T.B.M.M. B : 79 5 . 4 . 2005 O : 1 olmak üzere bal üretimiyle ilgili 278

T.B.M.M.
B : 79
5 . 4 . 2005
O :1
olmak üzere bal üretimiyle ilgili 278 işyeri denetlenmiş, bu denetimlerde şüphe üzerine alınan ve
ihbar edilen yerlerden alınan 332 bal numunesi analiz için laboratuvarlara gönderilmiş, bunlardan
263'ü hakkında ilk neticeler gelmiş, 88'inde olumsuzluk, yani, genel anlamda birkısım sahtecilik
sonuçlarının doğruluğu ortaya çıkmış, 175 adedinin ise analiz sonuçları olumlu netice vermiş.
Ülke genelinde bal üreten 32 işletme hakkında çalışma izni, gıda sicili ve üretim izni ol­
madığından dolayı Gıda Kanunu gereğince idarî para cezası uygulanmış, 6 işletme hakkında sav­
cılığa suç duyurusunda bulunulmuş ve bu işletmelerin bir kısmında 4 132 kilogram bala el konul­
muştur. Denetim, ülke genelinde üretim ve satış yerlerinde yoğun bir şekilde devam etmektedir.
Ülkemizde bal ihracı ve iadesi konusunda da birkaç cümle söylemek istiyorum. 2002 yılında yak­
laşık 16 000 ton bal ihraç edilmiş, 193 tonu iade edilmiştir. 2003 yılında ise, yine yaklaşık bu kadar
bal ihraç edilmiş, 293 tonu iade edilmiştir. Bunlar, iadeler ihracatın yüzde 1,2'si civarındadır. 2004
yılında ise, daha az ihracat yapılmış; ama, geri dönüş oranı daha yüksektir; yüzde 3'ü iade edilmiş.
İadelerle ilgili Dış Ticaret Müsteşarlığımızdan ve ilgili ülkeden, iade eden ülkeden aldığımız
bilgilere göre, bunların içerisinde genel gerekçe, şartlara uymamak ve fiyat konusundaki itirazdan
kaynaklanarak iade edilmişler. Bunun çok gerçekçi olmadığını biliyoruz; ama, bize gelen resmî
yazılarda, Dış Ticaret Müsteşarlığına intikal eden yazılarda, işin içerisinde, balın niteliğiyle ilgili bir
değerlendirme yerine "uygun bulunmamıştır, fiyatları yüksek bulunmuştur" gibi ifadelerle iade edil­
diği gözlenmektedir. Dolayısıyla, burada yapılması gereken işlem konusunda da, idare, bir nebze
tereddüt içerisinde kalmakta, çaresiz kalmaktadır; ancak, Türkiye'ye bu balların iadesi konusunda
resmî prosedür ise çok açıktır. Bunlar, Türkiye'den ihraç edilmiş ve iade edilmiş olsa bile, Tür­
kiye'ye girerken uygulanması gereken bir prosedür vardır, ithal edilen bir mal muamelesine tabi
tutulmaktadır ve Türkiye'nin bünyesinde geçerli olan kurallar aranmaktadır. Dolayısıyla, bu
konuda, evvela, mevzuat yönünden de bir eksiklik yoktur; Türkiye'ye giren ballarla ilgili konuda,
bugün, laboratuvarlarımızdan olumsuz bir sonuç da elimizde değildir; ancak, biraz önce söy­
lediğim, tağşiş -yani, içerisine başka maddelerin katılarak aslî unsurun bozulması- ve üzerindeki
bilgilerin yanlış ve eksikliğini ifade eden sahtecilik olaylarının -Turhan Beyin de söylediği, bizim
de kendi bulgularımıza göre- piyasada yer aldığını biliyoruz.
Peki, burada kamuya düşen görev olarak evvela denetimlerin artırılması, bununla ilgili konuda
kamu otoritesinin caydırıcılığının burada gösterilmesi gerekir. Bununla ilgili yapılması gereken ilk
iş ise, kamuoyunu bilgilendirmek ve ilgili taraflar arasında konunun enine boyuna çok tartışılmasını
sağlamaktır. Bugün Meclisimizde gündeme gelen bu konu da, aynı zamanda, Bakanlığımız tarafın­
dan bu sektörün tüm unsurları bir araya getirilerek yapılan bir değerlendirme toplantısı da halen An­
kara'da devam etmektedir.
Kısaca bahsetmek gerekirse, Bakanlığımız başta olmak üzere, Dış Ticaret Müsteşarlığı, Ege İh­
racatçılar Birliği, An Yetiştiricileri Merkez Birliği, Tüketici Haklan Federasyonu, Gıda Dernekleri
Federasyonu, üniversitelerimiz, bugün bu konuyu konuşmaktadır ve dolayısıyla, arayışımız,
alınabilecek tedbirler konusunda ilgili tüm tarafların da mutabakatını sağlayarak bu konuya köklü
bir çözüm getirmektir. Dolayısıyla, ben, konuyu Meclisimize taşıyan arkadaşlarımıza, bu konuda
fikir üreterek bize yol göstermeye çalışan, milletvekillerimize ve konuyla ilgili uzmanlara, huzur­
larınızda teşekkür ediyorum.
Bu konuyla ilgili olarak kamuoyuna söyleyeceğimiz son söz, bir bakıma, sorumlu bakanlık
olarak, gerekli tedbirleri alarak, bu konuda tüketicilerimizin tereddütlerini ortadan kaldıracak bir
tutumu sergileyeceğiz.
Bilgilerinize sunuyorum, hepinizi saygıyla selamlıyorum. (Alkışlar)
BAŞKAN - Teşekkür ediyorum Sayın Bakan.
DURSUN AKDEMİR (İğdır) - Sayın Başkan...
-23-