im i>: ı

İ : fâ
İâ.â . im
soyUyonua. Şimdi böyle olunca iş daireli acaba
bu dokuz sene içinde memlekette vukua gelen iş
kazalarını tesbit ettimi? kazazedeler ne kadardır,
ne kadarı ölmüş ve ne kadarı ne haldedir. Kaza
d&receleri nedir. Bunları tesbit eden ellerinde
bir rakam var mı? Meslek hastalıklarına uğra­
yanları tesbit etmiş midirler? Fabrikalarımız za­
ten mahdut. Bunların ne kadarı hasta, ne ka­
darı iyi olmuş ve ne kadarı ölmüştür. Bunların
halefleri, artçıları ne haldedir? Bunlar tesbit
edilmiş midir? Belki etmedik diyecekler, o halde
tesbit etsinler. Umarım ki tesbit etmişlerdir.
Belki diyecektir ki, tesbit etmedim. O halde
maziye rücu ile tesbit edebilir mi? Ben kaniim
ki edebilirler, çok yorulurlar fakat yaparlar bu
işi. Tesbit etmişse tesbit ettiği adedlerde, tesbit
etmemişse tesbit edeceği adedlerde kazazedeleri
veya meslek hastalıklarına uğrayanları veya
bunların ailelerini haklarından mahrum etmiyelim arkadaşlar. Ne diyorlar bunun için belki cözcü arkadaşım söylemiyecek, fakat Bakan arkada­
şım söyler elbette.
Efendim, bir nokta daha var : Kanun diyor
ki kazalarda sigorta keyfiyeti kazanm vukuun­
dan dört gün sonra başlar. Kaza oldu, dört gün
sonra mükellefiyet başlryacak. Yani sigorta ida­
resinin mükellefiyeti. Ohalde birinci, ikinci, üçün­
cü günler kazaya uğrayan işçiye işveren ücret
vermiyecek ve sigorta mükellefiyeti de dört gün
sonra işliyecek. işveren diyecektir ki, o işçinin
benimle alâkası kesildi. Ohalde o işçi üç gün pa­
rasız, pulsuzdur. Bunun tasrihi lâzımgelir, has­
talara yapılan yardım, kazazedelere yapılan yar­
dım, sağlık yardımı, tasarıda deniyorki 52 hafta
sürer. Bu 52 hafta lüzumlu olan hallerde 64 haf­
taya kadar çıkarılabilir. 52 hafta bir yıl, 64
hafta 15 ay eder. Bir adam kazaya uğramış veya
mesleki hastalığa tutulmuş. 15 ay yardım ede­
ceğiz. 16 ncı ay alâkası kesilecektir. Evet, başka
memleketlerde bir maluliyet sigortası var, bizde
de yapılacaktır. Bunu yaptığımız zaman ona di­
yeceğiz ki artık seni öbür tarafa nakledelim.
Meslek sigortasından Maluliyet sigortasına, has­
talık sigortasından maluliyet sigortasına amma
bizde o sigorta yok o halde bu işzi ne yapacaktır?
î ş mi bulacak, ailesi ne yapacak, çoluğu çocuğu
ne yapacak? Acaba şöyle bir hüküm konulamaz
mıî
Maluliyet sigortasının kuruluşuna kadar bu
müddetler uzatılır, 52 - 64 hafta müddetleri uza-
i>: ı
triır. Tâki maksat hâsıl olsun. Bunttn rçift aca­
ba ne diyorlar?
Bir nokta daha var : Diyor ki tasarı, M İ i k
hastalığına tutulan işçinin haMalığibm ue va­
kit başladığı bir hekim raporu ile belii d e l ­
tan sonra sigorta hakkına malik olur. Belki gü­
zel, amma bir işçi var ki meslek hastahğmH tas­
tamam tutulmuşturj fakat semtine doktor Ûfsrttmam iş ve kendisi de hastayım dememişti* 'Ve
günün birinde de bu adamın hakiftaten hasta
olduğu anlaşılmıştır. Ne olacak şimdi yani? Bu
adam hasta olduğu için ağır islerde ç$lı$m^t>rdu, az ücretli işlerde, hafif işlerde çal^fc^ördti;
Ne olacak acaba, bu ciheti teemmül etmediler
mi?
,
-.
' •%
Analık sigortasına da biraz temas etmek iste­
rim. Analık sigortası primi acaba kadın işçi
kullanmıyan işyerlerinden de alınacak mldtrt
Kanunda sarahat yoktur. Alınacak, ister kadın
işçi kullansın, isterse kadın işçi kullanmasiö.
Pekâlâ. Almmıyacak, o zaman tehlikeli bir iş­
tir. . Bir daha fabrikalara kadın işçi almazlar.
Bu hal kadın işçiler için çok tehlikeli Olur.
Onun için söylesinler, acaba maksatları nedir t
Alınacak mıdır, almmıyacak mıdır?
Sonra bir nokta var. Bir kadın gebedir, an­
laşılıyor halinden. Kanunda gösterilen müddet­
lerden de anlaşılıyor ki, bu kadın gebedir. î |
Kanununda da bir çıkarma hakkı vardır, haber
verme ve çıkarma. O kadmı işten çıkarırsa iş*
siz kalan bu kadın gebeliği zamanında ve do­
ğurduğu zaman sigorta hakkına nail olacak mu,
olmıyacak mı ? Bu da sarih değildir. Bunun da
tasrih edilmesi ve aydınlatılması lâzımdır.
Analıfk yardımı; tasanda şu beş hale hasre­
dilmiştir : Gebe olduğu zaman gebelik yardımı,
doğurmak için doğum yardımı, kazara veya fen*
nen çocuk düşerse, çocuk düşürme yardımı, ço­
cuk doğarsa, çoeuk emzirme yardımı ve doğu*
ran kadın biraz hasta olduğu için doğumdan
sonra yardım, çok güzel. Fakat bu beş ihtilâlle
bitmez. Altıncı ve hattâ • yedinci ihtimal mev­
cuttur. Doğum esnasmda veya doğumdan sonra,
doğum sebebiyle kadın ölürse, sigorta hakları*
na artıcıları malik midir, değil midir? Sarahat
yok. Benim kanaatıma göre malik olmalıdır.
Demin Münir Birsel' arkadaşım söyledi, m
kişiden az işçd çalıştıran yerlerde bu kanun tsi*
bik edilmiyor, hizmet akdi için tatbik ediiffii*
yor, ücretler meselesi işin tatbik edilmiyor, am-