çocuk ve şiddet - video.eba.gov.tr

AİLE İÇİ
ŞİDDET
FATMA AŞI
Rehber Öğretmen
ŞİDDET NEDİR?
ŞİDDET: Güç ve Baskı uygulayarak insanların
bedensel veya ruhsal açıdan zarar görmesine
neden olan hareketlerin tümüdür.
ŞİDDET;
 Kişinin istemediği,
 Kişiyi tahrik eden,
 Yıpratıcı ve saldırganlık içeren bir davranış
biçimidir.

Aile içi Şiddet ise bir
kişinin eşine,
çocuklarına, anne
babasına, kardeşlerine
ve/veya yakın
akrabalarına yönelik
uyguladığı her türlü
saldırgan davranıştır.
ŞİDDET İÇEREN
DAVRANIŞLAR
NELERDİR?
(ŞİDDETİN ÇEŞİTLERİ)
ŞİDDETİN ÇEŞİTLERİ
o
o
o
o
o
Fiziksel,
Duygusal ve Sözlü,
Cinsel,
Toplumsal İlişkileri
Sınırlayıcı,
Ekonomik
1-FİZİKSEL ŞİDDET




Acı veren, fiziksel-Sosyal-Zihinsel
gelişimde zarara yol açabilecek
davranışlardır.
“Beden Gücünü Kötüye Kullanma”
anlamındadır.
Kaba ve sert davranışları, saldırıyı
içerir. Yıkmaya yok etmeye
yöneliktir.
Bireye ve topluma zarar veren
niteliktedir.
FİZİKSEL ŞİDDET DAVRANIŞLARI










Dövmek, vurmak, yumruklamak
Tokatlamak
Tekmelemek
Hırpalamak
İtmek
Isırmak
Temel ihtiyaçları esirgemek(su,uyku,yemek..)
Gerektiği halde tıbbi yardım almasını önleme
Eziyet, acı içeren pek çok davranış
Öldürmek
FİZİKSEL ŞİDDETE MARUZ KALAN ÇOCUKLAR















Kişisel Gelişimde bozukluk
Yetişkinlerle Temastan çekinme
Korku ve Kaygılar geliştirme
Evden Kaçma
Davranışlarda Aşırılık ve Riskli davranışlar
İçedönük-Çekingen kişilik
Sosyal Uyum bozukluğu
Saldırganlık, başkalarına şiddet uygulama
Alkol-Madde bağımlılığı
İntihar Girişimi, kendine zarar verme
Dikkat Eksikliği
Okula Devamsızlık, kaçma, terk
Düşük benlik algısı, güvensizlik
Sağlık problemleri
Yeme problemleri
2-DUYGUSAL-SÖZLÜ ŞİDDET

Bireyin kişiliğini zedeleyen,
duygusal gelişimini engelleyen
eylemlerin tümüdür.
KİŞİLİK: Duygu ve davranış
özelliklerinin birleşimidir.
Temelleri 5-6 yaşına kadar atılır,
ergenlik döneminde büyük ölçüde
gelişim tamamlanır.
Sevgi, bakım, hoşgörü ve ilgiyle
gelişir. Bunlardan özellikle sevgiden
yoksun olan biri dengeli ve sağlıklı bir
kişilik geliştiremez.
DUYGUSAL–SÖZLÜ ŞİDDET
DAVRANIŞLARI-1









Sürekli eleştirmek
Görüşlerini– çalışmalarını küçümsemek
Kararlara katılımını–karar vermesini
engellemek
Sürekli sorguya çekmek
Sık sık bağırmak
Küfür etmek
Aşağılamak
Aşağılayıcı isim takmak
Kapasite ve isteklerini sürekli
kötülemek
DUYGUSAL–SÖZLÜ ŞİDDET
DAVRANIŞLARI-2








Hakaret etmek
Tehdit etmek
İftira etmek
Göz dağı vermek
Sevgiden mahrum bırakmak
Kıyaslamak
Kapasitesinin üzerinde beklentide bulunmak
“İyiliğini istiyorum” adına ….duygu sömürüsü
DUYGUSAL–SÖZLÜ ŞİDDETE
MARUZ KALAN ÇOCUK





