaynak: TCMB
Kaynak:TCMB
Türkiye’nin Net Dış Borç Stoku
İç ve Dış Borç Stoku
Kaynak: Hazine Müsteşarlığı
Kaynak: Hazine Müsteşarlığı
11
2013
2012
2011
2010
2009
2008
2001
200
2007
250
28.1
2006
300
45
40
35
30
25
20
15
10
5
0
2005
350
220
200
180
160
140
120
100
80
60
2004
400
Türkiye'nin Net Dış Borç Stoku/GSYH (%)
2003
450
İç Borç Stoku (milyar TL)
Dış Borç Stoku (milyar TL-sağ eksen)
2002
Eki.07
57
Nis.08
0
LİKİDİTE GÖSTERGELERİ
TCMB Faiz Oranı
Reel ve Nominal Faiz
Borç Alma Faiz Oranı (%)
Reel Faiz
Borç Verme Faiz Oranı (%)
Nominal Faiz
25
25
20
20
15
15
10
10
5
5
0
0
Kas.04
May.05
Kas.05
May.06
Kas.06
May.07
Kas.07
May.08
Kas.08
May.09
Kas.09
May.10
Kas.10
May.11
Kas.11
May.12
Kas.12
May.13
Kas.13
May.14
Kas.14
Kas.14
Kas.13
May.14
Kas.12
May.13
Kas.11
May.12
May.11
Kas.10
Kas.09
May.10
Kas.08
May.09
Kas.07
May.08
May.07
Kas.06
-5
Kaynak:TCMB, VakıfBank
Kaynak:TCMB
Dünya Piyasalarında Son Açıklanan Ekonomik Göstergeler
Reel Büyüme
(y-y,%)
Enflasyon (y-y,%)
Cari Denge/GSYH*
(%)
Merkez
Bankası Faiz
Oranı (%)
Tüketici
Güven
Endeksi
ABD
2.4
1.7
-2.26
0.25
88.7
Euro Bölgesi
0.8
0.3
2.88
0.05
-11.60
Almanya
1.2
0.50
7.52
0.05
99
Fransa
0.40
0.50
-1.61
0.05
-22.60
İtalya
-0.30
0.20
-1.99
0.05
100.20
Macaristan
3.20
-0.40
1.05**
2.10
-19.40
Portekiz
1.10
0.10
-2.02**
0.05
-21.40
İspanya
1.60
-0.40
0.70
0.05
-11.80
Yunanistan
1.60
-1.80
0.68
0.05
-49.90
İngiltere
3.00
1.30
-3.34
0.50
-2.00
Japonya
-1.20
2.90
0.70
0.10
38.90
Çin
7.30
1.60
2.35**
5.60
103.40
Rusya
0.70
8.30
1.56
8.25
--
Hindistan
5.30
4.98
-1.99
8.00
--
Brezilya
-0.24
6.59
-3.63
11.25
109.70
G.Afrika
1.40
5.90
-5.24**
5.75
-1.00
2.10
8.96
8.25
68.70
-7.9
Kaynak: Bloomberg. *: Cari denge verileri IMF’den alınmaktadır ve 2013 verileridir.
