Dönem: 23 Yasama Yılı: 3 TBMM (S. Sayısı: 308) Türkiye Cumhuriyeti Hükümeti ve Avrupa Toplulukları Komisyonu Arasında Katılım Öncesi Yardım Aracı (IPA) ile Temin Edilen Yardımın Uygulanması Çerçevesinde Türkiye Cumhuriyetine Sağlanan Avrupa Topluluğu Mali Yardımlarıyla İlgili İşbirliği Kuralları Hakkında Çerçeve Anlaşmanın Onaylanmasının Uygun Bulunduğuna Dair Kanun Tasarısı ve Dışişleri Komisyonu Raporu (1/635) Not: Tasarı, Başkanlıkça tali olarak Plan ve Bütçe ile Avrupa Birliği Uyum komisyonlarına; esas olarak da Dışişleri Komisyonuna havale edilmiştir. T.C. Başbakanlık Kanunlar ve Kararlar Genel Müdürlüğü Sayı: B.02.0.KKG.0.10/101-1617/3427 31/7/2008 TÜRKİYE BÜYÜK MİLLET MECLİSİ BAŞKANLIĞINA Dışişleri Bakanlığınca hazırlanan ve Başkanlığınıza arzı Bakanlar Kurulunca 14/7/2008 tarihinde kararlaştırılan “Türkiye Cumhuriyeti Hükümeti ve Avrupa Toplulukları Komisyonu Arasında Katılım Öncesi Yardım Aracı (IPA) ile Temin Edilen Yardımın Uygulanması Çerçevesinde Türkiye Cumhuriyetine Sağlanan Avrupa Topluluğu Mali Yardımlarıyla İlgili İşbirliği Kuralları Hakkında Çerçeve Anlaşmanın Onaylanmasının Uygun Bulunduğuna Dair Kanun Tasarısı” ile gerekçesi ilişikte gönderilmiştir. Gereğini arz ederim. Recep Tayyip Erdoğan Başbakan GEREKÇE “Türkiye Cumhuriyeti Hükümeti ve Avrupa Toplulukları Komisyonu Arasında Katılım Öncesi Yardım Aracı (IPA) ile Temin Edilen Yardımın Uygulanması Çerçevesinde Türkiye Cumhuriyetine Sağlanan Avrupa Topluluğu Mali Yardımlarıyla İlgili İşbirliği Kuralları Hakkında Çerçeve Anlaşma”nın onaylanmasıyla, Avrupa Birliği tarafından aday ve potansiyel aday ülkelere katılım öncesi mali işbirliği kapsamında sağlanan mali yardımların 2007-2013 döneminde kullanımı sağlanacaktır. –2– “Katılım Öncesi Avrupa Yardım Aracı (IPA)” mekanizması, 17 Temmuz 2006 tarihinde kabul edilen 1085/2006/EC sayılı Konsey Tüzüğü (IPA Tüzüğü) ve 12 Haziran 2007 tarihinde kabul edilen 718/2007/EC sayılı Komisyon Tüzüğü (IPA Uygulama Tüzüğü) ile düzenlenmiştir. Bu Tüzüklerden ilki temel prensipleri, ikincisi ise uygulamaya ilişkin daha detaylı kuralları içermektedir. Katılım Öncesi Yardım Aracı (IPA) kapsamında sağlanan kaynaktan faydalanacak ülkeler, “Aday Ülkeler” ve “Potansiyel Aday Ülkeler” olarak iki ayrı grupta toplanmıştır. Aday ülkeler Türkiye, Hırvatistan ve Makedonya olarak belirlenirken, potansiyel aday ülkeler ise Arnavutluk, Bosna-Hersek, Karadağ ve Kosova’yı da içerecek şekilde Sırbistan olarak belirlenmiştir. Söz konusu Katılım Öncesi Yardım Aracının oluşturduğu mekanizmanın ana hatlarının; - Yararlanıcı ülkenin (aday ve potansiyel aday) çeşitli müktesebat başlıkları altında müktesebatı uygulamaya yönelik kurumsal kapasitesini geliştirmeyi hedefleyen Kurumsal Kapasite Geliştirme, - Yararlanıcı ülkenin diğer yararlanıcılar ile veya üye devletlerle bölgesel, bölgelerarası ve sınır ötesi işbirliği konularını desteklemeyi hedefleyen Bölgesel ve Sınır Ötesi İşbirliği, - Sadece aday ülkelerin kullanımına açık olan ve bu ülkeleri “yapısal fonların” kullanımına