PERU ÜLKE RAPORU Dış Ticaret Servisi Nisan 2016 PERU ÜLKE RAPORU İÇİNDEKİLER BİRİNCİ BÖLÜM GENEL BİLGİLER 1. Ülke Kimliği ........................................................................................................................... 3 1.1. Genel Bilgiler ...................................................................................................................... 4 1.1.1. Coğrafi Konum.......................................................................................................... 4 1.1.2. Siyasi ve İdari Yapı ................................................................................................... 4 1.1.3. Nüfus ve İşgücü Yapısı ............................................................................................. 4 1.1.4. Doğal Kaynaklar ve Çevre ........................................................................................ 4 1.2. Genel Ekonomik Durum ..................................................................................................... 5 1.2.1. Ekonomik Yapı ......................................................................................................... 5 1.2.2. Ekonomik Performans ............................................................................................... 6 1.2.3. Ekonomi Geleceğe Yönelik Beklentiler.................................................................... 6 İKİNCİ BÖLÜM SEKTÖRLER 2.1. Sektörler .............................................................................................................................. 7 2.1.1. Tarım ve Hayvancılık ................................................................................................ 7 2.1.2. Sanayi ........................................................................................................................ 7 2.1.3. İnşaat ......................................................................................................................... 7 2.1.4. Turizm ....................................................................................................................... 7 2.1.5. Ulaştırma ve Telekomünikasyon Altyapısı ............................................................... 8 2.1.6. Bankacılık ve Finansal Hizmetler ............................................................................. 8 2.1.7. Madencilik................................................................................................................. 8 ÜÇÜNÇÜ BÖLÜM DOĞRUDAN YABANCI YATIRIMLAR 3.1. Doğrudan Yabancı Yatırımlar ............................................................................................. 9 3.1.1. Doğrudan Yabancı Yatırımların Görünümü ............................................................. 9 KTO Dış Ticaret Servisi 1 PERU ÜLKE RAPORU DÖRDÜNCÜ BÖLÜM DIŞ TİCARET 4.1. Dış Ticaret ......................................................................................................................... 10 4.1.1. Genel Durum ........................................................................................................... 10 4.1.2. İhracatında Başlıca Ürünler..................................................................................... 10 4.1.3. İthalatında Başlıca Ürünler ..................................................................................... 12 4.1.4. Başlıca Ülkeler İtibari İle İhracatı ........................................................................... 13 4.1.5. Başlıca Ülkeler İtibari İle İthalatı ............................................................................ 14 BEŞİNCİ BÖLÜM TÜRKİYE İLE TİCARET 5.1. Türkiye İle Ticaret ............................................................................................................. 16 5.1.1. Genel Durum ........................................................................................................... 16 5.1.2. Türkiye’nin Fasıllar Bazında Peru’ya İhracatı ........................................................ 16 5.1.3. Türkiye’nin Fasıllar Bazında Peru’dan İthalatı ....................................................... 