kurt yenikleri zaman yolculuğu için tüneller midir? - koşulsuz

advertisement
KURT YENİKLERİ ZAMAN YOLCULUĞU İÇİN TÜNELLER MİDİR?
Koşulsuz Sevgi
KURT YENİKLERİ ZAMAN YOLCULUĞU İÇİN
TÜNELLER MİDİR?
Koşulsuz Sevgi
http://www.kosulsuz-sevgi.com/paralel-evrenler/kurt-yenikleri-zaman-yolculugu-icintuneller-midir-2/
Stefan Lovgren
National Geographic News
16 Eylül 2005
Bilim kurgu fanatiklerinin bildiği gibi, kurt yenikleri (solucan deliği) [uzay ve
zamanda teorik kestirme yollar] zaman yolculuğu portalları için mükemmeldir.
İnsanları geçmişe aktaran en son film 1952 Ray Bradbury romanından uyarlanan bu
yazın filmi ‘A Sound Of Thunder’ dir. Bu filmde, bir grup avcı dinozor çağına geri
gitmek için bir zaman makinesi yapar, zaman makinesi bir çeşit kurt yeniğine
benzer. Orada, olaylar ters gider. Bir avcı bir kelebeği öldürdüğü zaman, bu tarihin
gidişatını tamamen değiştirir.
Film eleştirmenler tarafından olumsuz eleştiriler aldı ve hemen sinema
salonlarından çekildi. Ama sorular ortaya çıktı – zaman ve zamanda yolculuk
olasılıklarının gizemi fizikte en zorlu konular arasındadır, gittikçe artan sayıda bilim
adamı bu konu ile ilgilenmektedir. Bilim adamları gerçekten zamanda yolculuk
yapmanın yolunu aramıyor. Ama bazıları bunun nasıl yapılabileceğini teorize
etmenin – belki uzayda bir kurt yeniği kullanarak – bunu anlamalarına ve hatta fizik
yasalarını revize etmelerine yardımcı olacağına inanıyor.
Portekiz Lizbon Üniversitesi’nden astrofizikçi Franscisco Lobo, “Bir ucundan diğer
ucuna geçilebilir kurt yenikleri genel göreceliliğin sınırlamalarını araştırmakta
gedanken deneyler için çok yararlıdır” (gedanken terimi, teorik olarak mantıklı ama
gerçekleştirilmesi pratik olmayan deneyleri tanımlar) dedi.
Kuantum Sıçraması
Albert Einstein'ın görecelilik teorisi ışığın hızını evrensel hızı sınırı olarak belirledi ve
mesafe ve zamanın mutlak olmadığını, kişinin hareketi ile etkilendiğini gösterdi.
Hareket halindeki bir saat her zaman hareketsiz bir saatten daha yavaş çalışır
görünür, çünkü zaman bir cismin hareket ettiği hız ile ilişkilidir. Teoride bu gerçek
zaman yolculuğunu mümkün kılıyor – en azından eğer çok hızlı bir uzay gemisine
sahipseniz.
1/6
KURT YENİKLERİ ZAMAN YOLCULUĞU İÇİN TÜNELLER MİDİR?
Koşulsuz Sevgi
Şunu düşünün: Eğer bir astronot ışık hızının hemen altındaki bir hızda altı ay
boyunca uzayda seyahat ederse ve Dünya’ya geri dönmesi de altı ay sürerse,
gelecekteki dünyaya ayak basacaktır.
Astronotun ışık hızına ne kadar yakın yolculuk yaptığına bağlı olarak astronotun
saatinde bir yıl geçerken, Dünyada on binlerce yıl geçmiş olabilir.
Columbia Üniversitesi fizik profesörü ve ‘Kozmosun Dokusu: Uzay, Zaman ve
Realitenin Niteliği’ kitabının yazarı Brian Grene, “Sonuç şu ki, fizik yasaları zaman
yolculuğuna izin veriyor” dedi.
Ama Einstein’ın tasarladığı şekliyle uzay ve zaman yasaları kuantum teorisinin garip
kuralları ile revize edilebilir. Kuantum teorisi evreni dolduran mikroskobik rastgele
olmayı tanımlar.
Evrenin süreksiz olduğu atomaltı ölçekte, fizikçiler yerçekiminin nasıl davrandığını
bilmiyorlar.
Princeton Üniversitesi’nden astrofizikçi Richard Gott “Kuralları değiştirebilecek bazı
yeni fizik yasaları keşfedebiliriz”dedi.
Sıçrama
Görecelilik teorisi geçmişe yolculuğa izin vermez. Ama kurt yenikleri olarak bilinen
Einstein – Rosen köprüleri kullanılarak bu tür yolculuklara erişmek mümkün olabilir.