hazırlayıcı yönü açısından önem taşıyan Bölgesel Kalkınma, - Yine sadece aday ülkelerin kullanımına açık olan ve aday ülkeyi Avrupa İstihdam Stratejisi çerçevesinde Avrupa Sosyal Fonunun kullanımına hazırlamayı hedefleyen İnsan Kaynakları, - Son olarak, yine sadece aday ülkelerin kullanımına açık olan ve tarım sektörü ile kırsal alanların sürdürülebilir kalkınmasını hedefleyen Kırsal Kalkınma şeklinde özetlenmesi mümkündür. Katılım Öncesi Yardım Aracına ilişkin 1085/2006/EC sayılı Konsey Tüzüğünün 17. maddesi ve 718/2007/EC sayılı Komisyon Tüzüğünün Giriş Bölümü ile Katılım Öncesi Yardım Aracı kaynaklarının faydalanıcısı olan ülkeler ile Avrupa Komisyonu arasında fonların kullanım esaslarını belirleyen bir “Çerçeve Anlaşma” imzalanması zorunluluğu getirilmiştir. Bu doğrultuda, Avrupa Komisyonu tarafından Katılım Öncesi Yardım Aracı ile sağlanacak mali yardımların kullanımına ilişkin prensipleri düzenleyen “Çerçeve Anlaşma Modeli” hazırlanarak aday ve potansiyel aday ülkelere tanıtılmış ve bu çerçeve Anlaşma Modeli başlangıç noktası olarak kabul edilerek yürütülen müzakereler sonucunda, Avrupa Komisyonu ile Ülkemiz arasında bu gerekçenin konusu olan “Çerçeve Anlaşma” 11 Temmuz 2008 tarihinde imzalanmıştır. Bu Anlaşma, Avrupa Birliği tarafından temin edilen katılım öncesi mali yardımların kullanımına ilişkin olarak Avrupa Komisyonu ile 2004 yılında imzalanan Çerçeve Anlaşma’dan daha detaylı kuralları düzenlemekte ve üye ülkelerin AB fonlarını (örn. yapısal fonları) kullanırken uyguladıkları harcama sistemlerine benzer bir sistemi getirmektedir. Sonuç olarak, bu Anlaşmanın kabulü ile 2007 yılından itibaren Avrupa Birliği ile Topluluk Programları dahil mali işbirliğinin devam edebilmesi sağlanacaktır. Türkiye Büyük Millet Meclisi (S. Sayısı: 308) –3– Dışişleri Komisyonu Raporu Türkiye Büyük Millet Meclisi Dışişleri Komisyonu 19 Kasım 2008 Esas No.: 1/635 Karar No.: 103 TÜRKİYE BÜYÜK MİLLET MECLİSİ BAŞKANLIĞINA Dışişleri Bakanlığı tarafından hazırlanarak Bakanlar Kurulunca 31/7/2008 tarihinde Türkiye Büyük Millet Meclisi Başkanlığına sunulan ve Başkanlıkça; 6/10/2008 tarihinde tali komisyon olarak Plan ve Bütçe ile Avrupa Birliği Uyum Komisyonlarına esas komisyon olarak da Komisyonumuza havale edilen “Türkiye Cumhuriyeti Hükümeti ve Avrupa Toplulukları Komisyonu Arasında Katılım Öncesi Yardım Aracı (IPA) ile Temin Edilen Yardımın Uygulanması Çerçevesinde Türkiye Cumhuriyetine Sağlanan Avrupa Topluluğu Mali Yardımlarıyla İlgili İşbirliği Kuralları Hakkında Çerçeve Anlaşmanın Onaylanmasının Uygun Bulunduğuna Dair Kanun Tasarısı”, Komisyonumuzun 12/11/2008 tarihli 19 uncu toplantısında Dışişleri Bakanlığı, Maliye Bakanlığı, Adalet Bakanlığı, Avrupa Birliği Genel Sekreterliği, Hazine Müsteşarlığı, Devlet Planlama Teşkilatı Müsteşarlığı ile Merkezi Finans ve İhale Birimi temsilcilerinin de katılımlarıyla görüşülmüştür. Tasarı ve gerekçesi incelendiğinde Anlaşma ile; - Topluluk mali yardımlarına ilişkin genel kurallar ve uygulama yöntemleri, - Merkezi