Çocuk İhmali ve İstismarı Veli Bülteni

ÖZEL SEYMEN EĞİTİM KURUMLARI
İZMİT RAHMİ SEYMEN YERLEŞKESİ
2016-17 EĞİTİM ÖĞRETİM YILI
ÇOCUK İHMALİ VE İSTİMARI VELİ BÜLTENİ
Değerli Velimiz,
Türkiye’de her gün çocuklar ihmal ve istismara maruz kalabiliyor. Kendini
başkalarından koruma kavramı, çocuklarımızın psiko-sosyal ve fiziksel sağlığı için son
derece önemlidir. Seymen Eğitim Kurumları Rehberlik Servisi tarafından bu bilinçle,
istismar ve ihmalin her türlüsünden korunma, önleme ve farkındalık yaratmak adına bu
bülteni hazırladık.
Rehberlik Servisi
ÇOCUK İHMALİ NEDİR?
* Çocuğun beslenme, barınma, giyim, temizlik, oyun, eğitim, güvenlik ve sağlık hizmetini
sağlama görevinin reddedilmesi ya da yerine getirilmemesidir.
* Çocuğa fiziksel ya da duygusal, bilinçli ve isteyerek sorumlulukları yerine getirilmediği
taktirde “aktif ihmal” Bilgisizlik, imkansızlıklardan dolayı sorumluluklar yerine
getirilmiyorsa “pasif ihmal” çocuk ihmalinden söz edilir.
Fiziksel İstismar
•
Çocuğun kaza dışı, fiziksel açıdan zarar görmesi ve bedensel bütünlüğünün
bozulmasıdır.
•
Çocuğa karşı; sağlığına, yaşamına, gelişimine veya onuruna zarar veren ya da zarar
verebilme olasılığı yüksek, kasıtlı fiziksel güç kullanılmasıdır.
*Belirlenmesi en kolay istismar tipidir.
*Çocuğu terbiye etmek amacıyla ya da öfke ile yetişkinin kontrolünü kaybetmesi
sonucunda gelişebilir.
Cinsel İstismar
•
Çocuğun tam olarak anlayamadığı, onay vermesinin mümkün olamayacağı,
gelişimsel olarak hazır olmadığı ya da toplumun yasalarına, sosyal normlarına
aykırı olacak şekilde bir cinsel etkinliğe zorla yada ikna edilerek cinsel etkileşime
maruz kalması
- Saptanması en zor olan ve çoğunlukla
gizli kalan bu istismar tipi kısa ve uzun
dönem etkileri açısından önemlidir.
Çocuk Cinsel İstismara Uğradığını Söylediğinde Ne Yapmak Gerekir?
•
Anlattıklarına inanın çünkü çocuklar bu konuda yalan söylemezler.
•
Çocuğun korkup kaygılanmasına neden olacak abartılı tepkiler vermeyin.
•
Bu durumun O’nun suçu olmadığını, her şeyin düzeleceğini söyleyin.
•
Kendisine yardım edeceğinizi ve güvende olacağına dair teminat verin.
•
Konuyla ilgili konuşması için zorlamayın, ama çocuk konuyu konuşmak istiyor ve sık
sık gündeme getirme ihtiyacı hissediyorsa dinleyin.
•
Çocuğun anlattığı istismar öyküsüne hiçbir şekilde yorum yapmayın. Eğer çocuk
kendisinin bu olayı hakkettiğine dair çarpıltılmış inançlar geliştirmiş ise bunun hiç
bir şekilde kendisinin suçu olmadığını söyleyin.
•
Meraka dayalı sorular değil (Nerde oldu, nasıl oldu, ne zaman başladı, ne yaptı
vb…), duygularına dayalı sorular sorun (ne hissettin, nasıl hissediyorsun,
duyguların neler vb.).
•
Durum ortaya çıktıktan sonra neler olacağına dair bilgi vererek çocuğu olacaklar
konusunda hazırlayın.
•
Çocuğun sosyal olarak damgalanmaması için durumu sadece bilmesi gereken
kişiler arasında tutun.
•
Sizin (öğretmenler, aile bireyleri) bu travmatik olaya yaklaşımınız çocuğun olayı
kısa zamanda atlatıp sağlıklı hayat ve gelişimine devam etmesine yardımcı
olacaktır. Çocukla kuracağınız sevgi, şefkat ve güven içerikli bir ilişkinin
iyileştirici gücü fazladır.
