17- HİDROKSİ PROGESTERON,17

17- HİDROKSİ PROGESTERON
17-OH
progesteron;
Progesterone – 17-OH
17-hydroxyprogesterone;
17 – hidroksi progesteron böbrek üstü bezleri ve over lerden
salgılanan bir hormondur. Test ile kandaki miktarı ölçülür.
Böbrek üstü bezleri ve over hastalıklarında kandaki miktarı
artar. Doğum kontrol ilaçları ve kortizonlu ilaçlar testin
sonucunu bozar. 17- Hidroksi progesteron testi sabah, aç
karnına yapılmalıdır.
17 OH progesteron testi neden yapılır?
Test genetik böbrek üstü bezi hastalıklarının (Konjenital
Adrenal Hiperplazi) tespitinde ve böbrek üstü bezi
tümörlerinin teşhisinde kullanılır. Dış genital organları
erkek yada dişiye benzemeyen yeni doğan bebeklerde (
hermafrodit), klasifiye edilememiş adrenal hiperplazilerde,
hirzutizm araştırmasında, kadınlarda erkek karakterlerinin
ortaya çıktığı durumlarda 17 OH progesteron bakılır.
17- hidroksi progesteron için normal değerler:
Yenidoğan da doğum kilosuna göre normal değer değişir. Genel
olarak normal değerler:
Klordon kanında: 1,000 – 3,000 ng/dL
>24 saat sonra : < 100 ng/dL
Erişkin : < 200 ng/ dL
17 OH progesteronu arttıran sebepler:
Adrenal tümörler,
Kongenital Adrenal Hiperplaziler,
Kongenital adrenal hiperplazisi olan bebeklerde 17 OH
progesteron değeri 2,000 -40,000 ng/dL arasında değişir.
Erişkinde 200 ng/dL üzeri adrenal hiperplazi anlamına gelir.
17 OH progesteron 200 – 800 ng/dL arasında ise ACTH bakmak
gerekir.
Referanslar:
1.Fritz MA, Speroff L. Normal and abnormal sexual development.
In: Speroff L, Fritz MA, eds. Clinical Gynecologic
Endocrinology and Infertility. 8th ed. Philadelphia, Pa:
Lippincott Williams & Wilkins; 2011:chap 9.
2.Lambert SM, Vilain EJ, Kolon TF. A practical approach to
ambiguous genitalia in the newborn period. Urol Clin North Am.
2010; 37(2):195-205.
17- OH KORTİKOSTEROİD
17Hidroksi
Kortikosteroid;
corticosteroid; 17-OHCS;
17-hydroxy
17 OH kortikosteroid: Kortizon hormonunun karaciğerde yıkılıp
inaktive edilmiş halidir, böbreklerle atılır. 17 hidroksi
kortikosteroid laboratuar testi 24 saatlik idrarda çalışılır.
Ampisilin,
Glukokortikoid ilaçlar (kortizonlu ilaçlar), testin
sonucunu arttırır,
Östrojen,
Doğum kontrol ilaçları ve,
Deksametazon ise testin sonucunu düşürür.
17 hidroksi kortikosteroid testi vücutta yeterli kortizon
hormonunun üretilip üretilmediğini test eder. Böbrek üstü bezi
hastalıklarının teşhisinde kullanılır.
17-OH kortikosteroid için normal değerler:
Erkek: 4-14 mg/24 saat,
Kadın: 2-12 mg/24 saat
17- OH kortikosteroid miktarını arttıran sebepler:
Cushing ( kuşhing ) sendromu ( böbrek üstü bezi tümörü
yada hipofiz tümörüne bağlı olabilir),
ACTH üreten tümörler,
Ciddi fiziksel yada ruhsal stres,
Ayrıca aşağıdaki sebeplerde 17 – OHCS seviyesini
arttırır:
Depresyon,
Kortizon tedavisi,
Kötü beslenme, malnutrisyon,
Obezite,
Gebelik,
Kontrolsüz yüksek tansiyon.
