Question Acaba din bir tane midir yoksa çeşitli midir?

Question
Acaba din bir tane midir yoksa çeşitli midir?
Answer:
Dinden kasıt, Allah tarafından gönderilen ve Peygamberler (a.s.)'ın vasıtasıyla tebliğ edilen
akaid, ahlak, kanunlar topluluğu ise bu durumda din tektir. Dinler arasında ki fark sadece
hükümler arasında ki küçük ayrıntılardır ki, bireysel ve kavmi özelliklere uygun olarak çeşitli
zaman ve mekanların gereği olarak değişebilmektedir.
Ama dinden amaç, şu anda dünyada var olan dinler ise şüphesiz günümüzde bir çok din
mevcuttur. Dinlerde bazı gerçekler gözlemlense de hakikat ve gerçek tevhid tam manasıyla
yanlızca İslam'dadır.
Ayrıntılı Cevap
Sorunun cevabına geçmeden önce, dinin hakikatı, dinin mana veya merhaleleri, hakiki din,
değişmeyen İslam dini, şeriatların farklı olmalarının nedeni, Kur'an ve semavi kitaplar gibi
kavramların ne manaya geldiğini açıklamak zorundayız..
a) Dinin hakikatı: Dinin lügatta ki manası boyun eğme, huzu, itaat, teslim ve mükafattır.
Istılahta ki manası ise akaid, ahlak ve kanunlar topluluğudur ki hepsi insanın idaresi ve
eğitimini amaçlamaktadır.
b) Dinin Kur'an'da ki manaları: Kur'an'da din iki manada kullanılmıştır:
1-İster hak olsun, ister batıl her türlü gaybi güçlere inanmak: 'Sizin dininiz size benim dinim
banadır.'
2-Semavi dinler için: 'Allah katında din ancak İslamdır.'
c) Dinin merhaleleri: Biz daha çok dinin ikinci manası olan semavi dinler ve dinin merhaleleri
üzerinde duracağız;
-Nefs-ul Emr Dini: İnsanın kurtuluşa hidayet olması için İlahi ilim ve Rabbani maşiyyette olan
şey nefs-ul emr dindir.
-Mürsel Din: Allah-u Teala tarafından insanların kurtuluşa ermesi için resullerin vasıtasıyla
gönderilen dindir.
Nefs-ul Emr din tek bir dindir, zira insanlar görünüşte ki bütün farklılıklarına rağmen ortak bir
yapıya sahiptirler. Nefs-ul Emr din bu ortak yapıya bakar.
Mürsel din çeşitlidir. Kur'an'ın ve tarihin tanıklığıyla dinler resullerin sayısıncadır. Burada
resulden kasıt, şeriat sahibi ve o şeriatı iblağ eden nebidir.[1]
d) Hakiki Din: Din, toplumları idare etmek ve insanı eğitmek içindir. Kanunların hak oluşunun
ölçüsü, toplumun ihtiyacı karşılaması, onun değişimi ve insanın yapısıyla olan uyumudur. Bu
yüzden (diyoruz ki) insanı ve dünyayı yaratan kimse ancak insanı, dünyayı ve bu ikisinin
arasında ki ilişkiyi tam olarak bilebilir. Neticede de insanın hidayet ve rehberliğine yanlızca
onun gücü yeter. Bu mukaddimeden anlıyoruz ki, hak din akaid, ahlak ve kanunları Allah
tarafından gönderilmiş dindir, batıl din ise Allah'ın dışında başkaları tarafından düzenlenmiş
dinlerdir.[2]
e) İslam dinin değişmez oluşu: Kur'an-ı Kerim'de İslamı'n Allah'ın dini olduğu belirtilmiş onun
sabit ve daimi olduğu konusunda deliller getirilmiştir. İlk delil dinin sabit oluşu hakkında olup
mebde-i faile (Allah'a) dayanmaktadır. Bu delil iki ayetin birleştirilmesi ile elde edilmektedir.
İlk ayet Al-i İmran suresindedir. Ayet şöyle buyuruyor:
'Allah katında din ancak İslamdır.'[3]
Yani hakkın karşısında teslim ve boyun eğme yanlızca Allah'ın resmiyette kabul ettiği dinle
gerçekleşir.
İkinci ayet Nahl suresindedir, buyuruyor:
'Sizde ne varsa bitip tükenir, Allah'ın katındakiyse kalır.'[4]
Demek ki İslam bakidir.
İkinci delil mebde-i kabil (kabul eden taraf) olan insan fıtratına dayalıdır. Şöyle ki, İslam insan
fıtratını eğitip yetiştirmek için nazil olmuştur. İnsan fıtratı da değişmediğine göre bu fıtratı
eğitecek din de sabit ve ortak olacaktır.
Kur'an-ı Kerim bu konuda şöyle buyuruyor:
'Artık yüzünü tam doğru dine döndür, Allah'ın yarattığı selamet haline ki insanları, o tabii
halde, selamet halinde yaratmıştır; Allah'ın yaratışı, din değiştirilemez.'[5]
Allah-u Teala, bütün Ulu-l Azm Peygamberlerin tavsiyesi ve bütün ilahi şeriatların ittifak ettiği
tek din hakkında şöyle buyruyor:
'Dine ait hükümlerden, Nuh'a tavsiye ettiğini ve sana vahyettiklerimizi ve İbrahim'e, Musa ve
İsa'ya tavsiye ettiklerimizi sizede gidilecek yol olarak bildirdi, açıkladı; dine yapışın ve o
hususta hiç bir ayrılığa düşmeyin. Onları inanmaya çağırdığı şey, müşriklere pek büyük, pek
ağır gelmede; Allah, dilediğini kendisine seçer ve kim O'na dönerse doğru yolu gösterir ona.'
