dış ticaretin görünümü
advertisement
EKONOMİ BAKANLIĞI EKONOMİK GÖRÜNÜM NİSAN 2014 Ekonomik Görünüm sunumu, her ayın 1. ve 3. haftasında güncellenmektedir. Güncelleme Tarihi: 16/04/2014 A- MAKROEKONOMİK GÖRÜNÜM B- DIŞ TİCARETİN GÖRÜNÜMÜ 1) MAL TİCARETİ 2) HİZMETLER TİCARETİ C- YATIRIM ORTAMI, YABANCI SERMAYE ve TEŞVİK D- SERBEST BÖLGELER E- İKİLİ, BÖLGESEL, ÇOKLU ve ÇOK TARAFLI TİCARET Nisan 2014 Ekonomi Bakanlığı 2 A- MAKROEKONOMİK GÖRÜNÜM Nisan 2014 Ekonomi Bakanlığı 3 Bazı Ekonomilere İlişkin Büyüme Tahminleri Bazı Ülke-Ülke Gruplarına İlişkin Büyüme Tahminleri (%) Dünya Türkiye Avro Bölgesi ABD Brezilya Rusya* Hindistan ÇHC IMF OECD DB 2014 3,6 2,3 1,2 2,8 1,8 1,3 5,4 7,5 2015 2014 3,9 3,6 3,1 3,8 1,5 1,0 3,0 2,9 2,7 2,2 2,3 2,3 6,4 4,7 7,3 8,2 2015 2014 3,9 3,2 4,1 2,4 1,6 1,1 3,4 2,8 2,5 2,4 2,9 1,1 5,7 6,2 7,5 7,6 2015 3,4 3,5 1,4 2,9 2,7 1,3 6,6 7,5 *Dünya Bankası yüksek risk senaryosunda 2014: -%1,8, 2015:%2,1 (8 Nisan 2014) Kaynak: IMF, OECD, Dünya Bankası 2013 yılında Türkiye %4 oranında büyümüştür. IMF, Türkiye’nin 2014 yılında %2,3 oranında büyüyeceğini tahmin etmektedir. Türkiye ekonomisi 2013 yılında Orta Vadeli Program’da (2014-2016) belirtilen %3,6’lık gerçekleşme tahminin üstünde %4 oranında büyümüştür. Nisan 2014 Ekonomi Bakanlığı 4 Dünya Ticaretine İlişkin Tahminler Mal ve Hizmetler Ticaretine İlişkin Tahminler (%) İhracat İthalat Dünya Gelişmiş Yükselen Gelişmiş Yükselen Ticaret Yıllar Ekonomiler Ekonomiler Ekonomiler Ekonomiler Hacmi 2014 4,2 5,0 3,5 5,2 4,3 IMF 2015 4,8 6,2 4,5 6,3 5,3 2014 3,6 6,4 3,4 6,3 4,7 DTÖ 2015 4,3 6,8 3,9 7,1 5,3 Kaynak: IMF ve DTÖ IMF tahminine göre, dünya toplam mal ve hizmet ticareti hacmi 2014 ve 2015 yıllarında sırasıyla %4,3 ve %5,3 oranında artacaktır. DTÖ tahminine göre, dünya toplam mal ve hizmet ticareti hacmi 2014 ve 2015 yıllarında sırasıyla %4,7 ve %5,3 oranında artacaktır. Nisan 2014 Ekonomi Bakanlığı 5 2014-2016 Orta Vadeli Program Hedefleri GSYH (Milyar $, Cari Fiyatlarla) Kişi Başına Milli Gelir (GSYH, $) GSYH Büyümesi (1) İşsizlik Oranı (%) Turizm Gelirleri (Milyar $) Cari İşlemler Dengesi (Milyar $) Cari İşlemler Dengesi / GSYH (%) 2013* 2014 2015 2016 820 10.782 4,0 9,7 32,8 -65,0 -7,9 867 11.277 4,0 9,4 31,0 -55,5 -6,4 928 11.927 5,0 9,2 32,0 -55,0 -5,9 996 12.670 5,0 8,9 34,5 -55,0 -5,5 *Gerçekleşme 2014-2016 Orta Vadeli Program, Kalkınma Bakanlığı – 08/10/2013) (1) Sabit fiyatlarla yüzde değişimi göstermektedir. 