C. Senatosu B : 60 ilÖ . 5 . 1974 O : 2 Dış ticâret açığının

C. Senatosu
B : 60
Dış ticâret açığının gdititâ&ge artması bir
en'dişe olarak müteaddit defalar belirtilmiş­
tir. Dış ticaret açığını itCbalâtı kısmak sure­
tiyle derlhal kapatmak mümkün bulunmakta­
dır. Bu nedtenile döviz rezervlerimiz kuvvetli
olduğu ölçüde ithalâtın arıtmasında 'bir zarar
değil bilâkis büyük yanallar bulunmaktadır.
Dikkat ed'ilmefed gereken husus; 1973 yılın­
da açığın dış ticaret hacmine o'an oranımın aizalmış olmasndiT. Açığın oranı, 1972 yılında % 28
iken, bu oran 1973 yılında % 23'e düşmüş bulusmîakStadır.
Avırupa Ekonomik Topluluğu ile olan iliş­
kilerimizde anılaşmanın çılkarlaramıza uylgun
bir şekilde işlemesine ve gerekli iyil!eştiıınele•nin yapılmasına özel 'bir dlilkkat sarf edilmek­
tedir.
Eiyat hareketleri yakımdan izlenmekte, fi­
yat artışlarının dar gelirli vatandaşı daha da
zor durumlara düşürmemesi için gerekli ted­
birler üzerinde Hükümetçe çalışılmaktadır. Bu
çalışmaların olumlu Sonuçları yakm bir gele­
cekte görülecektir.
Taban fiyatları ve destekleme alımları po­
litikası bu açıdan ve ülkenin genel fiyat seviyeisâ bozulmadan, üretecinin emeğinin kabalı­
ğını alması gözönüııcle tutularak tespit edil­
mektedir.
Ayrıca üretim maliyetini düşürücü tedibirler de süratle alınacaktır. Üretim maiyetimi
artırıcı bir faktör olan yatırım ve işletme kredileriftfm faizleri bu düşünceler arasında gel­
mekledir.
Diğer taraftan, iç piyasanın düzenlenmesi
ve geliştirilmesi için üretici ve tüketicinin ko­
runması, îsltikrarlı bir fiyat' sistemini kurabil­
mek gayesiyle arz ve talep dengesinin sağlan­
ması, ticaret konubu malların üretimimden iç
ve dış piyasalarda pamrlanmasına kadaırkd akı­
şının ahekll bir şekilde koordinasyonunun te­
mini) maksadıyle ve tüketâeinin eğütfiltoefsB., aydıınlaitıimiası, örgütüenm-esi, bunlara lişkkı teş­
vik tedbirlerinin geliştirilmesi;, miaksadayıe
Bakanlığımız bünyesinde yeniden, «Ticareti
Fkniam<a ve Kioondiinaısyonu» birikni kunılimuştur.
Sayın Başıkaa, sayın senatörler, Bakanlığı­
mın 11974 yılı Bütçesinin Senatoda görüşülmesi
dtotkyısıiyİe vemmâş olduğum izahattı dM'emiş
olmanızdan dolay] teşekkür ederim.
ilÖ . 5 . 1974
O : 2
Şimdi, sayın konuşmacı arkadaşların sualle­
rinin bazısına temıas edeyim, müsaade ederseniz.
Sayın Sabahattin Orhon Bey, «Ticaret Ba­
kanlığı Teşkilât Kanununu günün ekonomik ve
ticarî koşullarına göre eskidir» buyurdular.
Ekonomik ve ticarî faaliyetler, özellikle son
'2*5 yıldan beri büyük değişiklikler göstermiş
bulunmaktadır. Bu kadar dinamik bir değişim
ve gelişim gösteren konulan düzenlemek ve yü­
rütmekle görevli olan bir Bakanlığın da bu de­
ğişikliklere süratle uymasını sağlayacak mevzuat
ile teçhiz edilmesi gereklidir. Teşkilât Kanunu­
muzun eski ve yetersiz olduğunu kabul ediyo­
ruz. Bakanlığımıza yukarıda değinmiş olduğum
yetkileri ve görevleri verecek olan ve dinamik
bir çalışma gösterime imkânı getirecek yeni bir
Teşkilât Kanunu tasarısı hazırlanmış bulun­
maktadır. Bu tasarı, görüşleri alınmak üzere en
kısa sürede bakanlıklara gönderilecektir.
Sayın Sabahattin Orhon Beyin bir suali de,
«Tarım Satış Kooperatifleri tamamen ticarî gö­
revler yapmaktadır, bu nedenle Köy İşleri ve
Kooperatifler Bakanlığına devredilmiş olması
hatalı olmuştur» şeklindedir.
Kooperatifler, genellikle bölgesel emek ve
ürünlerin değerlendirilmesini sağlamak amacıyie kurulmaktadır. Tamm Satış Kooperatifleri
de bir yönüyle ticarî faaliyet göstermekle bir­
likte, genel anlamıyle yukarıda belirtmiş oldu­
ğum gibi bölgesel ürün ve emeğin değerlendi­
rilmesiyle yükümlüdür. Bu bakımıdan, ekonomik
açıdan bu kooperatiflerin de Köy İşleri ve Koo­
peratifler Bakanlığına bağlanmasında bir zo­
runluluk görülmüştür. Gayet tabiîdir ki, des­
tekleme alımlarına tabi ürünlerin taban fiyat­
larının tespitiyle Bakanlığımız yakından ilgili­
dir. Ticaret Bakanlığı, bu çalışmalara etkili bir
şekilde katılmaktadır. G-erekli koordinasyon en­
dişeye imkân vermeyeeek tarzda yapılmakta­
dır.
'Sayın SaJbalhattin Orhon'un bir suali de şuy­
d u ; «Koalisyon ortakları fiyat istikrarını sağ­
layacaklarını ve fiyatları yürüteceklerini belirt­
melerine rağmen, bir zamlar demetiyle gelmişlertdir.»1
Bilindiği gibi, süratli fiyat artışları önceki
iktidarlar zamanında başlamış olup, Hükümeti­
miz bu gelişmeyi aynen devir almak durumunda
kalmıştır. Fiyat artışlarının kontrol altına alın-