M‹ZAMPAJ 2004 say 3_1 - Türk Mikrobiyoloji Cemiyeti Dergisi

Türk Mikrobiyol Cem Derg (2004) 34:175-177
Aterosklerotik Kalp Hastal›¤› Olan Kiflilerde
Chlamydia pneumoniae Seroprevalans›
Tamer fiANLIDA⁄(*), Nuri ÖZKÜTÜK(*), Sinem AKÇALI(*), Ozan ÜTÜK(**),
Beril ÖZBAKKALO⁄LU(*), Cevat fiEKÜR‹(**)
(*) Celal Bayar Üniversitesi T›p Fakültesi Mikrobiyoloji ve Klinik Mikrobiyoloji Anabilim Dal›, Manisa
(**) Celal Bayar Üniversitesi T›p Fakültesi Kardiyoloji Anabilim Dal›, Manisa
ÖZET
Bu çal›flmada, arterosklerotik kalp hastal›¤› (ASKH) olan ve olmayan kiflilerde Chlamydia pneumoniae IgG ve IgA antikor seropozitifli¤inin belirlenmesi amaçlanm›flt›r. Çal›flmaya miyokart infarktüsü tan›s› alan, aterosklerozlu 112 hasta ve aterosklerotik kalp
hastal›¤› bulgular› görülmeyen 30 sa¤l›kl› kontrol grubu al›nm›flt›r. Hasta ve kontrol gruplar›n›n serum örneklerinde mikro-enzim immunoassay yöntemiyle (Euroimmun) C. pneumoniae IgG ve IgA antikorlar› araflt›r›lm›flt›r. Aterosklerozlu hasta grubunda C. pneumoniae IgG pozitifli¤i % 97.3 (109/112), sa¤l›kl› kontrol grubunda %73.3 (22/30); C. pneumoniae IgA pozitifli¤i ise s›ras›yla %70.5
(79/112) ve % 0.0 (0/30) oran›nda saptanm›flt›r. Bu bulgulara göre, aterosklerozlu hastalarda C. pneumoniae IgG ve IgA antikor pozitifli¤i kontrol grubuna göre yüksek bulunmufltur.
Anahtar kelimeler: Chlamydia pneumoniae, ateroskleroz, IgG, IgA
SUMMARY
Chlamydia pneumoniae Seroprevalance in Patients with Atherosclerotic Hearth Disease
The aim of this study was to determine serum Chlamydia pneumoniae IgG and IgA level in atherosclerotic and healty groups. 142
subjects (112 atherosclerotic and 30 normal) were enrolled in the study. C. pneumoniae IgG and IgA levels were investigated by microenzim-immunassay in serum of subjects. C. pneumoniae IgG antibody was found as 97.3% and 73.3% in atherosclerotic and normal group, respectively; IgA antibody positivity was found in 70.5% and in 0.0% , respectively. The seropositivity of C. pneumoniae was higher in atherosclerotic group.
Key Words: Chlamydia pneumoniae, atherosclerosis, IgG, IgA
Eriflkin yafl grubunda kardiyovasküler hastal›klara
ba¤l› ölümler ilk s›rada yer almaktad›r. Kardiyovasküler hastal›klar›n ço¤unu aterosklerotik kalp hastal›klar› oluflturmaktad›r. Bu nedenle aterosklerozu bafllatan ve h›zland›ran sebepler üzerinde yo¤un araflt›rmalar yap›lmaktad›r. Aterogenezdeki hasara cevap
modelinde infeksiyonlar›n damar endotelinde hasara
yol açarak aterosklerozu bafllatt›¤› ve h›zland›rd›¤›
ileri sürülmüfltür(2).
Aterosklerotik lezyonlar ve akut koroner sendromlar›n fizyopatolojisinde lokal ve sistemik inflamatuar
süreçler önemli rol oynar. Bilinen kardiyovasküler
risk faktörleri koroner kalp hastal›klar›ndaki epidemiyolojik de¤ifliklikleri aç›klamada yeterli olamam›flt›r.
Bu durum aterojenik risk faktörlerinde infeksiyon etkeni mikroorganizmalar›n rölüne iliflkin artan bir ilgiye neden olmufltur. C.pneumoniae’n›n potansiyel
etken oldu¤una dair kan›tlar, seroepidemiyolojik çal›flmalar, aterosklerotik plaklardan al›nan örneklerin
de¤erlendirilmesi, hayvan deneyleri ve antiklamidyal
antibiyotiklerle karfl›laflt›rmal› çal›flmalardan elde
edilmektedir. Bu de¤erlendirmeler ve yap›lan bilimsel
çal›flmalar›n ana hedefi, C.pneumoniae’n›n ateroskleroz ve koroner kalp hastal›¤›ndaki ana rolüne iflaret
etmektir (1, 2).
Bu nedenle çal›flmam›zda, aterosklerozu olan ve olmayan kiflilerde C.pneumoniae seroprevalans›n›n belirlenmesi amaçlanm›flt›r.
