O. Senatosu B : 38 İ . 2 . 1966 O : 1 1965 yılında ithalât ve
advertisement
O. Senatosu B : 38 1965 yılında ithalât ve ihracatımızın sahalar itibariyle muhtelif memleketler arasında dağı­ lışında hem ithalât ve hem de ihracat bakımın­ dan 1964 yılının Ocak - Kasım devresine naza­ ran bütün sahalarda değişik oranlarda gelişme­ ler olmuştur. İhracatımızın % 70, C0 ı OECD memleketlerine, % 20,4 ü anlaşmalı memleket­ lere, % 8,7 si diğer memleketlere yapılmıştır. İthalâtımızın ise % 74,7 si OECD memletketlerinden % 12,8 i anlaşmalı memleketlerden, '% 12,5 i de diğer memleketlerden yapılmış bu­ lunmaktadır. OECD memleketleri ile olan ithalât ve ihra­ catımızda da artışlar olmakla beraber, anlatmalı memleketlerle diğer memleketlere vâki ihracatımızdaki ve anlaşmalı memleketlerden yapılan ithal âtımızdaki artışların OECD memleketlerine nisbetle daha yüksek oranda geliştiği görülmek­ tedir. Sayın senatörler, Dış ticaretimiz ve dış ticaret dengemiz hak­ kındaki bu maruzatımızdan sonra ödemeler den­ gemiz hakkında da son gelişmeleri aksettiren rakamlara müstenit açıklamalarda bulunmak isterim. Önce ödemeler dengesinin cari işlemleri hak­ kında bilgi arz ediyorum: Dış ticaret dengemiz, 1965 yılı Ocak - Kasım döneminde bir evvelki yılın aynı dönemi ile kar­ şılaştırıldığında 13 milyon 400 bin dolarlık lehte bir gelişme göstermiş bulunmaktadır. Görünmiyen kalemlerde: 1965 yılının 11 ay­ lık dönemi içinde bir evvelki yılın aynı dönemi­ ne nazaran gerçekleşmesi 1965 yılı içinde ta­ mamlanan ertelemeler dolayısiyle faiz ödemele­ rinde 2 milyon 400 bin dolarlık bir azalış, turizm ve dış seyahatler kaleminde 2 milyon 800 bin do­ larlık bir artış kaydedilmiştir. İşçi gelirleri 1965 yılının aynı döneminde bir evvelki y;la na­ zaran 49 milyon 400 bin dolarlık bir artışla 53 milyon 900 bin dolar olarak gerçekleşmiştir. 1964 yılının Ocak - Kasım döneminde 26 mil­ yon 200 bin dolarlık bir menfi bakiye bırakan görünmeyen işlemler net bakiyesi, işçi gelirlerin­ de ve diğer kalenderdeki müspet gelişmeler so­ nucu, toplam olarak 48 milyon 700 bin dolarlık bir iyileşme göstererek 1965 yılının aynı döne­ minde 22 milyon 500 bin dolar lehte bakiye bı­ rakmıştır. İ . 2 . 1966 O : 1 Bütün bu gelişmelerin sonucu olarak cari iş­ lemler açığı anılan dönem içinde 1965 yılında 1964 ün aynı dönemine nazaran 37 milyon 700 bin dolarlık bir iyileşme ile 131 milyon 100 bin dolardan 93 milyon 400 bin dolara inmiş bulun­ maktadır. Veri] en bu bilgilere ek olarak ve sırası gel­ mişken arz edeyim ki, 1965 yılı sonunda işçi dö­ vizi gelirlerimiz 69 milyon 700 bin dolara var­ mıştır. Ödemeler dengesinin sermaye hareketleri bö­ lümünde de önem arz eden şu gelişmeler kayde­ dilmiştir Proje ve program kredilerinden kullanma­ larda 1965 yılı onbir aylık döneminde 1964 yı­ lının aynı dönemine nazaran sırasiyle 9 milyon 200 bin ve 19 milyon 600 bin dolarlık bir art­ ma olmuştur. Rezervlerimizde de 1964 yılı aynı dönemin­ deki 20 milyon 603 bin dolarlık artışa karşılık bu yıl aynı dönemde 15 milyon 400 bin dolarlık artış vardır. Merkez Bankasındaki altın ve konvertibl dövizlerimiz 25 Aralık 1965 tarihi itiba­ riyle 69 milyon 100 bin dolara yükselmiştir. 1964 yılının aynı tarihinde rezerv miktarı 61 milyon 700 bin dolar idi. Saym senatörler, Memleketimiz ekonomisi hakkındaki bu ma­ ruzatıma son vermeden evvel bütçelerimiz ve do­ layısiyle ekonomimiz üzerinde etkisi bulunan dış ve iç borçlarımız ve bu münasebetle de Konsor­ siyum çalışmaları hakkında bilgi vermek iste­ rim : Türkiye'nin Genel, Katma Devlet bütçeleri, bütçe dışı kamu sektörü, özel sektör ve konsoli­ de ticari borçlar hepsi bir arada dövizle ödene­ cek dış ödeme mükellefiyeti 30 Eylül 1965 ta­ rihi itibariyle 985 milyon 600 bin dolara baliğ olmaktadır. Bu miktarın sadece 600 milyon 200 bin dolarlık kısmı Devlet bütçelerine konulacak ödenekler ile karşılanacaktır. Ancak, bunun 68 milyon dolarlık kısmı söz konusu kredilerden faydalanan resmî ve özel sektör kurumlarından Hazinece tahsil edilecektir. Böylece dövizle öde­ necek borçlardan Devlet bütçelerine karşılığı konulmak suretiyle ödenecek borç miktarı 532 milyon 200 bin dolardır. Bu borç tutarının da 507 milyon 400 bin doları Genel Bütçeden, ka­ lanı katma bütçelerden karşılanacaktır.
