maârifî nefesler
advertisement
© Revak Kitabevi, 2015 Tüm hakları Revak Kitabevi’ne aittir. Sertifika No: 23108 Revak Kitabevi: 29 Rifâîlik Serisi: 6 Maârifî Nefesler Yayına Hazırlayan: Kahraman Özkök ISBN: 978-605-64527-8-9 1. Baskı: Haziran, 2015 Kapak Tasarımı: Togay Kazım Ataç Sayfa Düzeni: Revak Kitabevi Baskı & Cilt: Step Ajans Matbaacılık Ltd. Şti. Göztepe Mah. Bosna Cd. No:11 Mahmutbey-Bağcılar, İstanbul Tel: 0212 446 88 46 E-mail: [email protected] Matbaa Sertifika No: 12266 Besmele: “Bismillâhirrahmânirrahîm” Seri Levhası: “Yâ Hazret-i Ebu’l Alemeyn eş-Şeyh es-Seyyid es-Sultân Ahmed er-Rifâî” Ön kapakta: Hattat Aziz er-Rifâî’nin bir levhası. Arka kapakta: Fethü’l-Maârif hazretlerinin mühürü. (Hattat Mahmud Şahin) http://www.revakkitabevi.com Adres: Aziz Mahmut Hüdayi Mahallesi Tepsi Fırın Sokak. Şifa Apt. 12/3 Üsküdar, İstanbul Tel: 0216 342 47 97 Fax: 0216 342 95 92 E-mail: [email protected] MAÂRİFÎ NEFESLER Yayına Hazırlayan Kahraman Özkök Revak Kitabevi İstanbul, 2015 İçindekiler Takdim / i I. Hazret-i Pîri Sânî Muhammed Fethü’l-Ma‘ârif 1. Âh u zârım cemâlindir göster bana Yâ Rabbenâ / 1 2. Rûz ü şeb âh eylerim ki yakdı figân âsumânı / 2 3. Arz-ı dîdâr eyleyüp hem deyuben cânımı gördüm / 3 4. Şeyhini karşuna alup dâimâ sen ana bak / 4 5. Cemâlin şem‘ine karşu bugün yanmak diler gönlüm / 5 6. Bugün murâdıma irdim murâdım var deyen gelsün / 6 7. Nûş iden sahbâ-yı aşkı bil ezel mestânedir / 7 8. Alleme’l-esmâ rumûzu mürşidin vechindedir / 8 9. Benem bir dânesi Hakk’ın benem kesretdeki vahdet / 10 10. Açılur güller gibi hem ref‘ olunca ol hicâb / 12 11. İlâhî hasret-i yâr ile çıka mı bu âhım alevi / 14 12. Gel gönül bir aşka düş kim anda ma‘şûk bir ola / 16 13. Mutlakâ esrâr-ı aşkdır ârifin dil-hânesi / 17 14. Ki mezkûrun olup vasfın ider küll ile cüz mevsûf / 18 15. Ey gönül gel sabreyle tosun Hakk’dan gayrı yârin mi var / 19 16. Bu ten tekye gönül kandîl revganı feyz fitili âh / 20 17. Nâr-ı aşka yanmayan hiç kadr ü kıymet ne bilür / 21 18. Sırr-ı Hakk’ı dem-be-dem izhâr ider bil Ma‘rifî / 22 19. Tâ ezelden ben muhabbet ile şeydâ olmuşam / 23 20. Şol zemân kim kabrimi şakk eyleyüp hayrân olsam / 24 21. Beytullâh’ı bilem dersen gidüp mürşid ile et hacc / 25 22. Ey gönül gel mahrem-i irfân olan anlar bizi / 26 23. E-yâ cânâ şehinşâhî aceb hayrân mest itdin / 27 24. Çün îmânım şâh-ı âlem oldu Muhammed Ali / 28 25. İlm-i zâhir okumağla âlimem der olmuş bir kaz / 29 26. Bin iki yüz otuz altı halk ide garbden nüfûr / 30 27. Ki meydân-ı hakîkatde görünür ol Rifâîler / 31 28. Bu cihânda hezâr günâh etmişem Yâ Rasûlallâh / 32 29. Görür ummân âlemde benim katremdedir herkes / 33 30. Senin aşkın ile Yâ Rabb bugün ben sahrâya geldim / 34 31. Şeyhin bilen kişiler