Çevre mevzuatında idari yaptırım
advertisement
Çevre Kanunu Şevket SALMAN TANIMLAR: Madde 2 – (Değişik: 26/4/2006 – 5491/2 md.) Bu Kanunda geçen terimlerden; Çevre: Canlıların yaşamları boyunca ilişkilerini sürdürdükleri ve karşılıklı olarak etkileşim içinde bulundukları biyolojik, fiziksel, sosyal, ekonomik ve kültürel ortamı, Çevre korunması: Çevresel değerlerin ve ekolojik dengenin tahribini, bozulmasını ve yok olmasını önlemeye, mevcut bozulmaları gidermeye, çevreyi iyileştirmeye ve geliştirmeye, çevre kirliliğini önlemeye yönelik çalışmaların bütününü, Çevre kirliliği: Çevrede meydana gelen ve canlıların sağlığını, çevresel değerleri ve ekolojik dengeyi bozabilecek her türlü olumsuz etkiyi, Sürdürülebilir çevre: Gelecek kuşakların ihtiyaç duyacağı kaynakların varlığını ve kalitesini tehlikeye atmadan, hem bugünün hem de gelecek kuşakların çevresini oluşturan tüm çevresel değerlerin her alanda (sosyal, ekonomik, fizikî vb.) ıslahı, korunması ve geliştirilmesi sürecini, o Alıcı ortam: Hava, su, toprak ortamları ile bu ortamlarla ilişkili ekosistemleri, o Kirleten: Faaliyetleri sırasında veya sonrasında doğrudan veya dolaylı olarak çevre kirliliğine, ekolojik dengenin ve çevrenin bozulmasına neden olan gerçek ve tüzel kişileri, Canlıların oEkosistem: çevreleriyle ilişkilerini kendi bir aralarında düzen içinde ve cansız yürüttükleri biyolojik, fiziksel ve kimyasal sistemi, oAtıksu: Evsel, endüstriyel, tarımsal ve diğer kullanımlar sonucunda kirlenmiş veya özellikleri kısmen veya tamamen değişmiş suları, oEkolojik denge: İnsan ve diğer canlıların varlık ve gelişmelerini doğal yapılarına uygun bir şekilde sürdürebilmeleri için gerekli olan şartların bütününü, oSulak alan: Doğal veya yapay, devamlı veya geçici, suları durgun veya akıntılı, tatlı, acı veya tuzlu, denizlerin gelgit hareketlerinin çekilme devresinde altı metreyi geçmeyen derinlikleri kapsayan, başta su kuşları olmak üzere canlıların yaşama ortamı olarak önem taşıyan bütün sular, bataklık, sazlık ve turbiyeler ile bu alanların kıyı kenar çizgisinden itibaren kara tarafına doğru ekolojik açıdan sulak alan kalan yerleri, oAtık: Herhangi bir faaliyet sonucunda oluşan, çevreye atılan veya bırakılan her türlü maddeyi, oKatı atık: Üreticisi tarafından atılmak istenen ve toplumun huzuru ile özellikle çevrenin korunması bakımından, düzenli bir şekilde bertaraf edilmesi gereken katı atık maddeleri, oEvsel katı atık: Tehlikeli ve zararlı atık kapsamına girmeyen konut, sanayi, işyeri, piknik alanları gibi yerlerden gelen katı atıkları, Tehlikeli atık: Fiziksel, kimyasal ve/veya biyolojik yönden olumsuz etki yaparak ekolojik denge ile insan ve diğer canlıların doğal yapılarının bozulmasına neden olan atıklar ve bu atıklarla kirlenmiş maddeleri, Çevresel etki değerlendirmesi: Gerçekleştirilmesi plânlanan projelerin çevreye olabilecek olumlu ve olumsuz etkilerinin belirlenmesinde, olumsuz yöndeki etkilerin önlenmesi ya da çevreye zarar vermeyecek