17-OHCS miktarını düşüren sebepler:
Böbrek üstü bezi yetmezliği ( Addison hastalığı),
Tüberküloz,
Kanama,
İnfaktüs,
Herediter enzim eksikliği,
Hipopituitarizm,
Böbrek üstü bezlerinin cerrahi olarak çıkarılması,
Referanslar:
Stewart PM. The adrenal cortex. In: Kronenberg HM, Melmed S,
Polonsky KS, Larsen PR, eds. Williams Textbook of
Endocrinology. 11th ed. Philadelphia, PA: Saunders Elsevier;
2008: chap 14.
17- KETOSTEROİD
17-Ketosteroid;17-KS; Ketosteroid; 24 saatlik
idrarda
17-Keto
steroidler;
İdrarda
17
ketosteroidler; 17-KS urine; İdrarda Steroid;
İdrarda 17-ketosteroid miktarı
adrenokortikal (böbreküstü
bezleri) fonksiyonu ölçmek amacıyla kullanılır. 24 saatlik
idrarda bakılır.
17-Ketosteroid için normal değerler:
Erkek:
• 17-21 yaş: 9-22mg/24h idrar.
• >20 yaş: 8-20 mg/ 24h idrar .
Kadın:
• >16 yaş: 6-15 mg/24h idrar.
Çocuk:
• <1 yaş: <1.0 mg/24 h idrar,
• 1-4 yaş: <2.0 mg/24h idrar,
• 5-8 yaş:<3.0 mg/24 h idrar,
• 9-12 yaş: 3-10 mg/ 24h idrar,
• 13-16 yaş: 5-12mg/24h idrar,
idrarda 17-ketosteroid miktarı ne için bakılır?
Test böbrek üstü bezlerinden salınan 17 keto steroidleri ölçer
ve böbrek üstü bezlerinin çalışması değerlendirilir. 17 keto
steroidler
birkaç
hormondan
oluşur:
bunlar
dehidroepiandrosteron (DHEA), androstenedion, ethiocholanolon
ve androsteron dur. Bu hormonlardan her hangi birtanesinin
fazlalığı idrarda 17-KS artışına yol açar.
Erkeklerde 17-Ketosteroid hormonların üçte ikisi böbrek üstü
bezlerinden, diğerleri testislerden salınır. Kadınlarda ise
17-ketosteroidlerin tamamı böbrek üstü bezlerinden salgılanır.
Bu nedenle her iki cinstede 17 – ketosteroid miktarı adrenal
androjen homonları yansıtır. Beraberinde kreatinin
miktarınında bilinmesi gereklidir. Test için idrarın borik
asit, asetik asit yada hidroklorik asit içeren bir kaba 24
saat boyunca toplanması gerekir.
24 saatlik idrarda 17-Ketosteroid
arttıran sebepler nelerdir?
miktarını
Cushing sendromu,
Adrenal hiperplazi, erken püberte,
Fizyolojik stress; cerrahi girişim, travma, yanık,
infeksiyon hastalığı vb. ,
ACTH yada gonadotropin stimulasyonu,
Adrenal tümör,
Over kanseri,
Testis kanseri,
Polikistik over vb. Over disfonksiyonları,
24 saatlik idrarda 17-Ketosteroidleri azaltan
sebepler nelerdir?
Addison hastalığı,
Kısırlaştırma ( erkeklerde ),
Hipofiz bezi yetmezliği (hipopituitarizm),
Hipotiroidi ( miksödem),
Nefroz,
ACTH yetmezliği,
İlaçlar:
Kortikosteroid,
Estrojen yada
Doğum kontrol hapı kullanmak,
Aşağıdaki
ilaçlar
17-ketosteroid
seviyesini
düşürür:
Doğum kontrol ilaçları,
Uzun süre kullanılan salisilat,
Estrojen,
Probenecid,
Promazin,
Reserpin,
Tiazid diüretikler.
İdrarda 17-Ketosteroid seviyesi hastalık olmadan
artar mı?
Aşağıdaki ilaçlar 17-Ketosteroid seviyesini yükseltir:
Antibiyotikler,
Kloranfenikol,
Klorpromazin,
Deksamatazon,
Meprobomat,
Fenotiazid,
Kinidin,
Secobarbital,
Sprinolakton.