Kendini ifade etmekte, başkalarını anlamakta zorlanır.
* Zihinsel-duygusal gelişimde duraklama
Çevresini tehdit olarak algılar, çevresine güvenmez.
* Çevresine uyum sağlamakta zorlanır
Kişiliği kabul görmediği için kendine ait olumsuz duygu ve düşünce
geliştirir.
* Özgüveni düşük, güvensiz, çekingen
Kendini bir yere ait hissetmez, aidiyet duygusu gelişmez.
* Madde-nesnelere bağımlılık geliştirir, aşırı kaygı korkular yaşar.
İlgi görmediği için yaşama sevincini yitirir .
*İçedönük-saldırgan, kendine zarar verme
*Yalan, çalma, alt ıslatma, tırnak yeme, parmak emme gibi
davranış bozuklukları
3-CİNSEL ŞİDDET
Kişinin karşısındakinin
istememesine, kabul etmemesine,
farkında olmamasına (özellikle
çocuklar) rağmen fiziksel, duygusal,
sosyal, psikolojik güç kullanarak,
cinsel haz almak amacıyla birinden
Yararlanmasıdır.
Sınırlarımız/Kişisel Alan:
Bireyin başkalarıyla olan her
türlü fiziksel, duygusal, sosyal
vb. ilişkilerinde, karşı tarafın
kendisine veya kendisiyle ne
yapıp ne yapamayacağını açık
ve değişmez bir şekilde
bildirmesidir. Kişisel alan,
sadece bireyin kendisine ait
istek, ihtiyaç, duygu vs.lerden
oluşur ve başkalarının saygı
duyması beklenir.
Mahrem bölge: 50 cm
Kişisel(arkadaş)
bölge: 1.2 m
Sosyal bölge: 3.6 m
CİNSEL ŞİDDET DAVRANIŞLARI








İstemediği cinsel ilişkiye zorlamak
Başkalarıyla cinsel ilişkiye zorlamak
Tecavüz
Cinsel olarak kişiyi korkutan ve kıran söz ve
davranışta bulunmak
Sözlü-yazılı-tel. cinsel içerikli tacizde bulunmak
Namus ve töre nedeniyle baskı uygulamak
Cinsel haz almak için çocuktan (sevgi, ilgi, oyun v.b.
yaklaşımlarla) yararlanılması
Cinsiyetinin aşağılanması (kadın, erkek, eşcinsel)
CİNSEL ŞİDDETE MARUZ KALAN
ÇOCUK









Bedensel–cinsel sağlık
Kişisel gelişim ve kimlik
Çevreyle uyum, sosyal yaşam (Asos.-antisos.)
Kişiler arası iletişim
Davranış bozuklukları
Karşı cinsle sorun
Korkular-kaygılar
Toplumsal cinsel rolleri yaşayamama
Yetişkinliğe geçişte zorluk yaşar.
4-TOPLUMSAL İLİŞKİLERİ
SINIRLAYICI ŞİDDET
Bireyselliğin yaşanmasına
izin vermeme
 Varlığı-Kişisel Kabulü
engelleyici tutum
 Kendini gerçekleştirmesine
ket vurma

o
o
o
Sınırlayıcı
Engelleyici
Yasaklayıcı tutumlar
TOPLUMSAL İLİŞKİLERİ SINIRLANDIRICI
ŞİDDET DAVRANIŞLARI






Ailesi, arkadaşları, komşuları ile
görüşmesini yasaklamak
Evden dışarı çıkmasını yasaklamak
Başkalarının yanında aşağılamak
Özel yaşam, mahremiyet hakkı
tanımamak
Namus ve töre nedeniyle baskı
uygulamak
Zorla-istemediği birisiyle
evlendirmek
TOPLUMSAL İLŞKİLERİ SINIRLAYICI
ŞİDDETE MARUZ KALAN ÇOCUK
Özgüven eksikliği, güvensizlik
 Pasif- saldırgan…(kişilik
bozuklukları)
 Çevreye uyum, sosyal becerilerde
sorun
 Psiko-sosyal gelişim sorunları
 Davranış bozuklukları
 Depressif belirtiler vb.
rahatsızlıklar