ölçüde en aza indirilmesi için alınacak önlemlerin, seçilen yer ile teknoloji alternatiflerinin belirlenerek değerlendirilmesinde ve projelerin uygulanmasının izlenmesi ve kontrolünde sürdürülecek çalışmaları, Elektromanyetik alan: Elektrik ve manyetik alan bileşenleri olan dalgaların oluşturduğu alanı, Hava kalitesi: İnsan ve çevresi üzerine etki eden hava kirliliğinin göstergesi olan, çevre havasında mevcut hava kirleticilerin artan miktarıyla azalan kalitelerini, Bakanlık: Çevre ve Orman Bakanlığını, ifade eder. Çevre Kanunu Herkes, sağlıklı ve dengeli bir çevrede yaşama hakkına sahiptir. Çevreyi geliştirmek, çevre sağlığını korumak ve çevre kirlenmesini önlemek Devletin ve vatandaşların ödevidir. Çevre Kanunu 1. Amaç 2. Kapsam 3. İlkeler 4. Yükümlülükler - Yasaklar 5. Sorumluluk 6. Yaptırımlar Çevre Kanunu 1- Amaç ; Bütün canlıların ortak varlığı olan çevrenin, sürdürülebilir çevre ve sürdürülebilir kalkınma ilkeleri doğrultusunda korunmasını sağlamaktır. Çevre Kanunu 2- Kapsam- temel düzenleme alanları ; - Toprak Hava Su Atık ÇED Gürültü Tehlikeli kimyasallar ve atıklar Koku Biyolojik çeşitlilik Çevre Kanunu 3- İlkeler; Başta idare, meslek odaları, birlikler ve sivil toplum kuruluşları olmak üzere herkes, çevrenin korunması ve kirliliğin önlenmesi ile görevli olup bu konuda alınacak tedbirlere ve belirlenen esaslara uymakla yükümlüdür…. Çevre Kanunu 3- İlkeler; Başvuru Hakkı ve menfaat ilgisi Çevreyi kirleten veya bozan bir faaliyetten zarar gören veya haberdar olan herkes, ilgili mercilere başvurarak faaliyetle ilgili gerekli önlemlerin alınmasını veya faaliyetin durdurulmasını isteyebilir… Menfaat ilgisinin önemi Çevre Kanunu TEMEL HÜKÜM Kirletme Yasağı Her türlü atık ve artığı, çevreye zarar verecek şekilde, ilgili yönetmeliklerde belirlenen standartlara ve yöntemlere aykırı olarak,doğrudan ve dolaylı biçimde, alıcı ortama vermek, depolamak, taşımak, uzaklaştırmak ve benzeri faaliyetlerde bulunmak yasaktır. Faaliyetleri sırasında veya sonrasında, doğrudan veya dolaylı olarak çevre kirliliğine, ekolojik dengenin ve çevrenin bozulmasına neden olan gerçek ve tüzel kişi Kirliliğe sebep olunursa karşılaşılacak durumlar ? Masraf ve harcamalardan sorumluluk İdari para cezası İzin ve lisans iptali Faaliyetin durdurulması Zararların tazmini- zararlardan sorumluluk Adli cezalar – Hapis cezası Çevre Kanunu 3- İlkeler; Kirlilikle mücadele masrafları Kirlenme ve bozulmanın önlenmesi, sınırlandırılması, giderilmesi ve çevrenin iyileştirilmesi için yapılan harcamalar kirleten veya bozulmaya neden olan tarafından karşılanır. Çevre Kanunu 3- İlkeler; Kirletenin … gerekli önlemleri almaması veya bu önlemlerin yetkili makamlarca doğrudan alınması nedeniyle kamu kurum ve kuruluşlarınca yapılan gerekli harcamalar 6183 sayılı Amme Alacaklarının Tahsil Usulü Hakkında Kanun hükümlerine göre kirletenden tahsil edilir… Çevre Kanunu 4- Yükümlülükler ve yasaklar; Kirletme Yasağı- önlem alma yükümlülüğü Kirlenme ihtimalinin