AK`da - Bündnis Mosaik
advertisement
www.buendnismosaik.org Kostenlos / Ücretsiz Ausgabe / Sayı 1 / 2005 4 Meclis Üyemiz AK‘da Bündnis Mosaik 5 eyalette seçime girdi BM Kongresi yönetimi yeniledi Hukuk Köşesi sorularınız ve çözümleri 32 Kanun teklifi verdik İçindekiler 3 4 Merhaba! 6 S 8 9 Ing. LEVENT ÖZTÜRK 10 11 12 13 14 15 Bündnis Mosaik 5 bölgede seçime girdi 4 Kammeratımız AK‘da 32 Kanun teklifi verdik 2004 yılı iftarları bereketli geçti Betriebsrat ne iş yapar? Yıllık Geliri 15.770 Euroya Kadar olanlara Vergi yok!! Malulen Emeklilik Şartları Hukuk Köşesi Anket Bündnis Mosaik 2005’e yeni yönetimle girdi Kontakt / İrtibat: Herthergasse 17/21 1120 Wien Tel: (01) 810 78 45 12 Fax: (01) 810 78 45 21 www.buendnismosaik.org E-mail: [email protected] fotos: Nilgün Kaya-BM Arsiv iz sayın okuyucularımıza bu ilk sayımız ile merhaba demekten mutluluk duyuyorum. Uzun zamandır yaptığımız çalışmalarla ilgili sizleri bilgilendirmeyi arzu ettiğimiz halde, yoğun programımızdan dolayı bir türlü fırsat bulamadık. Bereketli geçen ramazan ayından sonra arkadaşların da gayretleriyle bu ilk sayımızı sizlerin beğenisine sunmuş oluyoruz. Bu bültenle bir taraftan Arbeiterkammer ile ilgili faaliyetlerimizi duyururken, diğer taraftan da yeni çıkan kanunlarla ilgili bilgiler sunmayı amaçlamaktayız. Ayrıca sizlerin faydalanacağınızı umduğumuz kurumların adres ve telefonlarını da yeri geldikçe bültenimizde yayınlamak istiyoruz. İlginizi çekeceğini umduğumuz hukuk bölümümüzde, konuları sorular ve cevaplar şeklinde hazırladık, örneklerle açıkladık. Bu ilk sayımızda sizlere sunduğumuz anket ile hem sizin görüşlerinizi almış olacağız, hem de sizlere sürpriz hediyeler ikram etmiş olacağız. Bunun için ankette belirtilen süre içinde tam doldurulmuş anketi büro adresimize göndermenizi rica ediyorum. 2004 yılı Avusturya için bir seçim yılı idi. Bündnis Mosaik’in başarı ile çıktığı Arbeiterkammer seçimlerinin kısa değerlendirmesi ile birlikte seçilen meclis üyelerimizin (Kammertat) öz geçmişlerini de yine bu sayıda sizlere sunuyoruz. Ayrıca, Bündnis Mosaik’in yeni oluşturduğu yönetim kadrosunu bu sayımızda yakından tanıma fırsatı bulacaksınız. Hizmetlerimizin devamı için sizlerin ilgisine ihtiyacımız var. Bize her konuda yazabilirsiniz. Mübarek kurban bayramınızı kutlar, Avusturya´nın Mozaiği Impressum: Medieninhaber, Herausgeber: Bündnis Mosaik Redaktion: Levent Öztürk, İlyas Erdoğan, Cafer Eminoğlu, Ercüment Aytaç, Burçin Esin Graphic Design: Nilgün Kaya Herstellung:Tusch Druck A.G, A-7201 Neudörfl, Bickfordstrasse 21 Auflage:40.000 Erscheinungsweise: Zwei mal im Jahr Pbb:Namentlich gezeichnete Beiträge müssen nicht mit der Meinung von Bündnis Mosaik übereinstimmen. Avusturya´nın Mozaiği H ep duyarız, aslında saf „Avusturya milleti“ diye bir kavram yoktur diye... “Yabancı“ diye tanımlanan büyük bir grubun yanında bir çok „Avusturyalı“nın da kökeni yine başka bir avrupa milletine dayanır. Yani yine yabancılara... Tarihinde ve bu gününde aynı çeşitliliği içinde barındıran bir yer daha vardır; Anadolu.... O topraklarda yetişmiş olan bizler için „ermeni“ veya „süryani“ kelimeleri oldukça tanıdıktır, ama „yabancı“ kelimesi bizde hiç itibar görmemiştir. Çünkü bizlerin İslam´dan aldığı terbiye,bize insanların inançlarına, kimliklerine saygı göstermeyi ve onlarla barış içinde yaşamayı öğütlemiştir. Ve İslam medeniyetinin yükseldiği topraklardan biri olan Anadolu toprağı da „ bir arada ve barış içinde yaşama“nın da en güzel örneklerinden birini sergilemiştir yüzyıllar boyu. İşte o topraklardan Avusturya´ya yıllar önce göçmüş olan müslüman türk işçiler, 1999´da bir işçi derneği kurmak istediklerinde, Anadolu´nun bu güzel hatırasına ve Avusturya `da da aynı hayatı yaşama özlemlerine atfen ona „BÜNDNIS MOSAIK“ (MOZAİK BİRLİĞİ) ismini koymuşlar. MOZAİK=Barış içinde bir arada yaşamanın simgesi... Bizler hep yakınırız, dil bilmiyoruz diye... Bize söyleneni yaparız, iyi işçilerizdir ama genelde bizim söyleyecek bir sözümüz olmaz çalıştığımız yerlerde. Yaşadığımız problemleri anlatamayız işyerlerimizde. Bazen de anlatırız, sesimiz duymazlıktan gelinir, „yabancı“ yızdır çünkü, ayrımcılığa uğrarız...