gayra olmaz ihtiyâc / 35 32. Tecellî eyleyüp Allâh bana her yüzde Beytullâh / 36 33. Dervîş olan Ali sever oldu Muhammed’e yâr / 37 34. Bu âlemde görünen benim katremdedir her cân / 38 35. Bahr-i aşka dalmayan vahdeti bilmez kandedir / 39 36. Gel hey âşık murâdın bu söyleyem bir bir sana / 40 37. Bu âlî merkad-i pâke hulûs ile kılup hizmet / 41 38. Bugün gülzârı seyritdim degebilmem ne hâl oldu / 43 39. Ben sana bende olunca hiç yakînim kalmadı / 44 40. N’oldu bu gönlüm n’oldu bu gönlüm / 45 41. Kendi kendin bilmeyen dîvâneyi kim n’eylesün / 46 42. Bugün ben sicn-i agyârdan halâs oldum a Yâ Rabbî / 47 43. Ey felek yıldım bilesin vech-i âlî âfitâb / 48 44. Dilâ zıll-i dilârâdan dimâğım safâ almaz / 49 II. Ali Sâbit Efendi 1. Bir âdem âdem olmaz çün iki doğmayınca / 51 2. Bismillâh idüp vasfın görüp Kur’ân’dan öğrendim / 52 3. Şem‘-i zâtın nûrunun pervânesiyüz biz bugün / 53 4. Gene seyyâh olayım ben şu cihânda serserî / 54 5. Bi-hamdillâh tâ elestden benim zâtım Ali’dir / 55 6. Hakk’a âşık isen cânâ kul it gel Ma‘rîf’e kendin / 56 7. Gönül matlûb u maksûdun eger olmazsa ne güç / 57 8. Yâ İlâhî yine düşdü gönlüme sevdâ-yı aşk / 58 9. Vücûdum mülkünü aşk u muhabbetle harâb itdim / 59 10. Ey gönül gel sen bu yolda ahd ü mîsâk eyledin / 60 11. Ol şeyhimin sözünü ârif olmayan bilmez / 61 12. Çünki senin sözlerin söylemen kâle gelmez / 62 13. Nâr-ı firkat yakdı beni dâim anar ağlaram / 63 14. Şu cihânda halk-ı âlem tesellî alur gider / 64 15. İlhâm ile takrîr itdim suâli dügme tâc / 65 16. Eger âşık isen dervîş illallâh’ı bil dede / 66 17. Uyan gafletden ey gâfil vakit yakîndir / 67 18. Gönül zevk ü telezzüzler bula Seyyid Ma‘rifî’den / 68 19. Kutb-ı âlem mazhar-ı feyz-i etemm / 71 20. Sırr-ı Hakk’a mahrem olmak ârifin irfânıdır / 72 21. Gâh eserim yel gibi gâh akarım su gibi / 73 22. Yâ İlâhî âlem içre lûtfun itdin tercümân / 74 23. Ey gönül gel bir tesellî eyleye mürşid sana / 75 24. Cümlenin ma‘bûdu bir maksûd u matlûbu nedir / 76 25. Gönül matlûb u maksûdun eger olmazsa ne güç / 77 III. Muhammed Ma‘ârifî-i Sânî Efendi 1. Muhabbet bâdesin nûş it hakîkat sözümü gûş it / 79 2. Zâhid tevhîd-i Hakk ile bizim i‘lânımız / 80 3. Bu bir devrân-ı âlemdir gelenler hep hayâl içre / 81 4. Küntü kenz’in esrârını izhâr iden şâhım Ali / 82 5. Muhabbet bezmine her dem devâm eyle güzel cânâ / 83 6. Gönül arzû ider dâim muhibb ü âşıkân cânâ / 84 IV. Mustafâ Lûtfî Efendi 1. Zâhidâ ta‘n itme bizim tevhîdi i‘lânımız / 85 2. Hakk’ın emriyle gelmişem Hakk yoluna cân virmişem / 86 3. Ey gönül gel kıl tahammül gör ne deryâdır sabır / 87 4. Âdemoğlu ne gezersin yabânda / 88 V. Ahmed Aşkî Efendi 1. Orta yerde mahvola kibr ile kîn / 91 2. Tâ ezelden hamdü lillâh vâkıfım şükrâne men / 92 3. Rızâ bâbında âşıklar gelür illâ’ya Hû Yâ Hû / 93 4. Yine bize huzûr-ı mürşidden ki bir nidâ oldu / 94 5. Şerî‘at ilmini bildim deyenler / 95 6. Çünki vâsıl olduk ammâ fikrimiz handân içün / 96 VI. Hasan Tâsin Efendi 1. Kîş ü erkân-ı Ma‘rifî’de feyz-resân Tâsin imiş / 97 2. Zâhidâ ta‘n itme gel irfân olur Ma‘rifîler / 98 3. Benim yâr-i kadîmim Hazret-i Fethü’l-Ma‘ârif’dir / 99 VII. Ferdî Baba Efendi 1. Erenlerin ulusu Hakk Muhammed Ali’dir / 101 2. Bi-hamdi lillâh ki bildim Hakk Rasûl-i Kibriyâ’sın sen / 103 3. Kalb-i uşşâka seher bâd-ı sabâh eyler ferâh / 104 4. Uyanur kalb-i muhibbân zikr-i zikrullâh ile / 105 5. Hamdü lillâh bildim ey dil kim atam Sâbit imiş / 106 6. Açıl ol gonce dehânım Ali sultânım gelür / 107 7. Ey gönül senden mi doğdu şu‘le-i envâr-ı Hakk / 108 8. Zâhidâ gel kaçma bizden hâne-i tevhîde gel / 109 9. Gel bizi dahl itme ey nûr-i aynım Hû / 110 10. Ey gözüm nûru uyan gel câmi‘-i tevhîde gel / 111 11. Amân ey kâmiller bildirin bize / 112 12. Oldu ervâh-ı sa‘îd nâil-i maksûd ezelî / 114 13. Hamdü lillâh kıldı teşrîf hazret-i sultânımız / 117 14. Gönül sevkle nezâketle ayân Seyyid Ma‘rifî’den / 118 15. Muhibb-i hânedân-ı Hakk olan gelsün bu meydâne / 119 16. Bi-hamdillâh cihân içre gürûh-i âşıkânız biz / 120 17. Âl ü evlâd-ı Muhammed Mustafâ’sın Yâ Hüseyn / 121 18. Meded dost mâtemin câna erişsün yâr u agyârım / 123 19. Mahrem-i Hakk’ın velî her nâtıkı meşhûr olur / 126 20. Ey dirîgâ bezm-i aşka tek ü tenhâ ol da gel / 127 Lügatçe / 129 Ekler: 1. Hazret-i Fethü’l-Maârif’in türbe fotoğrafı / 145 2. Maârifî Âsitânesi türbe kısmı fotoğrafı / 146 3. Hazret-i Maârif-i Sânî’nin fotoğrafı / 147 Takdim Allah’a hamd, Cenâb-ı Muhammed, Ali, Fâtime, Hasen, Hüseyn ve Mehdî’ye kadar olan mâsum imâmlara salât ve tahiyyat, pîrâna arz-ı ubûdiyet ederim. Rifâiyye’nin Maârifiyye kolunun sahibi, Hazret-i Pîr-i Sânî Seyyid Muhammed Fethü’l-Maârif er-Rifâî’nin mensur eseri olan Vahdetnâme, tarafımızdan Dem-i Vahdet ismi ile neşredilmişti.1 Bu kitapta ise, Hazret-i Pîr-i Sânî’nin ve onun silsilesinden altı halifenin manzum nutukları yer almaktadır. Pîr-i Sânî Hazret-i Fethü’l-Maârif (1719/20 - 1824/25) dışında, bu kitapta nutukları bulunan zevâtın isimleri şöyledir: 1) Hazret-i Maârif’in halifesi ve kendisinden sonra Kartal’daki âsitânede post-nişînlik yapmış olan Hazret-i Şeyh Seyyid Ali Sâbit er-Rifâî el-Maârifî (1796-1863); 2) Hazret-i Sâbit’ten sonraki post-nişîn ve oğlu Hazret-i Şeyh Maârif-i Sânî2 (v. 1892/93); 3) Hazret-i Pîr-i Sânî’nin halifelerinden ve Manisa Teymurcu (Demirci) Dergâhı’nın bânîsi Bkz. Hazret-i Pîr-i Sânî Fethü’l-Maârif er-Rifâî, Dem-i Vahdet (İstanbul: Revak Kitabevi, 2014). 