bulunduğu durumlarda ilgililer kirlenmeyi önlemekle; kirlenmenin meydana geldiği hallerde kirleten, kirlenmeyi durdurmak, kirlenmenin etkilerini gidermek veya azaltmak için gerekli tedbirleri almakla yükümlüdür Çevre Kanunu 4- Yükümlülükler ve yasaklar; Çevresel Etki Değerlendirilmesi (ÇED) Gerçekleştirmeyi planladıkları faaliyetleri sonucu Çevre sorunlarına yol açabilecek kurum, kuruluş ve işletmeler, Çevresel Etki Değerlendirmesi Raporu veya proje tanıtım dosyası hazırlamakla yükümlüdür. Çevre Kanunu 4- Yükümlülükler ve yasaklar; Çevresel Etki Değerlendirilmesi “ÇED Olumlu Kararı” veya “ÇED Gerekli Değildir Kararı” alınmadıkça, bu projelerle ilgili onay, izin, teşvik, yapı ve kullanım ruhsatı verilemez; proje için yatırıma başlanamaz ve ihale edilemez. Çevre Kanunu 4- Yükümlülükler ve yasaklar; İzin Alma, Arıtma ve Bertaraf Etme Yükümlülüğü …yönetmeliklerde belirlenen standart ve yöntemlere uygun olarak arıtma bertaraf etme/ettirme öngörülen izinleri alma yükümlülüğü Çevre Kanunu 5- Sorumluluk; “Çevreyi kirletenler ve çevreye zarar verenler sebep oldukları kirlenme ve bozulmadan doğan zararlardan dolayı kusur şartı aranmaksızın sorumludurlar. Kirletenin, meydana gelen zararlardan ötürü genel hükümlere göre de tazminat sorumluluğu saklıdır..” Çevre Kanunu 6- Yaptırımlar; - İdari Yaptırımlar I- İdari para cezaları II- Faaliyetin durdurulması III- Seyrüseferden men - Adli Nitelikteki Cezalar - Çevre Kanunu - TCK Çevre Kanunu 6- Yaptırımlar; Çevre Kanunu uyarınca verilecek İdari Para Cezaları 5491 sayılı Kanunla değişik Çevre Kanununda, kirletme fiillerine uygulanacak idari para cezaları, alıcı ortama ve atığın türüne bağlı olarak ayrı ayrı belirlenmiştir. Ceza miktarları caydırıcılığı sağlamak üzere artırılmıştır. Çevre Kanunu 6- Yaptırımlar; Faaliyetin durdurulması - ÇK.m.15 Kanun ve Yönetmeliklerine aykırı davrananlara, söz konusu aykırı faaliyeti düzeltmek için bir defaya mahsus ve bir yılı aşmamak üzere SÜRE VERİLEBİLİR. - Süre verilmezse derhal, süre verilirse sürenin sonunda aykırılık düzeltilmez ise faaliyet kısmen veya tamamen, süreli veya süresiz DURDURULUR. - Çevre ve insan sağlığı yönünden tehlike yaratan faaliyetler süre verilmeksizin durdurulur. Çevre Kanunu 6- Yaptırımlar; Faaliyetin durdurulması ve idari para cezası Çevre Kanunu uyarınca, Kanun ve Yönetmelik hükümlerine aykırılığın düzeltilmesi için süre verilmesi, bu ihlal nedeniyle idari para cezası uygulanmasına engel teşkil etmez. Çevre Kanunu Uygulamaları ve Çevre Denetimi Çevre Denetimi Çevre Kanunu hükümlerine uyulup uyulmadığını denetleme yetkisi Çevre ve Orman Bakanlığına aittir. Çevre Kanunu Uygulamaları ve Çevre Denetimi 2872 sayılı 5326 sayılı 5237 sayılı Çevre Kanunu Kabahatler Kanunu Türk Ceza Kanunu YÖNETMELİKLER … Tebliğler … Genelgeler … Çevre Kanunu Uygulamaları ve Çevre Denetimi Bakanlık adına idari yaptırım kararı alma yetkisi Bakanlık merkezde; Çevre Yönetimi Genel Müdürü Çevresel Etki Değerlendirmesi ve