Uzay ve zamandaki teorik kestirme yollar uzaydaki iki uzak mesafeyi birbirine
bağlar, bir elmanın içindeki kurt yeniği tünelindeki gibi.
Pasadena’daki Kaliforniya Teknoloji Enstitüsü’nde yerçekimi teoristi olan Kip Thorne
1988’de bu tünellerin Casimir enerjisi olarak bilinen ekzotik bir madde formu ile açık
tutulabileceğini gösterdi.
Laboratuarda ölçülen bu enerji bir çeşit kuantum vakumudur. Sıfırdan daha az
ağırlığa sahip olan Casimir enerjisi kurt yeniği duvarlarını ayrı tutarak anti
–yerçekimi etkisine sahip olurdu. Lobo “Genel göreceliliğin negatif enerji yoğunluklarının varlığını yasakladığı
varsayımında bulunulmuştur, ancak kuantum mekanikleri vakumun her zaman fısır
enerji yoğunluğuna sahip olmayabileceğini gösterir” dedi.
Princeton’daki bilim adamı Gott kurt yeniği etkilerini aynalı bahçe topu şeklinde
tasarlar. Ancak, kurt yeniğinden bakınca, kişi aynı bahçenin yansımasını görmez,
bunun yerine diyelim ki güneş sistemimize en yakın yıldız olan Alpha Centauri’deki
bir bahçeyi görür.
2/6
KURT YENİKLERİ ZAMAN YOLCULUĞU İÇİN TÜNELLER MİDİR?
Koşulsuz Sevgi
“Kurt yeniğinin içinden sıçrayabilir ve Alpha Centauri’de ortaya çıkabilirsiniz ve bu
iki çok uzak yerleri birleştiren çok dar bir tünelden geçmiş olursunuz” dedi Gott.
“Kurt yeniğinin kestirme yolu Alpha Centauri’ye bir ışık demeti fırlatmanıza izin
verir”
Eğer kurt yeniğinin bir ucu ışık hızına yakın bir hızda yolculuk yapan bir uzay
gemisinin yerçekimi etkisi kullanılarak hareket ettirilirse, o uçtaki bir saat kurt
yeniğinin diğer ucundaki saate göre daha yavaş çalışır. Bu, kurt yeniğini iki farklı
zaman - geçmiş ve gelecek – arasında bir portala dönüştürebilir.
Gott “Bu kurt yeniklerinin mutfağınıza koyabileceğiniz bir şey olmadığını
belirtmeliyim. Kurt yeniğinin her bir giriş yeri 100 milyon güneş kütlesindedir.” dedi.
“Bu galaktik – öçekli mühendislik projesidir.”
Fantom Enerjisi
“Ancak kurt yeniklerini inşa etmek ve desteklemek için gereken materyal, evrenin
hızlanmış bir genişlemede olduğu keşfinden bir destek aldı” diyor Lobo.
Bu kozmik genişlemenin muhtemel itici gücü “fantom enerjisidir”, evrenin yüzde
70’ini oluşturabilen kuramsal madde.
Lobo “Fantom enerjisi uzayı itiyor olabilir ve o kadar anti- yerçekimseldir ki en
sonunda her şeyi parçalara böler, her şeyi sona erdirir. Ancak, o zamandan önce,
kurt yenikleri açmayı desteklemek için kullanılabilir” diye teorize ediyor.
“Daha spekülatif bir senaryoda, içinden geçilebilir bir kurt yeniği inşa etmek ve
bunu devam ettirmek için gereken fantom enerjisi için kozmik akışkanı kazıp çıkaran
feci derecede ileri bir uygarlık hayal edilebilir” dedi.
http://news.nationalgeographic.com/news/2005/09/0916_050916_timetravel.html
Zaman Yolculuğu Nasıl İşler
Kevin Bonsor
Kurt yenikleri
Thorne zaman yolculuğu portalı için kullanılabilecek evrende var olan başka türde
tünele benzer bir yapı olabileceğine inanıyor. Einstein – Rosen Köprüleri de denen
kurt yeniklerinin zaman yolculuğu için en çok potansiyele sahip oldukları
düşünülüyor. Sadece zamanda yolculuk yapmamıza izin vermezler, ayrıca zamanın
çok küçük bir kesrinde Dünyadan bir çok ışık – yılı uzağa yolculuk yapmamızı
sağlayabilirler.
Kurt yeniklerinin, herhangi bir kütlenin uzay zamanı büktüğünü ifade eden
3/6
KURT YENİKLERİ ZAMAN YOLCULUĞU İÇİN TÜNELLER MİDİR?