2 Ma‘ârif-i Sânî Efendi’nin irtihâline düşülen tarih: Cemâlinde hüveydâ nûr-i îmân tâ velâdetden Ayırmazdı nigâh-ı şevkini câm-ı şehâdetden Vedâ‘ itdi fenâya ente maksûdî deyup Hakk’a Bu emre imtisâl itdi kemâliyle zehâdetden Hitâb-ı irci‘î’ye oldu gerden-dâde-i münkâd O anda ref‘-i ser itmişdi mihrâb-ı ibâdetden Niçün itdi felek bilmem bu hâle böyle isti‘câl Ayırdı nâ-be-hengâm zâtını yârân-ı sâdâtdan Sirişk-i hasret ile haşre dek âh itmeyen diller Muhakkakdır ki bî-fark anlar ecsâm-ı cemâdâtdan Reşâd bir geldi bu târîh-i cevher çün nihân oldu Cenâb-ı Ma‘rifî eyvâh bu sâl post-i reşâdetden 1 i Maârifî Nefesler Hazret-i Pîr-i Sânî Seyyid Muhammed Fethü’l-Ma‘ârif er-Rifâî {1} Âh u zârım cemâlindir göster bana Yâ Rabbenâ Nûrunu fehm eyleyince4 sabrım yandı Yâ Rabbenâ Yandı vücûdum aşk ile gece gündüz Yâ Rabbenâ Kül oldum ben yana yana göster dîdârını5 bana Aceb midir âşık olmak ki şol nûr-i cemâline Kün6 kelâmındır ibtidâ7 bu âlemin îcâdına Görünen ya ol değil mi kadîm kelâm yâ Rabbenâ Sıfât eyledin kendine âdem deyu Yâ Rabbenâ İsmini deyüp Muhammed cedd8 eyledin anı bana Cümle âlem buldu ziyâ anın ile Yâ Rabbenâ Nice sabreyleyebilsem söylemeyüp Yâ Rabbenâ [Ki] Mecnûn yine kendine Leylâ olmuş Yâ Rabbenâ Muhammed Fethü’l-Ma‘ârif açar cümle sırrın bana Feryâd ider Mevlâ deyu ben değülsem Yâ Rabbenâ 4 5 6 7 8 Fehm eylemek: Anlamak. Dîdâr: Yüz, cemâl, görünüş, tecellî. Kur’ân-ı Kerîm’de çeşitli yerlerde geçen “Kün fe-yekûn: Ol der ve olur.” âyetine işaret edilmektedir. İbtidâ: Başlama, başlangıç, ilk. Cedd: Ata, dede. 1 Maârifî Nefesler Hazret-i Şeyh Seyyid Ali Sâbit Efendi {1} Bir âdem âdem olmaz çün iki doğmayınca Nice kerre doğmuşam tâ ki âdem olunca Kâl ü kîlden261 geçmişem aşk şerâbın içmişem Yetmiş iki kalmadı bil ki nâcî olunca Çok çalışdım bilmedim nefsimi öldürmedim Ben zâtımı görmedim mir’âta bakmayınca Yerde gökde arardım sağda solda bulmadım Öz cânımı bilmedim mürşidi bulmayınca Ey Sâbit zâtını bil sıfâtından söyleme Sende senlik kalmadı Ma‘ârifî olunca 261 Kâl ü kîl: Dedikodu, boş söz. 51 Maârifî Nefesler Hazret-i Şeyh Seyyid Muhammed Ma‘ârifî-i Sânî {1} Muhabbet bâdesin360 nûş it hakîkat sözümü gûş it Bu meydâna girüp cûş it di lâ ilâhe illallâh361 Bulup bir mürşid-i kâmil o zâtı kalbine dâhil Sakın olma buna gâfil di lâ ilâhe illallâh Şerî‘at kavlidir her ân tarîkat sırrını bul cân Ma‘ârif sırrında mihmân di lâ ilâhe illallâh Hakîkat bâb-ı vuslatdır kelâmı sırr-ı hikmetdir Kamusu buna hayretdir di lâ ilâhe illallâh Muhammed Ma‘rifî Sânî bu âlem cümleye fânî Koma dilden bu efgânı di lâ ilâhe illallâh 360 Bâde: Şarap, içki. 361 Lâ ilâhe illallâh: Allah’tan başka ilah yoktur. 