E-Ticaret Nedir?

1
Veri
Yrd. Doç Dr. İlhami M. ORAK
Veri - İletişim
Ders - 1
İçerik
2
 Bu derste temel iki kavaram üzerinde
duracağız.
 “Veri” nin anlamı
 Sosyal bir kavram olarak “İletişim”. İleriki
derslerdeki kavramlara analoji yapabilmek
açısından bu boyutta değerlendirilecek.
Veri - İletişim
Ders - 1
Veri Nedir?
3
 Bilginin hangi seviyesidir?
 En alt seviye
 Veri kaynakları nelerdir?
 Fiziksel sistemler, analog veya dijital ölçümler
 Neleri ifade eder?
 Miktar, tanım
 Resim bir veri midir?
 Evet
 Veri kavramına örnekler
 Veritabanı, bilgisayar sistemi, istatistiksel veri,
haberleşme verileri
Veri - İletişim
Ders - 1
Ham Bilgi
4
 Fiziksel veriler
◦ Voltaj, akım, uzunluk, vb.
 Sayısal sembollere dönüştürme.
◦ Dijital ortama aktarılma
 Dijital Veriler nasıl ifade edilir?
◦ Sayılar, karakter dizisi, resim, vb.
 Ham bilgi ne yapılır?
◦ Saklanır, aktarılır, işlenir.
 İşlenmiş bilgi ham olarak kalabilir mi?
◦ Evet (tip dönüştürme gibi)
Veri - İletişim
Ders - 1
Veri – Bilgi ?
5
 Bilgi nedir?
 Anlamlandırılmış, ilişkilendirilmiş veri.
 Veri ile bilgi arasında ne fark var?
 Veri tek başına yeterli olmaz
 Bilgi, tek başına yeterlidir.
 Veri bilgiye nasıl dönüşür?
 İşlenerek ve tanımlarla ilişkilendirilerek.


Veritabanında veri modeli vasıtasıyla (öğrenci otomasyon
sistemi ile verierin bilgiye dönüştürülmesi gibi)
Bir model vasıtasıyla çıkarım yapılarak.