İzinimiz problem olur, primimiz problem olur, işten çıkarılırız ve nereye başvuracağımızı bilmeyiz şikayet için... İşte tüm bu sıkıntılara çözüm arama girişimi, „resmi bir organizasyon olarak“ dernekleşme fikrine götürmüş türk işçilerini. Bündnis Mosaik derneği işte bu arayışın bir sonucu olarak 1999 yılında kurulmuş. Yabancı işçilerin ihtiyaçlarini ve hassasiyetlerini resmi makamlar karşısında temsil edebilme amacı onları ilk iş olarak işçi odaları (Arbeiterkammer) seçimlerine yöneltmiş. 2000 yılında Viyana, Niederösterreich, Oberösterreich ve Salzburg`da işçi odaları seçimlerine katılan dernek, Arbeiterkammer Wien´e 2 üyesinin seçilmesiyle önemli bir başarı elde etmiş. 2001´deki Viyana eyalet seçimlerinde de aktiv çalışmalar yürüten dernek, oy kullanma hakkı olan yabancı kökenli avusturya vatandaşlarını seçimler konusunda bilgilendirmiş, kendi hedeflerini benimseyen ve çalışma programlarına alan siyasetçileri de tabanına tanıtmış. 2002 Avusturya genel seçimlerinde de çalışmalarına aynı şekilde devam ederek, bunun dışında da Arbeiterkammer Meclisine kanun teklifleri götürmüş. Bu yıl yeni çıkan yabancıların belediye meclisi seçimlerinde oy kullanma hakkı yasası ve öğrencilere çalışma izni yasası bu çalışmaların ilk somut sonuçları olmuş. Tüm bu çalışmalarına bakıldığında, Bündnis Mosaik´in hedefinin yabancı çalışanların avusturya toplumuna ve sistemine integrasyonu olduğu söylenebilir. Ve bu yolla da bir taraftan farklı kimliğimizin kabul görmesini sağlarken, bir diğer taraftan da bunun yasalarla korunma altına alınmasını sağlamak derneğin en büyük amacı. Bu amaç için de Arbeiterkammer seçimleri, işyerlerindeki Betriebsrat seçimleri, gerekse Belediye seçimleri derneğin en yoğun çalışma alanı olmuş. Tüm bunların anlamı, işçilerin kendileri ile ilgili alınacak kararlarda söz sahibi olmaları demek. Bu da özlemi duyulan uyum içerisinde bir hayatın önemli şartlarından biri... Biliyoruz ki organize olmak demek, temsil edilmek demek. Temsil edilmek demek, sesini duyurmak demek. Avusturya´daki hayatımızın kolaylaşması ve gelecekte de varlığımızı kimliğimizle birlikte sürdürebilmemiz için bizim böyle organizasyonlara ihtiyacımız var. Bündnis Mosaik´in kapısı birlikte çalışmak isteyenlere açık... Burçin Esin 3 AK 2004 Seçimleri Bündnis Mosaik Bündnis Mosaik 3 üyesini AK-Viyana meclisine taşıdı Oylarınız büyük bir titizlikle sayıldı Oylar sayılırken fraksi yon temsilcileri oldukça heyecanlıydılar Oylarımızı % 50 arttırdık 5 Bölgede seçime girdi Avusturya’nın 9 eyaletinde 2004-2009 yılları arasında işçi ve memurları temsil edecek olan Arbeiterkammer meclis üyeleri seçimleri sonuçlandı. Bu seçimlerde ortak bir liste çıkarak Bündnis Mosaik ismi altında birleşen Türk toplumu, güzel bir sonuç elde etti. B ündnis Mosaik Avusturya’nın 5 eyaletinde AK 2004 seçimlerine girdi. Bu eyaletler: Oberösterreich, Niederösterreich, Wien, Salzburg ve Steiermark. Yıllardır Avusturya’da çalışıp ülkenin kalkınmasını sağlayan ve ödedikleri aidatlarla Arbeiterkammer’a maddi destek sağlayan göçmen işçiler, artık kendilerini temsil etme hususunda etkili olmaya başladılar. 20042009 yılları arasında bütün çalışanlara ilişkin önemli kararları verme yetkisine sahip olan 4 temsilcilerin (Kammerrat) seçildiği AK seçimlerine özellikle göçmen işçilerin katılması, kaybedilmiş hakların geri alınması, var olan hakların korunması ve yeni hakların kazanılması açısından önem taşıyordu. Bu seçimlerde Bündnis Mosaik Viyana‘da 3, Niederösterreich‘da 1 temsilci çıkararak ülke çapında temsilci sayısını % 25‘lik bir artmayla 3‘ten 4‘e çıkardı. Viyana‘da geçen seçimlere oranla mektup oylarında yüzde 80 ve genel oylarda yüzde 50 oy artışı ile toplam oy sayısı 3314‘ten 4946‘ya ulaştı. Böylelikle Bündnis Mosaik, seçimleri oy artış oranı açısından en başarılı fraksiyon olarak tamamladı. Öte yandan Vorarlberg‘de Bündnis Mosaik ile ortak liste hazırlayan NBZ, 4 temsilci kazandı. Bu seçimlerde Bündnis Mosaik‘in çoğunlukla Türkiye kökenli olan adaylarını göz önünde bulunduran diğer büyük fraksiyonlar, kendi listelerinde de Türkiye kökenli adaylara yer verdiler. Bundan dolayı Bündnis Mosaik‘in bu önemli siyasi atılımı, Arbeiterkammer‘da genel olarak Türkiye kökenli temsilci sayısının artmasını sağladı. Önümüzdeki 4 yıllık dönemde toplam olarak Niederösterreich‘da 3 ve Viyana‘da 6 Türk temsilci görev alacaktır. Sessiz