Kalp Yetmezliğinde KPET Doç. Dr. Gaye ULUBAY Başkent Üniversitesi Tıp Fakültesi Göğüs Hastalıkları AD Pulmoner Dolaşım Periferik Dolaşım VCO2 Creat∼PO4 Mito Kalp ve kan Kas Pyr →Lac Akciğer VO2 ENERJİ • Obezite • Miyopati • Dekondüs. • KAH • Kalp yetm • Diğer KH • Anemi • Okluziv • Otonomik Disfnk • Obstrüktif • Restriktif • İnfiltratif • Göğüs duv. • PH •Tromboemb. •1o & 2o PVH ¾ Taşikardi ¾ Koroner arter hastalığı ¾ Myokardiyopati ¾ Kalp yetmezliği ¾ Konjenital kalp hastalıkları ¾ Kapak hastalıkları SOL VENTRİKÜL DİSFONKSİYONU ↑VA/Q uyumsuzluğu ↑VD/VT ↓Kan (O2) akımı ↑ H+La- ↓ATP ↑ CO2 Üretimi ↓ pH ↑Ventilatuvar ihtiyaç Yetersiz myokard kasılması Nefes darlığı EGZERSİZ KISITLANMASI Dispne, halsizlik ¾ Kalp yetmezliği birden çok organı etkileyen bir hastalıktır DOLAŞIM PERİFERİK KASLAR AKCİĞERLER Neden KPET yapalım? Fonksiyonel kapasitenin, hastalığın derecesinin belirlenmesi Tedavinin takibi Mortalite ve Prognoz Nakil endikasyonu Hangi cihazı kullanalım? Koşu bandı Bisiklet ¾ Eğim ve hız artar ¾ Watt cinsinden iş yükü artar ¾ İş yükü hesaplanamaz ¾ İş yükü hesaplanabilir ¾ VO2/WR hesaplanamaz ¾ Artefakt daha az ¾ Güvenlik daha az ¾ Güvenlik daha fazla ¾ Artefakt daha çok ¾ Ramp protokolleri ve endurance teste daha uygun ¾ O2 tüketimi %7-10 Hangi protokolleri tercih edelim? ¾ Giderek artan iş yükü (incremental) ¾ Sabit iş yükü (constant) AT değerleri AT değerleri Pik değerler Hangi parametreler önemli? ¾ Peak VO2 ¾ O2 pulse ¾ VE/VCO2 eğimi ¾ WR ¾ VO2/WR ¾ AT’ ye ulaşım ¾ AT/ VO2 ¾ VD/VT ¾ HRR ¾ BR ¾VT ¾ VE ¾ PECO2/PETCO2 PVO2 (Pik oksijen tüketimi) ¾ Peak VO2,CO düşüklüğüne ikincil olarak V/Q bozukluğu ve kan akımının az olması nedeni ile düşüktür PVO2 1.0 4.0 0.9 3.5 0.8 3.0 2.5 Y Axis Title Y Axis Title 0.7 0.6 0.5 0.4 2.0 1.5 1.0 0.3 0.5 0.2 0.1 0.0 0.0 0.1 0.2 0.3 0.4 X Axis Title zaman KY 0.5 0.6 0.7 -2 0 2 4 6 8 10 12 14 X Axis Title zaman SAĞLIKLI 16 18 20 22 Wasserman K . Circulation 1997 Wasserman K . Circulation 1997 HR (Kalp hızı) ¾ KY’de egzersize kardiyak hız artış yanıtı sağlıklı olgulara göre daha fazladır ¾ HR-VO2 grafiği normale göre kalbin daha çabuk hızlanması nedeni ile daha diktir ¾ İstisna durumlar: Hastanın β- bloker, Ca++ kanal blokeri kullanması, zeminde kardiyak blok olması O2 pulse (Oksijen sunumu) ¾ ¾ ¾ ¾ Peak VO2/ Peak HR Kardiyak out putu yansıtır O2 pulse = SV x c (a-v) CO = VO2/C(a-v)O2 (Anemi ve hipoksemi olmaması koşulu ile) ¾ Egzersiz boyunca özellikle AT’den itibaren O2 pulse eğimi normalden farklı olarak azalır ¾ Egzersiz durduğunda recovery’nin başlangıcında O2 pulse eğimi artar (çünkü egzersiz durunca afterload artar) O2 pulse- zaman KY 20 12 18 10 16 14 Y Axis Title Y Axis Title 8 6 12 10 8 4 6 4 2 2 0.0 0.1 0.2 0.3 0.4 X Axis Title 0.5 0.6 0.7 -2 0 2 4 6 8 10 12 X Axis Title zaman zaman KY SAĞLIKLI 14 16 18 20 22 ∆VO2/WR (oksijen tüketimi farkı/ işyükü) ¾ Egzersizin başlangıcında normal, AT ve üzerinde artış hızı normale göre azalır Normal VO2 KOAH KH W.R. İSTİRAHAT EGZERSİZ ∆VO2/WR Peak VO2- 0 