olmayan yönetim ve merkezi yönetim için yapıların oluşturulması ve yetkililerin atanmasına ilişkin kurallar, - Merkezi olmayan yönetim kapsamında, yönetim yetkilerinin verilmesi ve akreditasyonu, - Topluluk mali yardımlarına ve uygulanmasına ilişkin genel kurallar, - Anlaşmanın uygulanmasından doğan uyuşmazlıkların çözüm usulü, konularında düzenlemeler öngörülmüştür. Komisyonumuzda Tasarının tümü üzerinde yapılan görüşmelerde; - Anlaşmanın Avrupa Birliği’nin 2007-2013 bütçe döneminde, Türkiye ile Avrupa Birliği arasındaki mali işbirliğini düzenleyen bir çerçeve anlaşma olduğu ve bu dönem süresince, Türkiye’nin Avupa Birliği’nden sağlayacağı hibeler ve katılacağı topluluk programlarının Anlaşma hükümleri çerçevesinde yürütüleceği, - Ülkemizde Avrupa Birliği’ne katılım öncesi mali yardımların Merkezi Finans ve İhale Birimi tarafından yürütüldüğü, - Merkezi Finans ve İhale Birimi tarafından 2002, 2003, 2004 ve 2005 yıllarına ait ulusal programların sözleşmelere bağlandığı, 2006 yılına ait programın sözleşmeleri için çalışmaların devam ettiği, - Katılım Öncesi Mali Yardım çerçevesinde 2002 yılından itibaren Avrupa Birliği’nden sağlanan mali yardımın 1 milyar 80 milyon Avro civarında olduğu, - Avrupa Birliği’nin 2007-2013 yılları arasında Türkiye ve diğer aday ülkelere, hibe programları için 12 milyar Avro tahsis ettiği ve bu miktarın yaklaşık 7 milyar Avroluk kısmının Türkiye tarafından kullanılacağı, ifade edilmiştir. Türkiye Büyük Millet Meclisi (S. Sayısı: 308) –4– Tasarının tümü üzerindeki görüşmelerin ardından Tasarı ve gerekçesi Komisyonumuzca da benimsenerek maddelerin görüşülmesine geçilmiştir. Tasarının 1 inci maddesi Komisyonumuzca aynen kabul edilmiştir. Tasarının 2 nci maddesinde yürürlük ve yürütme maddesi birlikte düzenlenmiş, ancak günümüze kadar yapılan Meclis uygulamalarında yürürlük ve yürütme maddelerinin tek bir maddede düzenlenmesine rastlanmadığı için verilen önergelerin kabulüyle yürürlük maddesi 2 nci ve yürütme maddesi de 3 üncü madde olarak Komisyonumuzca kabul edilmiştir. Tasarının tümü yapılan değişikliklerle oya sunulmuş ve Komisyonumuzca oy çokluğu ile kabul edilmiştir. Komisyon üyelerinden Tekirdağ Milletvekili Necip Taylan ve Mardin Milletvekili Gönül Bekin Şahkulubey’in Komisyon raporu üzerine özel sözcüler olarak atanması Komisyon tarafından kabul edilmiştir. Raporumuz, Genel Kurulun onayına sunulmak üzere Yüksek Başkanlığa saygı ile arz olunur. Başkan Başkanvekili H. Murat Mercan Mehmet Ceylan Üye Kâtip Eskişehir Necip Taylan Tekirdağ (Bu Raporun Özel Sözcüsü) Üye Zeynep Dağı Ankara Üye Fevzi Şanverdi Hatay Üye Hüseyin Tuğcu Kütahya Karabük Üye Gönül Bekin Şahkulubey Mardin (Bu Raporun Özel Sözcüsü) Üye Abdulkadir Emin Önen Ahmet Deniz Bölükbaşı Üye Üye Şanlıurfa Metin Yılmaz Bolu Üye Canan Kalsın İstanbul Üye Mehmet Şahin Malatya Üye Ankara Onur Öymen Bursa (Muhalefet şerhi ) Üye İlhan Kesici İstanbul (Muhalifim) Üye Mehmet Çerçi Manisa Metin Ergun Muğla Türkiye Büyük Millet Meclisi (S. Sayısı: 