Arkeler Alemi

9. SINIF KONU
ANLATIMI
43
CANLILARIN SINIFLANDIRILMASI-5
ARKELER ALEMİ
ARKELER ALEMİ
1990 yılında sistematikçiler
monera adı verilen bakteri ve
arkeleri bir arada tutan bu
alemin yanlış olduğunu
farkettiler. Böylece bakteriler
ve arkeler birbirinden ayrıldı.
Prokaryot hücre yapısına sahip
olmalarına rağmen bazı
özellikleri ile ökaryot hücreli
canlılara benzerler.
Arkeler, normal ortamlarda ve
diğer canlıların
yaşayamayacağı ekstrem
koşullarda yaşayabilen
canlılardır. Yaşam yerlerine
göre sınıflandırılmışlardır.
Fotosentez ve kemosentez
yapanları, heterotrof olarak
beslenenleri vardır. Bazıları
oksijenli solunum yapabilirken
bazıları oksijensiz solunum
yapar.
ARKELER ALEMİ
Bazı arkeler pis sular, bataklık,
çöpler, geviş getiren canlıların
sindirim boşluğu gibi yerlerde
yaşarlar. Bu arkelere METANOJENİK
ARKE denir. Solunumları sonucunda
metan gazı ürettikleri için bu isim
verilmiştir.
Bazı arkeler Tuz Gölü, Kızıl Deniz
gibi tuzlu yerlerde yaşarlar. Bu
arkelere HALOFİLİK ARKE denir.
Bazı arkeler jeotermal su
kaynaklarında, lavların içinde
yaşayabilirler. Bu arkelere AŞIRI
TERMOFİLİK ARKE denir.
Bazı arkeler 5 dereceinin altındaki
sıcaklıklarda yaşarlar. Bu arkelere
PSİKROFİLİK ARKE denir.
ARKELER ALEMİ
Biyolojik ve ekonomik önemleri açısından bakıldığında arkeler, bakterilerin ve diğer canlıların yaşayamadığı
koşullarda yaşadıklarından güçlü enzimlere sahiplerdir. Bu enzimler pek çok alanda kullanılır.
 endüstride pek çok tepkimenin gerçekleşmesinde
 atık maddelerin zehirli özelliklerinin azaltılmasında
 kalitesi düşük metal cevherlerinin biyolojik yollarla kullanılabilir hale getirilmesinde
 metal kirlenmesine uğramış suların temizlenmesinde
 boya endüstrisinde anaerobik arıtma tanklarında bulunan suyun temizlenmesinde
 metanojenik arkeler biyogaz üretiminde kullanılırlar.
Aşağıdaki canlı gruplarından hangisi arkeler alemine ait değildir?
A)
Siyanobakteriler
B)
Psikrofiller
C)
Termofiller
D)
Metanojenler
E)
Halofilller
Arkelerin aşağıdaki özelliklerinden hangisi insan için ekonomi ve sağlık
açısından zararlıdır?
A)
Buzdolabındaki besinlerde yaşayıp çoğalmaları
B)
Otçul canlıların bağırsaklarında selülozu sindirmeleri
C)
Çöpler ve hayvan gübrelerinde biyogaz üretmeleri
D)
Metallerin buluşmasıyla kirlenmiş suları kullanılabilir hale
getirmeleri
E)
Atık suları temizlemeleri
Bakteri ve arkeler aleminde bulunan canlılar için;
1.
Kalıtım materyali olan DNA nın sitoplazmada bulunması
Metanojenik arkelerle ilgili aşağıdakilerden hangisi yanlıştır?
2.
Protein sentezinin zarsız bir organel olan ribozomda
gerçekleşmesi
A)
Prokaryot hücre yapısına sahip olma
3.
Peptidoglikan yapılı hücre duvarının bulunması
B)
Karbondioksit ve hidrojen gazını birleştirip metan gazı oluşturarak
enerji elde ederler.
Özelliklerinden hangileri ortak değildir?
C)
Otçulların bağırsaklarında yaşarlar.
A)
Yalnız 1
D)
Oksijenli solunum yaparlar.
B)
Yalnız 3
E)
Pis sularda ve gübrelerde yaşarlar.
C)
1 ve 2
D)
1 ve 3
Arkeler ile ilgili aşağıdaki ifadelerden hangisi yanlıştır?
E)
2 ve 3
A)
Halofiller aşırı tuzlu ortamlarda yaşar.
B)
Bazı arkelerde zarlı organeller bulunur.
C)
Metanojenik arkeler otçul memelilerin sindirim sisteminde
simbiyoz olarak yaşar.
D)
Bölünerek çoğalırlar.
E)
Bazı arkeler kemosentez yapar.