•
Çocuğa haklarının ne olduğunu, neler yapabileceğini ve
yapmaya karar verdiği davranışın ne gibi sonuçları olacağını
bildirin.
İyi Dokunma
•
Sevdiğin kişilerin sarılması ve öpmesi güzel bir şeydir
•
Uyandığında annenin sana sarılması ve öpmesi
•
Babanın iyi geceler dilemek için sarılması ve öpmesi
•
Anneanne ve dedenin ziyarete geldiklerinde herkesin birbirini kucaklaması
ve öpmesi
Kötü Dokunma
•
Kendini rahatsız hissetmene neden olan dokunmalar genellikle kötü dokunmalardır.
•
Birisi sana istemediğin bir şekilde dokunduğunda bunu gizlemek zorunda değilsin.
•
Kendinin kötü olduğunu düşünme. Kötü olan sen değil, sana kötü bir şekilde
dokunan kişidir.
•
Bedenin sana aittir. Sen istemiyorsan kimse sana dokunmamalıdır.
•
Kötü dokunmanın ne olduğunu bilmek ister misin?
•
Canını acıtan dokunma kötü dokunmadır.
•
Dokunulmasını istemediğin halde sana dokunulursa bu bir kötü dokunmadır.
•
Dokunan kişi kendini rahatsız hissetmene neden oluyorsa, bu kötü bir dokunmadır.
•
Dokunma seni korkutuyor ve sinirlendiriyorsa bu bir kötü dokunmadır.
•
Dokunan kişi bunu hiç kimseye söylememeni istiyorsa bu bir kötü dokunmadır.
•
Dokunan kişi bunu başkasına söylersen sana bir zarar vereceğini tehdidinde
bulunuyorsa bu bir kötü dokunmadır.
Duygusal İstismar
•
Çocuk ve gençlerin kendilerini etkileyen tutum ve davranışlara maruz kalarak veya
gereksindikleri ilgi, sevgi bakımından mahrum bırakılarak toplumsal ve bilimsel
standartlara göre psikolojik hasara uğratılmaları durumu.
•
Tanımlanması en zor ancak en sık rastlanılan istismar türüdür ( Belirtileri hemen
görülmeyebilir, uzun vadede ortaya çıkar.)
Çocuğun;
 Tehdit edilmesi (terk etme ile) Sosyal açıdan ağır zararlar verecek tehdit
etmeler( çocuğu başkasına veya bir yerde bırakılacağı)
 Nitelik, kapasite ve arzularının devamlı kötülenmesi,
 Çocuğun sürekli olarak insanüstü güçlerle korkutulması,
 Çocuğun yaşı ve gücünün kaldıramayacağı taleplerde bulunulması,
 Çocuğun topluma aykırı düşen bakım yöntemleri ile yetiştirilmesi,
olarak tanımlanmaktadır.
Ekonomik İstismar
•
Çocuğa bakmakla yükümlü kişinin çocuğu maddi gelir kaynağı olarak görüp
çocuktan maddi kazanç elde etme isteğidir (çocuğun çalıştırılması)
ÖNLEYİCİ-KORUYUCU ÇALIŞMALAR
•
Anne-babalar konuyla ilgili bilinçlendirilebilir,
•
Çocuklarla (özellikle ilkokul çağında) “Uygun Ve Uygun Olmayan Fiziksel Temas”
konusunda etkinlikler yapılabilir, istismara girebilecek fiziksel dokunmalar
öğretilebilir.
•
Çocuklarla “Hayır Diyebilme” becerisi ile ilgili değişik etkinlikler yapılabilir,
•
Çocuklara kendi haklarını, mahremiyet alanını ve kişisel sınırlarını öğretmeye
yönelik etkinlikler düzenlenebilir,
Çocuklara kaçırılma, alıkonulma, şiddete maruz kalma gibi durumlardan kurtulmaya
yönelik etkinlikler (Çığlık atma, saklanma, acil durum telefonlarını arama, kaçma
vs. ) yapılabilir,
•
Çocuklara okula geliş-gidişlerde ve diğer zamanlarda uyacakları “Güvenli Davranış
Eğitimi” verilebilir.