18 ALTINCI BÖLÜM KONYA İLE TİCARET 6.1. Konya İle Ticaret ............................................................................................................... 19 6.1.1. Konya’nın 2014 Yılında Peru’ya Yapmış Olduğu İhracat Kalemleri ..................... 19 6.1.2. Konya’nın 2014 Yılında Peru’dan Yapmış Olduğu İthalat Kalemleri.................... 19 6.1.3.Türkiye’nin ve Konya’nın Peru’ya Yıllara Göre İhracat-İthalat Rakamları ............ 19 KTO Dış Ticaret Servisi 2 PERU ÜLKE RAPORU BİRİNCİ BÖLÜM PERU HAKKINDA GENEL BİLGİLER 1. ÜLKE KİMLİĞİ Resmi Adı: Peru Cumhuriyeti Yönetim Biçimi: Başkanlık Tipi Cumhuriyet Devlet Başkanı: Ollanta Humala Başbakan: Pedro Cateriano Başkent: Lima Nüfusu: 29,546,963 (Temmuz 2009 tahmini) Nüfusun etnik dağılımı: Kızılderililer %45, melezler %37, beyazlar %15, zenciler, Japonlar, Çinliler ve diğerleri %3 Yüzölçümü: 1,285,220 km² Diller: İspanyolca (resmi), Quechua (resmi), Aymara Din: Roma Katolikleri (%90) Başlıca Şehirleri (nüfus) Amazonas, Ancash, Cusco, Chiclayo, Huancavelica, Huanuco, Ica, Iquitos La Libertad, Lambayeque, Lima, Loreto, Madre de Dios, Moquegua, Pasco, Piura, Pucallpa, Trujillo, San Martin, Tacna, Tumbes, Ucayali Para Birimi: KTO Dış Ticaret Servisi Nuevo Sol (PEN) 3 PERU ÜLKE RAPORU 1.1. GENEL BİLGİLER 1.1.1. Coğrafi Konum: Güney Amerika’nın batısında ve Güney Pasifik Okyanusu kıyısında yer alan, iklim, madencilik ve enerji kaynakları açısından son derece zengin bir ülke olan Peru, Güney Amerika’nın yüzölçümü bakımından üçüncü, doğal ormanlar açısından ise ikinci en büyük ülkesidir. Ülke coğrafi açıdan kıyı bölgeleri, dağlık bölgeler (And Dağları) ve yağmur ormanları olmak üzere üç ayrı bölgeden oluşmaktadır. Kıyı bölgeleri ülke topraklarının % 11’ini, nüfusun ise % 52’sini barındırmaktadır. Ülkenin önemli şehirlerinden olan Lima, Trujillo, Piura, Chiclayo, Ica ve Tacna bu bölgede yer almaktadır. Dağlık bölgeler ise ülke nüfusunun % 37’sinin yaşadığı ve İnkalar’ın başkenti olan Cusco’nun yer aldığı bölgedir. Yağmur Ormanlarının yer aldığı üçüncü bölge ise çok çeşitli bitki ve ağaç türlerine, nehirlere ve aynı zamanda da petrol ve doğal gaz yataklarına sahiptir. Ülke topraklarının % 56’sını oluşturan bu bölgede nüfusun % 11’i yaşamaktadır. Başlıca şehirler ise Iquitos ve Pucallpa’dır. Ülke Pasifik Okyanusu sayesinde üyesi olduğu ve dünyanın en önemli, zengin ve en hızlı gelişen bölgelerinden olan APEC (Asya Pasifik Ekonomik İşbirliği) ülkeleri ile yakın ilişki kurabilmektedir. 1.1.2. Siyasi ve İdari Yapı: Birçok And medeniyetine ev sahipliği yapmış olan Peru’da yıllarca süren askeri yönetim sonrası 1980 yılında demokrasiye geçilmiştir. Başkan hem devlet hem de hükümetin başıdır. 29 Aralık 1993’ten bu yana yürürlükte olan Peru Anayasası’na göre beş yılda bir yapılan başkanlık seçimleri ile seçilen Devlet Başkanı, Bakanlar Kurulu üyelerini atama yetkisine sahiptir. Bir sonraki seçimler Nisan 2016’da yapılacaktır. 1.1.3. Nüfus ve İşgücü Yapısı: Yaklaşık 30 milyon nüfusa sahip olan Peru’da nüfus artış hızı %1,0, yaş ortalaması 73,4’tür. Nüfusun %28,8’i 0–14 yaş arasında, %64,8’i 15–64 yaş arasında, %6,4’ü ise 65 yaşın üstündedir. 1.1.4. Doğal Kaynaklar ve Çevre: Peru’nun başlıca doğal kaynakları; bakır, gümüş, altın, petrol, kauçuk, balıkçılık, demir cevheri, kömür, fosfat, potaş, hidroelektrik ve doğal gazdır. Peru’nun başlıca tarım ve hayvancılık ürünleri; kuşkonmaz, kahve, kakao, pamuk, şeker kamışı, pirinç, patates, mısır, muz, üzüm, portakal, ananas, guava, elma, limon, armut, domates, mango, arpa, şifalı bitkiler, palm yağı, soğan, buğday, kuru fasulye olmakla beraber; sığır eti, kanatlı etler ve deniz ürünleri ise başlıca hayvancılık ürünleridir. KTO Dış Ticaret Servisi 4 PERU ÜLKE RAPORU Ülkenin imalat sanayisi; madencilik ve maden işleme, çelik, metal işleme, petrol işleme, doğal gaz, balıkçılık, gıda işleme ve tekstilden oluşmaktadır. Şiddetli depremlerin, tsunamilerin, sellerin, heyelanların ve volkanik faaliyetlerin sıkça görüldüğü Peru’nun başlıca çevre sorunları; ormanlık arazilerin tahribi, erozyon, çölleşme, belediyelerin ve maden atıklarının oluşturduğu su kirliliği ve Lima’da görülen hava kirliliğidir. Uyguladığı çevre politikaları sayesinde Peru, Yale ve Columbia Üniversitelerinin 178 ülkeyi kapsayan Çevre Performans Endeksi’nde (EPI), 2012 yılında 81. sırada iken, 2014 yılı için 110. sıraya gerilemiştir. 