tarım veya orman traktörlerini tahrik etmek üzere tasarlanan
advertisement
Resmi Gazete Tarihi: 20.07.2007 Resmi Gazete Sayısı: 26588 TARIM VEYA ORMAN TRAKTÖRLERİNİ TAHRİK ETMEK ÜZERE TASARLANAN MOTORLARDAN ÇIKAN GAZ EMİSYONLARI VE PARÇACIK KİRLETİCİLERE KARŞI ALINACAK TEDBİRLERLE İLGİLİ TİP ONAYI YÖNETMELİĞİ (2000/25/AT) BİRİNCİ BÖLÜM Amaç, Kapsam, Dayanak ve Tanımlar Amaç MADDE 1 – (1) Bu Yönetmeliğin amacı; 13/10/1983 tarihli ve 2918 sayılı Karayolları Trafik Kanunu hükümleri uyarınca tekerlekli tarım veya orman traktörlerinin yapım ve kullanım bakımından karayolu yapısına ve trafik güvenliğine uyma zorunluluğunu yerine getirmek üzere ve sağlık ve çevrenin korunması amacıyla tekerlekli tarım veya orman traktörlerinin motorlarından çıkan gaz emisyonları ve parçacık kirleticilere karşı alınacak tedbirler kapsamında motorların ve bu motorların yerleştirildiği traktörlerin belgelendirilmelerine ilişkin hükümleri ve bunların uygulanmasına ait usul ve esasları belirlemektir. Kapsam MADDE 2 – (1) Bu Yönetmelik, TORTOY kapsamında yer alan tekerlekli tarım veya orman traktörlerinin bir motor tipine veya grubuna kirletici emisyonlar bakımından ayrı teknik ünite olarak AT tip onayı belgesi ve bu motorların yerleştirildiği traktörlere AT tip onayı belgesi verilmesine ilişkin hususları kapsar. Dayanak MADDE 3 – (1) Bu Yönetmelik; a) 13/10/1983 tarihli ve 2918 sayılı Karayolları Trafik Kanununa dayanılarak, b) (Değişik:RG-14/8/2014-29088)2 Avrupa Birliğinin 2014/43/EU, 2013/15/EU, 2011/87/EU, 2011/72/EU, 2010/22/EU, 2006/96/EC ve 2005/13/EC Direktifleri ile değiştirilen 2000/25/EC Direktifine uyumlu olarak, hazırlanmıştır. Tanımlar MADDE 4 – (1) Bu Yönetmelikte geçen; a) AT: Avrupa Topluluğunu, b) "e" İşareti: Motorların bu Yönetmelik hükümlerine uygunluğunu gösteren işareti, c) İmalatçı: Tip onayı işlemlerinin bütün unsurlarından ve imalatın uygunluğunun sağlanmasından onay kuruluşuna ve teknik hizmetler kuruluşuna karşı sorumlu olan, traktörlerin veya motorların ticari isim, marka veya lisansının sahibi veya temsilcisini, ç) Kirletici emisyonlar bakımından ayrı teknik ünite olarak bir motor tipinin veya grubunun tip onayı: Traktörü tahrik etmek üzere bir motor tipinin veya grubunun bu Yönetmeliğin teknik şartlarını karşıladığını tevsik eden belgeyi, d) Kirletici emisyonları konusunda bir traktör tipinin tip onayı: Tip onaylı motor donanımlı bir traktör tipinin bu Yönetmeliğin teknik şartlarını sağladığını tevsik eden belgeyi, e) Motor: Bu Yönetmeliğin ekinde yer alan Ek I’de belirtilen traktörleri tahrik etmek üzere tasarlanan herhangi bir içten yanmalı motoru, f) Motor grubu: Benzer tasarımda olan ve bundan dolayı kirletici emisyonlar bakımından karşılaştırılabilir özellikler gösterebilen motorun iki veya daha fazla tipini, g) Tarım veya orman traktörü: TORTOY’da tarif edildiği gibi, bundan böyle sadece traktör olarak anılacak olan, tarım veya ormancılıkta kullanılan, ana işlevi çekme gücü sağlamak olan, aletleri çekmek, itmek, taşımak veya tahrik etmek için özel olarak tasarlanmış, en az iki dingilli, lastik tekerlekli, azami tasarım hızı 6 ila 40 km/saat olan, yük ve yolcu taşımak için donatılabilen motorlu araçları, ğ) (Değişik:RG-21/5/2013-28653) TORTOY: 8/6/2008 tarihli ve 26900 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Tarım veya Orman Traktörleri, Bunların Römorkları ve Birbiriyle Değiştirilebilir Çekilen Makinaları ile Sistemleri, Aksamları, Ayrı Teknik Üniteleri ile İlgili Tip Onayı Yönetmeliği (2003/37/AT)’ni, h) Yedek (değiştirilebilir) motor: Makinadaki motorun yerini alan ve sadece bu amaç için tedarik edilmiş, yeni imal edilmiş motoru, ı) (Değişik:RG-21/5/2013-28653) Yetkili temsilci: Bu Yönetmelik kapsamında yetkili kuruluşa karşı imalatçıyı temsil etmek ve onun adına hareket etmek üzere imalatçı tarafından görevlendirilen gerçek veya tüzel kişiyi, i) (Ek:RG-21/5/2013-28653) Bakanlık: Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığını, j) (Ek:RG-21/5/2013-28653) Esneklik planı: 11 inci maddede belirtilen gereksinimlere uygun olarak sınırlı sayıda traktörün piyasaya sürülmesine ve hizmete girmesine olanak sağlayan muafiyet prosedürünü, k) (Ek:RG-21/5/2013-28653) Hizmete girmek: Eğer mevcut ise kayıtlı olduğu günün veya piyasaya sürüldüğü günün hizmete girdiği gün olarak kabul edilmesi gereken, beyan edilen amaç için traktör veya motorun piyasada ilk defa kullanılmasını, l) (Ek:RG-21/5/2013-28653) Motor kategorisi: Güç aralığını egzoz emisyon sınır fazıyla birleştirerek motorların sınıflandırılmasını, m) (Ek:RG-21/5/2013-28653) Piyasada mevcut hale getirmek: Ücretli veya ücretsiz olsun, bir ticari faaliyet sırasında Avrupa Birliği veya Türkiye piyasasında dağıtımı veya kullanımı için traktörün veya motorun arzını, n) (Ek:RG-21/5/2013-28653) Piyasaya sürmek: Bir traktör veya motorun piyasada ilk olarak kullanıma sunulmasını, o) (Ek:RG-21/5/2013-28653) Teknik hizmetler kuruluşu (teknik servis): Bir deney laboratuvarı olarak onay kuruluşu adına bizzat onay kuruluşu tarafından da yerine getirilebilecek gerekli deneyleri yapmak veya bir uygunluk değerlendirme kuruluşu olarak yine onay kuruluşu adına bizzat onay kuruluşu tarafından da yerine getirilebilecek ilk değerlendirmeyi ve diğer deney veya muayeneleri yapmak üzere onay kuruluşu tarafından görevlendirilmiş akredite edilmiş kuruluş veya kurumu, ö) (Ek:RG-21/5/2013-28653) Tanıtım dosyası: Başvuru sahibi tarafından teknik servise veya onay kuruluşuna bilgi dokümanı gereğince verilen bilgi, çizim, fotoğraf ve bunun gibi belgeleri içeren dosyayı, p) (Ek:RG-21/5/2013-28653) Tanıtım paketi: Tanıtım dosyasına onay kuruluşunun veya teknik servisin görevlerini yerine getirmeleri sırasında eklemiş oldukları deney raporları ve diğer belgeleri, r) (Ek:RG-21/5/2013-28653) Tanıtım paketi fihristi: Tanıtım paketi içinde bulunan belgelerin uygun bir şekilde numaralandırılarak veya bütün sayfaların tanımlanabilmesine imkan verecek şekilde işaretlenerek oluşturulan listeyi, ifade eder. (2) Bu Yönetmelikte bulunmayan terimler için, 20/6/2007 tarihli ve 26558 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan Karayolu Dışında Kullanılan Hareketli Makinalara Takılan İçten Yanmalı Motorlardan Çıkan Gaz ve Parçacık Halindeki Kirletici Emisyonlara Karşı Alınacak Tedbirlerle İlgili Tip Onayı Yönetmeliğinde (97/68/AT) ve TORTOY’da belirtilen tanım ve tarifler geçerlidir. İKİNCİ BÖLÜM Uygulama Usul ve Esasları Tip onayı belgesi başvuruları MADDE 5 – (1) Tip onayı belgesi başvurularına ilişkin esaslar aşağıda belirtilmiştir. a) Traktörler veya motorları ile ilgili tip onayı belgesi başvuruları, tanıtım paketi içinde bulunan tanıtım paketi fihristine uygun olarak düzenlenmiş tanıtım dosyasıyla birlikte imalatçı veya yetkili temsilcisi tarafından onay kuruluşuna yapılır. Tanıtım dosyası başvurudan itibaren onayın verildiği veya reddedildiği tarihe kadar onay kuruluşunun incelemesine açıktır. b) Tip onayı belgesi başvuruları, ancak bir onay kuruluşuna yapılabilir. Başvuru sahibi, başka bir ülkenin onay kuruluşuna başvuruda bulunmadığını bir yazı ile onay kuruluşuna bildirir. c) Onaylanacak her tip için ayrı bir başvuru yapılır. Tip onayı işlemleri MADDE 6 – (1) Kirletici emisyonları konusunda bir motor tipinin veya grubunun tip onayı verilmesi işlemi, kirletici emisyonlar bakımından traktörlerin tip onayı verilmesi işlemi ve bu tür motorların ve traktörlerin sınırlama yapılmadan piyasaya sunulması şartları, TORTOY’da belirtilmiştir. Uygulama takvimi MADDE 7 – (1) Motor kategorilerine göre faz (Faz I, Faz II, Faz III, Faz IIIA, Faz IIIB ve Faz IV) uygulama takvimi aşağıda belirtilmiştir. a) Faz I; A, B ve C kategorisindeki motorlar için yeni tip onayı alacak traktörlerde 31/12/2006 tarihinden itibaren uygulamaya girmiş olup, tip onayı mevcut traktörlerde 31/12/2007 tarihine kadar uygulanır. b) Faz II; D, E, F ve G kategorisindeki motorlar için, yeni tip onayı alacak traktörlerde 1/1/2007 tarihinden itibaren uygulamaya girmiş olup, tip onayı mevcut traktörlerde 1/1/2008 tarihinden itibaren uygulanır. c) (Değişik:RG-31/12/2009-27449 5. Mükerrer)(1) Faz IIIA; H, I, J ve K kategorilerindeki motorlar ve yeni tip onayı alacak traktörler için 1/1/2010; tip onayı mevcut traktörlerde 1/1/2011 tarihinden itibaren uygulanır. ç)(Değişik:RG-2/7/2015-29404) Faz IIIB; 1) L kategorisi motorlar ve traktörler için 1/1/2018; M ve N kategorilerindeki motorlar ve traktörler için 1/10/2018 tarihine kadar isteğe bağlı olarak, 2) P kategorisindeki yeni ve mevcut motorlar ve traktörler için 1/10/2018 tarihine kadar isteğe bağlı, anılan tarihten sonra zorunlu olarak, tip onayı verilir.” d) (Değişik:RG-2/7/2015-29404) Faz IV, 1) Q kategorisi motorlar ve yeni tip onayı alacak traktörler için 1/1/2018; tip onayı mevcut traktörlerde 1/1/2019, 2) R kategorisindeki motorlar ve yeni tip onayı alacak traktörlerde 1/10/2018; tip onayı mevcut traktörlerde 1/10/2019, tarihinden itibaren uygulanır. Eşdeğer belgeler ve uygunluğun tanınması MADDE 8 – (1) Bir motor tipi veya motor grubu için bu Yönetmeliğin ekinde yer alan Ek III’ün hükümlerine uygun olarak verilen alternatif tip onayı belgeleri ile bu Yönetmeliğe uygun olan tip onayı işaretleri eşdeğer olarak kabul edilir. Teknik hizmetler kuruluşları (teknik servisler) MADDE 9 – (Değişik:RG-21/5/2013-28653) (1) Teknik servis, bir deney laboratuvarı olarak onay kuruluşu adına bizzat onay kuruluşu tarafından da yerine getirilebilecek gerekli deneyleri yapmak veya bir uygunluk değerlendirme kuruluşu olarak yine onay kuruluşu adına bizzat onay kuruluşu tarafından da yerine getirilebilecek ilk değerlendirmeyi ve diğer deney veya muayeneleri yapmak üzere onay kuruluşu tarafından görevlendirilmiş bir kuruluş veya kurumu ifade eder. Yükümlülükler ve tedbirler MADDE 10 – (1) Yükümlülükler ve tedbirlere ilişkin hususlar aşağıda belirtilmiştir. a) 7 nci maddeye bağlı olarak, herhangi bir motor tipi veya grubu bu Yönetmeliğin ekinde yer alan Ek I’deki şartları sağlamalıdır. b) Herhangi bir traktör tipi bu Yönetmeliğin ekinde yer alan Ek II’nin şartlarını sağlamalıdır. Bu hususta, bu Yönetmeliğin ekinde yer alan Ek I’e uygun olarak onaylanmış olan motor tipinin veya gruplarının tip onayları veya bu Yönetmeliğin ekinde yer alan Ek III’te belirtilen hükümler tanınır. c) Yedek motorlar, orijinal olarak piyasaya arz edildiğinde, değiştirilecek motorun sağlaması gereken sınır değerlere uygun olmalıdır. "Yedek Motor" terimi, motor üzerindeki bir etikette bulunur veya kullanıcı el kitabında yer alır. ç) Bir motor tipi veya grubundan veya traktörlere takılan motorlardan yayılan kirleticiler bu Yönetmeliğin şartlarını sağlıyorsa, hava kirliliği ile ilgili gerekçelere dayanılarak; 1) Bir motor tipi veya grubu konusunda AT tip onayı belgesi veya ulusal tip onayı belgesi verilmesi reddedilemez, yeni bir motorun satışı, hizmete girmesi veya kullanımı yasaklanamaz, 2) Traktör tiplerinin AT tip onayı belgesinin veya ulusal tip onayı belgesinin verilmesi reddedilemez, traktör tiplerinin kullanımı, satışı ve ilk hizmete girmesi yasaklanamaz. d) (Değişik:RG-2/7/2015-29404) Motorlardan yayılan kirleticilerin bu Yönetmelikte belirtilen şartları sağlamamaları halinde (1) ve (2) numaralı alt bentlerde belirtilen motor kategorileri için karşılarında belirtilen tarihlerden sonra, (3), (4), (5) ve (6) numaralı alt bentlerde yer alan motor kategorileri için karşılarında belirtilen tarihlerden itibaren; bu Yönetmelik şartlarını sağlasalar dahi (7) ve (8) numaralı alt bentlerde belirtilen motor kategorileri için ise karşılarında belirtilen tarihlerden sonra piyasaya arzına izin verilmez. 