Vejeteryan sporcular büyüteç altında!..

Vejeteryan sporcular büyüteç altında!..
Vejetaryen beslenme ne demek?
Vejetaryen beslenme için fazlasıyla sebep bulabilmek mümkün. Bu beslenme tarzını
seçenlerin nedenleri genellikle sağlık (zayıflama, kolesterol vs.) veya etik temele dayanıyor.
Vejetaryen demek, bu temellerden yola çıkarak, hayvansal bir veya birden çok besin
maddesini yemek planından çıkarmak demektir. Vejetaryenliğin de tek bir kuralı yok,
vejetaryen beslenmenin bugünkü durumunu aşağıdaki şekilde sınıflandırmak mümkün.
Vejetaryenimsi: Bu tip vejetaryen belirli bir plana dayanmadan tamamen kişisel düşünce
ve isteğiyle hayvansal gıdaları yemiyor. Belirli katı kurallar yok, örneğin kırmızı et
çıkarılabiliyor, tavuk veya balık kalabiliyor, yumurta vb. çıkıyor, süt kalıyor gibi. Genel
olarak dikkat edilen, beslenmenin sebzemeyve ekseninde olması ve hayvanî gıdaların oranının
mümkün olduğunca minimumda tutulması.
Ovo-Lakto-vejetaryen: Bu tip vejetaryenler, süt ürünleri (Lakto) ve yumurta (Ovo) yiyor,
kırmızı ve beyaz et ve ürünlerini yemiyor. Kendi içinde de sadece Lakto ya da sadece Ovo
olarak ayrılabiliyor.
Vegan: Bu sınıf en katı kurallara sahip sınıf. Hayvanî hiçbir gıda yemiyor, yani sadece
kırmızı ve beyaz et mamulleri değil, yumurta, süt vb. ürünler de yasak. Bu durum zaman
zaman bal yememeye kadar gidebiliyor. Vejetaryen bir beslenmenin sporcular için daha
yararlı veya daha zararlı olduğu ispatlanmış değil. Vejetaryen yolu seçtilerse pek çok noktaya
dikkat edilmelidir. Ne de olsa vejetaryen bir beslenme sadece et ve süt yememek değil.
Spordaki performansım nasıl etkilenir?
Beslenmenin vejetaryen olup olmaması bir kenara, insan organizması sağlıklı ve verimli
çalışmak için normalde de belirli besin maddelerine düzenli olarak ihtiyaç duyuyor. Yani et
ve süt ürünlerinden vejetaryen bir beslenme uğruna vazgeçenler bu şekilde kaybedecekleri
maddeleri yeterli miktarda almaya devam etmek için başka besinlere yönelmek durumundalar.
Protein: Bir sporcunun günlük protein ihtiyacı her kilosu için ortalama 0,8-1,8g.dır. Yani
80kg ağırlığında bir sporcu, bir günde harcadığı efora göre değişmekle birlikte 64- 144g
proteine ihtiyaç duyar. Gram cinsinden alınan proteinlerden ziyade özellikle proteinin yapıtaşı
olan amino asitler hayati önem taşır. Aşağıdaki grupları değiştirerek birbirleri ile
karıştırmak protein açısından faydalı:
Tahıllar (mümkünse kabuklu/ gevrek olanlar)
Süt ürünleri (yağsızlar)
Sebze (baklagiller)
Fıstık-fındık
B12 Vitamini: Vejetaryen beslenme sonucunda eksikliği hissedilecek bir başka besin
maddesi ise B12 vitaminidir. Bu vitamin, bitkiler tarafından oluşturulamıyor ve sadece
hayvansal gıdalarda yüksek miktarda (et veya süt) bulunuyor. İleri seviyede bir eksiklik ise
kemik iliğinde hücre yapımını olumsuz etkiliyor ve kansızlığa neden oluyor. Buna ek
belirtiler: Eller ve ayaklarda hissizlik, yorgunluk, genel olarak halsizlik. B12 et dışında
yumurtada, sütte, peynirde ve balıkta bulunur.
Demir: Vejetaryen beslenmeyi seçenlerde demir eksikliği çokça rastlanan bir problemdir.
Vücutta demir eksikliği, performansı fazlasıyla olumsuz etkileyebiliyor. Demirden zengin
kaynaklar, ıspanak, rezene, pazı, baklagiller ve gevrek, yani işlenmemiş tahıllar (arpa,
işlenmemiş un, buğday). Vejetaryenler vücutlarının demir alımını arttırmak için yeterli
derecede C vitamini almaya da özellikle dikkat etmeliler.