1.2. GENEL EKONOMİK DURUM 1.2.1. Ekonomik Yapı: İşgücünün % 7,6’sına istihdam sağlayan tarım sektörü, ülkenin ihracatında da önemli paya sahiptir. Deniz ürünleri ve balık yağının yanı sıra pamuk, şeker kamışı, kahve ve soya fasulyesi, ülkenin başlıca tarım ihraç ürünlerini oluşturmaktadır. Tarım sektörü küresel ekonomik krizden nispeten az etkilenmiş, tarım ve gıda ürünleri ihracatı krize rağmen artmıştır. İmalat sanayinde ise toparlanma 2009 yılı sonunda başlamıştır. Kauçuk, gıda işleme ve kimya, en önemli sanayi sektörleridir. Tekstil ve yün (alpaka, lama, vikunya) sektörlerinin gelişimi devlet tarafından teşvik edilmekte, madencilik sektörü ise ihracatın yaklaşık % 60’ını, vergi gelirlerinin % 30’unu sağlamaktadır. İnşaat sektörü en fazla gelişim gösteren sektörlerden olup, hidroelektrik santrali projeleri son yıllarda gittikçe önem kazanmaktadır. Dünyanın en büyük gümüş üreticisi olan Peru, bakır, çinko, altın, demir, fosfor ve manganez açısından da önemli rezervlere sahiptir. Turizm ise ülkedeki toplam işgücünün % 6,8’ini, GSYİH’nin ise % 7,7’sini oluşturmaktadır. Temel Ekonomik Göstergeler 2011a 2012a 2013a 2014 b 2015 c 2016 c 176,5 199,6 206,5 205,4 205,6 218,4 9.875 b 10.531 b Reel GSYİH Artış Oranı (%) 6,5 5,9 5,7 2,4 4,7 5,3 Sanayi Üretim Artış Hızı (%) 4,3 4,5 4,6 4,2 3,8 4,3 GSYİH (milyar $) Kişi Başına GSYİH (satın alma gücü paritesine göre) KTO Dış Ticaret Servisi 11.176 b 11.474 12.070 12.809 5 PERU ÜLKE RAPORU Sabit Sermaye artış hızı (%) 5,1 16,8 8,1 -1,5 4,0 6,0 Tüketici Fiyatları Enflasyonu (ortalama) 3,4 3,7 2,8 3,2 2,7 3,0 İşsizlik Oranı (ort, %) 7,9 5,2 6,5 6,6 6,1 5,9 İhracat (FOB ; milyon $) 46.376 46.367 42.177 34.981 35.133 41.189 İthalat (CIF ; milyon $) 37.152 41.135 42.218 38.138 37.835 44.178 Cari İşlemler Dengesi (milyon $) -3.177 -6.282 -9.126 Dış Borç (yıl sonu ; milyon $) 45.012 54.149 56.661 58.646 59.955 61.770 2,70 2,55 Döviz Kuru (Ns/ABD $) 2,80 -9.690 2,99 -9.882 -9.974 3,08 3,14 a:Gerçekleşme b:EIU tahminleri c:EIU öngörüsü Kaynak: EIU- Economist Intelligence Unit, Peru, Country Report 1.2.2. Ekonomik Performans: Dünya Bankası’nın “Doing Business 2015” raporuna göre 189 ülke arasında; iş yeri açma ve kapama, krediye ulaşım, yatırımcıları koruma, vergi ödemeleri, imzalanan kontratları uygulama açısından yapılan değerlendirmede 35. Sırada olan Peru, Latin Amerika bölgesinde ise Kolombiya’dan sonra 2. sıradadır. 1.2.3. Ekonomide Geleceğe Yönelik Beklentiler: 2014 yılında %2,4 olarak tahmin edilen büyüme hızı 2015 yılı için yaklaşık %4,7 olarak öngörülmekte olup gelecek yıllarda özellikle madencilik ve inşaat alanında önemli yatırım projeleri ve güçlü iç tüketim sayesinde bu büyümenin sürmesi beklenmektedir. Ülkede işsizlik oranı hala yüksektir ve (%6,1) 2015 yılında %2,7 enflasyon öngörülmektedir. KTO Dış Ticaret Servisi 6 PERU ÜLKE RAPORU İKİNCİ BÖLÜM SEKTÖRLER 2.1. SEKTÖRLER 2.1.1. Tarım ve Hayvancılık: Tarım sektörü Peru’nun GSYİH’sinin % 7,8’sını oluşturmaktadır. Kahve Peru’nun ihracatında tarım ürünleri arasında ilk sırada yer almakta ve ağırlıklı olarak Almanya’ya ihraç edilmektedir. Biber, kuru incir ve üzüm ise yine çok ihraç edilen tarım ürünleridir. Bunların dışında pamuk, kuşkonmaz, kakao, şeker kamışı, pirinç, patates, portakal Peru’da yetiştirilen tarım ürünleri arasında yer almaktadır. Deniz ürünleri Peru’daki önemli sektörler arasındadır. Sektör 2010 yılında %2,5 büyüyerek 332,4 milyon$ seviyelerine gelmiştir. 2015 yılı için 2010 yılından itibaren %75,9’luk bir büyüme ile 584,8 milyon$ seviyelerine gelmesi beklenmektedir. Hacim olarak 2010 yılında %9’luk bir büyüme ile 48.100 ton seviyelerine gelen sektörün, 2015 yılında %47,2’lik bir büyüme ile 70.700 ton seviyelerine ulaşması beklenmektedir. Yumuşakçalar bu segmentteki en büyük paya sahiptir ve toplamda pazarın %46,8’ne sahiptir. Balık yemi üretimi de önemli bir segment olarak karşımıza çıkmaktadır. Ancak aşırı avlanma nedeni ile hükümet yasal bir sınırlama getirmiştir. Ayrıca sektör, her 7-8 yılda bir olan El Nino kasırgası nedeni ile sıkıntı yaşayabilmektedir. 