1) A, B ve C kategorisi motorlar için 31/12/2007, 2) D, E, F ve G kategorisi motorlar için 1/1/2011, 3) H, I, J, K kategorisi motorlar için 1/1/2011, 4) P kategorisi motorlar için 1/10/2018, 5) Q kategorisi motorlar için 1/1/2019, 6) R kategorisi motorlar için 1/10/2019, 7) L kategorisi motorlar için 1/1/2019, 8) M ve N kategorisi motorlar için 1/10/2019. Esneklik planı MADDE 11 – (Değişik:RG-21/5/2013-28653) (1) 6 ncı maddeden ve 10 uncu maddenin birinci fıkrasının (a) bendinden istisna olarak, traktör imalatçısının talebi halinde ve Ek IV’te belirtilen işleme uyması kaydıyla onay kuruluşu tarafından piyasaya sürülmesine ilişkin verilen izne tabi olarak; geçerli mevcut fazdan hemen önce gelen emisyon sınır fazına uygun olan motorlar ile donatılmış sınırlı sayıda traktör piyasada yer alabilir. (2) (Değişik:RG-14/8/2014-29088)2 Esneklik planı, belirli bir faz uygulanabilir olduğu ve fazın kendisiyle aynı sürede olduğu zaman başlamalıdır. Esneklik planı Ek IV’ün madde 1.2’sinde düzenlenir. Bununla birlikte, esneklik planı Faz IIIB süresince veya herhangi bir sonraki faz mevcut olmadığında üç yıla kadar kısıtlanır. Muafiyetler MADDE 12 – (1) Muafiyetlere ilişkin esaslar aşağıda belirtilmiştir. a) Teknolojik olarak gelişmiş motorlar ve bu motorların yerleştirildiği traktör tipleri için tip onayı belgesi talep edilmesi halinde, AT Komisyonuna ve diğer ülkelerin onay kuruluşlarına bilgi verilerek, motorlara ve traktörlere ulusal tip onayı belgesi verilebilir. b) Bu Yönetmeliğin yürürlük tarihinden önce imal edilen motorlara ve trafiğe çıkmış traktörlere bu Yönetmelik hükümleri uygulanmaz. c) Bu Yönetmelik hükümleri, üçüncü ülkelere ihraç için traktör tiplerine yerleştirmek üzere tasarlanan motorlara uygulanmaz. ç) (Değişik:RG-4/2/2011-27836) Kategori D’den G’ye kadar motorlar için 10 uncu maddenin birinci fıkrasının (d) bendinde belirtilen tarihten önceki imalat tarihli motorlar konusunda anılan tarih altı ay ertelenir. d) (Değişik:RG-14/8/2014-29088)2 Kategori H’den R’ye kadar motorlar için 10 uncu maddenin birinci fıkrasının (d) bendinde belirtilen tarihlerden önceki imalat tarihli motorlar konusunda anılan tarihler, iki yıla kadar ertelenir. e) 10 uncu maddenin birinci fıkrasının (d) bendinde belirtilen tarihlerden önce 97/68/AT Yönetmeliğinin ekinde yer alan Ek I madde 4.1.2.4, madde 4.1.2.5 ve madde 4.1.2.6’daki çizelgede belirtilen sınır değerleri sağlayan motor tipleri veya motor grupları için ilgili donanımın sözü edilen tarihlerden önce istenen sınır değerleri sağladığını göstermek üzere özel etiket ve işaretlemeye izin verilir. f) 97/68/AT Yönetmeliğinin 13 üncü maddesinde belirtilen şartlar altında başka muafiyetler verilebilir. g) (Ek:RG-21/5/2013-28653) (Mülga:RG-2/7/2015-29404) ÜÇÜNCÜ BÖLÜM Çeşitli ve Son Hükümler Teknik uyarlamalar MADDE 13 – (1) Teknik ilerlemeleri dikkate alacak şekilde, bu Yönetmeliğin eklerinin şartlarını uyarlamak için gerekli olan her değişiklik, TORTOY’da belirtilen işleme uygun olarak yapılır. Bildirim MADDE 14 – (1) Bildirime ilişkin hususlar aşağıda belirtilmiştir. a) Bu Yönetmelikle ilgili görevlendirilen teknik hizmetler kuruluşunun isim ve adresi, ilgili mevzuat uyarınca Avrupa Komisyonuna ve Avrupa Birliği üyesi ülkelerin onay kuruluşlarına bildirilir. b) Onaylanan veya reddedilen tip onayı belgelerinin birer nüshası, onaylama ya da ret tarihinden itibaren bir ay içerisinde ilgili mevzuat uyarınca Avrupa Birliği üyesi ülkelerin onay kuruluşlarına ve Avrupa Komisyonuna gönderilir. c) Bu Yönetmeliğin ekinde yer alan Ek I uyarınca bir motor tipi ve Ek II uyarınca bir traktör tipi ile ilgili onayın verilmesi, onayın kapsamının genişletilmesi, onayın reddedilmesi veya geri çekilmesine veya imalatın tamamen durdurulmasına ilişkin bildirim, TORTOY’a uygun olarak yapılır. Yürürlükten kaldırılan yönetmelik ve atıflar MADDE 15 – (1) 29/12/2002 tarihli ve 24978 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan Tarım veya Orman Traktörlerini Tahrik Etmek Üzere Tasarlanan Motorlardan Çıkan Gaz Emisyonları ve Partikül Kirleticilere Karşı Alınacak Tedbirler İle İlgili Tip Onayı Yönetmeliği (2000/25/AT) yürürlükten kaldırılmıştır. (2) Diğer düzenlemelerde yürürlükten kaldırılan Yönetmeliğe yapılmış atıflar, bu Yönetmeliğe yapılmış olarak kabul edilir. Uygulama GEÇİCİ MADDE 1 – (Ek:RG-21/5/2013-28653) (1) Emisyon sınır değerlerinin bir fazı için verilen izin, sınır değerlerin bir sonraki fazının zorunlu uygulamasının yürürlüğe girmesiyle sona erer. Ancak, sabit devirli motorlar hariç Faz IIIA’daki H, I ve 56 kW üzerindeki J kategorisi motorlar ve isteğe bağlı olarak uygulanan; sabit devirli motorlar hariç Faz IIIB’deki L, M ve N kategorisi motorlar için bir sonraki faz, Faz IV’tür. (2) 7 nci maddede yer alan Faz IIIB ve Faz IV uygulama tarihleri; L ve ilk defa tip onayı alacak Q kategorisi motorlar için, 1/1/2013 tarihinden bu değişikliğin yayımı tarihe kadar ihtiyari olarak uygulanır. (3)(Ek:RG-14/8/2014-29088)2 Avrupa Birliğinin 2014/43/EU sayılı düzenlemesi uyumlaştırılarak bu Yönetmeliğin Ek I’inde, Ek I İlave 1’inde, Ek I İlave 2’sinde, Ek II İlave 1’inde ve Ek III’ünde yapılan değişiklikler; 7 nci maddenin birinci fıkrasının (ç) ve (d) bentlerinde belirtilen tarihlere kadar ihtiyari, anılan tarihlerden sonra zorunlu olarak uygulanır. Yürürlük MADDE 16 – (1) Bu Yönetmelik yayımı tarihinde yürürlüğe girer. Yürütme MADDE 17 – (Değişik:RG-21/5/2013-28653) (1) Bu Yönetmelik hükümlerini Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanı yürütür. ___________ (1) Bu değişiklik 1/1/2010 tarihinden geçerli olmak üzere yayımı tarihinde yürürlüğe girer. (2) Bu değişiklik 1/1/2015 tarihinde yürürlüğe girer. 1. 2. 3. 4. 5. 6. Yönetmeliğin Yayımlandığı Resmî Gazete’nin Tarihi Sayısı 20/7/2007 26588 Yönetmelikte Değişiklik Yapan Yönetmeliklerin Yayımlandığı Resmî Gazetelerin Tarihi Sayısı 31/12/2009 27449 5. Mükerrer 4/2/2011 27836 19/11/2011 28117 21/5/2013 28653 14/8/2014 29088 2/7/2015 29404 EKLER LİSTESİ Ek I Bir traktöre ait motor tipinin veya motor grubunun yayılan kirleticiler bakımından ayrı teknik ünite olarak AT tip onayı için gerekli şartlar İlave 1 Traktörde ayrı teknik ünite olarak kullanılmak üzere ana motor tipinin yayılan kirleticiler bakımından AT tip onayı ile ilgili bilgi dokümanı İlave 2 Ayrı teknik ünite için AT tip onayı belgesi İlave 3 Motorların işaretlenmesi İlave 4 Numaralandırma İlave 5 AT tip onayı işareti Ek II Yayılan kirleticiler konusunda sıkıştırma ateşlemeli bir motorla donatılan bir traktör tipinin at tip onayı için gerekli şartlar İlave 1 Yayılan kirleticiler bakımından sıkıştırma ateşlemeli bir motorla donatılan bir traktör tipinin AT tip onayı ile ilgili bilgi dokümanı (tanıtım bildirimi) İlave 2 AT tip onayı belgesi Ek III Alternatif tip onaylarının tanınması Ek IV Bu Yönetmeliğin 11 inci maddesinde belirtilen esneklik planına göre piyasaya arz edilen traktörler ve motorlarla ilgili hükümler Ek I BİR TRAKTÖRE AİT MOTOR TİPİNİN VEYA MOTOR GRUBUNUN YAYILAN KİRLETİCİLER BAKIMINDAN AYRI TEKNİK ÜNİTE OLARAK AT TİP ONAYI İÇİN GEREKLİ ŞARTLAR 0- GENEL Bu Yönetmelikte aksi belirtilmedikçe, “Karayolu Dışında Kullanılan Hareketli Makinalara Takılan İçten Yanmalı Motorlardan Çıkan Gaz Ve Parçacık Halindeki Kirletici Emisyonlara Karşı Alınacak Tedbirlerle İlgili Tip Onayı Yönetmeliğinde (97/68/AT)” bulunan uygun tarifler, semboller ve kısaltmalar kullanılır. 1- TARİFLER - “Yayılan kirleticiler bakımından traktör motorunun tipi”, Ek I’in İlave 1’inde belirtilen karakteristikler konusunda temelde farklılıklar göstermeyen sıkıştırma ateşlemeli motorlardır. - “Yayılan kirleticiler”, gaz halindeki kirleticiler (karbon monoksit, hidrokarbonlar ve azot oksitler) ve kirlilik yapan parçacıklardır. 2- MOTOR TİPİNİN VEYA MOTOR GRUBUNUN AYRI TEKNİK ÜNİTE OLARAK AT TİP ONAYI BAŞVURUSU 2.1- Yayılan kirleticiler bakımından bir motor tipinin veya motor grubunun tip onayı başvurusu, motor imalatçısı veya temsilcisi tarafından yapılmalıdır. 2.2- Bu Ekin İlave 1’inde verilen örnek bir bilgi dokümanı üç nüsha olarak bulunmalıdır. 2.3- Bu Ekin İlave 1’inde belirtilen “motor tipi”nin veya “ana motor”un karakteristiklerine uygun bir motor, onay deneylerini yapmaktan sorumlu teknik servise sunulmalıdır. 2.4- Bir motor grubu için tip onayı başvurusu durumunda, eğer onay kuruluşu seçilen ana motor konusunda yapılan başvurunun 97/68/AT Yönetmeliğinin Ek II, İlave 2’sinde belirtilen bir alternatif motor grubunu tam olarak temsil etmediğine karar verirse ve gerekirse onay kuruluşu tarafından belirlenen ilave bir ana motor, 97/68/AT Yönetmeliğinin tip onayı başvurusu ile ilgili maddesine göre onay için verilmelidir. 3- ÖZELLİKLER VE DENEYLER (Değişik:RG-14/8/2014-29088)** 97/68/AT Yönetmeliğinin; Ek I’inin 4 üncü, 8 inci, 9 uncu maddeleri ve İlave 1 ve İlave 2’si ile Ek III, Ek IV ve Ek V’inin hükümleri uygulanır. 4- AYRI TEKNİK ÜNİTE İÇİN TİP ONAYI Bu Ekin İlave 2’sinde yer alan örneğe uygun bir AT tip onayı belgesi verilmelidir. 5- MOTORUN İŞARETLENMESİ Motor, bu Ekin İlave 3’ününün şartlarına uygun olarak işaretlenmelidir. Tanıtım numarası, bu Ekin İlave 4 ve İlave 5’in hükümlerine uymalıdır. 6- İMALATIN UYGUNLUĞU TORTOY’un 9 uncu maddesinin şartları saklı kalarak, imalatın uygunluğu 97/68/AT Yönetmeliğinin Ek I madde 5’inin hükümlerine uygun olarak kontrol edilmelidir. 7- ONAYLARIN VERİLMESİNE DAİR BİLDİRİM Ek I uyarınca bir motor tipi ve Ek II uyarınca bir traktör tipi ile ilgili onayın verilmesi, onayın kapsam genişletmesi, onayın reddedilmesi veya geri çekilmesine veya imalatın tamamen durdurulmasına ilişkin üye ülkelere bildirim, TORTOY’un 8 inci maddesine uygun olarak yapılmalıdır. 8- MOTOR GRUBU 8.1- Motor grubunu tanımlayan parametreler Motor grubu, grup içindeki bütün motorların müşterek olması gereken temel tasarım parametreleri ile tanımlanabilir. Bazı durumlarda, parametrelerin karşılıklı etkileşimi olabilir. Bu etkiler, sadece benzer egzoz emisyon karakteristikli motorların motor grubu içinde yer almasını sağlamak için göz önünde bulundurulmalıdır. Aynı motor grubuna ait olması düşünülen motorlar için esas parametrelerin aşağıdaki listesi ortak olmalıdır. 1 8.1.1- Yanma çevrimi : 2 stroklu /4 stroklu (1) 8.1.2- Soğutma şekli : Hava/Su/Yağ (1) 8.1.3- Silindir Stroğu - Toplam yayılımı % 15 içinde olacak motorlar - İyileştirme cihazlı motorlar için silindirlerin sayısı 8.1.4- Hava emme yöntemi: Tabii hava emişli/basınç uygulamalı (1) 8.1.5- Yanma odası tipi/tasarımı - Ön yanma odalı - Türbülans odalı - Açık odalı 8.1.6- Subap ve gaz çıkışı – yapısı, ölçüsü ve sayısı - Silindir kafası - Silindir duvarı - Karter 8.1.7- Yakıt sistemi - Pompa- boru - enjektör - Sıra tipi pompa - Yıldız tipi pompa - Tek elemanlı - Enjektör ünitesi 8.1.8- Egzoz gazı çevrimi 8.1.9- Su enjeksiyon /emülsiyon (1) 8.1.10- Hava enjeksiyon 8.1.11- Şarj soğutma sistemi 8.1.12- Oksidasyon katalizatörü 8.1.13- Redaksiyon katalizatörü 8.1.14- Isı reaktörü 8.1.15- Parçacık tutucu 8.2- Ana motorun seçimi 8.2.1- Grubun ana motoru, beyan edilen azami tork devrinde strok başına en yüksek yakıt dağıtımının birincil kriterlerini kullanarak seçilmelidir. İki veya daha fazla motorun bu birincil kriterleri taşıması halinde, ana motor anma devrinde strok başına en yüksek yakıt dağıtımının ikincil kriterlerini kullanarak seçilmelidir. Bazı durumlarda, onay kuruluşu motor grubunun en kötü emisyon değerinin ikinci bir motoru deneye tabi tutmak suretiyle, en iyi karakterize edilebileceği soncuna varabilir. Böylece, onay kuruluşu bu grup içindeki motorların en yüksek emisyon seviyelerine sahip olabileceğini gösteren özelliklere dayanan deneyler için ilave bir motoru seçebilir. 8.2.2- Grup içindeki motorlar, egzoz emisyonlarını etkilemek üzere kabul edilebilen diğer değişken özellikler ile birleşirse, bu özellikler de tanımlanmalı ve ana motorun seçiminde dikkate alınmalıdır. (1) Uygulanmayanı çiziniz. 