5-EKONOMİK ŞİDDET
Kişinin Ekonomik;
o Kazancını
o Kazanma hakkını
o Enerji, güç ve yetilerini
kendi yararına kötüye kullanma
durumudur.
 Çalıştırılan çocuklar gibi.
EKONOMİK ŞİDDET
DAVRANIŞLARI
Parasını almak, geri vermemek
 İstemediği bir işte zorla
çalıştırmak
 İstediği halde çalıştırmamak
 Eline hiç para vermemek gibi

EKONOMİK ŞİDDETE MARUZ
KALAN ÇOCUK
Başkalarına güvenmez.
 Yakınlarından uzaklaşır.
 Güçlü hissetmek ve ihtiyaçlarını karşılamak için
çeşitli yollar arar.
 Kızgınlık–korku duyar.
 Duygularını ifade edemez
 Saldırgan yada aşırı pasif

YANLIŞ
İNANIŞLAR!!!

"Aile içi şiddet sadece fiziksel olduğu zaman
zararlıdır.”
Pek çok kişi şiddeti sadece dayak veya vurma
olarak algılasa da şiddet pek çok farklı türü
olan çok boyutlu ve kompleks bir olgudur.
Kişinin karısını/kocasını aşağılaması,
karısına/kocasına ve çocuklarına küfretmesi,
onu eve kilitlemesi, cinsel olarak zorlaması da
şiddet olarak kabul edilir.

"Aile içi şiddet sanıldığı kadar yaygın
değildir.“
Dünya üzerinde her ırk ve ülkeden dört
aileden birinde aile içi şiddet görülür.
Başbakanlık Aile Araştırma Kurumunun
yaptırdığı bir araştırma sonucuna göre
ülkemizde ailelerin %34'ünde fiziksel
şiddet, %53'ünde sözlü şiddet
uygulanmakta ve ev içi şiddet yoğun olarak
yaşanmaktadır.
"Aile içinde şiddet sadece kadınlara
yöneliktir."

Dünya'da ve Türkiye'de yapılan araştırmalar
aile içi şiddete maruz kalanların çok büyük bir
bölümünün kadınlar olduğunu ortaya
koymakla birlikte erkeklerin de aile içinde
fiziksel ve sözlü şiddete uğradığı
görülmektedir. Ayrıca çocuklar ve yaşlılar da
ailede şiddetin hedefi olabiliyor.
“Şiddet sadece yoksul ve eğitimsiz
ailelerde yaygındır."

Şiddet, eğitimli ve ekonomik geliri yüksek
ailelerde de görülür. Şiddet uygulayanlara da
şiddet mağdurlarına da toplumun her
kesiminde rastlanabilmektedir. Bununla
birlikte, eğitimli ve yüksek ekonomik
düzeydeki ailelerde şiddetin varlığını saklama
eğiliminin daha yüksek olduğu görülmüştür.
“Şiddetten sonra özür dilenirse her şey unutulur.”
“Aile içi şiddet çocuk terbiyesinin kaçınılmaz bir
öğesidir.”
“Kızını dövmeyen dizini döver. Ders vermek için
dövdüm.”

Şiddet eğer bir önlem alınmazsa bir süre sonra
tekrarlanabilir. Aile fertleri şiddet uygulayan
kişiyi affetmiş görünseler veya kendilerini
affetmek zorunda hissetseler de şiddetin
etkileri kalıcı olabilir.
"Aile bireylerinin birbirine sevgisi ve bağlılığı öylesine
yüksektir ki aile içi şiddet önemli zararlar vermez."

Aile içi şiddet, gerek eşlerin birbirine
duydukları sevgi ve saygıyı, gerekse aile
fertlerinin fiziksel ve ruhsal sağlığını ciddi bir
şekilde zedeler.
“Aile içi şiddetin nedeni alkoldür.”

