BÜLENT ECEVİT ÜNİVERSİTESİ SOSYAL BİLİMLER ENSTİTÜSÜ İktisat Enstitü Anabilim Dalı (Yüksek Lisans) Tez Başlığı Kurumsal Yapı Olarak Demokrasi ve Ekonomik Özgürlüklerin Ekonomik Performansa Etkisi: Türkiye Örneği Tez Yazarı Ömer Manan Danışman Doç.Dr. Ahmet Beşkaya Mezuniyet Yılı 2009 Anahtar Kelimeler Kurumsal Yapı, Demokrasi, Politik Haklar ve Sivil Özgürlükler, Ekonomik Özgürlükler, Ekonomik Performans. Özet iii Toplumların refah göstergelerinden birisi, kişi başına düşen milli gelirin yüksek olmasıdır. Kişi başına düşen milli gelirdeki artış oranı, ekonomik büyüme ve kalkınmanın bir sonucudur. Bu çalışmada, müreffeh toplumların oluşması için ekonomik performansın sağlanması gerektiği bilgisinden hareketle, ekonomik performansın bütün nedenleri değil, Kurumsal yapının ekonomik performans üzerindeki etkisi, kurumsal yapının oluşturulmasında ve değiştirilmesinde önemli rol üstlenmesi nedeniyle, demokrasi ve ekonomik özgürlükler perspektifinden araştırılmıştır. Bu nedenle bu çalışmanın temel amacı, demokrasi ve ekonomik özgürlükler ile ekonomik performans arasındaki ilişkiyi incelemek ve bu açıdan Türkiye’nin bulunduğu yeri tartışmaktır. Türkiye’nin kurumsal yapısının, ekonomik performansla ilişkisinin incelendiği bu çalışma, dört ana bölümden oluşmaktadır. Her bölümde ilk olarak kavramsal tanımlamalar ele alınıp, bu tanımlarla ilgili unsurlar detaylı olarak irdelenip, son olarak ise ilgili bölüm ile ilgili olarak ekonomik performans ilişkisi incelenmiştir. İlk ana bölümde kurumsal yapı ve ekonomik performans ilişkisi ele alınmış, daha sonraki bölümlerde demokrasi ve ekonomik özgürlüklerin ekonomik performansla ilişkisi incelenmiştir. Demokrasi ve ekonomik özgürlüklerin olduğu bölüm sonlarında ise, Türkiye’deki mevcut durum göz önüne Bu çalışmanın ekonometrik model ve regresyon analizi bölümünde, 1970-2005 dönemi Türkiye verileri kullanılarak zaman serileri analizi yapılmıştır. Uzun dönemli ilişkinin testi için, eşbütünleşme (co-integration) testi uygulanmış ve değişkenler arasındaki kısa dönemli ilişkiyi araştırmak için de, hata düzeltme modeli (error correction model- ECM) iv Yapılan regresyon sonuçlarına göre, ekonomik özgürlüklerle ekonomik performans arasındaki pozitif ilişkinin hem kısa hem uzun dönemde geçerli olduğu sonucu bulunmuştur. Askeri darbelerin, ekonomik büyüme üzerinde negatif etkisi olsa da, demokrasinin ekonomik büyüme üzerindeki etkisi hakkında kesin bir yargıda bulunmanın güç olduğu bulunmuştur.