Schiff Bazı Geçiş Metal Komplekslerinin Sentezi, Karakterizasyonu

24. Ulusal Kimya Kongresi, Zonguldak Karaelmas Üniversitesi, 29 Haziran-2 Temmuz 2010, Zonguldak
Schiff Bazı Geçiş Metal Komplekslerinin Sentezi, Karakterizasyonu,
Elektrokimyasal ve Alkan Oksidasyonu Özelliklerinin İncelenmesi
Cumali Çelika, Gökhan Ceyhana, Seyhan Akara, Serhan Uruşb ve Mehmet Tümera
a
K.Maraş Sütçü İmam Üni. Fen-Edebiyat Fakültesi, Kimya Bölümü, 46100, K.Maraş
b
K.Maraş Sütçü İmam Üni. ÜSKİM, Merkez Laboratuvarı, 46100, K.Maraş
Schiff baz ligandları kolayca elde edilebilirler ve başlangıç maddelerinin (primer
amin ve karbonil bileşikleri) yapısına bağlı olarak çeşitli diş ve fonksiyonalite gösterirler.
Bunlara ilave olarak, bir Schiff baz ligandının donör atomlarının sayısı, yapısı ve nisbi
pozisyonu homo ve heteropolinükleer kompleksler içerisinde metal iyonlarının sayısı kadar
metalik merkezlerin stereokimyası üzerinde de iyi bir kontrol sağlamaya imkan
tanımaktadırlar [1]. Sayılan tüm bu avantajlar Schiff bazlarını biyoinorganik kimyada,
katalizde, kapsüllemede, taşıma ve ayırma işlemlerinde ve magnetokimyada [1] ilginç
kompleksler sentezlemede avantajlı kılmaktadır. Bu çalışmada, sterik hinderanslı tridentat
Schiff baz ligandları (H3L1 ve H3L2) ile bu ligandların Cu(II), Co(II), Ni(II), Pd(II) ve Ru(III)
geçiş metal kompleksleri sentezlenerek analitik ve spektroskopik tekniklerle karakterize
edilmişlerdir. Ligandların 1H(13C)-nmr spektrumları incelendiğinde önerilen yapı ile sonuçların
uyuştuğu belirlenmiştir. Ligandların elektrokimyasal özellikleri farklı çözücü, derişim ve
tarama hızlarında incelenmiş ve dönüşümlü olarak kinoid yapıda olduğu belirlenmiştir. Alkan
oksidasyonu işleminde, substrat olarak siklohekzan, co-katalizör olarak H2O2 alınmış ve
mikrodalga ışınları altında, katalizör olarak Co(II), Cu(II), Ni(II), Ru(III) ve Pd(II) alınarak
tepkime yapılmış ve bulunan sonuçlar Şekil’de verilmiştir. Siklohekzanın sırasıyla
siklohekzanol ve siklohekzanon’a dönüştüğü belirlenmiştir. Katalitik aktivite işleminde en
yüksek kataliz etkisini Cu(II) kompleksleri göstermiştir.
Cu-GL1
100
Cu-GL2
99,5
CyH Dönüşüm (mol %)
Co-GL1
99
Co-GL2
Ni-GL1
98,5
Ni-GL2
98
Pd-GL1
97,5
Pd-GL2
Ru-GL1
97
Katalizör
Ru-GL2
Şekil. Çeşitli katalizörlerin CyH dönüşüm yüzdeleri.
KAYNAKLAR
1. Aslantaş, M., Tümer, M. and Şahin, E., Spectrochimica Acta Part A, 71(1), 263-268,
(2008).