308) –5– MUHALEFET ŞERHİ AB kaynakları kullanılarak Türkiye’ye yapılacak yatırımların koşullarını düzenleyen, “Türkiye Cumhuriyeti Hükümeti ve Avrupa Toplulukları Komisyonu Arasında Katılım Öncesi Yardım Aracı (IPA) ile Temin Edilen Yardımın Uygulanması Çerçevesinde Türkiye Cumhuriyetine Sağlanan Avrupa Topluluğu Mali Yardımlarıyla İlgili İşbirliği Kuralları Hakkında Çerçeve Anlaşmanın Onaylanmasının Uygun Bulunduğuna Dair Kanun Tasarısının” maddeleri arasında vergi muafiyeti konusunda yurt dışında yerleşik Türk firmaları ile yabancı firmalar arasında ayrımcılık yapılması ve yabancı firmalara Türklere tanınan vergi muafiyeti tanınması ülkemizin çıkarlarına aykırıdır. Onur Öymen Bursa Türkiye Büyük Millet Meclisi (S. Sayısı: 308) HÜKÜMETİN TEKLİF ETTİĞİ METİN –6– TÜRKİYE CUMHURİYETİ HÜKÜMETİ VE AVRUPA TOPLULUKLARI KOMİSYONU ARASINDA KATILIM ÖNCESİ YARDIM ARACI (IPA) İLE TEMİN EDİLEN YARDIMIN UYGULANMASI ÇERÇEVESİNDE TÜRKİYE CUMHURİYETİNE SAĞLANAN AVRUPA TOPLULUĞU MALİ YARDIMLARIYLA İLGİLİ İŞBİRLİĞİ KURALLARI HAKKINDA ÇERÇEVE ANLAŞMANIN ONAYLANMASININ UYGUN BULUNDUĞUNA DAİR KANUN TASARISI MADDE 1- (1) Türkiye Cumhuriyeti tarafından 11 Temmuz 2008 tarihinde Ankara’da imzalanan “Türkiye Cumhuriyeti Hükümeti ve Avrupa Toplulukları Komisyonu Arasında Katılım Öncesi Yardım Aracı (IPA) ile Temin Edilen Yardımın Uygulanması Çerçevesinde Türkiye Cumhuriyetine Sağlanan Avrupa Topluluğu Mali Yardımlarıyla İlgili İşbirliği Kuralları Hakkında Çerçeve Anlaşma”nın onaylanması uygun bulunmuştur. MADDE 2- (1) Bu Kanun yayımı tarihinde yürürlüğe girer ve hükümlerini Bakanlar Kurulu yürütür. Recep Tayyip Erdoðan Baþbakan Devlet Bak. ve Baþb. Yrd. C. Çiçek Devlet Bakaný M. Aydın Devlet Bakaný N. Çubukçu Adalet Bakanı M. A. Şahin Dışişleri Bakanı A. Babacan Bayýndýrlýk ve Ýskân Bakaný F. N. Özak Tarým ve Köyiþleri Bakaný M. M. Eker En. ve Tab. Kay. Bakaný M. H. Güler DIŞİŞLERİ KOMİSYONUNUN KABUL ETTİĞİ METİN TÜRKİYE CUMHURİYETİ HÜKÜMETİ VE AVRUPA TOPLULUKLARI KOMİSYONU ARASINDA KATILIM ÖNCESİ YARDIM ARACI (IPA) İLE TEMİN EDİLEN YARDIMIN UYGULANMASI ÇERÇEVESİNDE TÜRKİYE CUMHURİYETİNE SAĞLANAN AVRUPA TOPLULUĞU MALİ YARDIMLARIYLA İLGİLİ İŞBİRLİĞİ KURALLARI HAKKINDA ÇERÇEVE ANLAŞMANIN ONAYLANMASININ UYGUN BULUNDUĞUNA DAİR KANUN TASARISI MADDE 1- Tasarının 1 inci maddesi Komisyonumuzca aynen kabul edilmiştir. MADDE 2- (1) Bu Kanun yayımı tarihinde yürürlüğe girer. MADDE 3- (1) Bu Kanun hükümlerini Bakanlar Kurulu yürütür. Devlet Bak. ve Baþb. Yrd. V. N. Ekren Devlet Bakaný M. Başesgioğlu Devlet Bakaný M. Şimşek Millî Savunma Bakaný M. V. Gönül Maliye Bakaný K. Unakıtan Saðlýk Bakaný R. Akdağ Çalýþma ve Sos. Güv. Bakaný F. Çelik Kültür ve Turizm Bakaný E. Günay Türkiye Büyük Millet Meclisi Devlet Bak. ve Baþb. Yrd. N. Ekren Devlet Bakaný K. Tüzmen Devlet Bakaný M. S. Yazıcıoğlu Ýçiþleri Bakaný B. Atalay Millî Eðitim Bakaný H. Çelik Ulaþtýrma Bakaný B. Yıldırım Sanayi ve Ticaret Bakaný M. Z. Çağlayan Çevre ve Orman Bakaný V. Eroğlu (S. Sayısı: 308) –7– Türkiye Büyük Millet