2.1.2. Sanayi: Peru, kaliteli tekstil ürünleri üretimi açısından önemli bir ülkedir. Yerel olarak yetiştirilen Pima pamuğu uluslararası marketlerde çok rağbet görmektedir. Ferreyros, ülkedeki önemli ithalatçı firmalardan biridir. Caterpillar, Massey Ferguson, Kenworth, Iveco, Yutong, Atlas Copco Drilling Solution, Sullair ve Zaccaria gibi firmaların satış makinesi, traktör, yük vagonu, otobüs gibi ürünlerini ithal ederek iç pazara satmaktadır. 2.1.3. İnşaat: Peru, özellikle ulaşım altyapısını geliştirme çalışmalarına öncelik vermekte ve birçok büyük proje ile çalışmaları desteklenmektedir. Bu projelerden bir tanesi de Dubai Ports firması tarafından Callao’da yapılan limandır. 2.1.4. Turizm: İnka, Paraca, Nasca, Wari, Moche, Chimu, Tiawanaku gibi çeşitli kültürlerin izlerini taşıyan Peru’nun, UNESCO dünya mirası litesinde 10’a yakın yerleşim yeri ve ulusal parkı bulunmaktadır. Cuzco şehri, Inca medeniyeti kalıntıları açısından oldukça fazla tercih edilmektedir. KTO Dış Ticaret Servisi 7 PERU ÜLKE RAPORU 2.1.5. Ulaştırma ve Telekomünikasyon Altyapısı: Peru’da 211 adet havaalanı bulunmakta olup, toplam havaalanı sayısı bakımından dünyada 29. sırada yer almaktadır. Ülkenin başlıca limanları Callao, Iquitos, Matarani, Paita, Pucallpa, Yurimaguas limanlarıdır. Peru ile Bolivya arasında kalan Titicaca Nehri’nde ise gemi seferleri yapılmaktadır. Telekomünikasyon sektörü, ulusal telefon şirketinin 1994 yılında özelleştirilmesi ile birlikte modernize edilmiştir. Ülke genelinde internet kafeler yaygın olup internet erişimi DSL, kablolu ve kablosuz olarak mümkündür. 2.1.6. Bankacılık ve Finansal Hizmetler: Peru’nun finansal yapısı 1990’lı yıllardan itibaren yabancı sermayeye açılmış ve hızlı bir modernleşme sürecine girmiştir. Ülkede 16 adet ticari banka, 36 adet kırsal kalkınma bankası ve mikro finans kuruluşu ile 4 adet kamu bankası bulunmaktadır. Bunlar; Merkez Bankası, kamuya ait finans kuruluşu ve 2 kalkınma bankasıdır. Bunların haricinde ülkedeki 34 finans şirketi, 5 leasing şirketi, 4 özel emeklilik kuruluşu, 13 sigorta şirketi ve 20 adet finans kuruluşu, Bankacılık, Sigortacılık ve Emeklilik Fonu Denetim Kurumu’nun denetimindedir. 2.1.7. Madencilik: Peru, Latin Amerika kıtasında madencilik açısından en fazla potansiyel barındıran ülkelerdendir. Ülke gümüş, çinko, kalay, kurşun, altın ve bakır madenlerinin üretiminde Latin Amerika’da birinci sıradadır. Borat, diyatomit, bentonit, fosfat ve traverten gibi madenlerde de önemli yatırım fırsatları mevcuttur. Madencilik sektörü, Peru’nun ihracatında da en önemli sektörü oluşturmaktadır. 2014 yılı itibarıyla yalnızca metal cevherleri sektöründe 13 milyar Dolar’ın üzerinde ihracat gerçekleştirilmiştir. Özellikle And Dağları çevresi maden yatakları açısından zengin olup, maden yataklarının sadece %10’u keşfedilmiş durumda, %6’sı da hali hazırda işlenmektedir. Ülkenin hammadde açısından zenginliği ve sektördeki faaliyetler için gerekli olan gelişmiş bir hizmetler sektörüne sahip olması da, madencilik sektöründe Peru’yu Latin Amerika’nın en önemli ülkelerinden biri yapmaktadır. Sektörde faaliyet gösteren yabancı şirketler yasal ve ekonomik açıdan korunmakta, aynı zamanda da sürdürülebilir kalkınma ve çevrenin korunması gibi alanlardaki yükümlülüklerini yerine getirmeleri teşvik edilmektedir. KTO Dış Ticaret Servisi 8 PERU ÜLKE RAPORU ÜÇÜNCÜ BÖLÜM DOĞRUDAN YABANCI YATIRIMLAR 3.1. DOĞRUDAN YABANCI YATIRIMLAR 3.1.1. Doğrudan Yabancı Yatırımların Görünümü: 8,1 milyonluk nüfusu ile bölgenin en büyük şehirlerinden biri olan Başkent Lima’ya sahip olan Peru, bölge ülkeleri arasında iş yapma kolaylığı açısından Kolombiya’dan sonra 2. sıradadır. Bölgenin en dinamik limanlarından olan Callao Limanı Güney Amerika Bölgesel Altyapı Birleştirme Girişimi kapsamında Güney Amerika, Asya ve ABD pazarlarını birleştiren bir köprü vazifesi görmektedir. Avrupa, Kuzey Amerika ve Güney Amerika ülkelerinden ağırlıklı olarak ülkeye yatırım girişi mevcut olup, ülke zengin doğal kaynaklar, kamu hizmetleri, gelişmiş bankacılık ve turizm sektörleri ve altyapı hizmetleri ile yabancı şirketlere önemli fırsatlar sunmaktadır. Doğrudan Yabancı Yatırımlar ve GSYİH’ya Oranı (Milyon Dolar) 2012b 2013a 2014b 2015 c 2016c Doğrudan Yabancı 11.918 9.298 8.712 8.930 9.377 Yatırımlar Yurtdışındaki Doğrudan -77,7 -137,1 31,5 -159,7 -175,6 Yatırımlar Doğrudan Yabancı Sermaye 6,0 4,5 4,2 4,3 4,3 Stoku/GSYİH (% ) Toplam Doğrudan Yabancı 62.559 71.857 80.569 89.499 98.876 Sermaye Stoku 2017c 2018c 10.080 10.836 -193,2 -205,8 4,3 4,3 108.95 119.79 a:Gerçekleşme b:E.I.U. tahminleri c:E.I.U. öngörü Kaynak: EIU- Economist Intelligence Unit Peru’da 2015 yılı için 8,9 milyar Dolar değerinde net doğrudan yatırım gerçekleşmesi beklenmektedir. Sermaye iştiraki açısından ise (ProInversion verilerine göre) madencilik ve finans sektörleri ön plana çıkmaktadır. Ülkede Avrupa (özellikle İspanya ve İngiltere kökenli) ile Kuzey ve Güney Amerika ülkelerinin yatırımları mevcuttur. KTO Dış Ticaret Servisi 9 PERU ÜLKE RAPORU DÖRDÜNCÜ BÖLÜM DIŞ TİCARET 4.1. DIŞ TİCARET 4.1.1. Genel Durum: Dünyanın en büyük kuşkonmaz ve paprika ihracatçısı olan Peru; balık unu, balık yağı, gümüş, Alpaka ve Vikunya yünü üretiminde de dünyada birincidir. Peru, Latin Amerika bölgesinin ise en büyük altın, çinko, kalay ve kurşun üreticisi ve ikinci bakır üreticisidir. Patates, domates, tatlı patates, mısır, avokado ve achiote üretimi bakımından da Peru oldukça zengin bir ülkedir. 2012 yılında 87,3 milyar Dolar’a yükselmiş olan Peru’nun dış ticaret hacmi 2013 yılında 85,1 milyar Dolar, 2014 yılı itibarıyla 80,2 milyar Dolar’a gerilemiştir. Dış Ticaret Göstergeleri (Milyar Dolar) Yıl 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015 İhracat İthalat Denge Hacim 28,0 20,3 7,7 48,4 31,2 29,9 1,3 61,2 26,7 21,8 4,9 48,5 35,2 30,0 5,1 65,2 45,6 37,7 7,8 83,3 45,9 42,2 3,0 87,3 41,8 43,3 -1,5 85,1 38,1 42,1 -4,0 80,2 33,2 38,0 -4,8 71,2 Kaynak: ITC Trademap 4.1.2. İhracatında Başlıca Ürünler: Peru’nun 2014 yılı ihracatının %17,9’u bakır cevherlerinden, %19,1’i ham ve yarı işlenmiş altından oluşmaktadır. İşlenmiş petrol ürünleri, arıtılmış bakır ve bakır alaşımları, balık unu, çeşitli metallerin cevherleri (kurşun, çinko, demir), petrol gazları, kahve, işlenmemiş çinko, ham petrol, kıymetli metaller, hazır giyim, meyve-sebze ve deniz ürünleri ise Peru’nun ihraç ettiği diğer başlıca ürün gruplarıdır. İhraç Ettiği Başlıca Ürünler (Bin Dolar) Ürün Adı Toplam 2013 2014 2015 42.568.899 38.459.251 33.246.845 Bakır cevherleri ve konsantreleri 7.601.498 6.926.193 6.568.098 Altın (platin kaplamalı altın dahil) 8.207.437 5.627.801 5.657.805 Petrol yağları ve bitümenli minerallerden elde edilen yağlar 3.352.798 3.290.260 1.771.179 Rafine edilmiş bakır ve bakır alaşımları (ham) 2.111.889 1.863.310 1.502.507 KTO Dış Ticaret Servisi 10 PERU ÜLKE RAPORU Çinko cevherleri ve konsantreleri 1.038.194 1.165.648 1.202.038 Et, sakatat, deniz hayvanı vs. (yemeye uygun olmayan) unu, pelleti, kıkırdakları (donyağı tortusu) 1.388.901 1.357.088 1.176.075 Kurşun cevherleri ve konsantreleri 1.145.130 1.016.657 1.080.972 Üzümler (taze/kurutulmuş) 442.940 643.207 690.813 Kahve, kahve kabuk ve kapçıkları, içinde herhangi bir oranda kahve bulunan ürünler 699.061 734.115 584.507 Hurma, incir, ananas, avokado ve guava armudu, mango ve mangost (taze/kurutulmuş) 316.985 443.310 498.771 İşlenmemiş çinko 570.715 555.245 497.010 1.599.555 930.584 483.672 Kıymetli metal cevherleri ve konsantreleri 517.315 422.966 477.762 Diğer sebzeler (taze/soğutulmuş) 416.969 388.263 421.030 Diğer sebzeler (sirke/asetik asitten başka usulde hazırlanmış veya konserve edilmiş) (dondurulmamış) 369.978 394.097 379.839 Demir cevherleri ve konsantreleri 856.809 646.705 350.003 İşlenmemiş kalay 534.878 547.266 345.957 Tişörtler, fanilalar, atletler, kaşkorseler ve diğer iç giyim eşyası (örme) 470.534 425.095 315.855 Balıkların veya deniz memelilerinin yağları 342.496 396.591 293.477 Yumuşakçalar(canlı, taze, soğutulmuş, dondurulmuş) 432.131 420.497 290.420 Petrol gazları ve diğer gazlı hidrokarbonlar Kaynak: ITC Trademap (www.trademap.org) 4.1.3. İthalatında Başlıca Ürünler: Peru’nun 2014 yılı ithalatında ham petrol (%7,1), işlenmiş petrol ürünleri (%6,7) ilk sıralarda yer