ORAK Pratik Bilgiler H A Z İ R A N 2 0 1 4 Atık Yağ- Yakıt Nedir ? Yağ belirli bir kullanım süresi sonunda fiziksel ve kimyasal olarak kirlenir, orijinal yapısı bozulur ve artık işlevini yerine getiremez ; zaman içerisinde de kullanılamayarak atık haline gelir. Endüstriyel alanlarda kullanılan madeni ve motor yağları ile hidrokarbon içerikli yakıtların kullanımları sonucu sızıntı ya da dökülme yoluyla çevreye yayılmaları ise, günümüzde en ciddi çevre sorunlarının başında gelmektedir. Dünyada ve Türkiye'de, atık yağların oluşturduğu kirliliğin çevre ve insan sağlığına olan etkilerini azaltmak amacıyla, uygun şekilde toplanmaları ve geri dönüştürmelerine yönelik çalışmalar başlatılmıştır ve bu çalışmalar aynı zamanda yasal mevzuatlarla desteklenmektedir. ‘Emniyeti Destekle’ Kanun ve Yönetmeliklerle Gelen Zorunluluklar Nelerdir ? Kaza ve ucuz atlatılan Türkiye'de , son yıllarda önem verilen konulardan biri olan atık yağlar ile ilgili olayları raporlamayı ve olarak, "Atık Yağların Kontrolü Yönetmeliği" kapsamında , atıkların toplanması ve geri dönüşümüne yönelik çalışmalar yapılmaktadır. Bu yönetmelikle, atık paylaşmayı unutma. yağların çevreye zarar verecek şekilde doğrudan veya dolaylı bir biçimde alıcı ortama verilmesinin önlenmesi, Çevre ve insan sağlığına zarar vermeden geçici depolanması, taşınması, bertaraf edilmesi, Atık yağların yönetiminde gerekli teknik ve idari standartların oluşturulması, Geçici depolama, işleme ve bertaraf tesislerinin kurulması ile bu tesislerin çevreyle uyumlu yönetimi amacıyla gerekli prensip ve programların belirlenmesi hedeflenmektedir. Atık yağ üreticileri , Atık yağ üretimini en az düzeye indirecek şekilde gerekli tedbirleri almakla, atık yağları kategorilerine göre ayrı ayrı şekilde geçici depolamakla, PCB ve diğer tehlikeli atıklarla karıştırmamakla, tehlikeli atıkla kirlenmiş yağların bertarafı için Tehlikeli Atıkların Kontrolü Yönetmeliği hükümlerine uymakla, Atık yağların taşıma lisansı almış taşıyıcılar vasıtasıyla çevre lisanslı işleme ve bertaraf tesislerine gönderilmesini sağlamakla, Atık yağların tesis dışına taşınması durumunda Ulusal Atık Taşıma Formunu doldurmakla, Atık Yağ Beyan Formunu doldurarak takip eden bir sonraki yılın Şubat ayı sonuna kadar çevre ve şehircilik il müdürlüğüne göndermekle yükümlüdür. Aynı zamanda mevzuatımızda var olan "Tehlikeli Atıkların Kontrolü Yönetmeliği" ile , akaryakıt sektörüne yönelik olarak oluşan hidrokarbon içerikli petrol ürünlerinin bulaştığı tüm kontamine atıkların ( yağ-yakıt emici pedler, yakıt emici biyolojik ve kimyasal ürünler, absorbanlar..vb) ve akaryakıt tankları temizliğinde ortaya çıkan tank dibi çamurlarının , toplanması, geçici olarak depolanması, ara depolanması, taşınması, geri kazanılması, bertaraf edilmesi, sınırlama ve yükümlülükleri, alınacak önlemler ile ilgili yapılması gereken işlemler kontrol altında tutulmakta ve denetlenmektedir. ORAK Proje Yönetimi ve Eğitim Danışmanlık Ltd. Şti ( www.orak.com.tr ) ORAK Pratik Bilgiler H A Z İ R A N 2 0 1 4 Çevre Kanunu'nda , atık yağ ve yakıtların doğru depolanmaması ve bertaraf edilmemesi halinde karşılaşılabilecek idari para cezaları açıkça belirtilmektedir : "Tehlikeli kimyasalı (atık yakıt, atık ürün vb) usulüne uygun olmayan şekilde satan ve depolayanlara ( Atık depolama tankları), 175.981 – 1.759.846 TL arasında, Kanunda ve yönetmeliklerde öngörülen esaslara, yasaklara veya sınırlamalara aykırı olarak atık toplayan, taşıyan, geçici ve ara depolama yapan, geri kazanan, geri dönüşüm sağlayan, tekrar kullanan veya bertaraf edenlere ( Atık depolama tankları), 42.232 TL idari para cezası verilir." Haziran 2015 yılında, yürürlüğe girecek olan "Toprak Kirliliğinin Kontrolü ve Noktasal Kaynaklı Kirlenmiş Sahalara Dair Yönetmelik" kapsamında da, önümüzdeki yıl itibariyle, bütün faaliyet sahiplerinin "faaliyet ön bilgi formu" doldurmaları zorunlu kılınacak ve doldurulan bu formlar sonrasında, puanlamalı hesaplamalar yapılarak , sahaların çevresel risk durumları tespit edilecektir. Bu yö‘Emniyeti Destekle’ netmelik ekinde, atık yağ ve yakıtların depolanmasına yönelik sorular şu şekilde olacaktır: Kaza ve ucuz atlatılan olayları raporlamayı ve paylaşmayı unutma. Faaliyet sahasında tehlikeli atık oluşuyor mu ? Tehlikeli atıklar faaliyet sahası içerisinde geçici olarak depolanıyor mu? Tehlikeli atık geçici depolama alanında geçirimsiz tabaka var mıdır ? Tehlikeli atık geçici depolama alanı çevresinde drenaj sistemi var mı? Tüm bu yönetmelikler doğrultusunda, kolay deforme olan ve sızdırma ihtimali yüksek olan variller yerine , daha çevreci ürünler olan atık yağ-yakıt tanklarının kullanılması önem arz edecektir. Bu tip atık yağ depolama tankları, çift cidarlı ve uyarı sensörlü olduğundan dolayı, acil durum, sızıntı vb durumların yaşanması halinde kullanıcıyı uyarabilen ve zemine sızıntı olmasını engelleyen güvenli geçici depolama alanları olacaktır. Bu ürünlerle ilgili detaylı bilgi almak için [email protected] adresine mail atabilir ya da 0216 540 36 90 numaralı telefonu arayabilirsiniz. Referanslar Bu ayki Pratik Bilgiler bülteni MPT Çevre Teknolojileri ve Mühendislik A.Ş. Çevre Mühendisi Öyküm Hız’ın çalışmalarından derlenmiştir. ORAK Proje Yönetimi ve Eğitim Danışmanlık Ltd. Şti ( www.orak.com.tr )