Meclisi (S. Sayısı: 308) –7– Türkiye Büyük Millet Meclisi (S. Sayısı: 308) –8– Türkiye Büyük Millet Meclisi (S. Sayısı: 308) –9– İÇİNDEKİLER Sayfa 13 13 13 13 14 14 16 16 16 17 17 17 18 18 18 19 20 20 21 21 22 22 22 23 23 23 23 23 24 25 26 28 30 31 31 Türkiye Büyük Millet Meclisi (S. Sayısı: 308) – 10 – 31 32 32 32 32 33 33 34 34 35 35 35 35 36 36 36 36 36 37 Türkiye Büyük Millet Meclisi (S. Sayısı: 308) – 11 – Türkiye Büyük Millet Meclisi (S. Sayısı: 308) – 12 – Türkiye Büyük Millet Meclisi DİLEK 308(anlaşma) (S. Sayısı: 308) 5- – 13 – Türkiye Büyük Millet Meclisi (S. Sayısı: 308) – 14 – Türkiye Büyük Millet Meclisi (S. Sayısı: 308) – 15 – Türkiye Büyük Millet Meclisi (S. Sayısı: 308) – 16 – Yararlanıcı Türkiye Büyük Millet Meclisi (S. Sayısı: 308) – 17 – Türkiye Büyük Millet Meclisi (S. Sayısı: 308) – 18 – Türkiye Büyük Millet Meclisi (S. Sayısı: 308) – 19 – Türkiye Büyük Millet Meclisi (S. Sayısı: 308) – 20 – Türkiye Büyük Millet Meclisi (S. Sayısı: 308) – 21 – Türkiye Büyük Millet Meclisi (S. Sayısı: 308) – 22 – Türkiye Büyük Millet Meclisi (S. Sayısı: 308) – 23 – Türkiye Büyük Millet Meclisi (S. Sayısı: 308) – 24 – Türkiye Büyük Millet Meclisi (S. Sayısı: 308) – 25 – Türkiye Büyük Millet Meclisi (S. Sayısı: 308) – 26 – sağlayacaktır. Türkiye Büyük Millet Meclisi (S. Sayısı: 308) – 27 – Türkiye Büyük Millet Meclisi (S. Sayısı: 308) – 28 – Türkiye Büyük Millet Meclisi (S. Sayısı: 308) – 29 – Türkiye Büyük Millet Meclisi (S. Sayısı: 308) – 30 – Türkiye Büyük Millet Meclisi (S. Sayısı: 308) – 31 – Türkiye Büyük Millet Meclisi (S. Sayısı: 308) – 32 – Türkiye Büyük Millet Meclisi (S. Sayısı: 308) – 33 – Türkiye Büyük Millet Meclisi (S. Sayısı: 308) – 34 – Türkiye Büyük Millet Meclisi (S. Sayısı: 308) – 35 – Türkiye Büyük Millet Meclisi (S. Sayısı: 308) – 36 – Türkiye Büyük Millet Meclisi (S. Sayısı: 308) – 37 – Türkiye Büyük Millet Meclisi (S. Sayısı: 308) – 38 – Türkiye Büyük Millet Meclisi (S. Sayısı: 308) – 39 – Türkiye Büyük Millet Meclisi (S. Sayısı: 308) – 40 – Türkiye Büyük Millet Meclisi (S. Sayısı: 308) – 41 – Türkiye Büyük Millet Meclisi (S. Sayısı: 308) – 42 – Türkiye Büyük Millet Meclisi (S. Sayısı: 308) – 43 – Türkiye Büyük Millet Meclisi (S. Sayısı: 308) – 44 – Türkiye Büyük Millet Meclisi (S. Sayısı: 308) – 45 – Türkiye Büyük Millet Meclisi (S. Sayısı: 308) – 46 – Türkiye Büyük Millet Meclisi (S. Sayısı: 308) – 47 – Türkiye Büyük Millet Meclisi (S. Sayısı: 308) – 48 – Türkiye Büyük Millet Meclisi (S. Sayısı: 308) – 49 – Türkiye Büyük Millet Meclisi (S. Sayısı: 308) – 50 – Türkiye Büyük Millet Meclisi (S. Sayısı: 308) – 51 – Türkiye Büyük Millet Meclisi (S. Sayısı: 308) – 52 – Türkiye Büyük Millet Meclisi (S. Sayısı: 308) – 53 – Türkiye Büyük Millet Meclisi (S. Sayısı: 308) – 54 – Türkiye Büyük Millet Meclisi (S. Sayısı: 308) – 55 – Türkiye Büyük Millet Meclisi (S. Sayısı: 308) – 56 – Türkiye Büyük Millet Meclisi (S. Sayısı: 308) – 57 – Türkiye Büyük Millet Meclisi (S. Sayısı: 308) – 58 – Türkiye Büyük Millet Meclisi (S. Sayısı: 308)