2 Ek I İlave 1 TRAKTÖRDE AYRI TEKNİK ÜNİTE OLARAK KULLANILMAK ÜZERE ANA MOTOR TİPİNİN YAYILAN KİRLETİCİLER BAKIMINDAN AT TİP ONAYI İLE İLGİLİ BİLGİ DOKÜMANI Aşağıda belirtilen bilgiler, üç nüsha olarak ve içindekiler listesiyle birlikte verilmelidir. Gerekli çizimler uygun ölçekte ve yeterli ayrıntıda A4 formatında veya A4 formatına katlanmış olarak sunulmalıdır. Gerekli olduğunda, fotoğraflar yeterli ayrıntıyı göstermelidir. Bölüm 1 Genel 1 Ana motor/motor tipi 1) 3) 1.1 Marka/markalar (imalatçının ticarî adı):................................................................................................ 1.2 Ana motorun/motorların ve uygulanabilirse motor/motorlar grubunun tipi ve ticarî açıklaması 1).......... 1.3 İmalatçının motor/motorlar üzerine işaretlenen tip kodlaması ve iliştirme yöntemi: 1.3.1 Tip motor tanıtım numarasının yeri, kodlaması ve iliştirme yöntemi:....................................... 1.3.2 EC aksam tip onayı işaretinin yeri ve iliştirme yöntemi:............................................................. 1.4 İmalatçının adı ve adresi:............................................................................................................ 1.5 Montaj tesisinin/tesislerinin adresi/adresleri:................................................................................ Bölüm 2 Grup içindeki motor tipi 2 Grubun ana motorunun temel karakteristikleri 3) 2.1 Sıkıştırma ateşlemeli motorun açıklaması 2.1.1 İmalatçı:...................................................................................................................................... 2.1.2 Motorlara iliştirilen imalatçının motor kodu:.................................................................................. 2.1.3 Çevrim : Dört stroklu/iki stroklu 1) 2.1.4 Çapı:.......................................................................mm 2.1.5 Stroku:....................................................................mm 2.1.6 Silindirlerin sayısı ve düzeni:....................................................................................................... 2.1.7 Süpürme hacmi :............................................cm3 2.1.8 Beyan devri:...............................................…devir/dakika 2.1.9 Azamî tork devri:...........................................devir/dakika 2.1.10 Sıkıştırma oranı2) :.................................................................................................................... 2.1.11 Yanma sisteminin tarifi:............................................................................................................ Uygulanmayanı çiziniz. Toleransı belirtiniz 3) Başvuruların birkaç ana motor için yapılması durumunda, ayrı bir form bunların her biri için doldurulmalıdır. 1) 2) 3 2.1.12 Yanma odasının ve piston kafasının çizimi/çizimleri:................................................................ 2.1.13 Giriş ve çıkış yerlerinin asgarî kesit alanı:............................................................................... 2.1.14 Soğutma sistemi 2.1.14.1 Soğutma sıvısı 2.1.14.1.1 Soğutma sıvısının yapısı :........................................................................................................ 2.1.14.1.2 Devridaim pompası/pompaları:Var/Yok1) 2.1.14.1.3 Karakteristikleri veya markası/markaları ve tipi/tipleri (varsa):....................... 2.1.14.1.4 Tahvil oranı/oranları (varsa):........................................................................... 2.1.14.2 Hava 2.1.14.2.1 Üfleyici: Var/Yok 2) 2.1.14.2.2 Karakteristikleri veya markası/markaları ve tipi/tipleri (varsa):..................................... 2.1.14.2.3 Tahvil oranı/oranları (varsa) :........................................................................................ 2.1.15 İmalatçı tarafından izin verilen sıcaklık : 2.1.15.1 Sıvı soğutma: Çıkıştaki azamî sıcaklık:..............................................................................K 2.1.15.2 Hava soğutma: referans nokta:......................................................................................... Referans noktada azamî sıcaklık:......................................................................................K 2.1.15.3 Ara soğutucu çıkışında azamî yüklü hava sıcaklığı (uygulanabilirse):..............…………….K 2.1.15.4 Egzoz manifoldunun/manifoldlarının dış flanşına/flanşlarına bitişik egzoz borusu/boruları içindeki noktada azamî egzoz sıcaklığı:.........................................................................……………................K 2.1.15.5 Yağ sıcaklığı: Asgarî:..............................................K, Azamî:......................................…...K 2.1.16 Turbo ünitesi (basınç yükleyici):: Var/Yok 1) 2.1.16.1 Markası:................................................................................................................................. 2.1.16.2 Tipi:....................................................................................................................................... 2.1.16.3 Sistemin açıklaması (örneğin; azamî yük basıncı, varsa atık çıkış (waste-gate) ünitesi):................... 2.1.16.4 Ara soğutucu: Var/Yok 1) 2.1.17 Emme sistemi: Beyan edilen motor devrinde izin verilebilir azamî giriş basıncı:........................kPa yükte:.............................kPa ve %100 2.1.18 Egzoz sistemi: Beyan edilen motor devrinde izin verilebilir egzoz geri basıncı:........................kPa yükte:..............................kPa ve %100 2.2 (Değişik:RG-14/8/2014-29088)**Hava kirliliğine karşı alınan tedbirler 2.2.1. (Ek:RG-14/8/2014-29088)** Hava Karter gazlarının geri çevrilmesine ilişkin tertibat: Evet/hayır (1) 2.2.2. (Ek:RG-14/8/2014-29088)** İlave kirlilik önleyici tertibatlar (Varsa ve başka bir başlık altında kapsanmıyorsa) 1) Uygulanmayanı çiziniz. 4 2.2.2.1. (Ek:RG-14/8/2014-29088)** Katalitik konvertör: Evet/hayır (1) 2.2.2.1.1. (Ek:RG-14/8/2014-29088)** Markası/markaları: ........................................ 2.2.2.1.2. (Ek:RG-14/8/2014-29088)** Tipi/tipleri: .................................. 2.2.2.1.3. (Ek:RG-14/8/2014-29088)** Katalitik konvertör sayısı ve elemanları: ..................................... 2.2.2.1.4. (Ek:RG-14/8/2014-29088)** Katalitik konvertörün/konvertörlerin boyutları ve hacmi: ............................... 2.2.2.1.5. (Ek:RG-14/8/2014-29088)** Katalitik işlem tipi: ............................................. 2.2.2.1.6. (Ek:RG-14/8/2014-29088)** Toplam kıymetli metal miktarı: ...................... 2.2.2.1.7. (Ek:RG-14/8/2014-29088)** Bağıl derişim: ................................................................................ 2.2.2.1.8. (Ek:RG-14/8/2014-29088)** Taşıyıcı tabaka (Yapısı ve malzemesi): .......................................................... 2.2.2.1.9. (Ek:RG-14/8/2014-29088)** Hücre yoğunluğu: ...................................................................... 2.2.2.1.10. (Ek:RG-14/8/2014-29088)** Katalitik konvertörün/konvertörlerin muhafazası tipi: .............................. 2.2.2.1.11. (Ek:RG-14/8/2014-29088)** Katalitik konvertörün/konvertörlerin uzaklığı/uzaklıkları ve yeri/yerleri): ...................................................... konumu (Motordan azami/asgari 2.2.2.1.12. (Ek:RG-14/8/2014-29088)** Normal çalışma aralığı (K): ........................................................................... 2.2.2.1.13. (Ek:RG-14/8/2014-29088)** Tüketilebilir ayıraçlar (Uygun olduğunda): ............................................. 2.2.2.1.13.1. (Ek:RG-14/8/2014-29088)** Katalitik işlem için ihtiyaç duyulan ayıracın tipi ve derişimi: .............. 2.2.2.1.13.2. (Ek:RG-14/8/2014-29088)** Ayıracın normal çalışma sıcaklığı aralığı: ...................................... 2.2.2.1.13.3. (Ek:RG-14/8/2014-29088)** Uluslararası standart (Uygun olduğunda): .............................................. 2.2.2.1.14. (Ek:RG-14/8/2014-29088)** NOx sensörü: Evet/hayır (1) 2.2.2.2. (Ek:RG-14/8/2014-29088)** Oksijen sensörü: Evet/hayır (1) 2.2.2.2.1. (Ek:RG-14/8/2014-29088)** Markası/markaları: ............................................. 2.2.2.2.2. (Ek:RG-14/8/2014-29088)** Tipi: ........................................................... 2.2.2.2.3. (Ek:RG-14/8/2014-29088)** Konumu: ....................................................................... 2.2.2.3. (Ek:RG-14/8/2014-29088)** Hava püskürtme: Evet/hayır (1) 2.2.2.3.1. (Ek:RG-14/8/2014-29088)** Tipi (Darbeli hava, hava pompası vb.): ................................................. 2.2.2.4. (Ek:RG-14/8/2014-29088)** Egzoz gaz geri dönüşü (EGR): Evet/hayır (1) 2.2.2.4.1. (Ek:RG-14/8/2014-29088)** Özellikleri (Soğutulmuş/soğutulmamış, yüksek/düşük basınç vb.): ................... 2.2.2.5. (Ek:RG-14/8/2014-29088)** Parçacık tutucu filtre: Evet/hayır (1) 2.2.2.5.1. (Ek:RG-14/8/2014-29088)** Parçacık tutucu filtre boyutları ve kapasitesi: .......................................... 2.2.2.5.2. (Ek:RG-14/8/2014-29088)** Parçacık tutucu filtre tipi ve tasarımı: ................................................... 2.2.2.5.3. (Ek:RG-14/8/2014-29088)** Konumu (Motordan azami/asgari uzaklığı/uzaklıkları ve yeri/yerleri): ........ 5 2.2.2.5.4. (Ek:RG-14/8/2014-29088)** Yenilenme (rejenerasyon) yöntemi veya sistemi, tanımı ve/veya çizimi: .......... 2.2.2.5.5. (Ek:RG-14/8/2014-29088)** Normal çalışma sıcaklığı (K) ve basınç (kPa) aralığı: ...................................... 2.2.2.6. (Ek:RG-14/8/2014-29088)** Diğer sistemler: Evet/hayır (1) 2.2.2.6.1. (Ek:RG-14/8/2014-29088)**Tanımı ve çalışması: ................................................. 2.3 Yakıt beslemesi 2.3.1 Yakıt pompası Basınç 2) veya karakteristik diyagram:.....................................................................................kPa 2.3.2 Enjeksiyon sistemi 2.3.2.1 Pompa 2.3.2.1.1 Markası/markaları:.............................................................................................................. 2.3.2.1.2 Tipi/tipleri:............................................................................................................................ 2.3.2.1.3 Dağıtım hacmi: Strok başına ................m3 2) veya sırasıyla .....................devir/dakika (beyan edilen) ve .............................. devir/dakika (azamî tork) pompa devrinde çevrim başına ............... m3 yahut karakteristik diyagram. Hangi yöntemin kullanıldığını belirtiniz: Motor üzerinde/ pompa tezgahı üzerinde 1) 2.3.2.1.4 Enjeksiyon avansı 2.3.2.1.4.1 Enjeksiyon avans eğrisi 2):................................................................................................. 2.3.2.1.4.2 Zamanlama 2):................................................................................................................... 2.3.2.2 Enjeksiyon boru tesisatı 2.3.2.2.1 Uzunluk:...................................................mm 2.3.2.2.2 İç çap:........................................................mm 2.3.2.3 Enjektör/enjektörler 2.3.2.3.1 Markası/markaları:.............................................................................................................. 2.3.2.3.2 Tipi/tipleri:........................................................................................................................... 2.3.2.3.3 Açma basıncı 2) veya karakteristik diyagram:................................................................... 2.3.2.4 Yakıt regülatörü 2.3.2.4.1 Markası/markaları:.............................................................................................................. 