Fiziksel/matematiksel model (motorun yanma modeli gibi)
Veri - İletişim
Ders - 1
Bilgi Kademeleri
6
Know-how (Özel Bilgi)
Önem
Knowledge (Kazanılan Bilgi)
Information (Bilgi)
Data (Veri)
Veri - İletişim
Miktar
Ders - 1
Bilgi Süreçleri
7
Oluşturulur
Saklanır
İşlenir
Kullanılır
Veri - İletişim
İletilir
Ders - 1
8
İLETİŞİM
Veri - İletişim
Ders - 1
İletişim Kelimesi
9
 İletişim nasıl bir kelime?
 Etken-edilgen
 Yapmak-yapılmak
 Dönüşlü
 Bilmek-bilinmek
 İşteş
 Gülüşmek
 Geçişli-geçişsiz
 Okumak-uyumak
 Oldurgan
 Gezdirmek
 Ettirgen
 Getirtmek
Veri - İletişim
Ders - 1
İletişimin İlk Şartı?
10
 Gereken ilk şart nedir?
 İletişim kurabilmek için karşımızda biri ya da
birilerinin olması gerekir.
--------------------------------------------------- Veri iletişiminde verici ve alıcının bulunması
Veri - İletişim
Ders - 1
Konuşmak
11
 Bizim konuşuyor olmamız karşımızdaki ile
iletişim kurduğumuzu gösterir mi?
 Sağır ile konuşmak gibi.
--------------------------------------------------- Veri iletişiminde alıcının hazır konumda
olmaması
 Radyo yayınının kapalı radyoyla veya frekansı
seçilmeden alınamaması gibi
Veri - İletişim
Ders - 1
Duymak
12
 Karşımızdakinin bizi duyuyor olması iletişim
için yeterli midir?
 Almanca bilen biri ile Türkçe konuşmak gibi.
--------------------------------------------------- Veri iletişiminde farklı protokollerle
haberleşme yapmak gibi
Veri - İletişim
Ders - 1
Aynı Dili Konuşmak
13
 Aynı dili konuşan kişilerin konuşması yeterli
midir?
 Bir çocuğa en derin felsefi konular anlatmak
gibi.
--------------------------------------------------- Protokol mimarisinde her katmanın ancak
kendi seviyesindeki katmanın mesajını
anlaması mümkündür.
Veri - İletişim
Ders - 1
Aynı Seviyede Kişilerin Konuşması
14
 Aynı düzeyde iki kişinin bulunduğu bir
ortamda her zaman iletişim sağlanabilir mi?
 Birinin sürekli konuşup diğerinin sessiz kalıp
konuya ilgi duymaması gibi.
--------------------------------------------------- Tek yönlü (simplex) sistemler hariç karşılıklı
mesajlaşma gerekir.
Veri - İletişim
Ders - 1
Karşılıklı Konuşma
15
 Birbirini anlayan iki kişinin karşılıklı konuşması da
iletişim için yeterli midir?
 İletişim için önemli bir faktör de sağlıklı ortam
olmasıdır. Konuşulanların karşıdakine sağlıklı
aktarılamadığı gürültülü, yan etkilerin fazla
olduğu ortamda iletişim de oluşamaz.
--------------------------------------------------- Ortamdaki bozucular (etkileşim, gürültü, sinyal
zayıflaması gibi) mesajın doğru anlaşılmamasına
etki eder.
Veri - İletişim
Ders - 1
İletişimde Paylaşım
16
 Bir kişinin baskın olarak konuşması da
iletişime engeldir.
 Sağlıklı iletişim de karşılıklı bilgi paylaşımı
vardır.
--------------------------------------------------- Verinin hata kontrolleri sonucunda doğru bir
şekilde alınması ile kullanılabilir hale gelir
Veri - İletişim
Ders - 1
İletişimin Sonuçları
17
 İletişim ile bilgi aktarımı başarıyla karşı tarafa
aktarılır.
 Bilgi aktarımı neticesinde ise bir hareket oluşur.
--------------------------------------------------- Veri iletişiminin amacı bilginin kullanımını
sağlamaktır. Motoru kontrol etmek için kontrolör
veri alır ve ona göre kontrol edeceği değerleri
hesaplayıp kontrol işlemini gerçekleştirir.
Veri - İletişim
Ders - 1
İletişimin Sonuçları
18
 İletişim olan ortam da dönüşümler de vardır.
 Sonuçlar paylaşılır.
--------------------------------------------------- İletişim sisteminin başarısı iletimin yapıldığı
ortam, iletişim sistemi ile ilgilidir. Karşılıklı
paylaşım neticesinde ortam kapasitesi, iletişimin
başarısı ölçülüp iyileştirme yapılabilir.
Veri - İletişim
Ders - 1
İletişimsizlik
19
 İletişimin kopması ile kazanılacak bir sonuç
yoktur.
--------------------------------------------------- İletişim sistemi kopması ile veri transferi
durur. Sistemin tekrardan haberleşmesi için
bir mekanizma (recovery system)
bulunmalıdır.
Veri - İletişim
Ders - 1
Ön Yargılar
20
 Ön yargılar, yanlış değerlendirmeler ancak
iletişimle ortadan kaldırılabilir.
--------------------------------------------------- Hata algılama (CRC algoritması, parity check-
eşlik biti gibi) ve düzeltme sistemi iletişimde
oluşabilecek yanlış algılamaların önüne
geçmek için zorunludur.
Veri - İletişim
Ders - 1
İletişimin Çeşitliliği
21
 Ne kadar çok iletişim yöntemi biliyorsak o
kadar çok kişiyle iletişim kurabiliriz.
 Dil gibi, ilgi sahası gibi

Senfoni orkestrasında birbirinin dilini bilmeyen kişilerin
beraberce enstrüman çalması
--------------------------------------------------- Farklı iletişim imkanlarının kullanılması
esneklik sağlayacaktır.
 Ethernet, bluetooth, WiFi, USB ile bilgisayar
iletişimi kurmak gibi
Veri - İletişim
Ders - 1
Son Söz
22
 Söz ola kese savaşı söz ola bitire başı
Söz ola ağılı aşı bal ile yağ ede bir söz
Veri - İletişim
Ders - 1
Araştırma
23
Veri - İletişim
Ders - 1