çoğunluğun sesi-soluğu olan Bündnis Mosaik, önyargısız, ayrımsız ve idealist bir oluşum sıfatıyla bundan sonra da, yabancı çalışanların haklarını savunan, bağımsız bir fraksiyon olarak faaliyetlerine devam edecektir. Şimdiye kadarki faaliyetleri arasında Bündnis Mosaik: • aile birleşiminde kotanın kaldırılması, • yabancı öğrencilere çalışma hakkının verilmesi, • kıdem tazminatının işverene kalmaması, • belediye seçimlerinde yabancılara seçme hakkının verilmesi, • iş yerlerindeki dini ve ırkçı ayırımcılığın kaldırılması, • yabancı öğrencilere uzman doktorluk (turnus) imkanının verilmesi konularında ve daha birçok önemli konuda kanun teklifi sunmuştur. Kamuoyumuzun bildiği gibi bunların birçoğu AK meclisinde kanun önerisi olarak kabul edilmiştir. AK 2004 VİYANA SEÇİM SONUÇLARI FSG 69.3 +5,2% ÖAAB 14.4 -2,2% FA 4.3 -4,4% AUGE/UG 5.7 +0,9% GA 2.4 +0,0% BM 1.8 +0,6% GLB 1.1 +0,1% BDFA 1.0 +0,3% 5 4 4 KAMMERRATIMIZ AK‘DA 1 Ing. LEVENT ÖZTÜRK 1 959 yýlýnda Cide´de doðdu. Ýlkokulu bitirdikten sonra öðrenimini sürdürmek için 1971 yýlýnda Zonguldak’a geldi. Ortaokul ve Endüstri Meslek Lisesi´ni bitirdikten sonra 1977 senesinde çalýþmak için Avusturya´ya geldi. Bir taraftan çalýþarak diðer taraftan da akþamlarý HTL´ye giderek Elektronik Yüksek Okulu´nu bitirdi.1985-2003 yýllarý arasýnda büyük bir endüstri þirketinde sistem analizcisi olarak çalýþtý ve birçok projeye imza attý. Yine bu þirketin yelken kulübünde 2002 yýlýnda sene birincisi, 2003´te de sene ikincisi oldu. 1993´de ” Avusturya Türk Telsizciler Birliði‘ni kurarak baþkanlýðýný yürütmüþtür. 1989-1994 yýllarý arasýnda Ýslam Federasyonu´nda gençlik baþkanlýðý yapmýþtýr. 1999´da Bündnis Mosaik Birliði´ni kurarak Avusturya´nýn 4 eyaletinde Arbeiterkammer seçimlerine aktif olarak katýlmýþtýr. Halen Bündnis Mosaik Derneði´nin baþkanlýðýný yürütmektedir ve 2000 yýlýndan bu yana Viyana Ýþçi Odasý´nda meclis üyesidir. Evli ve üç çocuk babasý olan Levent Öztürk ingilizce ve almanca biliyor. Bundnis Mosaik 2004‘de oylarını %50 arttırdı 1 6 Siyaset Bilimleri okudu. ‘Avrupa Birliği -Türkiye Ilişkileri’ konulu lisans çalışması vardır . 2004 yılından beri Viyana Işçi Odası ‘nda meclis üyeliği ve çeşitli komisyonlarda görevlidir. 2004 yılından beri Türk Federasyonu´nda sekreter olan Birol Yılmaz aynı zamanda 1 2 004 yılı Arbeiterkammer seçimlerinden en başarılı çıkan fraksiyon Bündnis Mosaik oldu. 4946 2339 3314 1514 Wien 719 OÖ Bündnis Mosaik ve NBZ Avusturya‘daki işçilerin güvenini 2004 seçimlerinde de kazandı. NÖ 1120 1140 Tel:0699 1717 2020 / E-Mail: [email protected] 969 yılında Konya’da doğdu. Önce 1979-1984 yılları arasında Avusturya´da ilkokul ve ortaokulu okudu. Sonra Türkiye´de liseyi bitirdikten sonra 1991 de tekrar Avusturya´ya geldi. 1991-1994 de Viyana Ekonomi Üniversitesinde İşletme, daha sonra Viyana Üniversitesinde ERCÜMENT AYTAÇ 750 SBG 2 BİROL YILMAZ Türk Veliler Birliği ve ‘Der Friede’ Derneğinde muhasiptir. Evli ve bir çocuk babası olan Birol Yılmaz İngilizce, Almanca ve Farsça biliyor. A vusturya genelinde üç meclis üyesi sayısını dörde çıkarıp %33 lük artış gerçekleştirmiştir. NBZ‘in bile bir aday kaybettiği bu çetin Seçimlerde Bündnis Mosaik‘te Salzbug‘daki bir üyesini 300 oy farkla 1 973 yılında Denizli’de doğdu. 1979 yılında Avusturya’ya geldi. HTL-Elektroteknik mezunu ve maturasını yapmış. Şu anda bir şirkette teknik şef olarak çalışıyor. İslam Federasyonu Sollenau Şubesinde çeşitli görevlerde bulundu. Şu anda teknik sorumlu olarak görev yapıyor. 2004 de Bündnis Mosaik’den Niederösterreich kaybetmiştir. Beş eyalette seçimlere girerek Türklerin ve tüm göçmenlerin yüzünü güldüren bir sonuç elde etmiştir. Kardeş kuruluş olan NBZ de AK-Vorarlberg yönetimine girmeyi başarmıştır. Kendilerini kutluyor ve başarılarının devamını diliyoruz. 3 Ing. RAMAZAN YILDIRIM Arbeiterkammer seçimlerine aday oldu ve seçildi. Evli ve iki çocuk babası olan Yıldırım, almanca ve ingilizce biliyor. 965 yılında Sivas’ta doğdu. TED Ankara Koleji‘nde okuduktan sonra 1981 yılında Avusturya’ya geldi. 