2014-2016 dönemini kapsayan Orta Vadeli Programın temel amacı; potansiyel büyüme hızına ulaşmak, cari işlemler açığını daha da azaltmak, enflasyonu düşürmek, kamu mali dengelerini iyileştirmek ve böylece makroekonomik ve finansal istikrarı güçlendirmektir. Nisan 2014 Ekonomi Bakanlığı 6 Başlıca Bölgeler ve Ülkeler İtibariyle GSYH Gelişmeleri (2013) Kaynak: TÜİK ve IMF 2013 yılında Türkiye ekonomisi %4 oranında büyümüştür. Nisan 2014 Ekonomi Bakanlığı 7 Yıllık Büyüme Oranları Kaynak: TÜİK Türkiye, küresel ekonomik krizden en hızlı çıkan ve son dönemlerdeki küresel ekonomik belirsizlikten göreli olarak az etkilenen ülkelerdendir. 2003-2013 döneminde yıllık ortalama büyüme oranı %5 olmuştur. 2013 yılında Türkiye ekonomisi %4 oranında büyümüştür. Nisan 2014 Ekonomi Bakanlığı 8 Kişi Başına Düşen GSYH Kaynak: Dolar değeri TÜİK ve OVP, SGP Dolar değeri Dünya Bankası Kişi başına gayri safi yurtiçi hasıla, 2013 yılında, 2002 yılına göre 3 kattan fazla artarak 3.492 dolardan 10.782 dolara yükselmiştir. Satın alma gücü paritesine göre ise kişi başına gayri safi milli gelir, 18.000 doları aşmıştır. Nisan 2014 Ekonomi Bakanlığı 9 Kapasite Kullanım Oranı (%) Kaynak: TÜİK 2014 Mart ayında kapasite kullanım oranı %73,1 olarak gerçekleşmiştir. Nisan 2014 Ekonomi Bakanlığı 10 Sanayi Üretim Endeksi (2010=100) Kaynak: TÜİK Sanayi üretim endeksi, 2014 Şubat ayında 109,5 (2010=100) olmuş, bir önceki yılın aynı ayına göre %4,9 oranında artış kaydetmiştir. Nisan 2014 Ekonomi Bakanlığı 11 Enflasyon (Bir Önceki Yılın Aynı Ayına Göre) Kaynak: TÜİK 2014 Mart ayında, önceki yılın aynı ayına göre, TÜFE’de %8,39 oranında, Yİ-ÜFE’de ise %12,31 oranında artış gerçekleşmiştir. Nisan 2014 Ekonomi Bakanlığı 12 Reel Efektif Döviz Kuru (2003=100) Kaynak: TCMB 2013 Nisan ayından bu yana TÜFE bazlı endekse göre; TL reel olarak %15,8 değer kaybetmiştir. 2014 yılının Mart ayında, bir önceki aya göre, TL reel olarak TÜFE bazlı endekse göre %0,11 oranında değer kazanırken, ÜFE bazlı endekse göre ise %0,27 oranında değer kaybetmiştir. Nisan 2014 Ekonomi Bakanlığı 13 Kredilerin ve Tüketici Kredilerinin Gelişimi (Milyar TL) Kaynak: BDDK Toplam krediler, 2014 Şubat ayında, bir önceki aya kıyasla %0,09 artış sergileyerek 1,1 trilyon TL seviyesine ulaşmıştır. Tüketici kredileri ise 250,2 milyar TL’ye ulaşmıştır. Nisan 2014 Ekonomi Bakanlığı 14 CDS Primleri (14.04.2014) Kaynak: DB Research * CDS primi yükseldikçe, algılanan risk düzeyi artmaktadır. Türkiye’nin CDS primleri orta düzeyde bir risk seviyesine işaret etmektedir. Nisan 2014 Ekonomi Bakanlığı 15 Mali Piyasalar Bankacılık Sektörü Verileri 2013 Şubat 2014 Şubat 49 47 11.110 11.932 80 83 201.302 213.921 1.397.069 186.455 1.789.829 