almaktadır. Otomotiv üretim ve montaj sanayisi bulunmayan Peru, kara taşıtları ihtiyacının tamamını ithalat yoluyla karşılamaktadır. Peru’nun 2014 yılında ithal ettiği ürünler sıralamasında üçüncü sırada yer alan binek otomobilleri %4,1, eşya taşımaya mahsus motorlu taşıtlar ise %2,0 pay teşkil etmektedir. Telefon cihazları, otomatik bilgi işlem makineleri, un, TV alıcıları, mısır, soya yağı ve küspesi, ilaç ve kauçuk dış lastikler ise Peru’nun ithal ettiği diğer başlıca ürün gruplarıdır. KTO Dış Ticaret Servisi 11 PERU ÜLKE RAPORU İthal Ettiği Başlıca Ürünler (Bin Dolar) Ürün Adı Toplam 2013 2014 2015 43.321.710 42.193.570 38.059.620 Petrol yağları ve bitümenli minerallerden elde edilen yağlar 3.177.667 2.861.070 2.195.776 Ham petrol 3.355.453 3.017.554 1.630.996 Telefon cihazları, ses, görüntü veya diğer bilgileri almaya veya vermeye mahsus diğer cihazlar 1.239.227 1.661.672 1.626.843 Binek otomobilleri ve esas itibariyle insan taşımak üzere imal edilmiş diğer motorlu taşıtlar 1.766.907 1.764.716 1.585.201 797.439 791.902 750.258 1.560.985 862.984 744.797 Mısır 581.091 567.656 575.980 Buğday ve mahlut 625.912 609.365 533.938 Monitörler ve projektörler, televizyon alıcı cihazları 587.033 595.326 529.777 Tedavide veya korunmada kullanılmak üzere hazırlanan ilaçlar (dozlandırılmış) 466.821 458.430 510.382 Buldozerler, greyderler, toprak tesviye makinaları, skreyperler, mekanik küreyiciler, ekskavatörler, yol silindirleri vb 798.750 714.726 476.052 Kauçuktan yeni dış lastikler 514.643 451.008 462.179 Soya fasulyesi yağı üretiminden arta kalan küspe ve katı atıklar 530.797 563.378 430.494 Etilen polimerleri (ilk şekillerde) 444.254 477.326 427.565 Propilen ve diğer olefinlerin polimerleri 388.286 418.841 342.286 Azotlu mineral veya kimyasal gübreler 356.358 298.060 339.122 Traktörler 402.832 309.113 307.656 Baskı yapmaya mahsus makinalar; kopyalama ve faks makinaları; bunların aksam, parça ve aksesuarları 317.157 313.325 306.893 Soya yağı ve fraksiyonları (kimyasal olarak değiştirilmemiş) 391.570 335.450 306.412 Otomatik bilgi işlem mak. bunlara ait birimler; manyetik veya optik okuyucular Eşya taşımaya mahsus motorlu taşıtlar Kaynak: ITC Trademap (www.trademap.org) KTO Dış Ticaret Servisi 12 PERU ÜLKE RAPORU 4.1.4. Başlıca Ülkeler İtibari İle İhracatı: Peru’nun 2014 yılı ihracatında %18,3 payla ilk sırada Çin, ikinci sırada ise ABD (%16,1) yer almıştır. İsviçre (%6,9), Kanada (%6,6) ve Brezilya (%4,2) ülkenin diğer önemli ihraç pazarlarını oluşturmuştur. Türkiye, %0,1 payla Peru’nun 2014 yılı ihracatında 49. sırada yer almıştır. Başlıca Ülkeler İtibarı ile İhracat (Bin Dolar) Sıra Ülke Adı Toplam 2013 2014 2015 42.568.899 38.459.251 33.246.845 1 Çin 7.354.028 7.024.630 7.332.901 2 ABD 7.819.227 6.234.158 5.020.220 3 İsviçre 3.024.891 2.642.273 2.694.471 4 Kanada 2.741.606 2.551.557 2.305.901 5 Japonya 2.226.153 1.583.218 1.118.559 6 İspanya 1.593.148 1.362.572 1.089.019 7 G. Kore 1.560.904 1.214.258 1.077.711 8 Brezilya 1.757.142 1.593.434 1.071.802 9 Şili 1.685.433 1.537.202 1.069.123 10 Almanya 1.169.390 1.234.049 910.353 11 Kolombiya 854.741 1.227.645 870.689 12 Hollanda 879.154 928.731 870.435 13 Ekvador 967.287 861.266 703.415 14 Hindistan 592.835 320.900 676.289 15 Bolivya 589.486 653.292 591.198 16 İtalya 1.017.915 679.701 560.985 17 Meksika 511.010 735.932 544.600 18 İngiltere 612.182 532.987 478.390 19 Belçika 698.528 653.314 459.956 20 Panama 622.625 570.245 444.006 21 Fransa 253.172 278.501 278.560 22 Tayvan 212.492 316.352 269.793 23 Venezuela 798.052 495.956 171.172 KTO Dış Ticaret Servisi 13 PERU ÜLKE RAPORU 24 Bulgaristan 307.754 245.402 158.720 25 İsveç 111.436 111.348 155.069 26 Danimarka 98.255 113.958 142.204 27 Hong Kong 87.755 157.386 134.660 28 Finlandiya 213.023 167.173 133.492 29 Arjantin 162.795 177.687 131.281 30 Dominik Cum. 73.880 84.322 100.218 31 Avustralya 130.887 127.132 100.055 32 Namibya 100.102 117.842 94.198 33 Guatemala 55.103 84.345 91.990 34 Hollanda Antilleri 23.781 19.352 88.048 35 Gemi mağaza ve depoları 0 0 76.935 36 Türkiye 63.713 44.273 32.618 Kaynak: ITC Trademap (www.trademap.org) 4.1.5. Başlıca Ülkeler İtibari İle İthalatı: Peru, 2014 