GEREÇ VE YÖNTEM
Çal›flmaya 48 ‘ i (%33.8) kad›n, 94 ‘ ü (%76.2) erkek, yafllar› 20 ile 86 aras›nda de¤iflen (yafl ort: 56.8)
, 112 ‘ si Celal Bayar Üniversitesi T›p Fakültesi Kar-
175
Türk Mikrobiyol Cem Derg (2004) 34:175-177
diyoloji servisine yat›r›larak miyokart infartüsü tan›s› konulan, aterosklerozlu hasta ve 30 ‘u kontrol
grubu olarak kardiyolojik flikayetleri olmayan, kardiyolojik muayenelerinde aterosklerotik kalp hastal›¤›
bulgular› görülmeyen sa¤l›kl› birey olmak üzere
toplam 142 birey dahil edilmifltir. Hasta ve kontrollerden serum örnekleri al›nm›fl ve bu serum örneklerinde C. pneumoniae IgG ve IgA antikorlar› mikroenzim immunoassay (mikro-EIA) yöntemiyle (Euroimmun) araflt›r›lm›flt›r.
‹statistiksel analizlerde EPI-INFO 6.04 paket programlar› ile Khi kare testi kullan›lm›flt›r.
BULGULAR
Aterosklerotik kalp hastal›¤› olan kiflilerin ve kontrol
grubunun C.pneumoniae IgG ve IgA sonuçlar› Tablo 1’de verilmifltir. Aterosklerotik kalp hastal›¤› varl›¤› ile C. pneumoniae seropozitifli¤i aras›ndaki iliflki istatistiksel olarak anlaml› bulunmufltur
( Tablo 1).
TARTIfiMA
Eriflkin yafl grubunda kardiyovasküler hastal›klara
ba¤l› ölümler ilk s›rada yer almaktad›r. Kardiyovasküler hastal›klar›n ço¤unu aterosklerotik kalp hastal›klar› oluflturmaktad›r. Bu nedenle aterosklerozu
Tablo 1. Aterosklerotik kalp hastal›¤› varl›¤› ile C. pneumoniae
IgG ve IgA seropozitifli¤inin karfl›laflt›r›lmas›
C. pneumoniae IgG
(n)
pozitif
Hasta Grubu
C. pneumoniae IgA
(%)
(n)
negatif
pozitif
(%)
negatif
(n=112) 109 (%97.3) 3 (%02.7) 79 (% 70.5) 33(%29.5)
Kontrol Grubu (n=30) 22 (%73.3) 8 (%26.6)
0 (% 0)
30(%100)
Ig G: p<0.0001, Khi Kare= 19.05, SD=1
Ig A: p<0.0001, Khi Kare= 47.7 , SD=1
bafllatan ve h›zland›ran sebepler üzerinde yo¤un araflt›rmalar yap›lmaktad›r. Aterogenezdeki hasara cevap modelinde infeksiyonlar›n damar endotelinde hasara yol açarak aterosklerozu bafllatt›¤› ve h›zland›rd›¤› ileri sürülmüfltür (2).
Seroepidemiyolojik ve moleküler çal›flmalara göre
176
C. pneumoniae ile aterosklerotik kardiyovasküler
hastal›klar aras›nda bir iliflki saptanmas›na ra¤men
aterosklerozun geliflmesinde C. pneumoniae infeksiyonunun etki mekanizmas› halen tam olarak bilinmemektedir (3,4). C. pneumoniae’nin arter duvar›nda kolonize olarak arter duvar›n›n yap›s›n› bozmak
suretiyle aterosklerotik pla¤›n oluflumunu kolaylaflt›rd›¤› veya immunolojik mekanizmalar› tetikleyerek
inflamasyon ve dejenerasyona yol açarak aterom
pla¤›n›n stabilizasyonunu bozdu¤u ileri sürülmüfltür
(5,6).
Saikku ve ark. (6) koroner kalp hastal›¤› (KKH) olan
ve geçirilmifl miyokard infarktüsü oldu¤u bilinen
hastalarda sa¤l›kl› kontrol grubuna göre C. pneumoniae IgG antikorlar›n›n anlaml› olarak yüksek oldu¤unu bildirmifllerdir.
Bu çal›flmada da aterosklerozu olan 112 hastan›n
C. pneumoniae IgG pozitifli¤i %97.3, 30 sa¤l›kl›
kontrol grubunun %73.3; C. pneumoniae IgA pozitifli¤i ise s›ras›yla %70.5 ve % 0.0 oran›nda saptanm›flt›r. Bulgular›m›z istatiksel olarak anlaml› ve Saikku ve ark.lar›n›n bulgular›yla benzerken, Leinonen
ve ark. (7) lar›n›nkinden farkl› idi. Ancak bir çok
araflt›rmac› taraf›ndan belirtilen C. pneumoniae ve
ateroskleroz iliflkisi, serolojik olarak çal›flmam›z bulgular› ile de desteklenmifltir.