2.3.2.4.2 Tipi/tipleri:.............................................................................................................................. 2.3.2.4.3 Tam yükte kesimin başladığı devir 2) :...................................................................devir/dakika 2.3.2.4.4 Azamî yüksüz devir2):............................................................................................devir/dakika 2.3.2.4.5 Rölanti devri 2):..................................................................................................... devir/dakika Toleransı belirtiniz Toleransı belirtiniz 1) Uygulanmayanı çiziniz. 2) 2) 6 2.3.3 Soğukta çalıştırma sistemi 2.3.3.1 Markası/markaları:................................................................................................................. 2.3.3.2 Tipi/tipleri:............................................................................................................................... 2.3.3.3 Açıklama:................................................................................................................................. 2.4 (Değişik:RG-14/8/2014-29088)** Supap zamanlaması 2.4.1. (Değişik:RG-14/8/2014-29088)**Ölü noktalara göre azami supap kaldırma ve açma kapama açıları veya eşdeğer bilgi: .................................................. 2.4.2. (Değişik:RG-14/8/2014-29088)**Referans ve/veya ayar aralıkları (1) 2.4.3. (Değişik:RG-14/8/2014-29088)**Değişken supap zamanlama sistemi (Uygulanabilirse ve emme ve/veya egzozda)” 2.4.3.1. (Değişik:RG-14/8/2014-29088)**Tipi: Sürekli veya açma/kapamalı (1) 2.4.3.2. (Değişik:RG-14/8/2014-29088)**Kam faz kayma açısı: .......................................................... 2.5 Giriş çıkış yerleri düzeni 2.5.1 Konumu, boyutu ve adedi:................................................................................................................... 2.6 Elektronik kumanda fonksiyonları Motor elektronik olarak kumanda edilen fonksiyonlara sahipse, bu fonksiyonların performansları ile ilgili bilgiler aşağıdakileri kapsayacak şekilde verilmelidir: 2.6.1 Markası:............................................................................................................................................. 2.6.2 Tipi:..................................................................................................................................................... 2.6.3 Parça numarası:.................................................................................................................................. 2.6.4 Motor elektronik kumanda ünitesinin yeri:........................................................................................... 2.6.4.1 Elektronik kumandanın neleri algıladığı:.............................................................................................. 2.6.4.2 Elektronik kumandanın neleri kumanda ettiği:......................................................... Bölüm 3 Sıkıştırma ateşlemeli motor grubu 3 Motor grubunun temel karakteristikleri 3.1 Grup içindeki motor tiplerinin listesi 3.1.1 Motor grubunun adı:.................................................................................................. 3.1.2 (Değişik:RG-14/8/2014-29088)** Grup içindeki motor tiplerinin özellikleri: Ana motor (*) Motor tipi Silindirlerin sayısı Beyan devri (dakika-1) Beyan edilen güçte; dizel motorları için strok başına yakıt dağıtımı (mm3), benzin motorları için yakıt akışı (g/h) Beyan edilen güç (kW) Azami güç devri (dakika-1) Azami net güç (kW) Azami tork devri (dakika-1) 7 Ailenin içindeki motorlar (**) Azami torkta; dizel motorları için strok başına yakıt dağıtımı (mm3), benzin motorları için yakıt akışı (g/h) Azami tork (Nm) Düşük rölanti devri (dakika-1) Silindir hacmi (motor ailesinde % olarak) 100 (*) Tüm detaylar için bu İlavedeki 2 inci maddeye bakınız. (**)Tüm detaylar için bu İlavedeki 4 üncü maddeye bakınız. Bölüm 4 Motor tipi 4 Motor tipinin temel karakteristikleri 4.1 Motorun açıklaması 4.1.1 İmalatçı:...................................................................................................................................... __________________________________________________________ (1) Uygulanmayanı çizin. 8 4.1.2 4.1.3 Motorlara iliştirilen imalatçının motor kodu Çevrim : Dört stroklu/iki stroklu1) :........................................................... 4.1.4 Çapı:.......................................................................mm 4.1.5 Stroku:....................................................................mm 4.1.6 Silindirlerin sayısı ve düzeni:..................................................................................................... 4.1.7 Süpürme hacmi:..........................................cm3 4.1.8 Beyan devri.................................................devir/dakika 4.1.9 Azamî tork devri:....................................... devir/dakika 4.1.10 Sıkıştırma oranı 2) :.................................................................................................................... 4.1.11 Yanma sistemi:......................................................................................................................... 4.1.12 Yanma odasının ve piston kafasının çizimi/çizimleri:................................................................ 4.1.13 Giriş ve çıkış ağızlarının asgarî kesit alanı:................................................................................ 4.1.14 Soğutma sistemi 4.1.14.1 Soğutma sıvısı 4.1.14.1.1 Soğutma sıvısının yapısı:........................................................................................................... 4.1.14.1.2 Devridaim pompası/pompaları: Var/yok 1)1) 4.1.14.1.3 Karakteristikleri veya markası/markaları ve tipi/tipleri (uygulanabilirse):..................................... 4.1.14.1.4 Tahvil oranı/oranları (uygulanabilirse):.......................................................................... 4.1.14.2 Hava 4.1.14.2.1 Üfleyici: Var/yok1) 4.1.14.2.2 Karakteristikleri veya markası/markaları ve tipi/tipleri (uygulanabilirse):..................................... 4.1.14.2.3 Tahvil oranı/oranları (uygulanabilirse) :........................................................................................ 4.1.15 İmalatçı tarafından izin verilen sıcaklık:………………………………………………………………….. 4.1.15.1 Sıvı soğutmalı: Çıkıştaki azamî sıcaklık:...............................................................................K 4.1.15.2 Hava soğutmalı: Referans nokta:.......................................................................................... Referans noktada azamî sıcaklık:......................................................................................................K 4.1.15.3 Ara soğutucu çıkışında azamî yüklü hava sıcaklığı (mümkünse):.........................................K 4.1.15.4 Egzoz manifoldunun/manifoldlarının dış flanşına/flanşlarına bitişik egzoz borusu/boruları içindeki noktada azamî egzoz sıcaklığı:...........................................................................................................K 4.1.15.5 Yağ sıcaklığı: Asgarî:..............................................K, Azamî:................................................K Uygulanmayanı çiziniz. Toleransı belirtiniz 1) Uygulanmayanı çiziniz. 1) 2) 9 4.1.16 Turbo ünitesi (basınç yükleyici): Var/yok1) 4.1.16.1 Markası:................................................................................................................................. 4.1.16.2 Tipi:....................................................................................................................................... 4.1.16.3 Sistemin açıklaması [örneğin; azamî yük basıncı, varsa atık çıkış ünitesi (waste-gate)]:........................... 4.1.16.4 Ara soğutucu: Var/yok1) 4.1.17 Emme sistemi: ....................devir/dakika beyan edilen motor devrinde izin verilebilir azamî giriş basıncı:...........................................kPa ve %100 yükte:........................................................kPa 4.1.18 Egzoz sistemi: ....................devir/dakika beyan edilen motor devrinde izin verilebilir azamî egzoz geri basıncı:...................................................kPa ve %100 yükte:...........................................kPa 4.2 (Değişik:RG-14/8/2014-29088)** Hava kirliliğine karşı alınan tedbirler 4.2.1. (Ek:RG-14/8/2014-29088)** Karter gazlarının geri çevrilmesine ilişkin tertibat: Evet/hayır (1) ........................ 4.2.2. (Ek:RG-14/8/2014-29088)** İlave kirlilik önleyici tertibatlar (Varsa ve başka bir başlık altında kapsanmıyorsa) 4.2.2.1. (Ek:RG-14/8/2014-29088)** Katalitik konvertör: Evet/hayır (1) 4.2.2.1.1. (Ek:RG-14/8/2014-29088)** Markası/markaları: ...................................................................................... 4.2.2.1.2. (Ek:RG-14/8/2014-29088)** Tipi/tipleri: ..................................................................................................... 4.2.2.1.3. (Ek:RG-14/8/2014-29088)** Katalitik konvertör sayısı ve elemanları................................................... 4.2.2.1.4. (Ek:RG-14/8/2014-29088)** Katalitik konvertörün/konvertörlerin boyutları ve hacmi: .......................... 4.2.2.1.5. (Ek:RG-14/8/2014-29088)** Katalitik işlem tipi: .......................................................................... 4.2.2.1.6. (Ek:RG-14/8/2014-29088)** Toplam kıymetli metal miktarı: .................................................................. 4.2.2.1.7. (Ek:RG-14/8/2014-29088)** Bağıl derişim: ........................................................................................... 4.2.2.1.8. (Ek:RG-14/8/2014-29088)** Taşıyıcı tabaka (Yapısı ve malzemesi): ......................................... 4.2.2.1.9. (Ek:RG-14/8/2014-29088)** Hücre yoğunluğu: ......................................................... 4.2.2.1.10. (Ek:RG-14/8/2014-29088)** Katalitik konvertörün/konvertörlerin muhafazası tipi: ............................... 4.2.2.1.11. (Ek:RG-14/8/2014-29088)** Katalitik konvertörün/konvertörlerin uzaklığı/uzaklıkları ve yeri/yerleri): ................................................................. konumu (Motordan azami/asgari 4.2.2.1.12. (Ek:RG-14/8/2014-29088)** Normal çalışma aralığı (K): ............................................................... 4.2.2.1.13. (Ek:RG-14/8/2014-29088)** Tüketilebilir ayıraçlar (Uygun olduğunda): .............................................. 4.2.2.1.13.1. (Ek:RG-14/8/2014-29088)** Katalitik işlem için ihtiyaç duyulan ayıracın tipi ve derişimi: ................ 4.2.2.1.13.2. (Ek:RG-14/8/2014-29088)** Ayıracın normal çalışma sıcaklığı aralığı: .................................................... 4.2.2.1.13.3. (Ek:RG-14/8/2014-29088)** Uluslararası standart (Uygun olduğunda): ...................................... 4.2.2.1.14. (Ek:RG-14/8/2014-29088)** NOx sensörü: Evet/hayır (1) 4.2.2.2. (Ek:RG-14/8/2014-29088)** Oksijen sensörü: Evet/hayır (1) 4.2.2.2.1. (Ek:RG-14/8/2014-29088)** Markası/markaları: ................................................................ 10 4.2.2.2.2. (Ek:RG-14/8/2014-29088)** Tipi: ........................................................................ 4.2.2.2.3. (Ek:RG-14/8/2014-29088)** Konumu: ................................................................ 4.2.2.3. (Ek:RG-14/8/2014-29088)** Hava püskürtme: Evet/hayır (1) 4.2.2.3.1. (Ek:RG-14/8/2014-29088)** Tipi (Darbeli hava, hava pompası vb.): .................................................... 4.2.2.4. (Ek:RG-14/8/2014-29088)** Egzoz gaz geri dönüşü (EGR): Evet/hayır (1) 4.2.2.4.1. (Ek:RG-14/8/2014-29088)** Özellikleri (Soğutulmuş/soğutulmamış, yüksek/düşük basınç vb.): .................... 