yılı ithalatının %21,1’ini Çin’den gerçekleştirilmiştir. Ülkenin ithalatında ikinci sırada ABD (%20,9) yer almaktadır. Brezilya (%4,7), Meksika (%4,6), Ekvator (%4,2) pay ile Peru’nun diğer başlıca tedarikçileridir. Türkiye ise, Peru’nun 2014 yılı ithalatında %0,7 payla 24. sıradadır. Başlıca Ülkeler İtibarı ile İthalat (Bin Dolar) Sıra Ülke adı 2013 2014 2015 Toplam 43.321.710 42.193.570 38.059.620 1 Çin 8.413.580 8.924.520 8.660.462 2 ABD 8.804.519 8.802.429 7.853.500 3 Brezilya 2.324.817 1.994.465 1.931.717 4 Meksika 1.817.201 1.924.811 1.724.270 5 Kolombiya 1.467.096 1.243.537 1.292.182 6 G. Kore 1.589.045 1.381.737 1.286.381 7 Şili 1.327.324 1.278.927 1.210.303 8 Almanya 1.385.924 1.477.217 1.109.354 9 Japonya 1.436.608 1.105.000 1.072.635 KTO Dış Ticaret Servisi 14 PERU ÜLKE RAPORU 10 Ekvador 1.930.304 1.773.887 991.316 11 Hindistan 723.879 836.290 934.624 12 Arjantin 1.565.184 1.253.076 862.184 13 Kanada 615.783 853.531 753.104 14 İspanya 878.808 762.275 704.692 15 İtalya 708.787 645.824 637.500 16 Tayland 651.673 599.999 622.219 17 Trinidad ve Tobago 131.360 825.806 546.312 18 Tayvan 443.005 424.651 397.700 19 Bolivya 570.208 627.522 386.550 20 Fransa 372.764 346.819 362.167 21 Vietnam 136.212 265.221 342.074 22 Rusya Federasyonu 339.380 318.045 329.432 23 İngiltere 343.045 329.648 304.232 24 Endonezya 206.307 276.462 242.345 25 Türkiye 336.723 294.344 233.930 Kaynak: ITC Trademap BEŞİNCİ BÖLÜM TÜRKİYE İLE TİCARET 5.1. TÜRKİYE İLE TİCARET 5.1.1. Genel Durum: Türkiye ile Peru arasındaki ticaretin seyrinde, yıllar itibarıyla dalgalanma görülmekle birlikte genel olarak Türkiye lehine bir dış ticaret fazlası söz konusudur. 2008 yılında 7 kat artışla 124,6 milyon Dolar’a yükselen ihracatımızın, 2009 yılında yarıya düştüğü, 2010 yılında ise 2,5 kat arttığı görülmektedir. 2014 yılında ikili ticarette Türkiye lehine 213 milyon dolarlık dış ticaret fazlası ve 362,8 milyon dolarlık ticaret hacmi gerçekleşmiştir. KTO Dış Ticaret Servisi 15 PERU ÜLKE RAPORU Türkiye – Peru Dış Ticaret Değerleri (Bin Dolar) Yıl İhracat İthalat Hacim Denge 2004 6.954 49.372 56.326 -42.419 2005 7.211 37.311 44.522 -30.100 2006 9.356 61.092 70.449 -51.736 2007 15.305 69.588 84.893 -54.282 2008 124.633 63.746 188.379 60.887 2009 61.947 69.225 131.172 -7.278 2010 159.272 78.575 237.847 80.697 2011 286.800 58.487 345.287 228.313 2012 246.410 101.186 347.597 145.224 2013 275.565 94.257 369.822 181.309 2014 287.976 74.808 362.785 213.168 2015 197.098 62.439 259.537 134.659 2015 / (1-2 ) 51.905 11.240 63.145 40.665 2016 / (1-2 ) 14.426 10.593 25.019 3.834 Kaynak: TÜİK 5.1.2. Türkiye’nin Fasıllar Bazında Peru’ya İhracatı: 2014 yılında bir önceki yıla kıyasla ihracatımız %4,5 artış göstererek 288 milyon Dolar, İthalatımız ise %20,6 azalış ile 74,8 milyon Dolar olarak gerçekleşmiştir. Dış açık vermediğimiz nadir Latin Amerika ülkelerindendir. Peru’ya 2014 yılı ihracatımızda demir-çelik çubuklar, yarı mamuller, filmaşin ve profiller ilk sıradadır. Türkiye'nin Peru’ya İhracatında Başlıca Ürünler ( Dolar) Ürün adı 2013 2014 2015 Toplam 275.565 287.976 197.101 Demir veya alaşımsız çelikten çubuklar (dövülmüş, sıcak haddelenmiş 131.581 79.974 78.099 Demir veya alaşımsız çelikten yarı mamuller 48.098 91.100 25.024 Demir veya alaşımsız çelikten profiller 18.532 27.647 15.872 Demir veya alaşımsız çelikten filmaşin (sıcak haddelenmiş, kangal halinde) 19.925 18.924 12.957 Balıkların veya deniz memelilerinin katı ve sıvı yağları 11.453 20.853 7.080 Demir veya çelikten inşaat ve inşaat aksamı, inşaatta kullanılmak üzere hazırlanmış demir veya çelikten sac vb. 2.213 3.912 4.704 Ağaçtan veya diğer odunsu maddelerden lif levhalar 2.674 3.452 3.467 632 3.162 3.200 Eşya taşımaya mahsus motorlu taşıtlar KTO Dış Ticaret Servisi 16 PERU ÜLKE RAPORU Karayolu taşıtları için aksam, parça ve aksesuarlar 2.050 1.911 2.255 Diğer kağıt ve kartonlar (kuşe edilmemiş veya sıvanmamış, rulo veya tabaka halinde 124 124 1.977 Elektrik transformatörleri, statik konvertörler (örneğin; redresörler) ve endüktörler 357 765 1.630 Traktörler 1.715 1.782 1.435 Prefabrik yapılar 2.814 12 1.160 Sıvılar için pompalar (ölçü tertibatı olsun olmasın) ve