1985‘te Salzburg‘da Mathematisches Gymnasium‘u olgunluk sınavıyla bitirdi ve 19851989 yılları arasında Viyana Teknik Üniversitesi‘nde bilgisayar bölümünde okudu. Halen proje müdürü ve analizci olarak enformasyon tekniği sektöründe çalışıyor. ABD, Almanya, Avusturya, Isviçre, Romanya ve Türkiye’de çıkan gazete, dergi ve antolojilerde yazıları, YKY’den 1994’te “Ve: Blues” adlı romanı, 1997’da “Sahtekar Şırıltı” adlı öykü kitabı yayımlandı. ORF‘de 1997‘de „Aphasie“ adlı radyo çalışması, TRT‘de 1998‘de „Dere Kenarında Bir Gezinti“ adlı radyo oyunu yayınlandı. 1998-1999‘da Viyana’da Türk gençlerine yönelik edebiyat kursu düzenledi. Sanat ve edebiyat alanlarında 1996 Viyana Word Up Edebiyat Ödülü’ne, 1996 Viyana Werkstatt Ödülü’ne, 1996-97 Avusturya Devleti Edebiyat Bursu’na, 1997 Viyana Kültür Dairesi Kültürlerarası Edebiyat Ödülü’ne ve 1998 Türk Dünyasına Hizmet Ödülü’ne sahip olan Ercüment Aytaç’ın halen Viyana‘da çıkan ‘Yeni Hareket’te, ‘Sabah Ülkesi’nde ve ‘der.wisch’ adlı Almanca dergide düzenli yazıları yayımlanıyor. Avusturya kamuoyunda çeşitli platformlarda konferanslar ve Islamisches Religionspädagogisches Institut‘ta yetişkin eğitimi alanında düzenli seminerler veriyor. Avusturya edebiyatçılar derneği ‘Podium’da bütçe denetim görevini sürdürüyor. Evli ve iki çocuk babası olan Ercüment Aytaç İngilizce ve Almanca biliyor. 7 32 Kanun teklifi verdik Tarih Kanun Tekliflerimiz 12.11.2004 1 AK-Wien: Haksız alınan öğrenci harçlarının kaldırılması 12.11.2004 1 AK-NÖ: Haksız alınan öğrenci harçlarının kaldırılması 12.11.2004 2 Yaşlılar yurdundaki hizmet kalitesinin arttırılması 12.11.2004 2 AK-NÖ: Işlerini evinden görenlerin (Telearbeit) desteklenmesi 12.11.2004 3 AK-Wien: Işlerini evinden görenlerin (Telearbeit) desteklenmesi 12.11.2004 4 Bayram namazları için 2 saat izin verilmesi 02.04.2004 1 Yabancı ülkelerde yapılan meslek diplomalarının tanınması 02.04.2004 2 Tüketicilerin Internet mafyalarına karşr korunması 07.11.2003 1 Yurtdışı tedavi masraflarının WGKK tarafindan ödenmesi 07.11.2003 2 AK’daki fraksiyonlara üye bilgilerinin ücretsiz verilmesi 07.11.2003 3 Belediye Evlerinde yabancı düşmanlığının önlenmesi 09.05.2003 1 Kaliteli içme suyunun israf edilmemesi 09.05.2003 2 Hastanelerin 24 saat nöbetçi diş doktoru bulundurması 09.05.2003 3 Yabancı tıp öğrencilerine uzman doktorluk (turnus) imkanı 4 AK‘daki fraksiyonların Internet üzerinden AK daki ortak calışmalara katılabilmesi 09.05.2003 5 Hazır yiyeceklerdeki katkı maddelerini açıklama zorunluluğu 09.05.2003 6 Kıdem tazminatının işverene kalmaması 09.05.2003 7 İşyerlerinde dini ve etnik ayrımcılığın kaldırılması 09.05.2003 8 Technische Schulen (HTL, FH) für Irak 09.05.2003 9 Emeklilik Sigortasının değismesi (ortak verildi) 09.05.2003 10 Amatör Sporda yanabcı ayrımcılığının kaldırılması 11.05.2001 1 Belediye seçimlerinde yabancılara oy hakkı 11.05.2001 2 Kıdem Tazminatı Kanununun değişmesi 11.05.2001 3 Oturma hakkı olanlara çalışma hakkının da verilmesi 11.05.2001 4 Aile birleşiminde kotanın kaldırılması 11.05.2001 5 Ana Dil Eğitiminin Desteklenmesi 11.05.2001 6 Özel anlaşma ile çalışan öğretmenlerin (türkçe) sorunlarının giderilmesi 10.11.2000 1 İşci odalarına kesilen aidatin azaltılmaması 10.11.2000 2 Kıdem tazminatının işverene kalmaması 10.11.2000 3 Yabancı öğrencilere çalışma hakkı 10.11.2000 4 Malülen emekliliğe başvuranların aldıkları doktor raporlarının mahkemece tanınması 10.11.2000 5 Arbeiterkammer /İşci odalarının hizmetlerinin halka daha iyi anlatılması 09.05.2003 8 No Sonuç ● ● ● ● ● ● ● ● ● ● ● ● ● ● ● ● ● ● ● ● ● ● ● ● İ slami bir terim olan ‘iftar’ yüzyıllardan beri müslümanlar arasında diyaloğun ve sevginin gelişmesine vesile olmuştur. Bundan 20 sene evvel, günün birinde “iftar” kavramının Avrupalıların da literatürüne gireceğini ve sosyal kaynaşmanın temel unsurlarından biri olacağını söyleseler, kimse inanmazdı. Bugün artık Avusturya’da iftar kavramını bilmeyen yok gibi. İftar, yalnızca dini cemaatleri ve müslümanlarla diğer din mensuplarını buluşturan bir unsur olmaktan öte, Avusturya’nın Devlet erkanı ile müslümanların temsilcilerini bir araya getiren bir kültür faaliyetine de dönüşmüştür. ● ● ● ● ● ● ● ● ● Kurula sevk edildi ● Kabul edildi ● Reddedildi Präsident Fischer davetlileri teker teker selamladı 2004 yılı iftarları bereketli geçti 2 003 yılında Dr. Michael Häupl’ın Viyana Belediye Sarayı´nda verdiği iftar daveti ile başlayan süreç, o zamanlar Meclis Başkan Yardımcısı olan Dr. Heinz Fischer ile