Sinir Hücrelerinde ve Hastalıklarında TRPM2 kanallarının Önemi

Sinir Hücrelerinde ve Hastalıklarında TRPM2 kanallarının Önemi:
Antagonistlerin rolü
Mustafa Nazıroğlu Süleyman Demirel Üniversitesi, Tıp Fakültesi, Biyofizik A.D. Isparta, Türkiye
Transient receptor potential (TRP) kanalları duyusal nöronların önemli
işlevlerinde rol oynayan ve seçici olmayan katyon kanalları grubudur. Bu aile
içerisinde yer alan TRP melastatin 2 (TRPM2) kanallarının, N ucundaki ADPriboz (ADPR) profosfataz’ın oksidatif stres ve ADPR ile aktive edilerek kanalın
açıldığı sinirsel hücrelerde gösterilmiştir. Bu çalışmada yakın zamandaki
sinirsel hücrelerdeki YTRPM2 kanalları konusundaki son gelişmeleri özetledim
(Lütfen bakınız: Nazıroğlu M. TRPM2 cation channels, oxidative stress and
neurological diseases: where are we now? Neurochem Res 2011;36;355-366). Beynin ve nörolojik hücrelerin yüksek oksijen tüketimi, kolayca okside olabilen
zengin yağ asitlerini barındırması, diğer organlara göre düşük seviyede
antioksidan içermesi onları serbest oksijen radikalleri tarafından birincil
hedefler haline getirmektedir. Amiloid -peptit ile aktive edilen striatal
nöronlarda TRPM2 kanalları etiyolojide önemli gözükmektedir. Western
Pacific amyotropic lateral sclerosis, Parkinson ve bipolar da TRPM2 kanalı gen
yetersizlikleri belirlenmiştir. Yakın zamanda yapınla çalışmalarda, grubumuz
arka kök gangliyon hücrelerinde TRPM2 kanalarının aktivasyonunun oksidatif
stres aracılığı ile olduğunu ilk kez göstermiştir. TRPM2 kanallarını doğrudan
bloke eden herhangi bir kanal blokörü mevcut değildir. Dolaylı yoldan TRPM2
kanallarını bloke eden antagonistler ise hücreden hücre farklılık arz
etmektedirler. Örneğin, hipokampal hücrelerde N-(p-amylcinnomoyl)anthralic
acid (ACA) TRPM2 kanallarını bloke ederken, IP3 reseptör inhibitörü olan 2APB ve PLC inhibitörü Flufenamik asit (FFA)’in etkisi olamadığı
gözlemlenmiştir. Bununla beraber, hem ACA hem de FFA rat striatal
hücrelerde TRPM2 kanalını bloke etmiştir. Sonuç olara, sinirsel hücrelerde TRPM2 katyon kanallarının hem ADPR hem
de H 2 O 2 tarafından açıldığı gözlenmiştir. Buna ek olarak, nörolojik
hastalıklarda H2 O 2 nin TRPM2 aktivasyonundan sorumlu olduğu gözüküyor.
Sinirsel hastalıkların etiyolojisinde TRPM2 kanallarının rolü halen açık
değildir. Anahtar Kelimeler: TRPM2, Ca+2 , Nörolojik hücreler, oksidatif stres, ADPR,
glial hücreler, Alzheimer.