Leinonen ve ark.(7) miyokard infarktüsü geçirmifl
olan 95 hasta ve 139 kontrol grubunun serumlar›nda
mikro-immunfloresans (MIF) yöntemi ile C. pneumoniae’ye özgü IgG, IgA antikorlar› araflt›rm›fllar
ve antikor düzeylerinin hasta grubunda kontrol grubuna göre yüksek oldu¤unu, fakat istatiksel olarak
anlaml› olmad›¤›n› bildirmifllerdir. Ayn› çal›flmada
kronik C. pneumoniae infeksiyonunun en iyi göstergesi olarak al›nan C. pneumoniae’ye özgü immun
kompleks , hastalar›n %58’inde pozitif bulunurken
kontrol grubunda ise sadece %26 oran›nda pozitiflik
saptanm›flt›r(p=0.000002). Araflt›rmac›lar özellikle
C. pneumoniae’ye özgü immunkompleksleri yüksek
olanlarda KKH’n›n daha s›k olabilece¤ini, fakat bu
iliflkinin mekanizmas›n›n tam olarak aç›klanamad›¤›n› bildirmifllerdir.
Saikku ve ark. (4) prospektif olarak befl y›l takip ettikleri KKH olan 140 kiflide miyokard infarktüsü veya ani ölümle sonuçlanmadan önce 3. ve 6. ayda al›-
T. fianl›da¤ ve ark.,Aterosklerotik Kalp Hastal›¤› Olan Kiflilerde Chlamydia pneumoniae Seroprevalans›
nan kanda C. pneumoniae IgA ve IgG antikorlar›n›n
ve lipopolisakkarit içeren immun kompleks bulunma
oran›n› kontrol grubuna göre anlaml› oranda yüksek
bulmufl ve kronik C. pneumoniae infeksiyonunun
KKH’n›n gelifliminde ba¤›ms›z bir risk faktörü oldu¤u sonucuna vard›klar›n› bildirmifllerdir.
Blasi ve ark.(8) 65 yafl alt›nda genç, miyokard infartüsü geçiren 61 hastadan hastaneye yat›fllar›n›n ilk
24 saatinin sonunda ve 28 gün sonra C. pneumoniae
IgG antikoru tayini yapm›fllard›r. Çal›flma grubundaki hastalar›n 35’inde (%57), klinik olarak sa¤l›kl› 61
kiflilik kontrol grubunun 18’inde (%30) C. pneumoniae IgG antikorunun pozitif oldu¤unu ve her iki
grup aras›ndaki fark›n istatiksel olarak anlaml› oldu¤unu belirtmifllerdir (p=0.003).
Muhlestein ve ark.(9) KKH yönünden semptomatik
olan aterektomi uygulanm›fl 90 hastan›n ateroktomi
materyalinde Direkt Floresan Antikor yöntemi ile
C. pneumoniae varl›¤›n› araflt›rm›fllar ve koroner aterektomi materyalinin 71’inde (%79) C. pneumoniae’yi pozitif olarak saptam›fllard›r.
KAYNAKLAR
1. Serter D: Virüs, Riketsiya ve Klamidya Hastal›klar›.
S.94, Nobel T›p Kitapevi (1997).
2. Ross R: The pathogenesis of atherosclerosis. “Braunwald E (ed) : Heart Disease, A Textbook of Cardiovasculer Medicine” p1105, W.B.Saunders Company, Philadelp-
hia (1997).
3. Jackson LA, Campbell LA, Kuo CC, et al: Isolation
of Chlamidia pneumoniae from a carotid endarterectomy
specimen. J Infect Dis 176: 292 (1997).
4. Saikku P, Leinonen M, Tenkanen L, et al: Chronic
Chlamydia pneumoniae infection as a risk factor for coronary heart disease in the Helsinki Heart Study. Ann Intern
Med 611: 273 (1992).
5. Puolakkinen M, Kuo CC, Shor A, et al: Serological
response to Chlamidia pneumoniae in adults with coronary
arterial fatty streaks and fibrolipid plaques. J Clin Microbiol 31: 2212 (1993).
6. Saikku P, Leinonen M, Matilla K, et al: Serological
evidence of an association of a novel Chlamydia, TWAR,
with chronic coronary heart disease and acute myocardial
infarction. Lancet 2: 983 (1988).
7. Leinonen M, Matilla K, Kohlmeier L, Saikku P:
Chlamydia pneumoniae specific antibodies and immune
complexes in German patients with acute myocardial infarction. Circulation 87: 1130 (1993).
8. Blasi F, Cosentini R Raccanelli R, et al: A possible association of Chlamydia pneumoniae infection and acute
myocardial infarction in patients younger than 65 years of
age. Chest 112: 309 (1997).
9. Muhlestein JB, Hammond EH, Carlquist JF, et al:
Increased incidence of Chlamydia species within the coronary arteries of patients with symptomatic atherosclerotic
versus other forms of cardiovasculer disease. J Am Coll
Cardiol 27: 1555 (1996).
177