teknoloji mühendislik - Galvanoteknik Yüzey İşlemler ve

TEKNOLOJİ MÜHENDİSLİK
Bekir EJDER
Teknik Müşavir
ENDÜSTRİYEL TASARIM ve EKİPMAN
MÜHENDİSLİK HİZMETLERİ
ELEKTRO GALVANİZ TESİSLERİ
SICAK GALVANİZ TESİSLERİ
HİGH& LOW CARBON WIRE PRODUCTİON
EQUİPMENT
HOT-DIP GALVANIZING
NEW TECHNOLOGİES
GSM:0532 308 01 09
[email protected]
ELEKOSAL UYGULAMALARI
ELEKTROLYISCHE OXIDATION DES ALUMINUMS
Günümüzde elekosal uygulamalarında uygun yağ alma prosesi kullanılmamakta ve
elektropolisaj işlemleri yapılmamaktadır. Keçe ile yapılan polisaj işlemlerinde sonra elekosal
ve boyama işlemleri yapılmakta ve uygun neticeler alınmamaktadır.
Yağı alınmış, yüzeyi elektropolisaj işlemi ile aynı parlaklığı sağlanmış alüminyum
malzemeler üzerinde elekosal ve boyama proseslerinde süper neticeler alınmaktadır.
Enerji, kimyasal, arıtma ve işçiliklerin pahalı olduğu bir dönemdeyiz. Dünya
standartlarına uygun teknolojilerin kullanıldığı üretim hatlarında, çok seri ve ucuz maliyet
sağlanabilmektedir.
BU YAZIM ELEKOSAL SEKTÖRÜNE VE ÇALIŞANLARINA SUNULUR
YAPILACAK İŞLER
1- ALKALİ YAĞ ALMA PROSESİ
Alüminyum malzemelerin üretim aşamasında kullanılan yağlar ve mazot v.s. gibi
temizlemesinde kullanılır. 700C sıcaklıkta öze bir yağ alma prosesidir. Alüminyum ve
magnezyumu yemez , bu uygulamalarda kesinlikle kostik kullanılmaz. Çünkü alüminyumu
aşındırır.
2- AKARLI YIKAMA
3-NÖTRLEME
Nitrit ve florik asit kullanılan bir prosestir. Alkali yağ alma banyosunda gelen
kimyasalları ve silisyum, mangan ihtiva eden alüminyum üzerinde gri ve siyah film tabakasını
yok eder.
4-AKARLI YIKAMA
5-ELEKTRO POLİSAJ
Alüminyum malzemeler profil halinde işlenirken oluşan izleri ve üretim aşamasında
torna ve testere çapakları için kullanılan bir prosestir. D.C. akım uygulamasıyla metalin
anodik olarak çözülmesi sonucu yüzey parlatılmış olur.
Oysa mekanik polisaj (keçe) yüzeydeki pürüzler kazınıp, çukurlara dolmaktadır.
Elektro polisajın amacı. Anodik akım (DC) uygulanmasıyla metal yüzeyindeki tümsek
yerlerin, çukur yerlere oranla hızla çözülmesidir. Güzel bir parlaklık kazanılır.
Böyle bir yüzey üzerine yapılan elekosal ayna parlaklığında olur.
6-AKARLI YIKAMA
7-NÖTRLEME
Bu prosesin amacı elektro polisaj banyosundan gelen asidik ortamın nötrlenmesi ve
kimyasalın elekosal banyosuna taşınmamasıdır.
8-AKARLI YIKAMA
9-ELEKOSAL (ANODİK ASİDASYON)
a-) Anodik asidasyon yapılacak aluminyum malzemeler anoda asılmalıdır. Katot olarak
aluminyum ve kurşun plakalar kullanılır. Kurşun plakalar %93 PB, %7Sn olmalıdır.
b-) Kullanılan askılar aluminyum olmalı, katoda dik değil paralel bakmalıdır. İyi bir
kontaklama yapılması lazımdır.
c-) (DC) akım 30-40 volt 1500-200 Amp seçilmelidir.
d-) Anot-katot mesafesi 15-25 cm
e-) Anot-katot oranı ½
f-) sıcaklık 18-220C
10-AKARLI YIKAMA
11- NÖTRLEME
Elekosal banyosunda gelen asidik ortamın , boya prosesine taşınmaması için yapılır.
12-AKARLI YIKAMA
13-BOYAMA
14-AKARLI YIKAMA
15-TESPİT BANYOSU
Elektrolit %20 H2So4 çözeltisidir. Diyonize su kullanılmalıdır. Önce banyonun ¾ üne
su konur. Yavaş yavaş H2So4 katılmalıdır. Soğumayı sağlamak için ve banyo çalışırken
H2So4 dibe çökmemesi için Blower’la hava verilmelidir.
