Bakteriler Alemi

9. SINIF KONU
ANLATIMI
41
CANLILARIN SINIFLANDIRILMASI-3
BAKTERİLER ALEMİ
BAKTERİLER ALEMİ
Prokaryot hücre yapısına sahip olan tek hücreli
canlıların oluşturduğu alemdir.
Mikroskobun icadından sonra keşfedilmişlerdir.
Mikroskoplar geliştirildikçe daha fazla bilgi
edinilmektedir.
Keşfedilmemiş bakteri türü sayısının
keşfedilmişlerden fazla olduğu düşünülmektedir.
Bakterilerin çok büyük bir kısmı yararlıdır.
BAKTERİLERİN YAPISI
 Bakteriler prokaryotturlar ve tek hücrelidirler.
 Hücre duvarları vardır. Yapısında PEPTİDOGLİKAN
bulunur. Peptidoglikan protein ve karbonhidrattan oluşmuş
özel bir kompleks organik maddedir. Peptidoglikandan
oluşmuş bu hücre duvarı bazı bakterilerde ince bazılarında
ise kalındır. Bu durum bakterilerin sınıflandırılmasında
kullanılır.
 Hücre duvarının altında hücre zarı vardır.
 Bazı bakterilerde hücre duvarının üzerinde KAPSÜL
denilen bir yapı bulunur. Kapsül bakteriyi fagositozdan korur.
Kapsüllü bakteriler genellikle patojendir.
 Bazı bakterilerde hareket etmesini sağlayan hücreden
çıkan az sayıda uzun uzantılar bulunur. Bunlara KAMÇI denir.
Kamçının yeri ve sayısı sınıflandırmada önemlidir.
 Bazı bakterilerde hareket etme ve bir yere tutunmasını
sağlayan hücreden çıkan çok sayıda kısa uzantılar bulunur.
Bunlara SİL denir.
BAKTERİLERİN YAPISI
 Sitoplazmasında DNA ve RNA bulunur. Genetik
maddesi (DNA) sitoplazma içine dağılmış durumdadır.
DNAsı halkasaldır. Kromozom yapısı yoktur. Hepsi n
kromozomlu canlılardır.
 Ribozom haricinde organeli bulunmaz.
 Oksijenli solunum yapma yeteneğinde bulunan
bakterilerde hücre zarı sitoplazmaya doğru kıvrımlar
oluşturarak kendini mitokondri iç zarına benzetmiştir. Bu
yapıya MEZOZOM denir.
 Fotosentez yapma yeteneğinde olanlarda hücre zarı
fotosenteze yardım eder ve KLOROFİL PİGMENTİ taşır.
 Bazı bakterilerde gerçek DNA dan ayrı olarak halkasal
küçük DNA parçaları bulunur. Bunlara PLAZMİT denir.
Plazmitler genellikle antibiyotiklere karşı direnç genleri
taşırlar. Plazmitler sayesinde çevre şartlarına daha
dayanıklı bakteriler oluşur. Plazmitler KONJUGASYONda
görev alır.
BAKTERİLERİN YAPISI
 Depo polisakkaritleri GLİKOJENdir.
 Bazı bakteriler çevre şartları olumsuz hale geldiğinde
metabolizma hızını azaltarak korunaklı ve sert bir zar içerisine
bürünürler. Bu yapıya ENDOSPOR denir. Endospor halindeki bir
bakteri yüzlerce yıl bu halde kalabilir. Yüksek sıcaklık, basınç, tuz ya
da asit ve bazik duruma dayanabilir. ENDOSPOR YAPISI ÜREME İLE
ALAKALI DEĞİLDİR.
HER BAKTERİDE
BULUNANLAR
BAZILARINDA
BULUNANLAR
DNA, RNA
MEZOZOM
PEPTİDOGLİKANLI
HÜCRE DUVARI
KLOROFİL
GLİKOJEN
KAPSÜL
RİBOZOM
ENDOSPOR
SİTOPLAZMA
SİL
PLAZMİT
KAMÇI
HÜCRE ZARI
Bakteriler ile ilgili aşağıdaki bilgilerden hangisi doğru
değildir?
A) Plazmit DNA, bakterilerin bazı antibiyotiklere dirençli
olmasını sağlar.
B) Endospor halindeki bakteride metabolizma hızı çok
düşüktür.
C) Kapsüllü bakterilerin çoğu hastalık yapıcıdır.
D) Kamçılı bakteriler fagositozla besin alabilirler.
E) Bakteriler monoploit hücre yapısına sahiptir.
Bazı bakteriler ortam koşulları kötüleşmesine rağmen
canlılıklarını uzun süre devam ettirebilirler. Bakterilere
dayanıklık kazandıran bu özellik aşağıdakilerden
hangisinde verilmiştir?
A) Hücre duvarı içermeleri
B) Tek hücreli olmaları
C) Endospor oluşturmaları
D) Halkasal DNAya sahip olmaları
E) Kapsül içermeleri
Endospor oluşturmakta olan bir bakteride,
1. DNA nükleotit dizilimi
2. Sitoplazmadaki su oranı
3. Metabolizma hızı
Özelliklerinden hangilerinde bir değişim gerçekleşmez?
A) Yalnız 1
B) Yalnız 2
C) Yalnız 3
D) 1 ve 2
E) 1 ve 3
Aşağıdaki hücresel yapılardan hangisi tüm bakterilerde
ortak olarak bulunmaz?
A) Hücre zarı
B) Ribozom
C) Sitoplazma
D) Kamçı
E) Hücre duvarı