**: 2012 verisi.
Türkiye
12
Türkiye Makro Ekonomik Görünüm
2012
2013
En Son Yayımlanan
2014
Yılsonu
Beklentimiz
Reel Ekonomi
GSYH (Cari Fiyatlarla. Milyon TL)
1 415 786
1 561 510
423 920
(2014 2Ç)
--
GSYH Büyüme Oranı (Sabit Fiyatlarla. y-y%)
2.2
4.0
2.1
(2014 2Ç)
3.3
Sanayi Üretim Endeksi (y-y. %)(takvim etk.arnd)
2.5
3.4
2.2
(Eylül 2014)
--
Kapasite Kullanım Oranı (%)
74.2
74.6
74.5
(Kasım 2014)
--
İşsizlik Oranı (%)
9.2
10.0
10.1
(Ağustos 2014)
9.6
Fiyat Gelişmeleri
TÜFE (y-y. %)
6.16
7.40
8.96
(Ekim 2014)
9.3
ÜFE (y-y. %)
2.45
6.97
9.04
(Ekim 2014)
--
Parasal Göstergeler (Milyon TL)
M1
167,404
225,331
243,870
(21.11.2014)
--
M2
731,770
910,052
985,123
(21.11.2014)
--
M3
774,651
950,979
1,032,361
(21.11.2014)
--
Emisyon
54,565
67,756
76,126
(21.11.2014)
--
TCMB Brüt Döviz Rezervleri (Milyon $)
100,320
112,002
112,567
(21.11.2014)
--
Faiz Oranları
TCMB O/N (Borç Alma)
3.50
3.50
7.50
(28.11.2014)
--
TRLIBOR O/N
5.78
8.05
9.43
(28.11.2014)
--
Ödemeler Dengesi (Milyon $)
Cari İşlemler Açığı
48,497
65,004
2,224
(Eylül 2014)
44,000
İthalat
236,545
252,140
19,184
(Ekim 2014)
İhracat
152,462
152,803
12,933
(Ekim 2014)
---
Dış Ticaret Açığı
84,083
99,337
6,251
(Ekim 2014)
82,600
Borç Stoku Göstergeleri (Milyar TL)
Merkezi Yön. İç Borç Stoku
386.5
403.0
411.1
(Ekim 2014)
--
Merkezi Yön. Dış Borç Stoku
145.7
182.8
188.6
(Ekim 2014)
--
Kamu Net Borç Stoku
240.6
197.6
186.5
(2014 2Ç)
--
Kamu Ekonomisi (Milyon TL)
2012 Ekim
2013 Ekim
Bütçe Gelirleri
27,345
30,018
34,175
(Ekim 2014)
--
Bütçe Giderleri
31,749
33,188
37,185
(Ekim 2014)
--
Bütçe Dengesi
4,404
-3,170
-3,010
(Ekim 2014)
--
Faiz Dışı Denge
-681
-761
3,994
(Ekim 2014)
--
13
Vakıfbank Ek
V
konomik Araştırmalar ek
konomik.arastirm
malar@vakifbank
k.com.tr
Cem Eroğğlu Müdür cem.eroglu@va
akifbank.com.tr
Nazan Kılıç Müdür Yard
dımcısı [email protected]
Buket Alkkan Uzman buket.alkan@va
akifbank.com.tr
0212‐398 19 03 Fatma Özzlem Kanbur Uzman fatmaozlem.kan
[email protected] 0212‐398 18 91 Sinem Ullusoy Uzman Yard
dımcısı [email protected] 0212‐398 19 05 Elif Engin
n Uzman Yard
dımcısı [email protected] 0212‐398 18 92 0212‐398 18 98 0212‐398 19 02 Bu rapor Türkiye Vakıflar Bankası T.A.O. ttarafından güvennilir olduğuna inanılan kaynaklardan sağlanan bilggiler kullanılarak h
hazırlanmıştır. Vakıflar Bankası TT.A.O. bu bilgi ve verilerin doğruluuğu hakkında herrhangi bir garanti vermemekte vee bu rapor ve için
ndeki bilgilerin Türkiye V
kullanılm
ması nedeniyle do
oğrudan veya dolaylı olarak oluşaacak zararlardan dolayı sorumluluk kabul etmem ektedir. Bu rapo
or sadece bilgi vermek aamacıyla hazırlanmış olup, hiçbir kkonuda yatırım önnerisi olarak yoru
umlanmamalıdır. Türkiye Vakıflar r Bankası T.A.O. b
bu raporda yer alan bilgilerde daha önced
den bilgilendirme
e yapmaksızın kıs men veya tamam
men değişiklik yap
pma hakkına sahi ptir. Vakkıfbank Ekonom
mik Araştırmalarr