198.082 4.318 3.184 Takipteki Alacaklar (Brüt) / Toplam Nakdi Krediler (%) 2,95 2,78 Dönem Net Kârı (Zararı) / Ortalama Özkaynaklar (%) 2,37 1,64 12 Ay Vadeli Likit Varlıklar/Toplam Aktifler (%) 71,42 75,52 Sermaye Yeterlilik Oranı (%) 17,61 15,5 Banka Sayısı Yurt İçi Şube Sayısı Yurt Dışı Şube Sayısı Toplam Yurtiçi Personel Sayısı Toplam Aktifler (Milyon TL) Toplam Özkaynaklar (Milyon TL) Dönem Net Karı/Zararı (Milyon TL) Kaynak: BDDK Bankacılık sektörü aktifleri, bir önceki yıla kıyasla 2014 Şubat ayı itibariyle %28,1 artarak 1,8 trilyon TL büyüklüğüne ulaşmıştır. Bankacılık sektörünün sermaye yeterlilik oranı %15,5 düzeyindedir. Nisan 2014 Ekonomi Bakanlığı 16 Merkezi Yönetim Bütçe Açığı / GSYH (%) Kaynak:Eurostat,T.C. Maliye Bakanlığı Türkiye’nin merkezi yönetim bütçe açığının GSYH’ye oranı 2013 yılında %1,2 olarak 23 AB ülkesinden daha iyi konumda gerçekleşmiş ve %3 olan Maastricht kriterini gerçekleştirmiştir. 2012 yılında merkezi bütçe açığının GSYH’ye oranı %2 olmuştur. 2014 yılı Ocak-Şubat döneminde, merkezi yönetim bütçe fazlası 3.5 milyar TL olmuştur. Nisan 2014 Ekonomi Bakanlığı 17 AB Tanımlı Kamu Borcu / GSYH (%) Kaynak: Eurostat, T.C. Hazine Müsteşarlığı Türkiye’nin AB tanımlı borç oranı, 2013 yılında, Maastricht kriteri olan %60’ın oldukça altında, %36,3 düzeyinde gerçekleşmiştir. Güncel verilere göre (AB verileri 2012 yılına ait); Türkiye, 25 AB ülkesinden daha iyi performans göstermiştir. Nisan 2014 Ekonomi Bakanlığı 18 Ödemeler Dengesi Kaynak: TCMB, *Ocak-Şubat Nisan 2014 Ekonomi Bakanlığı 19 İşsizlik Oranları (%) Kaynak: TÜİK 2014 Ocak döneminde işsizlik oranı %10,1, mevsim etkisinden arındırılmış işsizlik oranı ise %9,1 düzeyinde gerçekleşmiştir. 2013 yılında işsizlik oranı %9,7 olarak gerçekleşmiştir. Mevsimsellikten arındırılmış işsizlik oranı, 2014 Şubat ayında Avro Bölgesi’nde %11,9 ve AB(28) ülkelerinde %10,6 olarak gerçekleşmiştir. Güncel verilere göre, Türkiye 14 AB ülkesinden daha iyi durumdadır. Türkiye; Rusya, Almanya, İngiltere ve Fransa’dan sonra Avrupa’daki 5. büyük işgücüne sahip ülkedir. (2012, Dünya Bankası) Nisan 2014 Ekonomi Bakanlığı 20 Nüfus Potansiyeli (2012) Kaynak: Dünya Bankası ve TÜİK (Türkiye verileri 2013 yılına aittir.) Türkiye’de nüfus 76,7 milyon kişi olup, bunun yarısı 30,4 yaşın altındadır. Nüfus artış hızı; Türkiye’de %1,4, AB Ülkelerinde ortalama %0,2 ve Almanya’da %0,1’dir. Nisan 2014 Ekonomi Bakanlığı 21 Büyüyen Pazar Dinamiği Hanelerde cep telefonu bulunma oranı: %93,7 (2013) İnternete erişim imkanı olan hane oranı: %49,1 (2013) İnternete erişim imkanı