79 Maârifî Nefesler Hazret-i Seyyid Ma‘ârifî’nin halifelerinden Teymûrcu (Demirci) Ma‘ârifî Dergâhı bânîsi Şeyh Seyyid Mustafâ Lutfî Efendi {1} Zâhidâ ta‘n itme399 bizim tevhîdi i‘lânımız Eyle insâf gör açıkdır gün gibi meydânımız Nokta sırrından haberdâr olmak istersen dilâ Ma‘rifî bâbına gel gör mekteb-i irfânımız Ger sorarsan aslımızdan vereyim size haber Nesl-i pâk-i Mustafâ’dır dînimiz îmânımız Bu vücûdum seb‘ası400 cânımda cânânım benim Muhammed Fethü’l-Ma‘ârif mûcid-i erkânımız Hem tarîkatde tarîkimdir tarîk-i müstakîm401 Seyyid Ahmed er-Rifâî pîrimiz sultânımız Derd-i aşka kim devâ isterse gelsün Lûtfi’yâ Sunarız Kevser-i a‘zam bundadır Lokmân’ımız 399 Ta‘n etmek: Kınamak, yermek, ayıplamak. 400 Seb‘a: Yedi. 401 Tarîk-i müstakîm: Doğru yol. 85 Maârifî Nefesler Ma‘ârifî şeyhlerinden Teymûrcu (Demirci) Ma‘ârifî Dergâhı ikinci bânîsî Seyyid Ahmed Aşkî Efendi {1} Orta yerde mahvola kibr ile kîn Ol denizde gark ola cân ile ten Âşık ma‘şûk [ile] çün bir harf ola Görür kendi ma‘nîsinde harf-i dîn Mahvola bir harf-i sûret bahr-i zât Niteliksiz görüne ol zât-ı men Kendüyü kendi bilür kendi görür Bâkîsin idemezem gelmez metîn414 Sözü gitdi bu evc-i dil oldu mât Garka vardı cism ü cânı akıl-çîn415 Kaldı ol Hayyu’l-Kadîm ü Lem-yezâl Hem ebeddir ol hakîkat ol şîrîn Aşk anındır Aşki’yâ ma‘şûku bil Âhiri anda varır cümleye olur ol [dost] mu‘în416 414 Metîn: Sağlam, dayanıklı, kuvvetli. 415 Akıl-çîn: Akıl derleyen, toplayan. 416 Mu‘în: Yardım eden. 91 Maârifî Nefesler Ma‘ârifî Âsitânesi son post-nişîni Şeyh Seyyid Hasan Tâsin Efendi {1} Kîş430 ü erkân-ı Ma‘rifî’de feyz-resân431 Tâsin imiş Gamze-i bendegânı dil-keşân432 Tâsin imiş Vech-i pâki nûruyla rûşen olmuş dervîşân Kalb-i uşşâka müdâm433 rûşenâ Tâsin imiş Mazhar-ı lûtf u inâyetle vâris-i Ma‘ârif olup Tâlibâna434 âbidâna435 dil-nişân436 Tâsin imiş Fethü’l-Ma‘rifî Muhammed Ali Sâbit’le münîf437 Ma‘rifî-i Sânî’yle hem-dem hem-sıfât Tâsin imiş Şânına lâyık olan medhin ider [dâimâ] Makâm-ı âsitâne-i pîrde sâhib-i zamân Tâsin imiş 430 Kîş: Din, mezhep. 431 Feyz-resân: Feyz ulaştıran. 432 Dil-keşân: Gönül çeken. 433 Müdâm: Devamlı, sürekli. 434 Tâlibân: Tâlipler, dervişler. 435 Âbidân: Âbidler, kullar, köleler. 436 Dil-nişân: Gönül gösteren. 437 Münîf: Yüce, ulu. 97 Maârifî Nefesler Ma‘ârifî Şeyhlerinden Kuşadası Dergâhı post-nişîni Ferdî Baba Efendi {1} Erenlerin ulusu Hakk Muhammed Ali’dir Gerçeklerin arzûsu Hakk Muhammed Ali’dir Mürşide ver sen seni gör cemâlin ahseni446 Küntü kenz’in mazharı Hakk Muhammed Ali’dir Dinle nushun447 nâsıhın448 var zevkine nâtıkın449 Zikri fikri âşıkın Hakk Muhammed Ali’dir Ey[â] gözüm fehm eyle bil Hakerenler destgîr450 On iki erkân-ı Pîr Hakk Muhammed Ali’dir 446 Ahsen: En güzel. 447 Nush: Nasihat, öğüt. 448 Nâsıh: Nasihat eden. 449 Nâtık: Konuşan, söz söyleyen. 450 Destgîr: Elden tutan, yardımcı. 101 Hazret-i Fethü’l-Maârif’in türbesi, 2015 145