4.2.2.5. (Ek:RG-14/8/2014-29088)** Parçacık tutucu filtre: Evet/hayır (1) 4.2.2.5.1. (Ek:RG-14/8/2014-29088)** Parçacık tutucu filtre boyutları ve kapasitesi: ..................................... 4.2.2.5.2. (Ek:RG-14/8/2014-29088)** Parçacık tutucu filtre tipi ve tasarımı: ........................................ 4.2.2.5.3. (Ek:RG-14/8/2014-29088)** Konumu (Motordan azami/asgari uzaklığı/uzaklıkları ve yeri/yerleri): ........ 4.2.2.5.4. (Ek:RG-14/8/2014-29088)** Yenilenme (rejenerasyon) yöntemi veya sistemi, tanımı ve/veya çizimi: ........... 4.2.2.5.5. (Ek:RG-14/8/2014-29088)** Normal çalışma sıcaklığı (K) ve basınç (kPa) aralığı: ............................... 4.2.2.6. (Ek:RG-14/8/2014-29088)** Diğer sistemler: Evet/hayır (1) 4.2.2.6.1. (Ek:RG-14/8/2014-29088)** Tanımı ve çalışması: ................................................................. 4.3 Yakıt beslemesi 4.3.1 Yakıt pompası Basınç 2) veya karakteristik diyagram:..............................................................................................kPa 4.3.2 Enjeksiyon sistemi 4.3.2.1 Pompa 4.3.2.1.1 Markası/markaları:.............................................................................................................. 4.3.2.1.2 Tipi/tipleri:.......................................................................................................................... 4.3.2.1.3 Dağıtım hacmi: Sırasıyla ……….devir/dakika (beyan edilen) ve ………. devir/dakika (azamî tork) pompa devrinde çevrim başına veya strok başına …………… mm3 2) yahut karakteristik diyagram. Kullanma yöntemini belirtiniz: Motor üzerinde/ pompa tezgahı üzerinde1) 4.3.2.1.4 Enjeksiyon avansı 4.3.2.1.4.1 Enjeksiyon avans eğrisi 2) :................................................................................................. 4.3.2.1.4.2 Zamanlama 2) :................................................................................................................... 4.3.2.2 Enjeksiyon boru tesisatı 4.3.2.2.1 Uzunluk:....................................................mm 4.3.2.2.2 İç çap:........................................................mm 2) 1) Toleransı belirtiniz Uygulanmayanı çiziniz. 11 4.3.2.3 Enjektör/enjektörler 4.3.2.3.1 Markası/markaları:.............................................................................................................. 4.3.2.3.2 Tipi/tipleri:........................................................................................................................... 4.3.2.3.3 Açma basıncı2) veya karakteristik diyagram :..................................................................... 4.3.2.4 Yakıt regülatörü 4.3.2.4.1 Markası/markaları:.............................................................................................................. 4.3.2.4.2 Tipi/tipleri:.............................................................................................................................. 4.3.2.4.3 Tam yükte yakıt kesme başlangıç devri 2) :...........................................................devir/dakika 4.3.2.4.4 Azamî yüksüz devir 2) :.........................................................................................devir/dakika 4.3.2.4.5 Rölanti devri 2) :....................................................................................................devir/dakika 4.3.3 Soğuk çalıştırma sistemi 4.3.3.1 Markası/markaları:................................................................................................................. 4.3.3.2 Tipi/tipleri:.............................................................................................................................. 4.3.3.3 Açıklama:................................................................................................................................. 4.4. (Değişik:RG-14/8/2014-29088)** Supap zamanlaması 4.4.1. (Değişik:RG-14/8/2014-29088)** Ölü noktalara göre azami supap kaldırma ve açma kapama açıları veya eşdeğer bilgi: ………………………............. 4.4.2. (Değişik:RG-14/8/2014-29088)** Referans ve/veya ayar aralıkları (1): ........................................................ 4.4.3. (Değişik:RG-14/8/2014-29088)** Değişken supap zamanlama sistemi (Uygulanabilirse ve emme ve/veya egzozda) 4.4.3.1. (Değişik:RG-14/8/2014-29088)** Tipi: Sürekli veya açma/kapamalı (1) 4.4.3.2. (Değişik:RG-14/8/2014-29088)** Kam faz kayma açısı: ..................................................... 4.5 Giriş çıkış yeri düzeni 4.5.1 Konumu, boyutu ve adedi:................................................................................................................... 4.6 Elektronik kumanda fonksiyonları Motor elektronik olarak kumanda edilen fonksiyonlara sahipse, bu fonksiyonların performansları ile ilgili bilgiler aşağıdakileri kapsayacak şekilde verilmelidir: 4.6.1 Markası:.............................................................................................................................................. 4.6.2 Tipi:...................................................................................................................................................... 4.6.3 Parça numarası:.................................................................................................................................. 4.6.4 Motor elektronik kumanda ünitesinin yeri:........................................................................................... 4.6.4.1 Elektronik kumandanın neleri algıladığı:.............................................................................................. 4.6.4.2 Elektronik kumandanın neleri kumanda ettiği:........................................................ _______________________________________________________ (1) Uygulanmayanı çizin. 12 Ek I İlave 2 ÖRNEK (Azami format : A4 (210 mm x 297 mm) AYRI TEKNİK ÜNİTE İÇİN AT TİP ONAYI BELGESİ Onay Kuruluşunun damgası Yayılan kirleticiler bakımından traktörleri tahrik etmek üzere tasarlanan ayrı teknik ünite olarak sıkıştırma ateşlemeli bir motor tipinin veya grubunun ... / ... / AT Yönetmeliği uyarınca; - Aksam tip onayı (1), - Aksam tip onayının kapsam genişletmesi (1), - Aksam tip onayının reddedilmesi (1), - Aksam tip onayının geri çekilmesi (1), ile ilgili bildirim. AT aksam tip onayı No:........................................................................................................................................... Kapsam genişletmesi No(2):..................................................................................................................................... Kapsam genişletmesi nedeni(2):............................................................................................................................... BÖLÜM I 0- Genel 0.1- Marka(lar) (imalatçının adı):............................................................................................................................. 0.2- Ana motorun tipinin ve (uygun olduğunda) grup içindeki motor tiplerinin imalatçısının (veya uygun olduğunda mümessilinin) adı ve adresi (1) :............................................................................................................. ....................................................................................................................................................................................................... ........................................................................................ 0.3- Motor(lar) üzerinde işaretlendiği şekilde imalatçının tip kodlaması:................................................................. Yeri : ....................................................................................................................................................................... Bulundurma yöntemi:.............................................................................................................................................. 0.4- Tip motorun tanıtım numarasının yeri, kodlaması ve bulundurma yöntemi:................................................... 0.5- AT aksam tip onayı işaretinin yeri ve bulundurma yöntemi:............................................................................. 0.6- Montaj tesisi(tesislerinin) adresi(adresleri):...................................................................................................... (1) (2) Uygulanmayanı çiziniz. Uygun olduğu durumda 13 BÖLÜM II 1- Kullanım sınırlaması (varsa) :.............................................................................................................................. 1.1- Motor(lar) traktöre takıldığında sağlanacak özel şartlar:.................................................................................. ................................................................................................................................................................................. 1.1.1- İzin verilen azami emme basıncı:............................................................................................................kPa 1.1.2- İzin verilen azami geri basınç:.................................................................................................................kPa 2.1- Tip onayı deneylerini yapmaktan sorumlu teknik servis:.................................................................................. ....................................................................................................................................................................................................... ......................................................................... 2.2- Deney raporunun tarihi:.................................................................................................................................... 2.3- Deney raporunun numarası:............................................................................................................................. 2.4- (Değişik:RG-14/8/2014-29088)** Motorun/ana motorun emisyon sonuçları (1) 2.4.1. (Ek:RG-14/8/2014-29088)** NRSC deneyinin yapılışı ile ilgili bilgi Bozulma faktörü (DF): Hesaplanan/sabitlenen (1) Emisyon sonuçlarını ve bozulma faktörü (DF) değerlerini aşağıdaki tabloya yazın: NRSC Deneyi DF Çarpımsal/toplamsal (1) Emisyonlar CO HC NOx HC+NOx PM CO (g/kWh) HC (g/kWh) NOx (g/kWh) HC+NOx (g/kWh) PM (g/kWh) CO2 (g/kWh) Yük (%) CO (g/kWh) HC (g/kWh) NOx (g/kWh) PM (g/kWh) Deney sonucu DF ile nihai deney sonucu İlave kontrol alanı deney noktaları (varsa) Motor Deney noktasındaki emisyon devri Deney sonucu 1 Deney sonucu 2 Deney sonucu 3 2.4.1.2. (Ek:RG-14/8/2014-29088)** NRSC deneyi için kullanılan numune alma sistemi: ...................................... 2.4.1.2.1. (Ek:RG-14/8/2014-29088)** Gaz emisyonları (*): ........................................................ 2.4.1.2.2. (Ek:RG-14/8/2014-29088)** PM (*): ................................................. 2.4.1.2.3. (Ek:RG-14/8/2014-29088)** Yöntem: Tekli/çoklu filtre (1) 2.4.2. (Ek:RG-14/8/2014-29088)** NRSC deneyinin yapılışı ile ilgili bilgi (varsa): 2.4.2.1. (Ek:RG-14/8/2014-29088)** Motorun/ana motorun emisyon sonuçları Bozulma faktörü (DF): Hesaplanan/sabitlenen (1) Emisyon sonuçlarını ve bozulma faktörü (DF) değerlerini aşağıdaki tabloya yazın: Faz IV motorlar için yenilenme (rejenerasyon) ile ilgili bilgiler raporlanabilir. 14 NRTC Deneyi DF Çarpımsal/toplamsal (1) Emisyonlar CO HC NOx HC+NOx PM CO (g/kWh) HC (g/kWh) NOx (g/kWh) HC+NOx (g/kWh) PM (g/kWh) CO (g/kWh) HC (g/kWh) NOx (g/kWh) HC+NOx (g/kWh) PM (g/kWh) Soğuk çalıştırma Emisyonlar CO2 (g/kWh) Sıcak çalıştırma (rejenerasyon olmadan) Sıcak çalıştırma (rejenerasyon ile) kr,u (çarpımsal/toplamsal) (1) kr,d (çarpımsal/toplamsal) (1) Ağırlıklı deney sonucu DF ile nihai deney sonucu Yenilenme (rejenerasyon) olmadan sıcak çalıştırma için çevrim işi (kWh). 