İnfiltratif aciller Dr. V. Canfeza Sezgin Ege Üniversitesi Tıp Fakültesi Tülay Aktaş Onkoloji Hastanesi Lökostaz Karotis arter erozyonu İlk başvuru 25 yaşında kadın hasta; ilerleyici yorgunluk, nefes darlığı, görme kaybı, senkop ile acil servise başvuruyor. Muayenesinde solukluk, ateş, yaygın ağrısız lenfadenopati ve retinal hemoraji saptanıyor. Lökostaz Artmış myeloblast veya lenfoblast sayısı ile ilişkilidir (AML, ALL). Blast sayısı >> 50,000 hücre/mm3. Artmış blast sayısı ------ artmış viskozite. Endotel hasarı: Anemi, azalmış pulmoner oksijenizasyon, blastların oksijen tüketimini arttırması, lokal vasküler tıkanıklık. Genel tedavi Amaç dolaşımdaki blast sayısını hızlıca indirmektir. KEMOTERAPİ, RADYOTERAPİ, LÖKOFEREZ Hidroksiüre (Hydrea) DNA sentez inhibitörüdür ve 24-48 saatte etkisi başlar. Siklofosfamid, alkilleyici ajan olup DNA replikasyonunu bozar. Daunorubisin antibiyotik grubu olup nükleik asit sentezini engeller. Sitarabin, antimetabolit olup nükleik asit sentezini engeller. Genel tedavi Dikkat: Tümör lizis sendromu: Hiperürisemi, hiperpotasemi, hiperfosfatemi, hipokalsemi, böbrek yetmezliği Hastalara önleyici olarak allopurinol, hidrasyon, idrar alkalizasyonu yapılmalıdır. Hemşire bakımı Ölüm nedenleri Solunum sıkıntısı Kafaiçi basınç artışı Akciğer veya SSS kanaması Hemşire bakımı Solunum sıkıntısı Hastaya uygun pozisyonun verilmesi Hava yolunun açıklığının sağlanması 2-4 saat arayla vital bulguların takibi Monitörizasyon (kan gazı, O2 kullanımı, aldığıçıkardığı takibi) Sekresyon aspirasyonu (trombosite dikkat) Hemşire bakımı Akciğer hemorajisi Hemoptizinin miktar ve süresinin takibi Hastanın hemorajiden şüphelenilen tarafına çevrilmesi Kanın akciğere kaçmasının engellenmesi Kan transfüsyonunun takibi Plevra içine kanamalarda torasentez veya göğüs tübünün takılmasına yardım edilmesi Hemşire bakımı Nörolojik bulgular 2-4 saat aralarla nörolojik takip Kafa içi basıncını arttırıcı öksürük, kabızlık gibi yakınmaların kontrolü Hemşire bakımı Hasta ve yakınlarının psikolojik desteklenmesi (ani ölüm korkusu, ağrı, solunum sıkıntısı) Hemşire bakımı Tedavi komplikasyonlarının takibi Metabolik değişikliklerin takibi Böbrek yetmezliğinin takibi Aldığı-çıkardığı takibi İlk başvuru 60 yaşında emekli işçi erkek hasta, boynun sağ tarafında basmakla kontrol altına alınabilen şiddetli kanama ile başvuruyor. Tepki vermiyor ve hipovolemik şok tablosu saptanıyor. Yakınları, hastanın iki yıl önce dilkökü kanseri nedeni ile total larenjektomi operasyonu olduğunu ve radyoterapi aldığını belirtiyor. Ayrıca yeniden nüks ettiğini söylüyorlar. İlk başvuru Muayenede bilinç yok, soluk, hipotansif şok tablosunda ve solunumu yüzeyel. Boynun santralinde basınç kaldırıldığında fışkırır tarzda açık kırmızı renkte kanama var. Larenjostomisi var. Boyun santralinde büyük nüks kitlesi var. Kompresyon kanı kontrol altına alabilmekte. Acil müdahele Larenjostomiden entübasyon yapılıyor ve yoğun destek tedavisine başlanıyor. Kan transfüzyonu yapılıyor. Karotid arter ve internal juguler ven bağlanıyor. Boyun kompresyonuna devam ediliyor. Hasta eksoluyor. Karotis arter erozyonu Yüksek riskli hastalar Boyun cerrahisi yapılmış olanlar Karotis arterine invaze tümörü olanlar Boyun bölgesine radyoterapi alanlar Karotis arter erozyonu Baş-boyun operasyonu uygulanan hastaların %4’ ünde görülür. Operasyon sonrası riski arttıran faktörler: Operasyonda sahanın trakeal/ faringeal sekresyonlara maruziyeti, %10-15 kilo kaybı olan >50 yaş hastalar Operasyon öncesi veya sonrası radyoterapi uygulanmış hastalar Kemoterapi uygulanmış hastalar Karotis arter erozyonu Arter tabakaları (dıştan içe doğru): Adventisya > medyal > intima Adventisya tümör invazyonuna dirençlidir. Fakat, atmosfer ile temas ederse kuruma ve enfeksiyona karşı hassaslaşır ve 6-10 günde ağır hasar görür. Medyal tabaka hasarından sonra intima tabakasında anevrizma gelişebilir. En son olarak duvar yırtılması gelişir. Karotis arter erozyonu Belirtiler: Kanama (öncül olabilir), pulsasyon, arterin görünmesi Lezyonda renk değişikliği Boyun veya yüzde ısı değişikliği Lezyonda veya boyunda ödem Enfeksiyon bulguları Ağrı Karotis arter erozyonu Hemşirelik bakımı: Pansuman için yapışmayan malzeme kullanılmalıdır. Malzeme, hava dolaşımına izin vermeli ve antimikrobiyal özellikte olmalıdır. Lezyon çok akıntılıysa emici özelliği olan malzeme kullanılmalı veya pansuman sık değiştirilmeli. Lezyonun üstü gazlı bez ile örtülebilir. Pansuman değişiminde izotonik serum ile ıslatılabilir. Enfeksiyon kontrolü Oksijenizasyon, kabızlık, öksürük, solunum sistemi ve kan basıncı değişikliğinin kontrolü Karotis arter rüptürü Hava yolu güvenliği ve kanın aspire edilmesi Kan kaybının azaltılması Kardiyovasküler stabilizasyon Konfor tedavisi Teşekkürler