Koşulsuz Sevgi
Einstein’ın görecelilik teorisine dayandığı düşünülür. Bu bükülmeyi anlamak için, iki
kişinin bir çarşafı tuttuğunu ve bu çarşafı gerdiğini düşünün. Eğer birisi çarşafın
üzerine bir basket topu koyarsa, basket topunun ağırlığı çarşafın ortasını dürecektir
(yuvarlayacaktır) ve çarşafın o noktada bükülmesine neden olacaktır. Şimdi, eğer
aynı çarşafın kenarına bir bilye konulursa, bükülme nedeniyle basket topuna doğru
yolculuk yapacaktır.
Bu örnekte, uzay gerçekte uzayzamanı oluşturan dört boyut yerine iki – boyutlu bir
plan olarak tanımlandı. Bu çarşafın üstü ve alt arasında bir boşluk bırakarak üst üste
katlandığını imgeleyin. Basket topunu üst tarafa yerleştirmek bir bükülmenin
oluşmasına neden olur. Eğer üsteki basket topunun bulunduğu yere karşılık gelen
bir noktada çarşafın alt kısmına eşit bir kütle yerleştirilirse, ikinci kütle en sonunda
basket topu ile buluşacaktır. Bu, kurt yeniklerinin oluşmasına benzerdir.
Uzayda, evrenin farklı kısımlarına baskı uygulayan kütleler en sonunda bir tünel
oluşturmak için bir araya gelebilir – bu bir kurt yeniğidir. O zaman Dünya’dan başka
bir galaksiye hızla yolculuk yapabiliriz ve geriye dönebiliriz (bir ömür içinde).
Örneğin, Orion’un hemen altındaki Canis Major takımyıldızında görünen bir yıldız
olan Sirius’a yolculuk etmek istediğimiz bir senaryo düşünelim. Sirius Dünya’dan
yaklaşık 9 ışık – yılı uzaklıktadır, bu yaklaşık 54 trilyon mildir (90 trilyon km). Açıkça,
bu mesafe uzay yolcularının orada neler gördüklerini bize anlatmaları için zamanda
gidip dönmeleri için çok fazladır. Şimdiye dek insanların uzayda yolculuk yaptıkları
en uzak mesafe aydır, Dünya’dan sadece 400,000 km. Eğer bizi Sirius’un etrafındaki
uzaya bağlayan bir kurt yeniği bulabilseydik, o zaman geleneksel uzay yolculuğu ile
geçmek zorunda kalacağımız trilyonlarca milden kaçınarak zamanı önemli ölçüde
kısaltabilirdik.
Tüm bunların zaman yolculuğu ile ne ilgisi var? Daha önce tartıştığımız gibi,
görecelilik teorisi bir nesnenin hızı ışık hızına yaklaştıkça zamanın yavaşladığını
belirtir. Bilim adamları uzay mekiği hızında bile astronotların birkaç nanosaniye
geleceğe yolculuk yapabildiklerini keşfettiler. Bunu anlamak için iki kişiyi hayal edin,
onlara A ve B diyelim. A Dünya’da kalırken, B uzay mekiği ile uçar. Kalkış anında
ikisinin de saatleri mükemmel senkronizasyondadır (aynı zamanı gösterir). B2nin
uzay mekiği ışık hızına yaklaştıkça, B için zaman daha yavaş akar (A’ya göre). Eğer
B ışık hızının yüzde 50’sinde sadece birkaç saat yolculuk yapıp Dünya’ya geri
dönerse, A’nın B’den daha hızlı yaşlandığı ikisine de görünecektir. Yaşlanmadaki
farklılığın nedeni, zamanın A için B’den daha hızlı geçmesidir. A için birçok yıllar
geçmiş olabilirken, B için sadece bir kaç saat geçmiştir.
Eğer kurt yenikleri keşfedilebilseydi, geleceğe olduğu gibi geçmişe de yolculuk
etmemizi sağlardı. İşte bunun nasıl işleyeceği: Diyelim ki, kurt yeniğinin girişi
taşınabilirdir. O zaman yukardaki örnekte ışık hızının yüzde 50’si hızda uzayda
birkaç saat geçiren B kurt yeniğinin bir ucunu uzaya taşıyabilirdi, kurt yeniğinin
diğer ucu A kişisi ile Dünya’da kalırdı. B uzayda yolculuk yaparken, iki insan (A ve B)
birbirlerini görmeye devam ederlerdi. B birkaç saat sonra Dünya’ya geri
döndüğünde, A için birkaç yıl geçmiş olabilir. Şimdi, A uzaya giden kurt yeniğinden
4/6
KURT YENİKLERİ ZAMAN YOLCULUĞU İÇİN TÜNELLER MİDİR?
Koşulsuz Sevgi
baktığında, kendisini daha genç yaşta görür, B uzaya uçtuğunda bulunduğu yaşta.
Bununla ilgili harika olan şey şu; daha genç olan B geleceğe adım atabilirken, daha
yaşlı olan A kurt yeniğine girerek geçmişe adım atabilir.