watt VO2 Peak WR-0.75 X Uygulanan watt Wasserman K. et al Principles of Exercise Testing 2005 ATVO2 (Anaerobik eşikteki oksijen tüketimi) ¾ Egzersize kardiyak outputta artış cevabı yetersizdir ¾ Bu nedenle kaslara oksijen sunumu düşüktür ¾ Ekstremite kasları glikoliz için anaerobik yolu erken kullanmaya başlar ¾ Hızlı kasılan kas lifi yönünde değişiklik vardır ¾ Hücre içi pH erken düşer, AT’ ye erken girilir ¾ ATVO2 beklenene göre düşük olur VD/VT (Ölü boşluk hacmi/ tidal soluk hacmi) Artmış V/Q defektini gösterir VD/VT = (PaCO2- PECO2) PaCO2 = Bohr denklemi Wasserman K . Circulation 1997 VE/VCO2 (dakika ventilasyonu/ekspire edilen CO2 hacmi) ¾ Kalp yetmezliğinde artan önemli bir göstergedir ¾ Yüksek V/Q defektini gösterir ¾ > 44 ise kalp yetmezliği için önemli bir mortalite göstergesi Robbins M. et al. Circulation 1999 ¾ > 34 ise 3 yıllık sağ kalım % 57 Normal sınırda ise % 93 Ponikowski P et al. Circulation 2001 VEVCO2 40 58 38 56 36 54 52 32 Y Axis Title Y Axis Title 34 30 28 50 48 46 26 24 44 22 42 -2 0 2 4 6 8 10 12 14 16 X Axis Title zaman SAĞLIKLI 18 20 22 -2 0 2 4 6 8 Xzaman Axis Title KY 10 12 14 16 KY olgularında VE/VCO2 slope <130% ve >130% (beklenenin) Kaplan-Meier sağ kalım analizi Kleber FX, Circulation 2000 Kalp büyüklüğü akciğer mekaniklerini etkiler. Vücut pozisyonu akciğer mekaniklerini etkiler Ödem akciğer mekaniklerini etkiler Egzersiz akciğer mekaniklerini etkiler VE, TV Wasserman K . Circulation 1997 TV-zaman 1.8 1.6 Y Axis Title Y Axis Title 1.4 1.2 1.0 0.8 0.6 0.0 0.1 0.2 0.3 zaman 0.4 X Axis Title KY 0.5 0.6 0.7 4.0 3.8 3.6 3.4 3.2 3.0 2.8 2.6 2.4 2.2 2.0 1.8 1.6 1.4 1.2 1.0 0.8 0.6 0.4 0.2 0.0 -2 0 2 4 6 8 10 zaman 12 X Axis Title SAĞLIKLI 14 16 18 20 22 VE-zaman 50 120 45 100 80 35 Y Axis Title VE (L/dk BTPS) 40 30 25 20 60 40 20 15 10 0 5 0.0 0.1 0.2 0.3 zaman 0.4 Zaman VE-zaman KY 0.5 0.6 0.7 -2 0 2 4 6 8 10 zaman 12 X Axis Title SAĞLIKLI 14 16 18 20 22 VE ¾ VA = VCO2 x 863/PaCO2 ¾ VE = VA+ VE x (VD/VT) ise; ¾ VE = VCO2 x 863/[PaCO2 x (1-VD/VT)] Wasserman K . Circulation 1997 Wasserman K . Circulation 1997 VE ¾ 31 KKY olgu, NYHA II, III ¾ VE sağlıklı olgulara göre % 43 ↑ (49L/dk) ¾ İstirahatte PaCO2 normal ¾ VE ↑ = Laktik asidoza ikincil hiperventilasyon HCO3 = CO2+ HCO Ölü boşluk ventilasyonuna ikincil Wasserman K, Basic Res Cardiol. 1996 PETCO2 PECO2, PECO2/PETCO2 VD/VT artışına ikincil olarak 0.80 35 50 0.75 Normal 40 COPD 35 HF 30 PAH 25 30 0.70 Normal COPD 25 HF PAH 20 Normal 0.65 R a t io 45 PEC O 2, m m H g PETC O 2, m m H g PECO2/PETCO2 Ratio: 4 Groups PECO2: 4 Groups PETCO2: 4 Groups COPD 0.60 HF 0.55 PAH 0.50 0.45 20 15 Rest Unloaded Activity AT Peak 0.40 Rest Unloaded AT Activity Peak Rest Unloaded AT Peak Activity Hansen JE, Ulubay G, Chow BF, Sun XG, Wasserman K ¾ ¾ ¾ ¾ ¾ ¾ ¾ ¾ ¾ ¾ ¾ ¾ ¾ Peak VO2 ↓ O2 pulse ↓ ancak egzersiz sonlanınca hızla artar VE/VCO2 eğiminde↑ WR ↓ Peak VO2’ ye yakın ∆VO2/WR ↓ AT’ ye ulaşım erken AT/ VO2 ↓ VD/VT’de↑ HRR ↓ BR = N TV ↓ VE ↑ PETCO2 PECO2/PETCO2 ↓ KY hastalarında