Planlama Genel Müdürü Doğa Koruma ve Milli Parklar Genel Müdürü Bakanlık taşra birimlerinde; İl Çevre ve Orman Müdürü YÖNETMELİKLER Çevresel Etki Değerlendirmesi (ÇED) Yönetmeliği 2872 sayılı ÇEVRE KANUNUN 10. maddesine göre 17.07.2008 tarih ve 26939 yürürlüğe girmiştir. sayılı Resmi Gazete’de yayımlanarak ÇED’İN AMACI Ekonomik ve sosyal gelişmeye engel olmaksızın, çevre değerlerini ekonomik politikalar karşısında korumak, planlanan bir faaliyetin yol açabileceği bütün olumsuz çevresel etkilerin önceden tespit edilip, gerekli tedbirlerin alınmasını sağlamaktır. İyi bir ÇED Neye Ulaşır ? Etkileri erkenden teşhis eder ve bunları azaltacak önlemlerin alınmasını sağlar Proje ile ilgili karar verme işleminde çevrenin dikkate alınmasını sağlar Hükümet otoritelerinin doğru karar vermelerine yardımcı olur ÇED RAPORU Gerçekleştirmeyi planladıkları faaliyetleri sonucu, çevre sorunlarına yol açabilecek kurum, kuruluş ve işletmelerin çevreye yapabileceği tüm olumsuz etkileri göz önünde bulundurularak, çevre kirlenmesine sebep olabilecek artık ve atıkların ne şekilde zararsız hale getirileceğini ve bu hususta alınacak tedbirleri belirten rapordur. ÇED ne değildir? Mümkün olan tüm çevresel bilgilerin derlenerek sunulması Çok detaya inerek gereksiz bilgilerin sunulması Projeye Nihai Karar Verme ÇED Bir Uzmanlar Ekibi İşidir ÇED, tek bir kişinin değil, meslek alanlarına göre farklı kişilerin Çevresel Etki Değerlendirmesinin farklı alanlarda uzmanlaşarak çalıştıkları çok disiplinli bir bilimsel uygulama alanıdır. Dolayısıyla bu çalışmaları yapan meslek sahiplerinin her birinin yalnızca kendi çalışma alanlarının ÇED ile ilgili tüm ayrıntılarını bilmeleri yeterlidir. BİYOTİK ÇEVRE SOSYO-EKONOMİK ÇEVRE ABİYOTİK ÇEVRE Flora,Fauna ve Protista Sosyal Çevre Ekonomik Çevre Litosfer Hidrosfer Atmosfer Ekolog Sosyolog Ekonomist Jeoteknik Mühendisi Su Kirliliği Mühendisi Hava Kirliliği Mühendisi Biyolog Sosyal Planlamacı Şehir Plancısı Jeoloji Mühendisi Çevre Mühendisi Çevre Mühendisi Mikrobiyolog Mimar Bölge Plancısı Jeofizik Mühendisi Sistem Analisti Sistem Analisti Hidrobiyolog Peysaj Plancısı Ulaşım Plancısı Jeolog Su Kimyası Uzmanı Meteorolji Mühendisi Zoolog Peysaj Mimarı Tarımsal Ekonomist Pedolog Hidrolog İstatikçi Ziraat Mühendisi Hidrojeolog Sistematik Uzmanı Sistem Analisti Hidrojeofizikçi Flora ve Fauna Sosyoloğu Uzaktan Algılama (UA) ve Coğrafi Bilgi Sistemleri (CBS) Uzmanları Matematik Modelleme Uzmanları Not : Tablo sadece bir örnek olarak verilmiştir. ÇED çalışması yapılacak olan faaliyetin niteliğine uygun olarak, tabloda gösterilen bazı meslek gruplarına görev düşmeyebilir veya tabloda gösterilmemiş meslek gruplarının katkısı gerekebilir. Prof.Dr. Orhan USLU TOPRAK BİLİMİ ATMOSFERİK KİMYA HİDROLOJİ JEOLOJİ İKLİM DEĞİŞİMİ YER BİLİMLERİ KIYI YÖNETİMİ EKOLOJİ MÜHENDİSLİĞİ KARASAL EKOLOJİ YAŞAM BİLİMLERİ SUCUL EKOLOJİ ÇEVRESEL ETKİ DEĞERLENDİRMESİ KÜRESEL KONVENSİYONLAR NÜFUS DİNAMİĞİ HİDROJEOLOJİ OŞİNOGRAFİ YÖNETİM ÇALIŞMALARI ANTROPOLOJİ SOSYAL BİLİMLER SOSYOLOJİ EKONOMİ KANUN COĞRAFYA DİSİPLİNLERARASI KAPSAMDA ÇED (MORGAN, R.G., 1998) SİSMOLOJİST MİNERALOJİST JEOLOJİ MÜH. HAVA MADEN MÜH. JEOTEKNİK MÜH. KİRLİLİĞİ TOPRAK KONTROL MÜH. HAVA MÜH. FİZİKO KİMYASAL DURUM KALİTE ÖZEL ŞARTLAR İNŞAAT KİRLENME TEKTONİK AKTİVİTE MÜH. EROZYON ANALİSTİ RÜZGAR MİNERAL KAYNAKLAR (RÜZGAR SU) ARAZİ KAYMASI SES YÖNÜ - HIZI ÇAMUR KARARLILIĞI TOPRAK ÇÖKELME UZMANI ÇÖKELME SIVILAŞMA MATERYALLER BİLİMCİ NEMLİLİK TAŞIMA KAPASİTESİ METEOROSICAKLIK JEOLOJİK YERLEŞME,KALDIRMA LOJİST AGRANOMİST ARAZİ ÇALIŞMALARI HAVA KALİTESİ TOPRAK YAPISI GÜRÜLTÜ HİDROJEOLOG ARAZİ KAR SOSYAL ANTROPOLOG SOSYAL HİDROLOG HİDROLOJİK BAHÇE ÇEVRESEL DEĞİŞİKLİK İNŞAAT/ DENGE MİMARI KÜLTÜREL DEĞERLENDİRME TOPRAKSUYU SAĞLIK MİMAR ÖZELLİKLER REJİMİ MÜH. ESTETİK PSİKOLOG DRENAJ/KANAL ÖZELLİKLER ÇÖKELME ARKEOLOG SOSYAL KİMYACI TAŞMALAR KURULUŞLAR SU KALİTESİ SOSYOLOG FİZYOLOJİK VE YÜZEY SULARI SU KİRLEN. PSİKOLOJİK KONTROL SOSYAL ŞARTLAR MÜH. KAYNAKLAR PLANLAMACI SPECIES INVENTORY NÜFUS BİTKİ KOMMUVİTELERİ COĞRAFYACI FARKLILIK (TÜR VE UZAYSAL) SU KALİTE ARAZİ KULLANIMI VERİMLİLİK KİRLENME İSTİHDAM DEMOGRAPHER BİOKİMYASAL/BESİN ANALİSTİ DEVRİ EKONOMİST BİYOLOG ÇEVRESEL ORMANCI ŞEHİR PLANLAMACI ALANLAR VS. YABAN HAYATI ULAŞIM PLANLAMACI BİYOLOĞU PAZAR ZİRAATÇİ ZOOLOG ANALİSTİ BOTANİKÇİ ZİRAİ DOĞA EKONOMİSİ CLARK ve TURNBULL, 1980 KORUMASI İSTATİKÇİ ÇED’e Tabi Projelerin Çevresel Etüd Raporu Dispozisyonu PROJE SAHİBİ : Adı Adresi Tel. Fax PROJENİN ADI : PROJE İÇİN SEÇİLEN YERİN ADI, MEVKİİ : RAPORU HAZIRLAYAN : Çalışma Grubunun / Kuruluşun Adı Adresi Tel. Faks RAPORUN HAZIRLANIŞ TARİHİ: İÇİNDEKİLER BÖLÜM 1: PROJENİN TANIMI VE AMACI 1.1. Proje Konusu Yatırımın Tanımı, Ömrü, Hizmet Amaçları, Önem ve Gerekliliği. 1.2. Projenin Fiziksel Özelliklerinin, İnşaat Ve İşletme Safhalarında Kullanılacak Arazi Miktarı Ve Arazinin Tanımlanması. 1.3. Önerilen Projeden Kaynaklanabilecek Önemli Çevresel Etkilerin Genel Olarak Açıklanması (su, hava, toprak kirliliği, gürültü, titreşim, ışık, ısı, radyasyon vb.) 1.4. Yatırımcı Tarafından Araştırılan Ana Alternatiflerin Bir Özeti Ve Seçilen Yerin Seçiliş Nedenlerinin Belirtilmesi. BÖLÜM 2: PROJE İÇİN SEÇİLEN YERİN KONUMU 2.1. Projenin Yeri ve Koordinatları 2.2. Alternatif Alanların yeri ve koordinatları BÖLÜM 3: PROJE YERİ VE ETKİ ALANININ MEVCUT ÇEVRESEL ÖZELLİKLERİ (Önerilen proje nedeniyle kirlenmesi muhtemel olan çevrenin; nüfus, fauna, flora, jeolojik ve hidrojeolojik özellikler, doğal afet durumu, toprak, su, hava, (atmosferik koşullar) iklimsel faktörler, mülkiyet durumu, mimari ve arkeolojik miras, peyzaj özellikleri, arazi kullanım durumu, hassasiyet derecesi (EK-V deki Duyarlı Yöreler listesi de dikkate alınarak) ve yukarıdaki faktörlerin birbiri arasındaki ilişkileri de içerek şekilde açıklanması) 3.1. Nüfus 3.2. Flora 3.3. Fauna 3.4. Sucul Canlılar 3.5. Jeolojik ve Hidrojeolojik Özellikler 3.5.1. Genel Jeoloji 