Aile içi şiddete alkol kullanımını gerekçe
göstermek, şiddet içeren davranışla ilgili
sorumluluk almayı reddetmektir. Alkol, şiddet
kullanımını artırabilir; ama ikisi farklı
sorunlardır. Birinin tedavisi, diğer sorunu
ortadan kaldırmayabilir.
“Zarar vermek istemezdim ama kızgınlıktan gözüm hiç
bir şey görmedi. Kendimi kaybettim ve dövdüm.”

Kızgınlık kontrol edilmezse şiddete yol
açabilir. Öfke ve kızgınlığın ifade edilme biçimi
önemlidir. Normal, sağlıklı bir duygu olan öfke
ve kızgınlığı kontrol etmek, şiddete
dönüştürmemek mümkündür.
“Aile içinde şiddetten kurtuluş
yoktur.”

Aile içinde şiddet gören kişiler yasalar
tarafından korunmaktadır. Şiddete uğrayanlar
kendi güçlerini fark ettiklerinde, toplumda ve
çevrelerinde var olan kaynaklardan
(akrabalar, arkadaşlar, komşular, adli
makamlar, kadın sığınma evleri, danışmanlık
merkezleri) destek alabilirler.
AİLE İÇİ ŞİDDETİN
ÇOCUKLARA ETKİLERİ
Anne babanın birbirine veya çocuğa uyguladığı şiddet sonucunda çocuk:
•
Aşırı çekingen, pasif, düşük özgüvenli olur.
•
Hırçın ve agresif olur.
•
Kural tanımaz.
•
Evden kaçma davranışı sergiler.
•
Erken evlilik yapma ihtimali artar.
•
Eşcinsel eğilimler sergileyebilir.
•
Karşı cinsle sağlıklı ilişki kuramaz.
•
Çevreye zarar verir.
•
Madde ve alkol bağımlılığı ihtimali artar.
•
Aileyi reddetme davranışı sergiler.

Aile içi şiddetin yaşandığı
evlerde çocuklarda;ailesi adına
üzüntü, anne babasına karşı
duygularında karışıklık,terk
edilmekten ,duygularını ifade
etmekten yaralanmaktan
korkma, yaşamındaki şiddet ve
karmaşa nedeni ile kızgınlık
duyma, depresyon (aşırı
mutsuzluk), çaresiz ve güçsüz
hissetme, evde olan bitenlerden
utanma gibi duygusal
değişimler yaşıyorlar.

Hem şiddete doğrudan maruz
kalan hem de annesinin,
babasının veya kardeşlerinin sık
sık küçük düşürüldüğüne, tehdit
edildiğine ya da dayak yediğine
şahit olan çocuklar şiddetten
olumsuz etkileniyor. Her iki
durumda da çocuğun kendine
saygısı, büyüklere duyduğu
güven duygusu ve yaşam sevinci
yara alıyor.

Ailede şiddete şiddete tanık
olan çocuklar insanlara
vurmanın normal olduğunu
zannediyor.Bu çocuklarda
istediğini yaptırmak,
kızgınlığını belirtmek, güçlü
hissetmek ve ihtiyaçlarını
karşılamak için vurmanın
normalleşmesi gözleniyor.Bu
da toplumda şiddetin
modellenerek artmasına neden
oluyor.
AİLE İÇİ ŞİDDETİN
ÇOCUĞUM ÜZERİNDEKİ
ETKİLERİNİ AZALTMAK İÇİN NE
YAPABİLİRİM ?








Çocuğunuzun her şeyin farkında
olduğunu bilin
Çocuğunuzla şiddeti konuşun
Onu dinleyin ve duygularını kabul edin
Çocuğunuza şiddet kullanmamayı
öğretin
Çocuğu aracı olarak kullanmayın
Güven verin
Gerektiğinde çocuğunuzun öğretmeni
ile konuşun
Korunmayı öğretin
Dinlediğiniz İçin Teşekkürler…
FATMA AŞI
Rehber Öğretmen