2.4.2.2. (Ek:RG-14/8/2014-29088)* NRTC deneyi için kullanılan numune alma sistemi: Gaz emisyonları (*): ............................................... PM (*): .......................................................... Yöntem: Tekli/çoklu filtre (1) 3- Aşağıda imzası bulunan, yukarıda verilen grup içindeki motor tipine/ana motora ait imalatçı açıklamasının doğruluğunu ve tip onayı dosyasında belirtilen deney sonuçlarının doğru olduğunu tevsik eder. Aksam tip onayı verildi/reddedildi/geri çekildi (1) Yer :.................................................................................................................................................................... Tarih :................................................................................................................................................................. İmza :.................................................................................................................................................................. Ek :..................................................................................................................................................................... Aksam tip onayı dosyası:.................................................................................................................................... __________________________________________________ (*) 97/68/AT Yönetmeliğinin Ek VI’sının 1 inci maddesinde yer alan şekil numarası belirtilmelidir. (1) Uygulanmayanı çizin. 15 Ek I İlave 3 MOTORLARIN İŞARETLENMESİ 1- Ayrı teknik ünite olarak onaylanan motorda aşağıda belirtilenler bulunmalıdır: 1.1- Motorun imalatçısının ticari markası veya ticari adı, 1.2- Motor tipi ve uygulanabilirse motor grubu ve tek motor tanıtım numarası, 1.3- Bu Ekin İlave 5’ine uygun olarak AT tip onayı işareti. 2- Bu işaretler, motorun faydalı ömrü boyunca sürmeli, açık olarak okunaklı ve silinmez kalmalıdır. Etiketler veya plakalar kullanılırsa, bunlar motorun faydalı ömrü boyunca çok uzun süre dayanacak şekilde tutturulmalı ve etiketler/plakalar parçalanma veya bozulma olmaksızın sökülememelidir. 3-Bu işaretler, motorun normal çalışması için gerekli olan ve motorun ömrü süresinde normal olarak yer değiştirmesi gerekmeyen motorun bir kısmına sıkıca bağlanmalıdır. Bu işaretler, motor çalışması için gerekli bütün aksesuarlarla birlikte traktöre takılmış olduğunda, ortalama bir kişinin kolaylıkla görebileceği şekilde yerleştirilmelidir. İşaretin görünmesi için motor kaputunun sökülmesi gerekirse, bu şartın, motor kaputunun basit olarak sökülmesi ve bir aletin kullanımını gerektirmemesi halinde sağlanmış olduğu kabul edilmelidir. Bu şartın sağlanması ile ilgili şüphe halinde, en az motor tanıtım numarasını ihtiva eden ilave bir işaret ve imalatçının adı, ticari adı veya logosu ilave edilmişse, bu şartın sağlanmış olduğu kabul edilmelidir. Bu ilave işaret, motorun hizmet ömrü süresince normal olarak değiştirilmesi gerekmeyen ve rutin bakım işlemleri sırasında aletlerin yardımı olmadan kolaylıkla ulaşılamayan büyük bir parçaya veya yakınına tutturulmalıdır. Aksi taktirde, motor krankı üzerindeki orijinal işaretten uzakta bir yere yerleştirilmelidir. Motorun çalışması için gerekli bütün aksesuarlar takılmış olduğunda, orijinal işaret ve uygun olduğu durumda ilave işaret her ikisi de açıkça görülebilir olmalıdır. Yukarıdaki paragrafta belirtilen şartları sağlayan motor kaputuna izin verilmelidir. İlave işaret, örneğin, perçinleme vasıtasıyla veya bu İlavenin madde 2’nin şartlarını sağlayan yapıştırma suretiyle bir etiket veya bir plaka ile tercihan direkt olarak motorun üst kenarına dayanıklı olacak bir biçimde tutturulmalıdır. 4- Motorlar, imalat serisi iki anlama gelmediğine karar verilecek şekilde tanıtım numaraları vasıtasıyla sınıflandırılmalıdır. 5- Üretim hattından ayrılmadan önce, motorlar gerekli bütün işaretleri taşımalıdır. 6- Motor işaretlerinin tam yeri, Ek I ve Ek II’ye uygun olarak bilgi dokümanında beyan edilmelidir. 16 Ek I İlave 4 NUMARALANDIRMA 1- AT tip onayı numarası, “ * ” işareti ile ayrılmış olan beş bölümden oluşmalıdır: (Değişik:RG-14/8/2014-29088) Bölüm 1: Küçük “e” harfini takiben tip onayını veren üye ülkenin ayrım kodu (numarası): Almanya için 1; Fransa için 2; İtalya için 3; Hollanda için 4; İsveç için 5; Belçika için 6; Macaristan için 7; Çek Cumhuriyeti için 8; İspanya için 9; Birleşik Krallık için 11; Avusturya için 12; Lüksemburg için 13; Finlandiya için 17; Danimarka için 18; Romanya için 19: Polonya için 20; Portekiz için 21; Yunanistan için 23; İrlanda için 24, Hırvatistan için 25; Slovenya için 26; Slovakya için 27; Estonya için 29; Letonya için 32; Bulgaristan için 34; Litvanya için 36; GKRY için 49; Malta için 50; Türkiye için 37. (Değişik:RG-21/5/2013-28653) Bölüm 2- Temel yönetmeliğin numarasını takip eden Faz I için A harfini, Faz II için B harfini, Faz IIIA için C harfini, Faz IIIB için D harfini ve Faz IV için E harfini Bölüm 3 Onay için uygulanabilir olan yönetmeliğin en son değişiklik numarası. Bir yönetmelik farklı teknik standartlara atıfta bulunan farklı uygulama tarihlerini ihtiva ediyorsa, verilen onaya göre standardı belirtmek için alfabetik karakter ilave edilmelidir. Bölüm 4 Temel onay numarasını göstermek için dört rakamlı ardışık numara (uygulanabildiği şekilde sıfırla başlayarak). Ardışık numara, her bir temel yönetmelik için 0001’den başlamalıdır. Bölüm 5 Kapsam genişletmesini göstermek için iki rakamlı ardışık numara (uygulanabildiği şekilde sıfırla başlayarak). Ardışık numara her bir onay numarası için 00’dan başlamalıdır. Bu Yönetmeliğin Faz I’inin şartlarını sağlayan, bu Yönetmeliğe göre Fransa tarafından verilen üçüncü onay örneği: e2*NN/NN(1)A* 00/00*0003*00 3- Bu Yönetmeliğin Faz II’inin şartlarını sağlayan, bu Yönetmeliğe göre Birleşik Krallık tarafından verilen dördüncü onayın ikinci kapsam genişletmesi örneği: e11*NN/NN(1)B* 00/00*0004*02 (1) NN/NN = Bu yönetmeliklerin numarası 17 Ek I İlave 5 AT TİP ONAYI İŞARETİ 1- AT tip onayı işareti, AT tip onayı numarasının Bölüm 2’den Bölüm 5’e kadar olan ayrım numaralarını veya harflerini izleyen küçük “e” harfini çevreleyen bir dikdörtgenden oluşacaktır. 2- AT tip onayı işareti örneği: 18 Ek II YAYILAN KİRLETİCİLER KONUSUNDA SIKIŞTIRMA ATEŞLEMELİ BİR MOTORLA DONATILAN BİR TRAKTÖR TİPİNİN AT TİP ONAYI İÇİN GEREKLİ ŞARTLAR 0- GENEL Bu Yönetmelikte aksi belirtilmedikçe, 97/68/AT Yönetmeliğinde yer alan uygun tarifler, semboller ve kısaltmalar kullanılır. 1- TARİFLER - “Yayılan kirleticiler bakımından traktör tipi”, bu Ekin İlave1’inde belirtilen karakteristikler konusunda esaslı farklılıklar göstermeyen traktörlerdir. - “Yayılan kirleticiler”, gaz halindeki kirleticiler (karbon monoksit, hidrokarbonlar ve azot oksitler) ve kirletici parçacıklardır. 2- BİR TRAKTÖR TİPİ İÇİN AT TİP ONAY BAŞVURUSU 2.1- Motoru konusunda bir traktör tipinin AT tip onayı başvurusu 2.1.1- Yayılan kirleticiler konusunda bir traktör tipinin tip onayı başvurusu, traktör imalatçısı veya temsilcisi tarafından yapılmalıdır. 2.1.2- Bu Ekin İlave 1’inde verilen örnek bir bilgi dokümanı üç nüsha doldurularak eklenmelidir. 2.1.3- Bu Ekin İlave 1’inde belirtilen “motor tipi”nin veya “ana motor”un karakteristiklerine uygun bir traktör motoru onay deneylerini yapmaktan sorumlu teknik servise sunulmalıdır. 2.2- Onaylı motoru olan bir traktör tipinin AT tip onayı başvurusu 2.2.1- Yayılan kirleticiler konusunda bir traktör tipinin tip onayı başvurusu, traktör imalatçısı veya onun temsilcisi tarafından yapılmalıdır. 2.2.2- Üç nüsha olarak doldurulmuş, örneği bu Ekin İlave 1’inde verilen bilgi dokümanı ve uygulanabilirse traktör tipine yerleştirilen ayrı teknik ünite olarak motor veya motor grubu için AT tip onayı belgesinin bir kopyası bulunmalıdır. 3- ÖZELLİKLER VE DENEYLER 3.1- Genel 97/68/AT Yönetmeliğinin Ek I madde 4’ünün ve Ek III, Ek IV ve Ek V’in hükümleri uygulanır. 3.2- Araç üzerine motorun yerleştirilmesi Araç üzerine motorun yerleştirilmesi, motorun tip onayı ile ilgili aşağıdaki karakteristiklere uygun olmalıdır: 3.2.1- Giriş basıncı, tip onaylı motor için belirtileni aşmamalıdır. 3.2.2- Egzoz geri basıncı, tip onaylı motor için belirtileni aşmamalıdır. 3.3- Yayılan kirleticileri etkileyebilen bu traktör aksamları, traktörün maruz kalabileceği titreşimlere rağmen ve traktörün normal çalışma şartlarında, bu Yönetmeliğin şartlarını sağlayacak şekilde tasarımlanmalı, yapılmalı ve monte edilmelidir. 4- ONAY Ek I’de veya Ek III’te belirtilen hükümlere uygun olarak onay belgesi verilmiş olan bir motorla donatılan herhangi bir traktör tipine, bu Ekin İlave 2’sine uygun bir tip onayı belgesi verilmelidir. 5- MOTORUN İŞARETLENMESİ Motor, Ek I’in İlave 3’ününün şartlarına uygun olarak işaretlenmelidir. AT tip onayı tanıtım numarası, Ek I’in İlave 4’ünün ve İlave 5’inin şartlarını sağlamalıdır. 6- İMALATIN UYGUNLUĞU TORTOY’un 9 uncu maddesinin şartları saklı kalarak, imalatın uygunluğu 97/68/AT Yönetmeliğin Ek I madde 5’inin hükümlerine uygun olarak kontrol edilmelidir. 19 Ek II İlave 1 YAYILAN KİRLETİCİLER BAKIMINDAN SIKIŞTIRMA ATEŞLEMELİ BİR MOTORLA DONATILAN BİR TRAKTÖR TİPİNİN AT TİP ONAYI İLE İLGİLİ BİLGİ DOKÜMANI (TANITIM BİLDİRİMİ) Aşağıda belirtilen bilgiler, üç nüsha olarak ve içindekiler listesiyle birlikte verilmelidir. Gerekli çizimler uygun ölçekte ve yeterli ayrıntıda A4 formatında veya A4 formatına katlanmış olarak sunulmalıdır. Gerekli olduğunda, fotoğraflar yeterli ayrıntıyı göstermelidir. BÖLÜM 1 GENEL 1- Traktör tipi 1.1- Marka(lar) (imalatçının ticari adı):................................................................................................ 1.2- Traktörün tipi ve ticari açıklaması:................................................................................................ 1.3- Traktör üzerinde işaretli ise, imalatçının tip kodları ve bulundurma yöntemi:.................................. 1.3.1- Traktör tanıtım numarasının yeri , kodlaması ve bulundurma yöntemi:............................................. 1.3.2- AT tip onayı işaretinin yeri ve bulundurma yöntemi:...................................................................... 1.4- İmalatçının adı ve adresi:............................................................................................................... 1.5- Montaj tesisi(tesislerinin) adresi(adresleri):.................................................................................. BÖLÜM 2 MOTOR TİPİ 2- Traktör tipinin esas karakteristikleri 2.1- Sıkıştırma ateşlemeli motorun açıklaması 2.1.1- İmalatçı:...................................................................................................................................... 2.1.2- Motora tutturulduğu şekilde imalatçının kodu:......................................................................... 2.1.3- Çevrim : Dört stroklu/iki stroklu 1) 2.1.4- Çapı:.......................................................................mm 2.1.5- Stroku:....................................................................mm 2.1.6- Silindirlerin sayısı ve düzeni:....................................................................................................cm3 2.1.7- Süpürme hacmi :.............................cm3 2.1.8- Beyan edilen devir:..................................................devir/dakika 2.1.9- Azami tork devri:.......................................................devir/dakika 2.1.10- Sıkıştırma oranı(2) :.................................................................................................................... 