devam etmiştir. O zamanlar Başkan Fischer “eğer reis-i cumhur olursa bütün insanlara eşit mesafede olacağı ve müsümanlarla beraber iftar edeceği” sözünü vermişti. Ve Bündnis Mosaik te Etap ta iftar verdi gün geldi, Fischer Avusturya’nın reis-i Cumhuru oldu. Ardından da Viyana’nın görkemli sarayı temsilcileri ve Türkiye Cumhuriyeti Hofburg’ta Avusturya’da yaşayan Konsolusluk Temsilcileri de vardı. müslümanları onore eden güzel Umarız ki entegrasyon sürecinde bir iftar daveti vererek sözünü bizim kültür değerlerimiz de içinde tuttu. Avusturya devleti adına bulunduğumuz bu toplum tarafından gönderilen davetiyenin üzerinde kabul görür ve böylece Avusturya “İftar” yazması oldukça ilgi çekiciydi. toplumu kendisini zenginleştirme Bu arada Amerikan Konsolosluğu yolunda önemli adımlar atar. da müslümanlarla diyalog arayışını yine “İftar” kelimesiyle ifade etti ve Radisson SAS Otelinde bir iftar organizasyonu düzenledi. Avusturya’da bulunan birçok dernek ve federasyon, bu iftarlarda biraraya gelerek bir yılın özlemini giderdiler. Bu sürece Bündnis Mosaik te katılarak 23.10.2004 tarihinde ETAP Restorant´da güzel bir iftar yemeği verdi. Katılanlar arasında islami kuruluşların üst düzey idarecileri, Arbeiterkammer Dr. Michael Häupl 2003 yılında iftar vermişti. 9 Betriebsrat’ın Görev ve Yetkileri BETRIEBSRAT BETR NE İŞ YAPAR? K anunlar sosyal olarak zayıf konumda bulunan çalışanların biraraya gelerek işveren karşısında bir bütünlük oluşturması, böylece taraflar arasında(çalışan-işveren) bir eşitlik sağlanmasını öngörmüştür. İşte Betriebsrat bu amaçla kurulmuş olan ve asıl görevi çalışanların hertürlü menfaatini özellikle işverene karşı savunmak olan “işletme içi çalışan temsilciliğir”. Avusturya’da çoğu işletme içi işçi temsilciliğinin (Betriebsrat) formalite icabı kurulduğu ve sahip olduğu yetkileri kullanmadığı böylece çalışanları işveren karşısında mağdur ettiği bir gerçek. Peki Betriebsrat ne iş yapar, yetkileri ve kuruluş amaçları nelerdir? B Betriebsrat Hangi İşletmelerde, Nasıl Kurulmalıdır? Çalışma Kanununa göre Betriebsrat 18 yaşından büyük en az 5 çalışanı bünyesinde bulunduran her işletmede kurulmak zorundadır. Betriebsrat üyeleri seçimle belirlenir. Bütün çalışanlar seçme hakkına sahiptir, ancak seçilme hakkına sadece Avusturya vatandaşları sahiptir. Bu eşitsizlik durumu Avusturya iş hukukunun utanç verici uygulamalarından biridir. T.C. vatandaşlarının aslında Avusturya ile olan sosyal güvenlik anlaşmasına göre Betriebsrata seçilme hakkı da vardır. Ancak maalesef bu hak en üst mahkemeye çıkıncaya kadar tanınmamaktadır. Bir işletmede çalışan sayısına göre seçilmesi gereken üye sayısı şöyledir: •5–9 çalışan için 1 üye • 10 - 19 çalışan için 2 üye • 20 – 50 çalışan için 3 üye • 51 – 100 çalışan için 4 üye Bundan sonra her 100 çalışan için 1 üye ve 1000 kişiden sonra her 400 çalışan için bir üye seçilmek zorundadır. (örneğin: 1801 çalışan için 16 betriebsrat üyesi) Betriebsrat, İşletme(Betrieb), Şirket(Unternehmen) ve Holding(Konzern) için ayrı ayrı kurulur. Bunların dışında Özürlüler ve genç çalışanlar için ayrı Betriebsratlar kurulmak zorundadır. Yıllık gelir i 15.770 euroya kadar olanlara vergi yok!! 2004 Mayıs ayında Avusturya Parlamentosunda çok önemli bir vergi reformu oylandı.(2005 Vergi Reformu) 2,5 milyar euro kapasiteli bu vergi reformu Avusturya’nın (ikinci cumhuriyetin) şimdiye kadarki en büyük vergi reformu özelliğine sahip. B u reform ile birlikte gelir vergisinde şimdiye kadarki 5 aşamalı sistemden „ortalama vergi değerleri sistemine“ geçiliyor. 2005 yılından itibaren çalışanlardan (işçimemur) yıllık geliri 15.770 euronun altında olanlar gelir vergisi ödemeyecek. Reform aynı zamanda bir yerleşim biriminde oturup işyeri başka bir yerleşim biriminde olan çalışanların (Pendler) resmi oranında %15’lik bir artışa izin veriyor. 2005 vergi reformunun en büyük özelliği kurumlar vergisinde (Körperschaftssteur) büyük indirim getirmesi. 