KimyaKongreleri.org

BS-TR-014
Staphylococcus Aureus’dan Yeni Bir Lipaz: Klonlanması, Ekspresyonu ve Biyokimyasal Karakterizasyonu
Aişe Ünlü 1 , Aziz Tanrıseven 1 , Ayhan Çelik 1
1
Gebze Yüksek Teknoloji Enstitüsü, Kimya Bölümü
Hidrolazlar, endüstride kullanılan enzimlerin % 80'ini oluştururlar [1]. Hidrolitik tepkimeleri katalizleyen
hidrolazlar grubunda yer ala n lipazlar, enzim pazarının %10'una sahiptir ve bu pay giderek artış
göstermektedir.
Bu enzimler, çok sayıda esterleşme, transesterleşme ve hidroliz tepkimelerini düşük sıcaklıkta katalizlerler.
Kimyasal olarak üretilemeyen özel bileşiklerin üretimini stereo ve bölgesel spesifik olarak gerçekleştirirler.
Yüksek substrat seçicilikleri ve yan ürün oluşturmamaları nedeniyle kimyasal katalizörlere tercih edilirler.
Farklı ortamlarda (çözücülü, çözücüsüz ve süperkrtik akışkan ortamlarında) kararlıdırlar ve görec eli olarak
ucuzdurlar [2].
Diğer mikrobiyal lipazlar gibi stafilokok lipazlar biyokatalizör olarak bölge - ve enantiyo-seçicicilik ve geniş
substrat seçiciliği gibi özelliklerinin yanı sıra yağ asidi bileşiklerinin sadece hidroliz değil aynı zamanda
sentezini de gerçekleştirebilmektedirler [3].
Bu çalışmada mezofilik kaynaklı bir bakteri olan Staphylococcus aureus’dan yeni bir lipaz (SaLip), pET 14b
vektörüne N-terminal His-tag’lı olarak klonlandı ve rekombinant sistemde enzim ekspresyonu
gerçekleştirilerek enzim nikel affinite kolonda tek basamakta % 90 saflıkta (SDS-PAGE) elde edildi (50 mg
lipaz/L ). Üretilen rekombinant enzimin optimum reaksiyon şartlarında p-nitro fenil palmitat substratına ait
spesifik aktivitesi 24.5 U/mg olarak belirlenmiştir. Saflaştırılan enzim biyokimyasal olarak karakterize edilerek
molekül ağırlığı (MALDI-TOF ile 43 kDA ), optimum pH (8.0) ve sıcaklıklığı (25°C) belirlenmiştir. Ayrıca enzimin
metal (NaCl, KCl, MgCl 2, CaCl2 , BaCl 2, MnCl2, CoCl2, ZnCl2 , CuCl 2 , FeCl 2 ), deterjan (anyonik deterjan olarak
sodyum deoksikolat ve sodyum dodesil sülfat katyonik deterjan olarak hekzadesiltrimetilamonyum bromür,
non-iyonik deterjan olarak Triton X-100, Triton X-114, Tween 20, Tween 40, Tween 60, Tween 80 ve arap
zamkı) ve organik çözücü (etanol, metanol, 1-propanol, 2-propanol, t-butanol, hekzan, heptan, asetonitril,
dietileter, aseton, etilasetat, dimetilsülfoksit, benzen, toluen ve tetrahidrofuran) kararlılığı belirlenmiştir.
Zincir uzunluğu (C2—C16) olan p-nitro fenil esterleri ile rekombinant enzimin kinetik parametreleri
belirlenmiştir.
Sonuç olarak elde edilen yeni rekombinant enzimin substrat seçiciliğinin uzun zincirli fenol esterlerine karşı
olduğu görülmüştür. Enzimin uzun zincirli esterlerin hidrolizini gerçekleştiriyor olması çeşi tli yağların hidrolizi
için uygun olduğunu düşündürmektedir. Ayrıca organik çözücülere ve deterjanlara karşı kararlılık (%50
aktivitesini korumakta) gösteriyor olması enzimin endüstriyel ölçekte kullanılma potansiyeline sahip
olduğunu göstermektedir.
KAYNAKLAR
[1] Hari Krishna, S., Karanth, N. G., Catalysis Reviews, 44 (4), 499–591,2002.
[2] Langrand, G., Triantaphylides, C., and Baratti, J., Biotech. Lett., 10 (8), 549-554, 1988.
[3] Sakinç T., Kleine B., Gatermann S.G., FEMS Microbiol Lett., 274, 335–341, 2007.
38
KimyaKongreleri.org