KPET’e göre egzersiz kapasitesinin sınıflandırması Sınıf Yetmezlik derecesi Peak VO2 (mL/kg/dk) AT (mL/kg/dk) A Normal-hafif > 20 >14 B Hafif-orta 16-20 11-14 C Orta- ağır 10-16 8-11 D Ağır < 10 <8 Weber et al. Circulation 1987 KPET sonuçlarına göre KY derecesi Yetmezlik derecesi Normal Hafif KY Orta KY Ağır KY Çok ağır KY AT/VO2ml/dk/kg >14 11-13.9 8-10.9 5-7.9 <5 PeakVO2ml/dk/kg > 20 16-20 10-15 10-8 <8 Weber KT et al.Am J Cardiol 1985 PVO2 kalp yetmezliğinde bağımsız prognostik faktör ¾ AT/ VO2 ¾ Peak VO2 ¾ PVO2% < 10ml/dk/kg < 14ml/dk/kg > %50 kötü prognoz Prognastic Value of Peak V02 in CHF Patients According to the Literature: Literature: Mortality after 1, 2 and 3 Years after Evaluation Author Year CHF Patients Threshold Value Peak VO Mortality 2 n= Szlachcic et al 1985 27 <10 mL/kg/min mL/kg/min 1018 mL/kg/min 10 mL/kg/min 1-year mortality % 77 % 21 Likoff et al 1987 201 ≤13 mL/kg/min mL/kg/min >13 mL/kg/min mL/kg/min % 36 % 15 Mancini et al 1991 114 ≤14 mL/kg/min mL/kg/min >14 mL/kg/min mL/kg/min % 30 %6 Stevenson et al 1996 333 <10 mL/kg/min mL/kg/min 1010-16 mL/kg/min mL/kg/min >16 mL/kg/min mL/kg/min % 30 % 21 % 10 Opasich et al 1998 653 <10 mL/kg/min mL/kg/min 1010-18 mL/kg/min mL/kg/min >18 mL/kg/min mL/kg/min % 36 % 13 %2 Myers et al 1998 644 ≤14 mL/kg/min mL/kg/min >14 mL/kg/min mL/kg/min % 13 %5 Gitt et al 1999 54 ≤14 mL/kg/min mL/kg/min >14 mL/kg/min mL/kg/min % 39 %8 Gitt et al 2001 217 ≤14 mL/kg/min mL/kg/min >14 mL/kg/min mL/kg/min % 22 %5 Francis et al 2000 303 <13 mL/kg/min mL/kg/min 1313-16.5 mL/kg/min mL/kg/min 16.616.6-21.6 mL/kg/min mL/kg/min >21.6 mL/kg/min mL/kg/min 2-year mortality % 48 % 32 % 12 %4 500 <10 mL/kg/min mL/kg/min 1010-14 mL/kg/min mL/kg/min >14 mL/kg/min mL/kg/min Osada et al 1998 3-year mortality % 25 % 32 %7 Mancini MD Circulation 1991; 83:778-786 KKY’de Peak VO2 ve prognoz Peak VO2 (ml/kg/dk) Zaman (ay) Mancini MD Circulation 1991; 83:778-786 VO2 max > % 45 ve < % 45 (beklenenin) olgularda sağ kalım Kleber FX, Circulation 2000 KY’de 6 ayda ölüm riski ve egzersiz parametreleri Gitt AK, Circulation 2002 Kalp Transplantasyon Kriteri Transplantasyon kategorisi peak VO2 (mL/kg/dk) Yeterli endikasyon <10 Olası endikasyon <14 Yetersiz endikasyon >15 Mudge et al. J Am Coll Cardiol 1993 Kalp nakline aday olguların değerlendirilmesi Kalp yetmezlikli hasta Maksimum medikal tedavi öner Peak VO2 (ml/dk/kg) sapta <10 >14 10-14 Medikal tedaviye devam et Transplantasyon için değerlendir Kalp yetmezliği Survival Skoru Yüksek risk Orta risk Transplantasyon için değerlendir Düşük risk Medikal tedaviye devam et 1 yıl sonra tekrar değerlendir Medikal tedavi JACC 2004:787-93 Vazodilatörler Ca2+ blokörler ACE inhibitörleri AT1 blokörleri β-blokörleri Egzersiz zamanı ↑↑ ↔ ↑ ↑ ↔ Peak VO2 ↑↑ ↔ ↑ ↑ ↔ Peak VE ↔ ↔ ↑ ↔ ↔ Peak VT ↔ ↔ ↑ ↔ ↔ VE/VCO2 ↔ ↔ ↓ ↔ ↓ O2-pulse ↑ ↔ ↔ ↑ ↔ ∆VO2/WR ↑ ↔ ↔ ↑ ↔ ¾Kardiyak output’u artırıp, periferik dokulara kan akışını düzenleyerek PVO2’yi artırırlar Agostoni P. Clinical Exercise Testing, 2002