Karaciğer hastalıkları

01.03.2015
KARACİĞER
HASTALIKLARI-1
Doç. Dr. Mine Güllüoğlu
İÜ İTF Patoloji AD
Mart 2015
Dolaşım
Karaciğerin mikroanatomisi
Portal venül
Safra kanalı
• Dual dolaşım
– Getirici ; hepatik arter ve portal ven
– Toplayıcı ; hepatik ven →→ inferior vena kava
Hepatik arter
Santral ven
(terminal
hepatik venül)
Portal bölge
Karaciğerin mikroanatomisi
Karaciğerin
mikroanatomisi
Santral ven
Portal bölge
Portal bölge
1
01.03.2015
Karaciğerin mikroanatomisi
Karaciğerin mikroanatomisi
Karaciğerin Hücreleri
Karaciğerin mikroanatomisi
•
•
•
•
Karaciğerin Fonksiyonları
• Sentez: Serum proteinlerinin (albümin, pıhtılaşma
faktörleri, kompleman, vb) sentezi
• Kan şekeri regülasyonu: Glukoneogenez, glikojenoliz
• Depolama: Glikojen, trigliseridler, demir, bakır,
yağda eriyen vitaminler
• Katabolizma: Hormonların, serum proteinlerinin
yıkımı, yabancı maddelerin detoksifikasyonu
• Atılım: Safra (BL, safra asitleri, fosfolipidler,
kolesterol, elektrolitler)
• Kan dolaşımı ve filtrasyonu
Hepatositler
Kupffer hücreleri
Stellat hücreler (İto hücreleri)
Safra kanal hücreleri
Karaciğer Yetmezliği
• Progresif karaciğer hasarının son dönemi (akut
ya da kronik)
• Yetmezlik meydana gelmesi için karaciğerin
fonsiyonel kapasitesinin %80-90’ının yok olması
gerekir.
• Akut karaciğer yetmezliği: Önceden bilinen bir
karaciğer hastalığı olmayan bir kişide 26 hafta
içinde yetmezlik gelişmesi
• Akut karaciğer yetmezliğinde karaciğer
transplantasyonu yapılmazsa ölüm oranı %80
2
01.03.2015
Karaciğer Yetmezliği
• Hipoalbüminemi
• Serum amonyak düzeyi ↑↑
– Hepatik ensefalopati
• Koagülopati
• Hiperöstrojenemi
– Palmar eritem, örümcek anjiyomlar,
hipogonadizm, jinekomasti
• …
Karaciğer Yetmezliği
• Kronik karaciğer hastalıkları →→ Siroz
• Akut karaciğer yetmezliği
– Masif hepatik nekroz
– En sık nedenler:
• Akut viral hepatitler, otoimmun hepatit
• İlaçlar (asetaminfen ve diğer), mantar,
toksinler…
– Nekroz olmadan hepatosit fonksiyon kaybı
(Reye sendromu, tetrasiklin toksisitesi…)
Masif nekroz
Masif / submasif nekroz
Masif / submasif nekroz
Masif / submasif nekroz
3
01.03.2015
Hepatosit hasarı
• Nekroz ve apoptoz
– Submasif ve masif nekroz
– Zonal nekroz
• Sentrilobüler
• Midzonal
• Periportal
– Odaksal nekroz
– Köprüleşen nekroz
– İnterface hepatit (= bileşke
hepatiti = güve yeniği nekrozu)
Odaksal nekroz
Santral nekroz
Köprüleşen nekroz
Hepatosit hasarı
• İnflamasyon
– Akut ya da kronik inflamatuar
hücreler
– Toksik ya da iskemik hepatosit
nekrozundan sonra
– Antijen eksprese eden hepatositlere
karşı sitotoksik lenfositler (viral
hepatitler, …)
– İnterface hepatit: portal bölgedeki
lenfositler parenkime doğru yayılarak
hepatosit hasarı yaparlar
Köprüleşen nekroz