3.5.2. Statigrafik Jeoloji 3.5.3. Yapısal Jeoloji 3.5.4. Hidrojeolojik Özellikler 3.6. Doğal Afet Durumu 3.7. Toprak Özellikleri 3.7.1. Fiziksel Özellikler 3.7.2. Kimyasal Özellikler 3.8. Su Kalitesi 3.9. Hava Kalitesi 3.10. İklim Karakteristikleri 3.11. Mülkiyet Durumu 3.12. Mimari ve Arkeolojik Miras 3.13. Peyzaj Özellikleri 3.14. Arazi Kullanım Durumu 3.15. Hassasiyet Derecesi BÖLÜM 4: PROJENİN ÖNEMLİ ÇEVRESEL ETKİLERİ VE ALINACAK ÖNLEMLER (Önerilen projenin aşağıda belirtilen hususlardan kaynaklanması olası etkilerinin tanıtımı. (Bu tanım kısa, orta, uzun vadeli, sürekli, geçici ve olumlu olumsuz etkileri içermelidir.)) 4.1. Proje İçin Kullanılacak Alan 4.2. Doğal Kaynakların Kullanımı 4.2.1. Su Kullanım 4.2.2. Doğal Yapı Gereçleri 4.3. Kirleticilerin Miktarı, (atmosferik koşullar ile kirleticilerin etkileşimi) Çevreye Rahatsızlık Verebilecek Olası Sorunların Açıklanması ve Atıkların Minimizasyonu 4.3.1. Gürültü 4.3.2. Atıksu Kaynakları 4.3.3. Katı Atıklar 4.3.4. Toz 4.4. Yatırımın Çevreye Olan Etkilerinin Değerlendirilmesinde Kullanılacak Tahmin Yöntemlerinin Genel Tanıtımı 4.5. Çevreye Olabilecek Olumsuz Etkilerin Azaltılması İçin Alınması Düşünülen Önlemlerin Tanıtımı BÖLÜM 5 : HALKIN KATILIMI 5.1. Projeden Etkilenmesi Olası Halkın Belirlenmesi ve Halkın Görüşlerinin ÇED Çalışmasına Yansıtılması İçin Önerilen Yöntemler 5.2. Görüşlerine Başvurulması Öngörülen Diğer Taraflar 5.3. Bu Konuda Verebileceği Diğer Bilgi ve Belgeler BÖLÜM 6 : YUKARIDA VERİLEN BAŞLIKLARA GÖRE TEMİN EDİLEN BİLGİLERİN TEKNİK OLMAYAN BİR ÖZETİ BÖLÜM 7 : PROJENİN YER TETKİKİ (Proje ile ilgili olarak yer tetkikine esas olacak izin, onay, ruhsat veya ilgili kurumlardan alınmış görüşler ve belgeler) EKLER (Proje Tanıtım Raporunun hazırlanmasında kullanılan ve çeşitli kuruluşlardan sağlanan bilgi ve belgeler ile raporda kullanılan tekniklerden rapor metninde sunulamayan aşağıdaki belgeler) 1- Proje için belirlenen yer ve alternatiflerinin varsa; çevre düzeni, nazım, uygulama imar planı, vaziyet planı veya plan değişikliği teklifleri. 2- Proje için seçilen alana ilişkin arazi kullanım durumu. NOTLAR VE KAYNAKLAR KAYNAKLAR Proje Tanıtım Raporunu Hazırlayan Çalışma Grubunun Tanıtımı (Adı soyadı, mesleği, özgeçmişi, referansları ve rapordan sorumlu olduğunu belirten imzası) ÇED Yönetmeliği uyarınca Ek 1 ve Ek 2 listesinde yer alan faaliyete göre; Ek1 listesinde yer alıyorsa Çevre ve Orman Bakanlığından ÇED OLUMLU BELGESİ, Ek2 listesinde yer alıyorsa İl Çevre Ve Orman Müdürlüklerinden ÇED GEREKLİ DEĞİLDİR BELGESİ alınır. Bu iki listede yer almayan faaliyetler ise ÇED Kapsam Dışı faaliyetler olup, bunlar içinde İl Çevre ve Orman Müdürlüklerinden ÇED GÖRÜŞÜ alınır. EK 1 LİSTESİNDE YERALAN BAZI FAALİYETLER 25 Hektar ve üzeri çalışma alanında (kazı ve döküm alanı olarak) açık işletme ve cevher hazırlama tesisleri 150 hektarı aşan(kazı ve döküm alanı toplam olarak) çalışma alanında açık işletme yöntemi ile kömür çıkarma ve cevher hazırlama