2005’ten itibaren Kurumlar vergisi %34’ten %25’e indiriliyor. Reform aynı zamanda büyük şirketlere, alt kuruluşları ile ilgili kayıpları vergiden düşürme imkanı getiriyor ve tarım yakıtında büyük indirim öngörüyor. Reform, büyük işletmelere cok fazla avantaj getirirken küçük işletmeleri tamamen gözardı etmesiyle eleştiriliyor. Diğer bir eleştiri ise Reformun büyük bir bütçe açığına yol açacağı korkusu. etriebsrat, bütün çalışanların muamelelerini yürütmek, işverene karşı sosyal, kültürel, ekonomik ve sağlık ile ilgili haklarını savunmak, kendisine kanunla verilen temsil yetkisini kullanmak ve işletme içi karar verme sürecine çalışanlar adına katılmakla yükümlüdür. Bu görevleri yerine getirebilmek için Betriebsrat kanun tarafından gerekli yetkilerle donatılmıştır. Ayrıca bazı kanunlarla önemli konularda işveren Betriebsrata karşı sorumlu kılınmıştır. • Firma sahibi Betriebsrat’ın çalışan ile ilgili sorularını yanıtlamak ve işletme ile ilgili önemli konularda Betriebsrat’ı bilgilendirmek zorundadır. • Birçok konuda işletme sahibi Betriebsrat’ın görüşünü almadan karar alma yetkisine sahip değildir. Örneğin bir çalışanın işine son vermeden önce Betriebsratın görüşüne başvurmak durumundadır. Aksi taktirde alacağı karar geçersiz olacaktır. • Firma sahibi Betriebsrat’ı devamlı işletmenin ekonomik durumu, çalışanların güvenlik ve sağlığını ilgilendiren konular ve geleceğe yönelik önemli projelerle ilgili bilgilendirmek zorundadır. • İşveren Betriebsrat’ın onayı olmadan çalışanları iş anlaşmasının kapsamadığı daha düşük ücretli ya da daha kötü şartları içeren işlerde çalıştıramaz. • İş sahibi Betriebsrat’ı iş değişikliği ya da işletmenin devri ile ilgili konularda zamanında bilgilendirmek ve konu ile ilgili düşüncelerini almalıdır. Kısacası işveren, işletmeyi ve çalışanları ilgilendiren her önemli konuda Betriebsrat’ın görüşüne, bazı konularda da onayına başvurmak zorundadır. Betriebsrat’ın bu yetkileri gerek bir işletme içindeki bütün çalışanları gerekse de teker teker her çalışanı işveren karşısında kanuni olarak eşit kılıyor ve haklarının suistimalini önlüyor. 11 Malulen Emekli olabilirsiniz Emeklilik Şartları Malüllük, kişilerin çalışmasına engel teşkil eden bedensel veya zihinsel rahatsızlık veya sakatlık durumudur. Malüllük aylığına hak kazanmak için gerekli olan çalışma zamanının doldurulmuş olması ve sakatlık durumunun en az 6 ay devam edeceğinin tespit edilmesi gerekir. M aluliyet aylığına hak kazanmak için gerekli olan şartlar aşağıdaki gibidir: 50 yaşın dolmasından önce sigorta vak’asının meydana gelmesi durumunda; • Kazanma gücünün yitirildiğinin hekim raporu ile belgelenmesi, • Sigorta vak’asının ortaya çıkmasından önceki 120 ay içinde 60 prim ödeme ayının veya, • 80 prim ödeme ayının veya, • 300 ay sigortalılık süresinin, mevcut olması, Ayrıca, sigorta vak’asının 27 yaşın dolmasından önce ortaya çıkması durumunda en az 6 aylık prim ödeme ayının bulunması, gerekmektedir. 50 yaşın dolmasından sonra sigorta vak’asının meydana gelmesi durumunda; • Sigorta vak’asının meydana geldiği tarih, 50 yaşın doldurulmasından sonra ise; 60 prim ödeme ayı, sigortalının 50 yaşının üzerindeki her ay için 1 ay ancak en fazla 180 aya kadar yükseltilir. • 120 aylık zaman dilimi ise 50 yaşın doldurulmasından sonraki her ay için 2 ay ancak en fazla 360 aya kadar yükseltilir. • Bir kadın, sigortalı eşinin ölümünden sonra 12 55 yaşını doldurmuş olması ve canlı olarak 4 çocuk dünyaya getirmiş olması durumunda, çalışma gücünde azalma olup olmadığına bakılmaksızın malüliyet aylığına hak kazanır. Yaş durumundan dolayı emeklilik hakkını elde etmiş olanlar malülen emeklik hakkına sahip olamazlar.Malülen emeklilik hakkı en fazla 24 ay sürer. Bu süreden sonra eğer malüllük (sakatlık) durumu devam ediyorsa, ilk süre zarfının bitmesinden 3 ay sonrasına kadar talep edilmesi durumunda tekrar 24 aylık bir süre tanınır. Eger malüllük durumu bedeni ya da zihni sebeplerden dolayı devamlılık arzediyorsa süresiz malülen emeklilik hakkı tanınır. Çalışanın ustalık durumuna göre malulen emekliliğe konu olan sakatlığın derecesi ve çalışanın bu sakatlığına rağmen çalışabilme durumu bu hakkın tanınmasında önemli rol oynar. Buna göre çalışan kişi eğer vasıflı ise şu ana kadar yaptığı işin, eğer vasıfsız ise herhangi bir işin %50’sini yapamayacak bir malüllük durumunda olması gerekir. Türkiye’ye kesin dönüş yapmadanda emekli Olabilirsiniz!! Hukuk Köşesi Soru: Yeni kıdem tazminatının (Abfertigung neu) önemli yenilikleri nelerdir? Cevap: 2003 yılından sonra yapılan iş anlaşmaları için geçerli olan yeni kıdem