b. Gelişmeler ve sorunlar : Çeşitli eşya ve malzeme imalinde

— 335 —
b. Gelişmeler ve sorunlar :
Çeşitli eşya ve malzeme imalinde kullanılan geleneksel 'maddelerin yerini plâstik maddelerin
almasındaki ekonomi, plâstik işleme sanayiini hızla geliştirmektedir.
1983 - 1967 döneminde plâstik işleme sanayii mamullerinde yurt içi talebin tamamına yakın
kısmı üretimle /karşılanmıştır. Cari fiyatlarla 1952 yılında 149 "milyon lira olan plâötli: mamuller
toplam üretim değerinin 1987 yılında yüzde 142 oranında gelişerek 360 milyon liraya çıkacağı
tahmin edilmektedir. (I) 1
Belirtilen üretim artışına rağmen 1967 yılında - diğer sektörlerde kullanılamlar dâhil - fert
başına plâstik madde tüketiminin 1,5 Kg. civarında olacağı tahmin edilmektedir. Avrupa ülke­
leri ile karşılaştırıldığında Türkiye'de plâstik kullanımınım çok düşük olduğu görülmektedir.
Plâstik işleme sanayii ithal malı ham ve yardımcı maddelerle
çalışmaktadır.
Ancak son
yıllarda bu sanayiin yardımcı maddelerinden plâstikleştiriciler ve boya sanayiinde
kullanılan
bâzı polimerlerin
yurt içinde üretimi gerçekleşmiştir. Bu
üretimler de ithal malı kimyasal
maddelerle yapılmaktadır.
1963 - 1967 döneminde plâstik işleme sanayii, ham ve yardımcı maddelerini ithalât güçlükleri
sebebiyle genellikle yeterli miktarlarda sağlıyamamak durumunda kalmıştır. Buma göre plâstik mamul­
lerde potansiyel talebin üretimden fazla olduğu söylenebilir. Tahsisler yoliyle yapılan kısıntılı ithalât, bu
sanayiin çok sayıda küçük işletmelerle az sayıda büyük işletmelerden
meydana gelen yapısının
nedenidir. Bu durumun diğer sonuçları da plâstik işleme sanayiinde hammadde ithal imkânla­
rına bağlı olarak yüzde 35 - 45 oranında âtıl kapasite bulunması, zaman zaman
fazla ham­
madde stoku ile çalışmak zorunluğu, hammaddelerde suni fiyat artışları ve bâzı kalitesiz ima­
lâtın da talep bulabilmeğidir.
Dünyada plâstik teknolojisi hızlı bir gelişine içimdedir. Tesislerin yeni plâstik çeşitlerine ve
teknoloji yeniliklerine uyma zorunluğu vardır. Yurdumuzda teknolojik ilerleme gerektiği ölçüde
olmamakta, mevcut tesislerdeki makinalar genellikle yenilenmeye muhtaç durumda bulunmakta­
dır.
I I nci Beş Yıllık Plân döneminde başlıca plâstik hammaddelerin yerli üretimlerinin gerçek­
leşmesi, büyük bir ithalât ikamesi yaratacağı gibi küçük tesis, âtıl kapasite, fazla stok sorun­
larım büyük ölçüde çözecektir. Diğer sorunların gelişme için gerekli çözümleri, işaret edi­
len ilke ve tedbirlerin uygulanmasına bağlıdır.
2.
ÎKÎNCÎ BEŞ YILLIK PLÂN HEDEF VE TAHMİNLERİ :
a. Talep :
(1) Yurt içi talep :
1972 yılı plâstik eşya ve mamulleri toplam yurtiçi tailep tahmini Birinci Plân dönemi ile kar­
şılaştırmalı olarak Tablo 1 de gösterilmiştir. 1967 - 1972 döneminde
bu mamullerden Özellikle
plâstik bora, inşaat ve dekarasyon malzemesi talep artış hızlarımın fazla olacağı beklenmekte­
dir.
Plâstik işleme sanayii ile diğer sanayi kollarının kullanacağı bütün plâstik maddeler he­
saba katıldığında 1972 yılında şahıs başına em az Kg, plâstik madde tüketimi tahmin edilmekte­
dir.
Başlıca plâstik hammaddelerinin tadep ve üretim tahminleri kimya sanayii sektöründe gös­
terilmiştir.
(1) Plâstik kablo ve elektrik malzemesi üe makina imalât sanayiindeki plâstik parçalar ima­
li, «plâstik işleme sanayii» dışında bırakılmış, ilgili sektörlerde
gösterilmiştir,