Referanslar:
1- Nieman LK. Adrenal cortex. In: Goldman L, Ausiello D, eds.
Cecil Medicine. 23rd ed. Philadelphia, Pa: Saunders Elsevier;
2007:chap 245.
5- HİDROKSİ TRİPTAMİN
5-HT; Serum Serotonin;
5- hidroksitriptamin yani serotonin sinir hücrelerinde yapılan
bir maddedir. 5 hidroksi triptamin laboratuar testi ile kan
düzeyine bakılır.
Karsinoid sendrom teşhisinde kullanılan bir testtir. Karsinoid
tümörler serotonin salgılar kanda serotonin ve idrarda
serotonin artık maddesi olan 5- Hidroksi İndol Asetik Asit
artar.
Normal değer:
Erişkin: 101-283 ng/mL dir
5- Hidroksi triptamini arttıran sebebpler:
• Karsinoid tümörler dir.
Referanslar:
Bluth MH, Hardin RE, Tenner S, Zenilman ME, Threatte GA.
Laboratory diagnosis of gastrointestinal and pancreatic
disorders. In: McPherson RA, Pincus MR, eds. Henry’s Clinical
Diagnosis and Management by Laboratory Methods. 21st ed.
Philadelphia, Pa: Saunders Elsevier; 2006:chap 22.
5’ NÜKLEOTİDAZ
5’-NT, 5NT, Nükleotidaz;
Karaciğerde üretilen bir proteindir. 5′ nükleotidaz( 5′-NT )
laboratuvar testi ile kandaki miktarı ölçülür. Karaciğer,
safra kesesi ve safra yollarını döşeyen hücrelerde bolca
bulunur. safra kesesi ve safra yolu hastalıklarında artar.
Bazı ilaçlar bu testin sonucunu bozar:
Asetaminofen ( parasetamol) ,
Halotan,
İzoniyazid,
Metildopa,
Nitrofurantoin sonucu etkiler.
5′ Nükleotidaz miktarı özellikle karaciğer ve safra yolları
hastalıklarında artar.
Normal değerler:
Erişkin:2-17
Unit/ltd ir.
5’-Nükleotidazı arttıran sebepler nelerdir ?
Safra taşı, Kolestaz ( safra akışının durması),
Karacieğr harabiyeti,
Hepatit,
Karaciğer iskemisi,
Karaciğer tümörü,
Karaciğere hasar veren ilaçlar.
Referanslar:
1. Sunderman FW. The clinical biochemistry of 5′-nucleotidase
[Review]. Ann Clin Lab Sci 1990;20:123-139.[Abstract]
2. http://www.nlm.nih.gov/medlineplus/ency/article/003575.htm
3. Bodansky O, Schwartz MK. 5′-Nucleotidase [Review]. Adv Clin
Chem 1968;11:277-328.[Medline][Order article via Infotrieve]
4.
http://medical-dictionary.thefreedictionary.com/5′-nucleotidas
e
5. Dixon TF, Purdom M. Serum 5′-nucleotidase. J Clin Pathol
1954;7:341-343.
6. Eshchar J, Rudzki C, Zimmerman HJ. Serum levels of 5′nucleotidase in disease. Am J Clin Pathol 1967;47:598-606.[Web
of Science][Medline][Order article via Infotrieve]
4 LÜ TEST
Dörtlü test; Dörtlü tarama testi; Prenatal tarama
testi; 4 Marker Screen; Quad screen; Multiple
marker screening; AFPplus; Triple screen test; AFP
maternal; MSAFP; 4-marker screen;
Gebelikte tarama testleri bebeğin doğum defektleri riskini
ölçen laboratuar testidir. Üçlü yada dörtlü tarama testi
olarak yapılabilir. Test anneden alınan kandan yapılır. 4 lü
test prenatal dönemde yani doğum öncesi dönemde yapılan en
önemli testtir. 4lü test hamileliğin 15 – 22. haftalarında
yapılır en doğru olarak 16-18. Haftalar arasında alınır.