tazminatı, işveren ile çalışanın anlaşması halinde 2003’ten önceki anlaşmalar için de geçerli kılınabilir. Bu yeni düzenlemenin genel özellikleri şöyle açıklanabilir: Yeni Abfertigung düzenlemesi çalışan herkes için tazminat hakkı getiriyor. Bu uygulamaya göre, iş veren her ay, oluşturulmuş özel bir fona (Abfertigungskasse) her çalışan için aylık tazminat bedeli ödüyor. Böylelikle Çalışanların alacağı tazminat miktarı, kendileri için işverenleri tarafından bu fona yatırılmış miktarın toplamından oluşuyor. İş anlaşmalarının sona ermesine sebep olan her durumda tazminat hakkı saklı kalıyor ve çalışan istediği taktirde yeni iş ilişkisine eski tazminat hakkını taşıyabiliyor. Yeni sistemle birlikte dönemlik işçiler ve turizm alanındaki çalışanlar ilk kez tazminat hakkı elde ediyorlar. Ayrıca kıdem tazminatı konusunda bundan sonra çıraklık dönemi de göz önünde bulundurulacak. Çalışanların “karenz” haklarını kullandıkları zaman diliminde aylık Abfertigung katkı payı “Aile giderlerini karşılama fonu” (Familienlastenausgleichsfonds) tarafından ödenir. Soru: Geçerli olan kanunlara göre Avusturya’ya yurt dışından (örneğin Türkiye’den) işçi olarak kabul edilmenin şartları nelerdir? Cevap: 01.01.2003 tarihinden itibaren Avusturya‘ya çalışmak üzere sadece „Kilit işgüçleri“ gelebilir. Kilit işgücü olarak kabul edilebilmek için kişinin Avusturya iş piyasasında aranan bir eğitim almış veya özel bilgilere sahip olması, ayda en az 2.000,- Euro’ya yakın brüt ücret alacak olması ve çalışmasının Avusturya iş piyasası için önemli olması gerekmektedir. Soru: Beschäftigungsbewilligung nedir, hangi şartlarda verilir? Cevap : Çalıştırma İzni olarak tercüme edebileceğimiz bu izin türü işverenin talebi üzerine en fazla 1 yıl geçerli olmak üzere verilir. Beschäftigungsbewilligung sadece belirli bir çalısma yeri için geçerlidir. Bunun icin çalışılacak firma ve çalışma alanı belirtilmek zorundadır. Bu Çalışma izni Federal devlete ait çalışma gücünün %8`i aşılmayacak şekilde verilir. Beschäftigungsbewilligung almak isteyen bir kişi Avusturyada kalacak bir yere ve oturma iznine sahip olmalıdır. Soru: İltica başvurusu yapan kişilerin çalışma hakkı var mıdır? Kaç yıl oturma izni alabiliyorlar? Cevap: Daha önce de belirttiğimiz gibi İltica başvurusu yapan kişler de Yabancıları Çalıştırma Yasası’na tabidirler. Bu yasaya göre bir yabancının Avusturya’da çalışabilmesi için Beschäftigungsbewilligun g(çalıştırma müsaadesi), Arbeitserlaubnis(çalışma izni) yada Befreiu ngsschien(muafiyet belgelesi)’a ihtiyacı vardır. Bunlardan ilki İşveren firma tarafından çalıştırmak istediği yabancı kişi için, diğer ikisi ise yabancı çalışanın bizzat kendisi için Arbeitsmarktservis’ten (AMS) talep edilir. İltica Başvurusu yapan kişiler başvuruları sonuçlanana kadar yerleşme iznine sahiptirler. Bu süre şimdiye kadar 2 yıla kadar çıkabiliyordu. Ancak yakın dönemde uygulamaya girecek olan yeni iltica yasasına göre iltica başvuruları en fazla üç gün içinde sonuçlanacak. Böylelikle 2005’ten itibaren iltica için başvuranların oturma izni bu süreyle sınırlı kalacak. İltica başvurusunun kabul edilmesi halinde normal oturma izni verilir. G eçtiğimiz yıl, T.C. Anayasa mahkemesi Yurt dışında calisan Türkiye vatandaşlarının Türkiye’deki Sosyal güvenlik hakkından yararlanması için Türkiye`ye kesin dönüs şartını anyasaya aykırı buldu ve iptaline karar verdi. Bu karar ile birlikte Türkiye’de emeklilik hakkına sahip olmak isteyen T.C. vatandasları Türkiye’ye kesin dönüş yapmadan buna hak kazanabilecekler. Anayasa Mahkemesinin gerekçeli kararının yayımlandığı tarihte yurtdışında çalışmakta olanlar ile daha sonra yurtdışında çalışacak olanlar yurtdışında iken ya da yurda döndükten sonra durumlarına uygun sosyal güvenlik kuruluşuna başvurarak borçlanabileceklerdir. Başvurulacak Kuruluşlar: • Yurtdışına çıkmadan önce Türkiye’de herhangi bir sosyal güvenlik kuruluşuna tabi çalışması olmayanlar: Sosyal Sigortalar Kurumu Başkanlığına, • Yurtdışına çıkmadan önce Türkiye’de son defa prim, kesenek ve karşılık ödenen sosyal güvenlik kuruluşuna, •Ev kadınları: BağKur’a 13 Bündnis Mosaik Anketi 1. Arbeiterkammer(AK)’in ne olduğunu ve neler yaptığını biliyormusunuz ? � Evet biliyorum. Fakat bir baglantim yok. � Evet biliyorum. Ve baglantim var. � Sadece duydum ne oldugunu bilmiyorum. � Daha once hic duymadim. 