2.1.11- Yanma sistemi:......................................................................................................................... 2.1.12- Yanma odasının ve piston kafasının çizimi(çizimleri):................................................................ (2) Toleransı belirtiniz. 20 2.1.13- Giriş ve çıkış yollarının asgari kesit alanı:............................................................................... 2.1.14- Soğutma sistemi 2.1.14.1- Soğutma sıvısı 2.1.14.1.1- Soğutma sıvısının yapısı:........................................................................................................... 2.1.14.1.2- Devirdaim pompası (pompaları) : Evet/Hayır (1) 2.1.14.1.3- Karakteristikleri veya markası(markaları) ve tipi(tipleri) (uygulanabilirse):..................... 2.1.14.1.4- Tahvil oranı (oranları) (uygulanabilirse):........................................................................... 2.1.14.2- Hava 2.1.14.2.1- Üfleyici:Evet/Hayır (1) 2.1.14.2.2- Karakteristikleri veya markası(markaları) ve tipi(tipleri) (varsa):..................................... 2.1.14.2.3- Tahvil oranı(oranları) (uygulanabilirse) :........................................................................... 2.1.15- İmalatçı tarafından izin verilen sıcaklık :................................................................................. 2.1.15.1- Sıvı soğutma: Çıkıştaki azami sıcaklık:..............................................................................K 2.1.15.2- Hava soğutma : referans nokta:............................................................................................. Referans noktada azami sıcaklık:.......................................................................................................K 2.1.15.3- Ara soğutucu çıkışında azami yüklü hava sıcaklığı(uygulanabilirse):..................................K 2.1.15.4- Egzoz manifoldunun (manifoldlarının) dış flanşına (flanşlarına) bitişik egzoz borusu(ları) içindeki noktada azami egzoz sıcaklığı:............................................................................K 2.1.15.5- Yağ sıcaklığı: Asgari:..............................................K, Azami:............................................K 2.1.16- Basınç yükleyici:Evet/Hayır (1) 2.1.16.1- Markası:................................................................................................................................. 2.1.16.2- Tipi:....................................................................................................................................... 2.1.16.3- Sistemin açıklaması (örneğin azami yük basıncı, uygulanabilirse atık çıkışı):........................... 2.1.16.4- Hava soğutucu Evet/Hayır (1) 2.1.17 Giriş sistemi: Beyan edilen motor devrinde ve %100 yükte müsaade edilebilir azamî giriş basıncı:.............................. kPa 2.1.18 Egzoz sistemi: Beyan edilen motor devrinde ve %100 yükte müsaade edilebilir azamî egzoz geri basıncı:.............................. kPa. 2.2- (Değişik:RG-14/8/2014-29088)** Hava kirliliğine karşı alınan tedbirler 2.2.1. (Ek:RG-14/8/2014-29088)** Karter gazlarının geri çevrilmesine ilişkin tertibat: Evet/hayır (1) 2.2.2. (Ek:RG-14/8/2014-29088)** İlave kirlilik önleyici tertibatlar (Varsa ve başka bir başlık altında kapsanmıyorsa)” 2.2.2.1. (Ek:RG-14/8/2014-29088)** Katalitik konvertör: Evet/hayır (1) (1) Uygulanmayanı çiziniz. 21 2.2.2.1.1. (Ek:RG-14/8/2014-29088)** Markası/markaları: ........................................ 2.2.2.1.2. (Ek:RG-14/8/2014-29088)** Tipi/tipleri: .................................. 2.2.2.1.3. (Ek:RG-14/8/2014-29088)** Katalitik konvertör sayısı ve elemanları: ..................................... 2.2.2.1.4. (Ek:RG-14/8/2014-29088)** Katalitik konvertörün/konvertörlerin boyutları ve hacmi: ............................... 2.2.2.1.5. (Ek:RG-14/8/2014-29088)** Katalitik işlem tipi: ............................................. 2.2.2.1.6. (Ek:RG-14/8/2014-29088)** Toplam kıymetli metal miktarı: ...................... 2.2.2.1.7. (Ek:RG-14/8/2014-29088)** Bağıl derişim: ................................................................................ 2.2.2.1.8. (Ek:RG-14/8/2014-29088)** Taşıyıcı tabaka (Yapısı ve malzemesi): .......................................................... 2.2.2.1.9. (Ek:RG-14/8/2014-29088)** Hücre yoğunluğu: ...................................................................... 2.2.2.1.10. (Ek:RG-14/8/2014-29088)** Katalitik konvertörün/konvertörlerin muhafazası tipi: .............................. 2.2.2.1.11. (Ek:RG-14/8/2014-29088)** Katalitik konvertörün/konvertörlerin uzaklığı/uzaklıkları ve yeri/yerleri): ...................................................... konumu (Motordan azami/asgari 2.2.2.1.12. (Ek:RG-14/8/2014-29088)** Normal çalışma aralığı (K): ............................................................................ 2.2.2.1.13. (Ek:RG-14/8/2014-29088)** Tüketilebilir ayıraçlar (Uygun olduğunda): ............................................. 2.2.2.1.13.1. (Ek:RG-14/8/2014-29088)** Katalitik işlem için ihtiyaç duyulan ayıracın tipi ve derişimi: .............. 2.2.2.1.13.2. (Ek:RG-14/8/2014-29088)** Ayıracın normal çalışma sıcaklığı aralığı: ...................................... 2.2.2.1.13.3. (Ek:RG-14/8/2014-29088)** Uluslararası standart (Uygun olduğunda): .............................................. 2.2.2.1.14. (Ek:RG-14/8/2014-29088)** NOx sensörü: Evet/hayır (1) 2.2.2.2. (Ek:RG-14/8/2014-29088)** Oksijen sensörü: Evet/hayır (1) 2.2.2.2.1. (Ek:RG-14/8/2014-29088)** Markası/markaları: ............................................ 2.2.2.2.2. (Ek:RG-14/8/2014-29088)** Tipi: ........................................................... 2.2.2.2.3. (Ek:RG-14/8/2014-29088)** Konumu: ...................................................................... 2.2.2.3. (Ek:RG-14/8/2014-29088)** Hava püskürtme: Evet/hayır (1) 2.2.2.3.1. (Ek:RG-14/8/2014-29088)** Tipi (Darbeli hava, hava pompası vb.): ................................................. 2.2.2.4. (Ek:RG-14/8/2014-29088)** Egzoz gaz geri dönüşü (EGR): Evet/hayır (1) 2.2.2.4.1. (Ek:RG-14/8/2014-29088)** Özellikleri (Soğutulmuş/soğutulmamış, yüksek/düşük basınç vb.): ................... 2.2.2.5. (Ek:RG-14/8/2014-29088)** Parçacık tutucu filtre: Evet/hayır (1) 2.2.2.5.1. (Ek:RG-14/8/2014-29088)** Parçacık tutucu filtre boyutları ve kapasitesi: .......................................... 2.2.2.5.2. (Ek:RG-14/8/2014-29088)** Parçacık tutucu filtre tipi ve tasarımı: ................................................... 2.2.2.5.3. (Ek:RG-14/8/2014-29088)** Konumu (Motordan azami/asgari uzaklığı/uzaklıkları ve yeri/yerleri): ........ 2.2.2.5.4. (Ek:RG-14/8/2014-29088)** Yenilenme (rejenerasyon) yöntemi veya sistemi, tanımı ve/veya çizimi: .......... 2.2.2.5.5. (Ek:RG-14/8/2014-29088)** Normal çalışma sıcaklığı (K) ve basınç (kPa) aralığı: ...................................... 22 2.2.2.6. (Ek:RG-14/8/2014-29088)** Diğer sistemler: Evet/hayır (1) 2.2.2.6.1. (Ek:RG-14/8/2014-29088)** Tanımı ve çalışması: ................................................. 2.3- Yakıt beslemesi 2.3.1- Yakıt pompası Basınç (2) veya karakteristik diyagram:.....................................................................................kPa 2.3.2- Enjeksiyon sistemi 2.3.2.1- Pompa 2.3.2.1.1- Markası(markaları):.............................................................................................................. 2.3.2.1.2- Tipi(tipleri):.......................................................................................................................... 2.3.2.1.3- Dağıtım hacmi: ……….devir/dakika (beyan edilen) ve ………. devir/dakika (azami tork) pompa devrinde çevrim başına veya strok başına …………… mm3 (2)(2) yahut karakteristik diyagram. Hangi yöntemin kullanıldığını belirtiniz : Motor üzerinde/pompa tezgahı üzerinde (1) 2.3.2.1.4- Enjeksiyon avansı 2.3.2.1.4.1- Enjeksiyon avans eğrisi (2) :................................................................................................. 2.3.2.1.4.2-Zamanlama (2) :................................................................................................................... 2.3.2.2- Enjeksiyon boru tesisatı 2.3.2.2.1- Uzunluk:...................................................mm 2.3.2.2.2-İç çap:........................................................mm 2.3.2.3- Enjektör(ler) 2.3.2.3.1- Markası(markaları):.............................................................................................................. 2.3.2.3.2-Tipi(tipleri):........................................................................................................................... 2.3.2.3.3- Açma basıncı(2) veya karakteristik diyagram(1) :................................................................... 2.3.2.4- Yakıt regülatörü 2.3.2.4.1- Markası(markaları):.............................................................................................................. 2.3.2.4.2- Tipi(tipleri):.............................................................................................................................. 2.3.2.4.3- Tam yükte kesimin başladığı devir:(2) ..................................................................devir/dakika 2.3.2.4.4- Azami yüksüz devir (2) :.........................................................................................devir/dakika 2.3.2.4.5- Rölanti devri(2) : ....................................................................................................devir/dakika 2.3.3- Soğuk çalıştırma sistemi 2.3.3.1- Markası(markaları):................................................................................................................. 2.3.3.2-Tipi(tipleri):.............................................................................................................................. Toleransı belirtiniz. Toleransı belirtiniz. (1) Uygulanmayanı çiziniz. (2) (2) 23 2.3.3.3- Açıklama:................................................................................................................................. 2.4. (Değişik:RG-14/8/2014-29088)** Supap zamanlaması 2.4.1. (Değişik:RG-14/8/2014-29088)** Ölü noktalara göre azami supap kaldırma ve açma kapama açıları veya eşdeğer bilgi: .................................................. 2.4.2. (Değişik:RG-14/8/2014-29088)** Referans ve/veya ayar aralıkları (1) 2.4.3. (Değişik:RG-14/8/2014-29088)** Değişken supap zamanlama sistemi (Uygulanabilirse ve emme ve/veya egzozda) 2.4.3.1. (Değişik:RG-14/8/2014-29088)** Tipi: Sürekli veya açma/kapamalı (1) 2.4.3.2. (Değişik:RG-14/8/2014-29088)** Kam faz kayma açısı: .......................................................... 2.5- Elektrik kumanda fonksiyonları Motor elektronik olarak kumanda edilen fonksiyonlara sahipse, bu fonksiyonların performansları ile ilgili bilgiler aşağıdakileri kapsayacak şekilde verilmelidir 2.5.1- Markası:...................................................................................................................................... 2.5.2- Tipi:....................................................................................................................................................... 2.5.3- Parça numarası:................................................................................................................................... 2.5.4- Motor elektronik kumanda ünitesinin yeri:............................................................................................. 