sıvı elevatörleri 1.247 756 1.146 Anason, rezene, kişniş, kimyon, kimyonu tohumu ve ardıç meyveleri 90 1.617 1.121 Sofra, mutfak, yazıhane, ev tezyinatı vb işler için cam eşya 965 1.119 1.108 Plastikten hortumlar, borular ve bağlantı elemanları (manşon, nipel, dirsek, flanşlar, vb.) 949 1.058 1.106 Metalleri dövme,çekiçleme,kalıpta dövme,kesme, taslak çıkartma, karbürleri işlemeye mahsus takım tezgahları 214 584 1.090 Elektrik kontrol, dağıtım tabloları, panolar, konsollar, kabinler, diğer mesnetler ve sayısal kontrol cihazları 888 829 1.046 Kaynak: ITC Trademap 5.1.3. Türkiye’nin Fasıllar Bazında Peru’dan İthalatı: Tarım ve gıda ürünleri, Türkiye’nin Peru’dan gerçekleştirdiği ithalatın önemli bir bölümünü oluşturmaktadır. 2014 yılında söz konusu ülkeden ithal edilen ürünler arasında işlenmemiş çinko, tohumlar, işlenmemiş kurşun, sentetik devamsız lifler; yağlı tohumlar, balık unu, kuru baklagiller yer almaktadır. Türkiye'nin Peru’dan İthalatında Başlıca Ürünler ( Dolar) Ürün Adı 2013 2014 2015 Toplam 94.257 74.808 62.439 İşlenmemiş çinko 23.977 24.504 23.163 Ekim amacıyla kullanılan tohum, meyve ve sporlar 12.390 15.762 13.370 Taşkömürü; taşkömüründen elde edilen briketler vb. katı yakıtlar Diğer yağlı tohumlar ve meyveler Et, sakatat, deniz hayvanı vs. (yemeye uygun olmayan) unu, pelleti, kıkırdakları (donyağı tortusu) Diğer killer, andaluzit, siyanit ve silimanit, mülit, şamot ve dinas KTO Dış Ticaret Servisi 0 1.077 9.215 826 4.268 3.398 35.449 2.220 1.648 899 2.024 1.470 17 PERU ÜLKE RAPORU toprakları Kuru baklagiller (kabuksuz) (taneleri ikiye ayrılmış) 120 2.140 1.445 Bilyalı, keçe uçlu veya diğer gözenek uçlu yazı ve işaret kalemleri, stilolar, dolma kalemler ve bunların sapları-aksamı 1.739 1.661 1.327 Hayvansal veya bitkisel menşeli boyayıcı maddeler 1.123 1.180 964 Yün, ince veya kaba hayvan kılları (kardeli/taranmış) 777 814 507 Diğer sebzeler (sirke/asetik asitten başka usulde hazırlanmış veya konserve edilmiş) (dondurulmamış) 383 216 488 3.157 5.183 447 Kara buğday, darı (cin ve kum darı)kuş yemi; diğer hububat 73 193 385 Tarifenin başka yerinde yer almayan bitkisel ürünler 71 476 296 Sentetik devamsız lifler (işlem görmemiş) Kaynak: TÜİK ALTINCI BÖLÜM KONYA İLE TİCARET 6.1. KONYA İLE TİCARETİ 6.1.1. Konya’nın 2014 Yılında Peru’ya Yapmış Olduğu İhracat Kalemleri: Ürün Kazanlar, makinalar, mekanik cihazlar ve aletler, nükleer reaktörler, bunların aksam ve parçaları İnorganik kimyasallar, kıymetli metal, radyoaktif element, metal ve izotopların organik-anorganik bileşikleri Motorlu kara taşıtları, traktörler, bisikletler, motosikletler ve diğer kara taşıtları, bunların aksam, parça, aksesuarı Kauçuk ve kauçuktan eşya Demir veya çelikten eşya Plastikler ve mamulleri Elektrikli makina ve cihazlar, ses kaydetme-verme, televizyon görüntü-ses kaydetme-verme cihazları,aksam-parça-aksesuarı Alüminyum ve alüminyumdan eşya Adi metallerden çeşitli eşya (kilit, kasa, mobilya tertibatı, vb.) Adi metallerden aletler, bıçakcı eşyası ve sofra takımları, adi metallerden bunların aksam ve parçaları Kağıt ve karton, kağıt hamurundan, kağıttan veya kartondan eşya Çeşitli mamul eşya (hijyenik havlu, bebek bezi, kalem, çakmak, fermuar, fırça vb.) Dolar 1.067.065 716.457 311.643 210.138 141.038 68.396 65.506 9.660 997 800 161 161 6.1.2. Konya’nın 2014 Yılında Peru’dan Yapmış Olduğu İthalat Kalemleri: KTO Dış Ticaret Servisi 18 PERU ÜLKE RAPORU Ürün Tuz, kükürt, topraklar ve taşlar, alçılar, kireçler ve çimento Kazanlar, makinalar, mekanik cihazlar ve aletler, nükleer reaktörler, bunların aksam ve parçaları Dolar 88.464 15.890 6.1.3. Türkiye’nin Peru’ya ve Konya’nın Peru’ya Yıllara Göre İthalat / İhracat Rakamları: Türkiye- Peru Rakamları Dolar İhracat İthalat 2012 246.410.402 101.186.427 2013 275.565.438 94.256.912 2014 287.976.161 74.808.390 2015 197.098.412 62.438.976 2016 14.426.358 10.592.688 Konya-Peru Rakamları Dolar 2012 2013 2014 İhracat 4.508.788 3.713.351 2.592.022 İthalat 44.673 2.180 104.354 Hacim 4.553.461 3.715.531 2.696.376 Denge 4.464.115 3.711.171 2.487.668 KTO Dış Ticaret Servisi 2015 2016 2.961.654 787.285 63.576 ----3.025.230 787.285 2.898.078 787.285 19