Canlıların Sınıflandırılması ve Biyolojik Çeşitlilik, Canlılar Alemi

Canlıların Sınıflandırılması ve Biyolojik Çeşitlilik, Canlılar Alemi, Bakteriler
Alemi
Bakteriler (Bacteria) Alemi
Bakteriler, prokaryot canlıların en yaygın ve en çok bilinen grubudur. Tek hücreli mikroskobik
organizmalardır. Hücre zarlarının üzerinde bir hücre duvarı vardır. Hücre duvarı peptidoglikan denilen
kısa peptit zinciri ile bağlanmış bir polisakkaritten oluşur. Birçok bakteride hücre duvarına ek olarak
bir kapsül bulunur.
Pilus denilen kısa uzantılar bakterilerin yüzeylere tutunmasını sağlar ve bir bakteriyi diğerine
bağlayarak genetik materyal aktarımında görev yapar. Kalıtım maddesine sitoplazmaya dağılmış olan
DNA molekülü çekirdek alanı denilen kısımda bulunur. Bakteri sitoplazmasında, hücre
kromozomunun bağımsız olarak çoğalan küçük halka şeklindeki DNA parçalarına plazmit denir.
Plazmitler, bakterinin antibiyotik ve diğer bazı kimyasal maddelere karşı direnç oluşturmasını
sağlayan genleri içerirler.
Bakteri hücresinde çekirdek zarı, mitokondri, endoplazmik retikulum, golgi aygıtı ve lizozomlar
bulunmaz. Sitoplazma içinde DNA, RNA, ribozomlar, proteinler, glikojenler ve tanecikleri vardır.
Oksijenli solunum yapan bakterilerde solunum zinciri enzimleri hücre zarında ve sitoplazmada
bulunur. Bazı bakteriler kamçılarıyla aktif hareket edebilirken, bazıları pasif hareket ederler.
Bazı bakteri türleri uygun olmayan ortamlarda endospor adı verilen özel yapılarda oluşturabilirler.
Bakterilerde endospor oluşumu bir üreme şekli değildir.
Bakterilerde Üreme
Bakterilerde eşeysiz ve eşeyli üreme olmak üzere iki çeşit üreme görülür.
Eşeysiz Üreme: Enine bölünme şeklinde olur. Bunun için önce DNA kendini eşler. Daha sonra hücre
zarı ve hücre duvarı orta kısımdan karşılıklı olarak içeri doğru çökerek hücreyi ikiye ayırır. Bakterilerin
eşeysiz üremesi sonucu genetik çeşitlilik oluşmaz.
Eşeyli Üreme: İki birey pilus aracılığıyla birbirine bağlanır ve bir araya gelir. Daha sonra bu bireyler
arasında geçici bir sitoplazmik köprü kurulur. Bu köprü kullanılarak bir bireyden diğerine plazmit
aracılığı ile gen aktarımı olur. Bu olaya konjugasyon denir. Konjugasyon sonucunda katkısal çeşitlilik
sağlanır.
Bakterilerin Gruplandırılması
Bakteriler; şekillerine, oksijen ihtiyaçlarına, gram boyanma özelliğine ve beslenme şekillerine göre
gruplandırılabilir.
Şekillerine Göre Gruplandırma
Bakteriler; yuvarlak, çubuk, virgül ve spiral şekillerinde olabilirler.
Oksijene Duyulan İhtiyaca Göre Gruplandırma: Zorunlu aerob bakteriler sadece oksijenli ortamda,
zorunlu anaerob bakteriler sadece oksijensiz ortamda yaşayabilirler. Geçici aerob bakteriler normalde
oksijensiz ortamda yaşamaya uyum sağlamışlardır, ancak geçici olarak oksijenli ortamda
yaşayabilirler. Geçici anaerob bakteriler normal oksijenli ortamda yaşamaya uyum sağlamışlardır,
ancak geçici olarak oksijensiz ortamda yaşayabilirler.
Gram Boyanma Özelliğine Göre Gruplandırma
Grup boyama, bakterileri hücre duvarlarının kimyasal ve fiziksel özelliklerine göre iki gruba ayırmak
için kullanılan bir yöntemdir. Bu boyama yönteminde gram pozitif bakteriler mor, gram negatif
bakteriler pembe renge boyanır.
Beslenme Şekillerine Göre Gruplandırma
Beslenme şekillerine göre bakteriler ototrof ve heterotrof olmak üzere ikiye ayrılırlar.
1.Ototrof Bakteriler: Bu tip bakteriler kendileri için gerekli organik bileşikleri inorganik bileşiklerden
sentezlerler. Kullandıkları enerji kaynağına göre iki grupta incelenirler.
Fotoototrof bakteriler, fotosentez yapan bakterilerdir. Enerji kaynağı olarak güneş ışığını kullanırlar.
İçerdekileri klorofil pigmenti yeşil bitkilerden farklı olarak kloroplast içinde değil, sitoplazmada
bulunur. Fotoototrof bakterilere örnek olarak siyanobakteriler, bor bakteriler ve yeşil kükürt
bakterileri verilebilir.
Kemoototrof bakteriler, klorofil taşımadıkları için besin sentezi sırasında ışık enerjisi terine kimyasal
enerji kullanırlar. Bu kimyasal enerjide bazı inorganik bileşiklerin oksitlenmesiyle elde edilir.
Kemoototrof bakterilere örnek olarak demir bakterileri, kükürt bakterileri, nitrit bakterileri ve nitrat
bakterileri verilebilir.
2.Heterotrof Bakteriler: Bu tip bakteriler kendileri için gerekli olan amino asit, glikoz, vitamin gibi
organik bileşikleri dışarıdan almak zorundadırlar. Bakterilerin çoğu heterotrof olup parazit veya
saprofit beslenirler.
Parazit bakteriler, besinleri sindiren enzim sistemlerine sahip değildirler. Sindirilmiş besinleri üzerinde
yaşadıkları canlılardan temin ederler. Bazı parazit bakteriler hastalıklara yol açarlar. Bunlara patojen
bakteriler denir.
Saprofit (çürükçül) bakteriler, ayrıştırıcılar olarak da adlandırılırlar. Bu tip bakteriler ölü bitki, hayvan
dokularını ve organik artıkları parçalayarak doğadaki madde döngüsüne yardımcı olurlar.
Http://www.biyolojidersnotlari.com