4
01.03.2015
Karaciğer hasarı
•
•
•
•
•
•
Nekroz ve apoptoz
İnflamasyon
Dejenerasyon
İntrahepatik birikimler
Rejenerasyon
Fibrozis
Hepatosit hasarı
• Dejenerasyon
– Hepatositlerde şişme, balonlaşma dejenerasyonu
• İntrahepatik birikimler
– Steatoz
• Mikroveziküler
• Makroveziküler
– Safra, demir, bakır birikimi
Balonlaşma dejenerasyonu
normal
Balonlaşma dejenerasyonu:
Hücre iskeleti hasarı
normal
Steatoz
Hepatosit hasarı
• Dejenerasyon
– Hepatositlerde şişme, balonlaşma dejenerasyonu
• İntrahepatik birikimler
– Steatoz
• Mikroveziküler
• Makroveziküler
– Safra, demir, bakır birikimi
5
01.03.2015
Steatoz
Steatoz
• Hücre içi yağ
depolanması
• Sitoplazmik vakuoller
• Makroveziküler
– Büyük damlacıklı
– Küçük damlacıklı
• Mikroveziküler
Karaciğerde madde birikimleri
• Steatoz:
– Etiyoloji:
• Hiperlipidemi
• Enfeksiyonlar
– HCV
• Toksik etkiler
– Lokalizasyon:
• Diffüz
• Santral
Karaciğerde safra birikimi
•
•
•
•
•
•
Lipofuksin
Safra
Demir
Bakır
Amiloid
…
Karaciğerde demir birikimi
6
01.03.2015
Karaciğerde bakır birikimi
Karaciğerde amiloid birikimi
Karaciğerde amiloid birikimi
Karaciğerde dolaşım bozuklukları
Karaciğerde dolaşım bozuklukları
1.
2.
3.
4.
Venöz dönüş bozukluğu (postsinüzoidal)
Parenkim içi kan akım sorunları (postsinüzoidal,
sinüzoidal, presinüzoidal)
Portal ven tıkanması (presinüzoidal)
Hepatik arter tıkanması (presinüzoidal)
7
01.03.2015
1. Venöz dönüş bozukluğu
Akut venöz dönüş bozukluğu
• Sağ kalp yetmezliği
• İnferior vena kava trombozu
• Hepatik ven trombozu (Budd-Chiari Hastalığı)
Akut venöz dönüş bozukluğu
Akut venöz dönüş bozukluğu
• Santral vende
dilatasyon ve
konjesyon
• Santral vende
dilatasyon ve
konjesyon
• Santral bölge
sinuzoidlerinde
dilatasyon ve
konjesyon
• Santral bölgelerde
hepatosit kaybı
• Santral bölge
sinuzoidlerinde
dilatasyon ve
konjesyon
Kronik venöz dönüş bozukluğu
2. Parenkim içi kan akım sorunları
• Siroz
• Venookluziv hastalık
(Sinüzoidal
obstrüksiyon
sendromu)
• Sinuzoidal
tıkanıklıklar
Konjestif (kardiyak) siroz
8
01.03.2015
Veno-okluziv hastalık
Karaciğerde amiloid birikimi
Niemann-Pick Hastalığı
3. Portal ven tıkanması
•
•
•
•
4. Hepatik arter tıkanması
• Trombüs
• Emboli
• Kardiyak output
düşüşünde
hipoperfüzyon
Sepsis
Travma
Trombojenik hastalıklar
İdiopatik
Karaciğerin Gelişim Anomalileri
•
•
•
•
•
Karaciğer agenezisi: Yaşam mümkün değil
Lob agenezisi ya da hipoplazisi
Pozisyon anomalisi: Situs inversus totalis ya da parsiyalis
Aksesuar loblar: Sağ lobdan kaynaklanan Riedel lobu
Ektopik KC dokusu: Akciğer, safra kesesi duvarı, dalak
kapsülü, retroperiton, sürrenal bez, omentum.
• Heterotopi: Sürrenal, dalak, pankreas dokusu KC’de
bulunabilir.
• Vasküler anomaliler
• Safra Kanalı anomalileri
9