Sıcaklık 22-250C çıktığında kalite bozulur. Bunun için banyonun içi Pb borular
geçirilerek soğutma sağlanmalı sıcaklığı sabit tutmak için su regulatörü kullanılmalıdır.
Banyolar içi tamamen kurşun kaplı veya Ptfe malzemeden olmalıdır. Alekosal tabakası
oluşurken elektrolide Aluminyum geçer. Yüksek alüminyum miktarı voltajın daha da
yükselmesine daha fazla enerji sarfiyatına ve banyonun çok ısınmasına sebep olur.
Banyo analizleri 10-15 günde bir yapılmalı, analize göre eksik olan H2So4 miktarı ilave
edilmelidir. Banyodaki Al.++l miktarı 18-20 gr/lt ulaştığında, banyo yenilenmelidir.
Kullanılan askılar her elekosal işleminden sonra temizlenmelidir.
Boya üreten firmalar istenilen renklerde hazırlar. Bunun için ağzı kapaklı paslanmaz
kazanlar kullanılır. Kullanılmadıkları zaman güneş ışığı ve tozdan korunmalıdır. Boya üretici
firmaların verdiği Ph ve ısı değerlerinde çalışılmalıdır.
Elekosal banyolarında kullanılan aluminyum %99,5 saflıkta olmalıdır. Elekosal
kalitesini Al. kimyasal kompozisyonuna bağlıdır.
ELEKTRO POLİSAJ (ELEKTROLİT PARLATMA)
Metaller mekanik olarak keçeler ve özel fırçalarla polisaj yapılarak yüzeyleri
parlatıldığı gibi;
1-) Elektrolit proseslerle parlatma (elektro polisaj)
2-) Kimyasal proseslerle parlatma (elektro polisaj)
yapılabilmektedir. Günümüzde yaygın olarak kullanılmayan, bu prosesler kaplama sektörünce
bilinmemektedir.
Oysa A.B. ülkelerinde pek çok firmada uygulanmakta ve iyi neticeler alınmaktadır.
Hepimizin bildiği gibi kaplamanın can damarı iyi bir yağ alma prosesidir. Sonraki
aşama istenilen pürüzsüz, parlak ve polisaj yapılmış bir yüzeydir. Böyle bir yüzeyde yapılan
kaplama proseslerinde, daha az enerji, daha az işçilik, daha az kimyasal kullanılmaktadır.
Günümüzde enerji, işçilik ve kimyasal fiyatları ele alındığında maliyetler uygulamayı
yapan firmalara düşük maliyetler sağlamaktadır.
Elle yapılan mekanik polisaj çalışmalarında tam bir hassasiyet sağlanmaz ve bazı
makine parçalarına elle polisaj mümkün değildir.
Oysa elektro polisaj prosesleri ile metaller üzerindeki çalışmalarda çok iyi neticeler
alınmaktadır.
1-) Rulman yatağı
2-) Kol saati
3-) Hassas dişler
4-) Çelik ve krom profiller
5-) Çelik ve krom saclar ve teller
6-) Çelik ve krom borular
7-) Bakır ve prinçten imal edilmiş çeşitli mamuller
8-) Alüminyumdan imal edilmiş menteşe ve mobilya aksesuarları
9-) Kromdan mamul banyo aksesuarları
10-) Denizcilikte bilhassa yat sektöründe kullanılan, küpeşte ve aksesuarları
11-) Paslanmaz çelikten imal edilen çatal, kaşık, çaydanlık tencere
12-) Sağlık sektöründe kullanılan ameliyat aletleri , ortopedide kırık, çıkıkta vücut içerisinde
kalan protezler
İmal edilen parçaların üzerindeki lehim, kaynak ve şekillendirmeden doğan matlık ve
renk farkı bu özel proseslerle malzemeler üzerinde hiçbir zaman kaybolmayacak bir parlaklık
kazanılır.
Her metal için özel prosesler mevcuttur. Elektro polisajda metaller anoda bağlanır. D.C
uygulaması ile metalin anodik çözülerek, metal üzerindeki tümsek yerlerin, çukur yerlere
oranla hızla çözülmesi
Oysa mekanik polisajda, yüzeydeki pürüzler kazınıp, çukur yerler dolmaktadır. Çukur
yerler aşındırıcı tozlarla dolar. Buda metalin yüzey görünümünü etkiler.
Yalnız ön işlemlerde meydana gelen ezikler ve derin çizgiler düzeltilemez.
Elektro Polisaj Uygulanan Prosesler
1-) Alüminyum ve alaşımlar
2-) Bakır ve alaşımları
3-) Demir, çelik ve alaşımları
4-) Krom ve nikelli çelikler
5-) Gümüş
6-) Altın