Kozmik İplikler
Zamanda geriye ve ileriye nasıl yolculuk yapabileceğimizin bir başka teorisi,
1991’de Princeton fizikçisi J. Richard Gott tarafından önerilen kozmik iplikler fikrini
kullanır. Bunlar – isimlerin öne sürdüğü gibi – bazı bilim adamlarının erken evrende
oluştuklarına inandıkları ipliğe benzer nesnelerdir. Bu iplikler evrenin tüm uzunluğu
boyunca dizilebilir ve yoğun basınç altındadırlar – milyonlarca ton.
Atomdan daha ince olan bu kozmik iplikler yakınından geçtikleri herhangi bir
nesneye muazzam miktarda yerçekimi çekiş etkisi üretebilirler. Kozmik bir ipliğe
bağlanmış nesneler inanılmaz hızlarda yolculuk yapabilir ve yerçekimi kuvvetleri
uzayzamanı büktüğü (çarpıttığı) için, zaman yolculuğu için kullanılabilirler. İki
kozmik ipliği bir araya çekerek veya bir ipliği bir kara deliğin yakınına çekerek kapalı
zaman – benzeri eğriler yaratmak için uzayzamanı yeteri kadar eğriltmek mümkün
olabilir.
Bir uzay gemisi kendisini geçmişe sevketmesi için iki kozmik iplik veya iplik ve kara
delik tarafından üretilen çekimi kullanarak bir zaman makinesine dönüştürülebilir.
Bunu yapmak için, kozmik ipliklerin etrafında döngü yapacaktır. Ancak, bu ipliklerin
var olup olmadıkları ve eğer var iseler hangi formda oldukları ile ilgili hala çok fazla
spekülasyon vardır. Gott’ın kendisi, zamanda bir yıl bile geri gitmek için, tüm
galaksinin kütle – enerjisinin yarısını içeren bir iplik döngüsü gerekeceğini söyledi.
Ve, herhangi bir zaman makinesi ile olduğu gibi, zaman makinesinin yaratıldığı
zamandaki noktadan daha uzağa geri gidemezsiniz. Zaman Yolculuğundaki Problemler
Eğer zaman yolculuğu için elverişli bir teori geliştirebilseydik, paradoks denen çok
karmaşık problemler yaratma yeteneği geliştirirdik. Paradoks kendisi ile çelişen bir
şey olarak tanımlanır. İşte iki genel örnek:
· Diyelim ki, doğduğunuzdan önceki bir zamana geri gidebiliyorsunuz.
Doğduğunuzdan önceki bir zamanda var olmanız gerçeği bir paradoks yaratır. Eğer
1960’ta doğduysanız, 1955’te nasıl var olabilirsiniz?
· Muhtemelen en ünlü paradoks büyükbaba paradoksudur. Bir zaman yolcusu geri
gidip, yolcu doğmadan önce atalarından birini öldürürse ne olacaktır? Eğer o kişi
kendi büyükbabasını öldürürse, o zaman o kişi geri gidip kendi büyükbabasını
öldürmek için nasıl canlı olabilecektir? Eğer geçmişi değiştirirsek, sonsuz sayıda
paradoks yaratacaktır. Zaman yolculuğu ile ilgili bir diğer teori paralel evrenler veya alternatif tarihler
5/6
KURT YENİKLERİ ZAMAN YOLCULUĞU İÇİN TÜNELLER MİDİR?
Koşulsuz Sevgi
(hikayeler) fikrini ortaya koymaktadır. Diyelim ki, büyükbabanız ile o genç bir oğlan
iken karşılaşmak için geriye yolculuk yapıyorsunuz. Paralel evrenler teorisinde,
bizimkine çok benzeyen ama olayların farklı şekilde ilerlediği başka bir evrene
yolculuk yapıyor olabilirsiniz. Örneğin, zamanda geri yolculuk yapıp atalarınızdan
birini öldürüyorsanız, sadece tek bir evrendeki o kişiyi öldürmüş olursunuz, ki o
evren artık sizin var olmadığınız evrendir. Ve eğer sonra kendi zamanınıza geri
gelmeye çalışırsanız, bir başka paralel evrende ortaya çıkabilirsiniz ve asla
başladığınız evrene geri gelemeyebilirsiniz.
Buradaki fikir, her eylemin yeni bir evrenin yaratımına neden olduğudur ve mevcut
olan sonsuz sayıda evren olduğudur. Atanızı öldürdüğünüz zaman yeni bir evren
yarattınız, olayların orijinal sırasını değiştirdiğiniz zamana kadar kendinizinkine
özdeş olmuş bir evren.
Zaman yolculuğu dünyasına hoş geldiniz. Sadece bilet fiyatlarının nasıl karmaşık
olabileceğini hayal edin.
_______________________________________________
Koşulsuz Sevgi
6/6
Powered by TCPDF (www.tcpdf.org)
Download