RAMAZAN AYINDA SAĞLIKLI BESLENME Ramazan ayı toplumumuzda önemli bir yer almakta, sahur normal bir kahvaltıdan iftar ise herhangi bir akşam yemeğinden daha zengin hazırlanmaktadır. Normalde olduğu gibi ramazan ayında da amaç yeterli ve dengeli beslenmeyi sağlamaktır. Yeterli ve dengeli beslenmenin ramazan ayında da devam ettirebilmek için günün oruç tutulmayan bölümünde en az 3 öğünü tamamlamak gerekir. Özellikle sahuru atlamamak metabolik dengenin korunması açısından önem taşımaktadır. Sahurda sadece su içerek niyetlenmek ,gün içerisinde açlık kan şekerinin daha erken saatlerde düşmesine ve buna bağlı olarak günün daha verimsiz geçmesine neden olmakta, ayrıca metabolizma daha çok yavaşlamaktadır. Bunun aksine sahur ağır yemeklerden oluşursa da gece saatlerinde hormonal olarak metabolizma hızı düştüğü için tüketilen besinler daha hızlı yağa dönüşecektir ve buda hızlı kilo alımına sebep olacaktır. Bütün bunları önlemek için sahura mutlaka kalkılmalı ve sahurda süt, yoğurt, peynir gibi bol proteinli besinlerden oluşan bir kahvaltı ya da çorba, sebze ve kurubaklagil yemeklerinden oluşan bir öğün tercih edilmelidir. Yemek yeme işleminin uykudan 2 saat önce tamamlanmış olması gerekir. Gün boyu süren açlıktan sonra hızlı ve fazla miktarda besin tüketilmesi yavaşlamış olan metabolizmaya ağır bir yük getirecektir. Bunu önlemek için iftarı geniş bir zaman dilimine yaymak ve birkaç parçaya ayırmak gerekir. İftara hafif yemeklerle başlayıp 15-20 dakika sonra ana öğün tüketilmelidir. İftar ve sahur arasında mümkün oldukça bol su tüketilmelidir. Oruç tutmak sağlıklı bir insanın metabolizmasını çok fazla etkilememektedir, ancak bazı hastalıklarda (şeker hastalığı, karaciğer yetmezliği vb.) veya hamilelik vb. gibi özel durumlarda kötü sonuçlar ortaya çıkarabilmektedir. Kronik hastalığı olan bireylerin hekime danışmadan oruç tutmamaları önerilir. Oruç Tutanlar İçin Sağlıklı Beslenme Önerileri Ramazan ayında öğünler; Sahur ve İftar olmak üzere iki ana öğün ve iftardan sonra 2 - 2,5 saat aralıklarla 2 ara öğün şeklinde düzenlenmelidir. Gün içerisinde aşırı acıkma problemi olanların, midenin boşalma süresini uzatarak acıkmayı geciktiren kuru fasulye, nohut, mercimek, bulgur pilavı gibi yemekleri tüketmesi; aşırı yağlı, tuzlu ve ağır yemeklerden uzak durulması uygundur. İftara çorba gibi hafif yiyeceklerle başlanılması, 15-20 dk. sonra az yağlı et yemeği, sebze yemeği veya salata ile devam edilmesi uygundur. Kan şekerini çabuk yükselten ve ardından çabuk düşüren beyaz ekmek, pirinç gibi glisemik indeksi yüksek olan gıdalar yerine bulgur pilavı, kepekli ekmek veya kepekli makarna gibi posalı besinler tercih edilmelidir. Ramazan ayının yaz aylarına denk gelmesi nedeniyle vücuttan sıvı kaybı artmaktadır. Günde ortalama 2-2,5 litre su içmeye özen gösterilmelidir. İftarda aşırı şerbetli, yağlı tatlılar yerine sütlü tatlılar ( sütlaç,güllaç,muhallebi vb.) veya meyve tatlıları tercih edilmelidir. Sütlü tatlı yerine belirli miktarlarda şerbetli tatlılar yanında süt ile birlikte tüketilebilir. (Örneğin; 2 küp baklava ile 1 SB süt) Uzun süreli açlıktan sonra yapılan en büyük yanlışlardan biri de yemeklerin hızlı hızlı yenmesi, hazımsızlık ve reflü riskinin arttırılmasıdır. Yiyecekler yavaş yavaş iyice çiğneyerek yenmelidir. Tek seferde büyük porsiyonlar yerine iftardan sonra birer saat ara ile her seferinde azar azar küçük porsiyonlar şeklinde beslenilmeli. İftar yemeğinden yarım sa-45 dk sonra biraz hareket etmek, kısa mesafeli yürüyüşler yapmak sindirime yardımcı olması açısından yararlı olmakta. Ramazan ayını rahat geçirmek için yemeklerin pişirme yöntemleri de çok önemlidir. Özellikle ızgara, haşlama ve fırında yapılan yemekler tercih edilmeli. Beslenme düzenindeki değişikliklere bağlı olarak oluşabilecek kabızlığı önlemek için, yemeklerde lif oranı yüksek gıdalar ( kuru baklagiller, tam tahıllar, sebzeler) ve ara öğünlerde de taze ve kuru meyveler, ceviz, fındık, badem gibi kuru yemişler tercih edilmelidir. Soğuk su midenin 1-2 saat içerisinde boşalmasını sağlarken sıcak su 4-6 sa içerisinde mideyi terketmektedir. Sahurdan 45dk-1 sa sonra içilen sıcak içecekler (bitki çayı, açık çay vb.) daha uzun süreli tokluğa yardımcı olacaktır.