tesisleri Büyükbaş ve/veya küçükbaş hayvan besi tesisleri(10000 adet ve üzeri büyükbaş,20000 adet ve üzeri küçükbaş kapasiteli) Terbiye işlemlerinden kasar (haşıl sökme, ağartma, merserizasyon, kostikleme ve benzeri.) veya boyama birimlerini içeren iplik, kumaş veya halı fabrikaları, (3.000 ton/yıl ve üzeri). Büyükbaş hayvan kesimi ve et ürünlerinin üretildiği tesisler (500 adet/gün ve üzeri), Küçükbaş hayvan kesimi ve et ürünlerinin üretildiği tesisler (1500 adet/gün ve üzeri), Kanatlı hayvanların kesimi ve et ürünlerinin üretildiği tesisler (200.000 adet/gün ve üzeri tavuk ve eşdeğeri diğer kanatlılar). Tehlikeli ve Özel İşleme Tabi Atıkların geri kazanılması ve/veya nihai bertarafını yapacak tesisler, Toplam ısıl gücü 300 MWt (Megawatt termal) ve daha fazla olan termik güç santralları ile diğer yakma sistemleri, Ek-2 listesinde yer alan bazı faaliyetler Tehlikeli ve özel işleme yöntemlerle geri kazanılması tabi atıkların fiziksel Süt işleme tesisleri (5 ton/gün- 50 ton/gün kapasiteli) Elektrik, gaz, buhar ve sıcak su elde edilmesi ve/veya nakledilmesi için kurulan endüstriyel tesisler (10 MW ve üzeri). Madenlerin çıkarılması (Ek-I’de yer almayanlar), Petrokok, kömür ve diğer katı yakıtların depolama, sınıflama ve ambalajlama tesisleri (perakende satış birimleri hariç). Demir çelik veya demir dışı metal tesisleri (1.000 ton/yıl ve üzeri kapasiteli) Boyama (kimyasal veya kök boya kullanılarak), kasar veya baskı işlemi yapan iplik, kumaş veya halı fabrikaları, Denim (Kot) veya konfeksiyon ürünleri yıkama tesisleri Büyükbaş (50 adet/gün ve üzeri) ve/veya Küçükbaş (300 adet/gün ve üzeri) hayvanların kesiminin yapıldığı tesisler, Büyükbaş ve/veya küçükbaş hayvan besi tesisleri (500–10000 adet büyükbaş, 1000–20000 adet küçükbaş kapasiteli), ÇED Yönetmeliğinin 6. Maddesi ÇED Olumlu Kararı veya ÇED Gerekli Değildir Kararı alınmadıkça, Bu projelerle ilgili onay, izin, teşvik, yapı ve kullanım ruhsatı verilemez; Proje için yatırıma başlanamaz ve ihale edilemez. ÇED Uygulama Yöntemi (EK-I listesine tabii projeler) ÇED Başvuru Dosyası ile Bakanlığa başvurulur.(3 iş günü) Komisyon oluşturulur ve ÇED sürecinin başladığı halka duyurulur. Halkın Katılım Toplantısı (10 gün ) Kapsam ve Özel Format Belirleme Toplantısı ÇED Raporu için Özel Format hazırlanır.(12 iş günü) ÇED Raporu Bakanlığa sunulur. Halkın görüşüne açılır. * İnceleme – Değerlendirme Toplantıları Nihai ÇED Raporları sunulur. Halkın görüş ve önerilerine açılır. (10 iş günü) ÇED Olumlu veya ÇED Olumsuz kararı verilir.(7yıl yatırım başlama) ÇED BAŞVURU DOSYASININ HAZIRLANMASI EK-III’ de yer alan Proje Tanıtım Genel Formatı esas alınarak, yeterlik belgesi bulunan firma tarafından hazırlanan ÇED başvuru dosyası ile Bakanlığa başvuru yapılır. UYGUNLUK YÖNÜNDEN İNCELEME Bakanlığa sunulan başvuru dosyası EK-III’ de yer alan Proje Tanıtım Genel Formatı esas alınarak incelenir. Eksik hazırlanan dosya tamamlanmak üzere iade edilir. KOMİSYONUNUN OLUŞTURULMASI ÇED Başvuru dosyasında yer alan bilgiler göz önünde bulundurularak, faaliyetin yeri ve türüne göre, Kapsam Belirleme ve İnceleme – Değerlendirme Komisyonu (İDK) üyeleri belirlenir, Başvuru dosyası üye sayısı kadar çoğaltılır, Komisyon üyelerine halkın katılımı toplantısı, kapsam ve özel format belirleme toplantısının tarihlerini ve yerini belirten bir yazı gönderilir. 