Bir Yaz Evi
advertisement
Bir Yaz Evi Mustafa Yılmaz I 11.11.2014 Hiç Düşündünüz mü? Saatlerin, pusulaların yahut da madalyanların anlatacakları hikayeleri olabilir mi? Peki ya bu basit nesnelerin, eğer varsa, hikayeleri çevrenize bakışınızı değiştirecek, son derece emin olduğunuz düşüncelerinizi sorgulamanıza neden olacak felsefi çıkarımlarda bulunmanıza neden olabilir desem? Modern çağ toplumlarında insanlar günlük hayatlarında o kadar fazla nesneyle karşılaşıyorlar ki henüz bir tanesinin ne olduğunu anlayamadan ötekini önlerinde buluyorlar. Bu bariz bir zorunluluktan kaynaklansa da insanları tabiatla gerçek, verimli bir ilişki kurmaktan alıkonulduğu bir gerçek. Mehmet Zaman Saçlıoğlu, bizi bu nesnelerin dünyasına davet etmekle kalmıyor, aynı zamanda çevremize ve kendi hayatlarımıza bakışımızı tazeleyebilecek bir düşünceler sofrasını da önümüze kuruyor. Daha doğrusu bize tabiatla kurduğumuz ilişkinin düşüncelerimizin şekillenmesinde ve yenilenmesinde ne derece değerli olduğunu öğretiyor. Tabiatla konuşan ve bütünleşen insanların bilgi dağarcığının genişliği benim için her zaman merak konusu olmuştur. Doğru düzgün bir eğitim görmemiş olsalar da, belki de tam da bunun için, dünyayı kendi kendilerine tanımayı başarmış, onun bir parçası olarak varlığını onunla uyum içerisinde sürdürmeyi başaran insanlardır bunlar. 'Medeni' yaşamın pek çok faydasını görsek de şehirlerin bu tarz insanları yetiştirmesi çok zordur. Bu tarz insanlar genellikle tabiatla baş başa kalabildikleri için kırsal kesimlerde hem de en beklenmedik yerlerde rastlantısal olarak ortaya çıkarlar. Onlarla bilgi alışverişinde bulunma şansı yakalayan eğitimli insanlar ise şaşırıp kalırlar. Nasıl bu kadar şeyi bilebiliyor, aynı şeyleri bizden nasıl bu derece farklı görüyor? Çok nadiren de olsa bu insanlar şehirlerden de çıkabilirler. Belli ki, Saçlıoğlu da onlardan birisi. Kırsal alandaki insan nasıl doğayı, dağları, ağaçları, hayvanları farklı bir algı ve düşünce sistemi içerisinde değerlendiriyorsa onların şehirlerdeki ruh ikizleri de toplumsal düzenimizi, günlük yaşamdaki sürekli olarak karşımıza çıkan ama haklarında derin bir kavrayışımızın olmadığı olgu ve nesneleri de farklı gözlerle görür. Toplumsal dinamiklerin böylesi insanların ortaya çıkmasında önem taşıdığıysa bir gerçektir. Bazı toplumların bilim adamı, edebiyatçı, filozof yetiştirmekteki başarısının temelinde bu olgu yatıyor olabilir. Çevreyi ve toplumu farklı bir gözle ele alan insanlar eserlerini ortaya koymakta engellemelerle karşılaşmazlarsa yeni nesillerin gerçekten 'yeni' olmasına yardımcı olabilir, içinde bulunduğu toplumun değişkenlik, canlılık kazanması yolunda değerli katkılarda bulunabilirler. Tersine bu insanların cezalandırıldığı, görmezden gelindiği bazı toplumlar vardır ki onlar zaman içerisinde yıpranır, yenilemez ve giderek bir yok oluşa sürüklenirler çünkü sorgulama, yani değişimin ve ilerlemenin temel mekanizması, kaybolur. Üretken İnsan Bu eserin bana hatırlattığı en önemli kural, zaten bildiğimiz, daha doğrusu bildiğimizi sandığımız nesneler, insanlar ve toplum hakkında düşüncelerimizi sürekli olarak kontrol etmemiz ve sorguya tabii tutmamızın gerektiğidir. Bu kural günlük hayatın sürekliliği ve sürati içerisinde unutulmaya son derece elverişli olsa da verimli bir düşünce dünyası ve yaşam için elzemdir. Bu gerçeğin en bariz kanıtı bu fikri hayat felsefesi haline getirmiş insanların bilimi geliştirerek dünyayı en karanlık çağlarından kurtarmalarıdır. O bilim insanlarının en temel ortak özellikleri tabiatla iletişime geçebilmeleri ve bildiklerini, kendisine öğretilenleri sorgulamaktan korkmamalarıdır. İnsan hayatı boyunca gözünün önünde olan bir nesneden ya da olgudan hiç beklenmedik buluşları çıkarabilir ve hatta bu buluş, hiç tanımadığı bir şeyin keşfinden daha şaşırtıcı ve önemli olabilir. Yazımı Goethe’nin şu sözleriyle bitirmenin uygun olacağını düşünüyorum: “Eşyaya elimizden geldiği kadar dikkatli bakmalıyız öyle ki bize bir şey kazandırmayan gün geçmesin.”