[6]-[7]
f) Dinlerin farklılığı: İlahi dinin sabit ve tek oluşunun neticesi dinler, İslam olan asıl
diyanetlerinde asla farklı değildirler. Farklılık şeriatlardadır; zira asıl din, insanın ilahi fıtratına
göre hedef ve hareket yönünü belirlediği tevhid, vahiy, risalet, ismet, imamet, adalet, berzah,
kıyamet ve bunlara benzer genel hatların olduğu meselelerden ibarettir. Ama amelde ki cüz'i
meseleler değişik zaman ve mekanların gerektirdiği şekilde insanın tabii ve maddi boyutlarıyla
bireyin ve toplumun özelliklerinden dolayı değişmektedir.
Kur'an-ı Kerim, usul-u din ya da onun genel çerçevesini ele aldığında Peygamberlerin
birbirlerini tastiklerinden bahseder:
'Önceki kitabı gerçekleyen ve ona, emin bir tanık olan kitabı gerçek olarak indirdik.' [8]
Kur'an, kendisinden önceki semavi kitapları onaylamakta ve kendisini onlara emin bir tanık
(müheymin) bilmektedir.
Ama söz konusu dinin furu'u olduğunda çeşitlilik, değişiklik ve hükmün değişiminden
bahseder:
'Sizden her birinize bir şeriat bir yol tayin ettik.' [9]
Şeriatların değişik yolları veya programları vardır. Her biri ümmetlerin yapısına,
peygamberlerin makamına göre şekillenmektedir. Çoklukları ya asırlarca birbiri ardınca gelen
bir hakikatın değişik şekilleridir veya o sağlam rüknün ve asıl dinin insan kavrayışına uygun
daha dakik beyanıdır. Çünkü vahiy, bir ucu insanların elinde, diğer ucuda Allah'ın elinde olan
tek bir iptir. Ve insan bu yolda daha ötelere gidip daha yüksek idraka nail olabiliyor. Bunuda
yarım idrak, alt idrakı reddetmeden veya alt idrak daha üst mertebelere gitmeye engel
olmadan yapmaktadır. Bu, Allah'ın yapışmayı emrettiği ilahi iptir:
'Hep birden Allah'ın ipine sımsıkı sarılın.' [10]
Bu ipin mertebeleri insanların kullandığı söz ve harflerden başlar, 'Sonra yaklaştı, yakınlaştı.
İki yay kadar kaldı araları, yahut daha da yakın.'[11] kadar devam eder.
Bu yüzden insanların en mükemmeli olan Hatem-ul Enbiya, gelişiyle bu makamın fethini
müjdelediği zaman bu yolun makamlarının armağanı olan dönüşüm, tefsir, değişim veya
şeriatların hükümlerinin bitmesi meselesi sona eriyor ve son peygamberin şeriatının
ulaştırılmasıyla son hitapta nazil oluyor:
'Bugün dininizi ikmal ettim, size verdiğim nimeti tamamladım ve din olarak Müslümanlığı
verdim de hoşnut oldum' [12]-[13]
g- Kur'an ve semavi kitaplar
Kur'an'ın diğer peygamberlerin kitaplarını tastik etmesi onlara karşı yaptığı en büyük iyiliktir.
Şia'nın ünlü fakihlerinden Kaşif-ul Ğita bu konuda şöyle diyor: 'Eğer Resul-u Ekrem (s.a.a) ve
Kur'an olmasaydı, bugün ne Hıristiyanlıktan bir eser kalırdı, ne de Yahudilikten'.[14] Zira
Allah'ın Hz. Yakup'la (a.s) tokalaştığı, peygamberlerin içki içtiği ve iffetli kadınlara iftira edildiği
tahrif olmuş Tevrat ve İncilin baki kalma güçleri yoktu.'
Kur'an-ı Kerim Tevhid inancını yaymanın yanı sıra peygamberleri bu gibi ittihamlardan beri
etmiş, Hz. İbrahim (a.s)'ı ve diğer peygamberleri (a.s) izzet ve azametle anmıştır. Hz.
Meryem'i (a.s) temizlik ve iffetle niteleyerek şöyle buyuruyor:
'Allah gerçekten de seni seçti, arıttı ve alemlerdeki kadınlara üstün
etti.' [15]-[16]Refrence:
[1] -Dinin diğer merhaleleri hakkında daha fazla bilgi için bkz: Mehdi Hadevi Tahrani, Mebani-i
Kelami-i İçtihat, s. 383-389
[2] -Abdullah Cevadi Amuli, Şeriat Der Ayine-i Marifet, s.111-112, özeti.
[3] -Al-i İmran/19
[4] -Nahl/96
[5] -Rum/30
[6] -Şura/13
[7] -Abdullah Cevadi Amuli, a.g.e. s.118 ila 120, özeti
[8] -Maide/48
[9] -Maide/48
[10] -Al-i İmran/103
[11] -Necm/8-9
[12] -Maide/3
[13] -Abdullah Cevadi Amuli, a.g.e. s.118 ila 120, özeti
[14] -Keşf-ul Ğita, Kitab-ul Cihad, s.391
[15] -Al-i İmran/42
[16] -Abdullah Cevadi Amuli, a.g.e. s.122-123
-----------------------------Kaynak:www. islamquest.net
Sunulan cevaplar zorunlu olarak Ehl-i Beyt (a.s) Kurultayı’nın görüşünü yansıtmamaktadır