58 ÇED SÜRECİNE HALKIN KATILIMI TOPLANTISI Komisyonun kapsam ve özel format belirleme toplantısından önce yatırımcı tarafından “ÇED Sürecine Halkın Katılımı Toplantısı”düzenlenir, Toplantı yeri ve saati Valilik ve yatırımcı tarafından belirlenir, Toplantı tarihi, yeri ve konusu yatırımcı tarafından ulusal düzeyde yayımlanan bir gazete ile o yöreye ait yerel bir gazetede en az 10 gün önce ilan edilir. 59 KAPSAM VE ÖZEL FORMAT BELİRLEME TOPLANTISI Projenin değerlendirmesi kanun ve yönetmelikler çerçevesinde yapılır, Halkın Katılımı Toplantısında belirlenen hususlarda dikkate alınarak, hangi meslek grubunca hazırlanacağı komisyonca belirlenir, proje için “Özel Format” hazırlama çalışmaları başlatılır. Komisyonca bulundurularak hazırlanır. belirlenen hususlar göz önünde “ÇED Raporu Özel Formatı” 60 ÇED RAPORUNUN BAKANLIĞA SUNULMASI Özel Formata göre hazırlanan ÇED Raporu bir dilekçe ekinde Bakanlığa sunulur, Bakanlıkça ÇED Raporunun Özel Formata uygunluk incelemesi yapılır, Uygun bulunmayan ÇED Raporu yatırımcıya iade edilir. İNCELEME-DEĞERLENDİRME KOMİSYONU ÇALIŞMALARI Komisyon salt çoğunluk ile toplanır, Komisyonun çalışmaları İDK üyeleri tarafından imzalanan bir tutanak ile nihai edilir. 61 NİHAİ ÇED RAPORUNUN SUNULMASI İDK tarafından son şekli belirlenen “iki adet Nihai ÇED Raporu”, Taahhütname, Noter tasdikli imza sirküleri ile Bakanlığa sunulur. Nihai ÇED Raporu 10 iş günü İl Çevre ve Orman Müdürlüğünde ve Bakanlıkta halkın görüşüne sunulur ÇED OLUMLU – ÇED OLUMSUZ KARARI Bakanlıkça; 5 iş günü içerisinde “ÇED Olumlu” yada “ÇED Olumsuz” kararı verilir. “ÇED Olumlu Kararı” alındıktan sonra en geç 7 (yedi)yıl içerisinde yatırıma başlanılması gerekir. 62 EK-II PROSEDÜRÜ Proje Tanıtım Dosyası EK-IV’e Göre Hazırlanır Proje Tanıtım Dosyası Valiliğe Sunulur, Uygunluk Yönünden İnceler ( 5 iş günü) Proje Tanıtım Dosyasının Değerlendirilmesi (15 iş günü) Valiliğin Karar Vermesi (5 iş günü) ÇED Gereklidir Kararı ÇED Gerekli Değildir Kararı/5 yıl İçerisinde Yatırıma Başlanmalı ÇED Prosedürü Uygulanır 63 Çevre kanununun 20.Maddesi (e) bendi gereği; Çevresel Etki Değerlendirmesi sürecine başlamadan veya bu süreci tamamlamadan inşaata başlayan ya da faaliyete geçenlere, yapılan proje bedelinin %2 si oranında idarî para cezası verilir. Cezaya konu olan durumlarda yatırımcı faaliyet alanını eski hale getirmekle yükümlüdür. Çevresel Etki Değerlendirmesi sürecinde verdikleri taahhütnameye aykırı davrananlara, her bir ihlal için 13.226 Türk Lirası idarî para cezası verilir. Çevre Kanunu “Herkes, sağlıklı ve dengeli bir çevrede yaşama hakkına sahiptir”