Anneden alınan kanda:
Alfa Feto Protein (AFP): (anne karnındaki bebeğin
ürettiği bir proteindir),
Human Chorionic gonadotropin ( hCG): (plasenta dan
yapılan bir hormondur),
Unconjuge Estriol (uE3): (fetus ve plasentada yapılan
bir hormondur),
İnhibin A: (plasentadan salınan bir hormondur).
Testleri yapılır.
Eğer inhibin A bakılmaz ise buna 3 lü test denir. Testin
yapılabilmesi için:
Anne yaşı,
Etnik orijin,
Anne kilosu,
Bebeğin gestasyonel
bilinmelidir.
yaşı
(
son
adet
tarihi)
Bu bilgiler ışığında çocukta olabilecek doğumsal anormali
riski hesaplanır. Çocuğun Down sendromu, spinal kanal, beyin
(Nöral tüp defektleri) defekti gibi riskler taşıyıp
taşımadığına bakılır. Tüm hamile kadınlara yapılması önerilir.
Bazı insanlar doğumsal hastalıklar açısından risk taşırlar
özellikle:
35 yaş üstü hamileler,
İnsulin kullanan diyabetli hamileler,
Ailede defektli
hamilelerdir.
doğum
olan
hamileler
riskli
4 lü test neden yapılır?
4 lü test bir prenatal tarama testidir. Teşhis amacıyla
kullanılamaz. Tüm doğumsal hastalıkları tespit edemez. Sadece
bebekte doğumsal hastalık riski olup olmadığını söyleyebilir.
Normal değerler:
AFP, hCG, uE3 ve İnhibin A nın gestasyonel yaşa uygun normal
değerleridir.
4 lü test de anormal sonuç ne anlama gelir?
Anormal 4 lü test sonucu çocukta doğumsal hastalık olacağı
anlamına gelmez, çocuğun bu açıdan incelenmesi gerektiği
anlamına gelir. Bu durumda detaylı bir ultrason ile çocuğun
kafatası, omurgası ve diğer organları incelenir. Test tekrarı
yapılır. Sonuçların ultrason yaşı ile uyumlu olup olmadığına
bakılır.
Anormal sonuçların devamı halinde ise amniosentez ( fetüsün
içinde bulunduğu amnios sıvısının incelenmesi), amnios
sıvısında AFP değeri, fetal hücrelerde kromozom incelemesi,
Down sendromu gibi defekt lerin analizi yapılabilir. Genetik
danışma istenebilir, bebeğin beyin, omurilik, karaciğer ve
böbrekleri ultrason ile incelenebilir.
Gebelikte AFP artışı bebekte bir problem olduğunu
gösterir
Alfa Feto Protein bebek vücudunda üretilen bir proteindir ve
bebeğin gelişiminde görev alır. Anneden alınan kanda bu
protein miktarı nın normalden fazla olması çocukta bir
anormallik olduğunu gösterir.
İkiz gebelik,
Anansefali (beyin gelişim geriliği var ise ),
Duodenal atrezi (barsak gelişim geriliği ),
Omfalosel ( batın duvarı kapanma bozukluğu),
Spina bifida ( omurilik kapanma bozukluğu),
Fallot tetralojisi ( kalp anormalliği),
Turner sendromu ( kromozom bozukluğu) var ise anne
kanında Alfa Feto Protein ( AFP) yükselir.
AFP ve uE3 düşük buna karşılık hCG ve İnhibin A
yüksek ise bebekte:
Down sendromu ve
Edward sendromu gelişme riski vardır denir.
4 lü test yanlış pozitif ve yanlış negatif
cevaplar verebilir mi?
4 lü test bir tarama testidir ve gösterdiği şüpheler
doğrultusunda araştırma yapılması gerektiğini söyler.
Referanslar:
1. ACOG Committee on Practice Bulletins. ACOG practice
bulletin no. 77: screening for fetal chromosomal
abnormalities. Obstet Gynecol. 2007;109:217-227.
2. Anderson CL, Brown CEL. Fetal chromosomal abnormalities:
Antenatal screening and diagnosis. Am Fam Physician.
2009:79(2).
Hello world!
Welcome to WordPress. This is your first post. Edit or delete
it, then start blogging!