2. Son Arbeiterkammer(AK) secimlerinde oy kullandıniz mi? � Evet kullandim. � Hayir kullanmadim. 3. Arbeiterkammer (AK)’in size ne gibi avantaj ve dezavantajlar getirdigini biliyormusunuz? � Evet biliyorum ve dikkat ediyorum. � Hayir bilmiyorum. Benim için farketmiyor. 4. AK memurlarının hizmetlerini nasıl buluyorsunuz? � Güzel ve yeterli hizmet veriyorlar. � Normal calisiyorlar. � İşlerini eksik yapıyorlar. � İşci hakları konusunda hiç birşey yaptıklarıni düşünmüyorum. 5. AK’nin danişmanlık servisinden hiç faydalandiniz mi? � Evet faydalandim, sonuçtan memnun oldum. � Evet faydalanmak istedim. Fakat sonuç alamadım. � Hayir hic faydalanmadim. Fakat faydalanmak istiyorum � Hayir hic faydalanmadim. Ilgilenmiyorum. 6. AK içerisinde yetkili bir kişi olsaniz ilk neyi değistirirsiniz? ..........................� 7. İş yerlerinde herhangi bir ayrım / ayrımcılık yapılıyor mu? � Evet yapılıyor. � Hayır herkese aynı davranılıyor. � Kısmen yapılıyor. Bündnis Mosaik 2005’e yeni yönetimle girdi 2 000 yılında kurulan Bündnis Mosaik Derneği, yaptığı çalışmalarla Avusturyada yaşayan işçilerin takdirini ve güvenini kazanarak 2005 yılının ilk haftasında yaptığı genel kurulla yeni yönetimini seçti. Kent restoran da 09.01.2005, saat 12:00 de basına kapalı yapılan genel kurulda yeni dernekler kanununa oygun olarak tüzük değişikliği yapıldı, ardından faaliyet ve mali raporlar okundu. Daha sonra mali rapor oybirliği ile onaylanarak kabul edildi. Tek liste olarak seçime gidildi. Genel kurula katılan tüm üyelerin oylarını alan yeni yönetim kurulu şu şekilde oluştu: Başkan (Präsident): Ing. Levent Öztürk, Başkan yardımcısı (Präsident Stellvertreter): Birol Yilmaz Sekreter (Sekretär) : Ümit Vural, Sekreter yardımcısı (Sekretär Stellvertreter) : Mehmet Nalbant Muhasip (Kassier): Dr. Turgay Taskiran Muhasip yardımcısı (Kassier Stellvertreter): Mag. Noureddinne Boufalgha. Toplantida, Dr. Fuat Sanac, Dr. Alettin Arkac ve Ing. Hakan Yarat’tan olusan seçim komitesinin görevini başarı ile tamlamasinin ardindan söz alan başkan Ing. Levent Öztürk sunlari söyledi: ‘Bugüne kadar yaptığımız başarılı çalışmalarda bizimle beraber ekip halinde çalışıp görev yapan arkadaşlara tesekkür ediyorum. Vatandaşlarımızın haklarını savunmak ve onları bilgilendirmek görevlerimizin başında gelmektedir. 4 yıl içerisinde verdiğimiz 30 kadar Kanun teklifinin yarısından fazlası AK meclisinde kabul edildi ve bir kısmı uygulamaya konuldu. Seçimlerden sonra oluşturduğumuz şikayet masası ve bilgi bankası ile, sizlerden gelen 20 nin üzerinde ki şikayeti başta Viyana isci odası olmak üzere, gerekli kurumlara ileterek cözüme kavuşturduk. Geçtiğimiz aylarda halkın toplu olarak bulundukları mekanlarda programlar düzenleyerek vatandaşlarımızı çalışmalarımız hakkında bilgilendirdik ve sorunlarını dinledik. Bundan sonra yeni yönetimdeki arkadaşlarla beraber, çalışmalarımızı daha verimli ve daha etkin bir şekilde sürdürmek istiyoruz. Sizlerden gelecek destekle bu başarılarımızı devam ettireceğimize inanıyorum.’ 8. Bündnis Mosaiği tanıyor musunuz? � Evet � Hayır. 9. Bündnis Mosaik ’in sizin sorunlarınızı dile getirdiğine inanıyor musunuz ? � Evet � Hayır. � Kısmen 10. Bündnis Mosaik’den beklentileriniz nelerdir? Kısaca yazınız. ...................................................................................................................................................... ...................................................................................................................................................... ...................................................................................................................................................... Not: Bu anketi doldurup 31.3.2005 tarihine kadar adresimize göndermeniz rica olunur. Ankete katılanlar arasında yapılacak olan BUNDNIS MOSAIK ÇEKİLİŞİ ’ nde sürpriz hediyelerimiz adresinize postalanacaktır. Adınız Soyadınız : ......................� Adresiniz : ..................................� Telefon :.................................................................................................................................................................... .......... 14 15