2.5.4.1- Elektronik kumandanın neleri algıladığı:.......................................................................................... 2.5.4.2- Elektronik kumandanın kumanda neleri algıladığı:................................................................................ 2.6 Giriş çıkış ağzı düzeni 2.6.1 Konumu, boyutu ve adedi. 24 Ek II İlave 2 ÖRNEK (Azami format : A4 (210 mm x 297 mm) AT TİP ONAYI BELGESİ Onay Kuruluşunun damgası Kirletici emisyonlar konusunda ... / ... /AT Yönetmeliği uyarınca, sıkıştırma ateşlemeli motorla donatılan bir traktör tipinin; - Tip onayı (1), - Tip onayının kapsam genişletmesi (1), - Tip onayının reddedilmesi(1), - Tip onayının geri çekilmesi (1), ile ilgili bildirim. AT tip onayı No:........................................................................................................................ Kapsam genişletmesi No(2):.................................................................................................................. Kapsam genişletmesi nedeni(2):............................................................................................................. BÖLÜM I 0- Genel 0.1- Marka(lar) (yüklenicinin ticari adı):............................................................................................................. 0.2- Traktör tipinin imalatçısının (veya uygun olduğunda temsilcisinin) adı ve adresi(1): ....................................................................................................................................................................................................... ........................................................................................................................................................... 0.3- Traktör üzerinde işaretli olduğu şekliyle, imalatçının tip kodu:....................................................................................... Yeri : ................................................................................................................................................................. Tutturma yöntemi:............................................................................................................................................. 0.4- Traktör tanıtım numarasının yeri, kodu ve bulundurma yöntemi:.............................................................. 0.5- AT tip onayı işaretinin yeri ve bulundurma yöntemi:................................................................................... 0.6- Montaj tesisinin (tesislerinin) ismi (isimleri) ve adresi(adresleri):......................................................................................... (1) (2) Uygulanmayanı çiziniz. Uygun olduğu durumda 25 BÖLÜM II 1- Motorun kullanımı konusunda kısıtlamalar(varsa):........................................................................................ 1.1- Motor(lar) traktöre takıldığında sağlanacak özel şartlar:............................................................................. .......................................................................................................................................................................... 1.1.1- İzin verilen azami giriş basıncı:.........................................................................................................kPa 1.1.2- İzin verilen azami geri basınç:...........................................................................................................kPa 2- Motor veya traktör belirli aksam tip onayına tabi tutulmuştur. EVET/HAYIR (1) 2.1- EVET ise, 2.1.1- Referans Yönetmelikler veya Regülasyonlar: 97/68/AT Yönetmeliği veya uygun olduğunda 88/77/AT Yönetmeliği / BM-AEK Regülasyon No 49.02 / BM-AEK Regülasyon No 96. 2.1.2- Aksam tip onayı No:................................................................................................................................. ve ilgili motor tipi veya grubu için verilen aksam tip onayı belgesi iliştirilir. 2.2- HAYIR ise 2.2.1-Tip onayı deneylerini yapmaktan sorumlu teknik servis:........................................................................... ........................................................................................................................................................................... 2.2.2- Deney raporunun tarihi:.......................................................................................................................... 2.2.3- Deney raporunun numarası:....................................................................................................................... 2.2.4- Deney sonuçları 97/68/AT Yönetmeliğinin şartlarına uygun olarak ölçülen CO (g/kWh) HC (g/kWh) NOx (g/kWh) HC + NOx (g/kWh) Parçacık (g/kWh)” 2.3 Yayılan kirleticileri etkileyebilecek traktör aksamları (etki tipini, eğer ilgiliyse, belirtiniz)………………………………… 3- Aşağıda imzası bulunan, yukarıda verilen traktör tipine ait imalatçı açıklamasının doğruluğunu ve tip onayı dosyasında belirtilen deney sonuçlarının doğru olduğunu tevsik eder. Tip onayı verildi/reddedildi/geri çekildi (1) Yer :.................................................................................................................................................................... Tarih :................................................................................................................................................................. İmza :................................................................................................................................................................ Ek :..................................................................................................................................................................... Tip onayı dosyası:.............................................................................................................................................. (1) Uygulanmayanı çiziniz. 26 (Değişik:RG-14/8/2014-29088)** Ek III ALTERNATİF TİP ONAYLARININ TANINMASI Aşağıdaki tip onayı belgeleri ve, uygulanabildiğinde, bunlara ait onay işaretleri; bu Yönetmelik kapsamında eşdeğer onay olarak kabul edilir. 1. 97/68/AT Yönetmeliğinin 12 nci maddesinin birinci fıkrasının (a) bendinin (3a) ve (3b) alt bentlerinde belirtilen Faz IIIA emisyona sahip H, I, J ve K kategorilerindeki motorlar için, 97/68/AT Yönetmeliğinin Ek XII’sinin 3.1, 3.2 ve 3.3 maddelerine uygun tip onay belgeleri. 2. 97/68/AT Yönetmeliğinin 12 nci maddesinin birinci fıkrasının (a) bendinin (3c) alt bendinde belirtilen Faz IIIB emisyona sahip L, M, N ve P kategorilerindeki motorlar için, 97/68/AT Yönetmeliğinin Ek XII’sinin 4.1, 4.2 ve 4.3 maddelerine uygun tip onay belgeleri. 3. 97/68/AT Yönetmeliğinin 12 nci maddesinin birinci fıkrasının (a) bendinin (3d) alt bendinde belirtilen Faz IV emisyona sahip Q ve R kategorilerindeki motorlar için, 97/68/AT Yönetmeliğinin Ek XII’sinin 5.1 ve 5.2 maddelerine uygun tip onay belgeleri. 27 (Değişik:RG-21/5/2013-28653) Ek IV BU YÖNETMELİĞİN 11 İNCİ MADDESİNDE BELİRTİLEN ESNEKLİK PLANINA GÖRE PİYASAYA SÜRÜLEN TRAKTÖR VE MOTORLARLA İLGİLİ HÜKÜMLER 1 - Traktör imalatçısı tarafından yapılan işlemler Faz IIIB süresi dışında, esneklik planından yararlanmak isteyen bir traktör imalatçısı, bu ekte belirtilen ilgili hükümlere uygun olan ve sayısı bu ekin madde 1.1.1’inde ve madde 1.1.2’sinde belirtilen sınır değerlerini aşmayan traktörleri piyasaya sürmek için onay kuruluşundan izin almalıdır. Motorlar bu Yönetmeliğin 11 inci maddesinde belirtilen şartları karşılamalıdır. 1.1.1 - Esneklik planına göre piyasaya sürülen traktör sayısı, her bir motor kategorisinde, traktör imalatçısının bu motor kategorisindeki motorlarla birlikte piyasaya sürdüğü yıllık traktör sayısının (Avrupa Birliği veya Türkiye pazarında son 5 yıl satışlarının ortalaması alınarak hesaplanan) %20’sini aşmamalıdır. Bir traktör imalatçısının, traktörleri Avrupa Birliğinde veya Türkiye’de 5 yıldan daha az bir süre içinde pazarlamış olması durumda; ortalama, traktör imalatçısının Avrupa Birliğinde veya Türkiye’de traktörleri pazarlamış olduğu süre esas alınarak hesaplanacaktır. 1.1.2 - Madde 1.1.1’e alternatif bir seçenek olarak, esneklik planına göre piyasaya sürülen traktör sayısı, her bir güç aralığında, aşağıdaki sınırları aşmamalıdır. Motor güç aralığı - P (kW) Traktör sayısı 19 ≤ P < 37 200 37 ≤ P < 75 150 75 ≤ P < 130 100 130 ≤ P ≤ 560 50 1.2 -(Değişik:RG-14/8/2014-29088)** Faz IIIB süresince, esneklik planından yararlanmak isteyen bir traktör imalatçısı, bu ekte belirtilen ilgili hükümlere uygun olan ve sayısı bu ekin 1.2.1 ve 1.2.2 maddelerinde belirtilen sınır değerlerini aşmayan traktörleri piyasaya sürmek için Onay Kuruluşundan izin almalıdır. Motorlar bu Yönetmeliğin 11 inci maddesinde belirtilen şartları karşılamalıdır. 1.2.1 - Esneklik planına göre piyasaya sürülen traktör sayısı, her bir motor kategorisinde, traktör imalatçısının bu motor kategorisindeki motorlarla birlikte piyasaya sürdüğü yıllık traktör sayısının (Avrupa Birliği veya Türkiye pazarında son 5 yılın satışlarının ortalaması olarak hesaplanan) % 40’ını aşmamalıdır. Bir traktör imalatçısının, traktörleri Avrupa Birliğinde veya Türkiye’de 5 yıldan daha az bir süre içinde pazarlamış olması durumunda; ortalama, traktör imalatçısının Avrupa Birliğinde veya Türkiye’de traktörleri pazarlamış olduğu süre esas alınarak hesaplanacaktır. 1.2.2 - Madde 1.2.1’e alternatif bir seçenek olarak, esneklik planına göre piyasaya sürülen traktör sayısı, her bir güç aralığında, aşağıdaki değerleri aşmamalıdır. 28 1.3 - Motor güç aralığı - P (kW) Traktör sayısı 37 ≤ P < 56 200 56 ≤ P < 75 175 75 ≤ P < 130 250 130 ≤ P ≤ 560 125 Traktör imalatçısının onay kuruluşuna yaptığı başvuruda aşağıdaki bilgiler bulunmalıdır: a) Esneklik planına göre piyasaya arz edilen motorun yerleştirileceği her bir traktöre iliştirilecek etiketlerin bir örneği. Etiketlerde aşağıdaki metin bulunmalıdır: “……………Tip Onaylı (2000/25/AT Yönetmeliği), …….. adet traktörden (ilgili güç aralığındaki toplam traktör sayısı) …….………….motor numaralı, …………….……...sayılı (traktörlerin sıra numarası) traktör”, ve b) Bu ekin madde 2.2’sinde belirtilen metni taşıyan motora iliştirilecek ilave etiket örneği. 1.4 - Traktör imalatçısı, onay kuruluşunun karar verebilmesi amacıyla esneklik planının uygulanması ile bağlantılı olarak talep edebileceği gerekli her türlü bilgiyi onay kuruluşuna sağlamalıdır. 1.5 - Traktör imalatçısı; traktörün piyasaya sunulduğu her üye devletin onay kuruluşuna veya Türkiye’deki onay kuruluşuna, kullandığı esneklik planının uygulanmasına dair her altı ayda bir rapor düzenlemelidir. Rapor, esneklik planına göre piyasaya sunulan traktörlerin sayısını, motor ve traktörlerin seri numaralarını ve traktörün hizmete girdiği üye ülkelere (Türkiye dahil) dair kümülatif bilgileri içermelidir. Bu prosedür, bir esneklik planı yürürlükte olduğu sürece istisnasız sürdürülmelidir. 2 - Motor imalatçısı tarafından yapılan işlemler 2.1 - Bir motor imalatçısı; bu ekin madde 1’ine ve madde 3’üne uygun olarak onaylanan esneklik planına göre motorları piyasaya sürebilir. 2.2 - Motor imalatçısı; bu motorlar üzerine aşağıdaki metni içeren bir etiket yerleştirmelidir: Bu Yönetmeliğin Ek I, madde 5’inde bahsedilen şartlara uygun olarak “esneklik planına göre piyasaya sürülen motor”. 3 - Onay kuruluşu tarafından yapılan işlemler Onay kuruluşu, esneklik planı talebinin içeriğini ve ekindeki dokümanları değerlendirmelidir. Sonuç olarak onay kuruluşu, esneklik planının kullanımına izin verip vermediği ile ilgili kararını traktör imalatçısına bildirmelidir. ______________________ ** Bu değişiklikler 1/1/2015 tarihinde yürürlüğe girer. 29