olan girişimler: %90,8 (2013) Hanelerde masaüstü bilgisayar bulunma oranı: %30,5 (2013) Hanelerde taşınabilir bilgisayar bulunma oranı: %31,4 (2013) Hanelerde dijital kamera/fotoğraf makinesi bulunma oranı: %28,1 (2013) Hanelerde yazıcı bulunma oranı: %14,0 (2011) Nisan 2014 Ekonomi Bakanlığı 22 B- DIŞ TİCARETİN GÖRÜNÜMÜ Nisan 2014 Ekonomi Bakanlığı 23 I) MAL TİCARETİ Nisan 2014 Ekonomi Bakanlığı 24 Mal Ticaret Hedefleri (Milyar Dolar) İhracat İthalat D.T. Hacmi D.T. Dengesi İhracat/İthalat (%) 2012* 2013* 2013** 2014** 2015** 2016** 152,5 151,9 153,5 166,5 184,0 202,5 236,5 251,7 251,5 262 282,0 305,0 389 403,5 405 428,5 466,0 507,5 -84,1 -99,8 -98 -95,5 -98,0 -102,5 64,5 60,3 61,0 63,5 65,2 66,4 *Gerçekleşme (Kaynak: TÜİK) **Beklenti (Orta Vadeli Program, Kalkınma Bakanlığı 2014-2016) Nisan 2014 Ekonomi Bakanlığı 25 Türkiye'nin Küresel Mal İhracatındaki Payı Türkiye’nin dünya mal ihracatındaki payı 2013 yılında %0,81 düzeyindedir. Nisan 2014 Ekonomi Bakanlığı 26 Dış Ticaret Hacmi/GSYH (%) Türkiye’nin dış ticaret hacminin GSYH’ye oranı 2013 yılında %49,2 olarak gerçekleşmiştir. Türkiye, uluslararası ticarette dünya ile entegrasyonu büyük ölçüde sağlamıştır. Nisan 2014 Ekonomi Bakanlığı 27 Dış Ticaretin Gelişimi 2012-2013/ 2013-2014 Ocak- Şubat Yıllık (Milyar $) İhracat Enerji İhracatı Altın İhracatı İthalat Enerji İthalatı Altın İthalatı Dış Ticaret Hacmi Dış Ticaret Dengesi Enerji Dışı Denge İhracat / İthalat (%) Dönemsel (Milyar $) 2012 2013 2013 / (OCAK - ŞUBAT) 2014 / (OCAK - ŞUBAT) Değişim (%) 2013/2014 152,5 7,7 13,3 236,5 60,1 7,6 389,0 -84,1 -31,7 64,5 151,8 6,7 3,3 251,7 55,9 15,1 403,5 -99,8 -50,7 60,3 23,9 1,1 1,0 38,2 9,1 1,7 62,1 -14,3 -6,3 62,5 25,6 1,0 1,0 37,5 9,4 0,6 63,1 -11,9 -3,5 68,2 7,2 -10,4 -0,8 -1,7 3,5 -65,8 1,7 -16,6 -44,6 * * Enerji, 27. fasıla karşılık gelmektedir. Kaynak: Ekonomi Bakanlığı 2014 yılının Ocak-Şubat döneminde, 2013’e kıyasla; • İhracat %7,2 artış , ithalat ise %1,7 oranında azalış kaydetmiştir. • Dış ticaret açığı %16,6’lık azalışla 11,9 milyar dolara gerilemiştir. Nisan 2014 Ekonomi Bakanlığı 28 İhracatın Aylık Gelişimi Aylara Göre İhracat ve İthalat, Milyar Dolar 2014 Şubat ayında, 2013 Şubat ayına göre, ihracat %6,2 oranında artarak 13,2 milyar dolar, ithalat ise %5,9 oranında artarak 18,3 milyar dolar olmuştur. Nisan 2014 Ekonomi Bakanlığı 29 Geniş Ekonomik Grupların Sınıflaması (BEC) İHRACAT Yıllık 2012/2013 Dönemsel (Ocak-Şubat) 2014 Şubat % Pay 2013/2014 2012 2013 Değ.% 2013 2014 Değ.% Yatırım malları 13.734 15.601 13,6 2.344 2.358 9,2 0,6 Ara mallar 82.656 74.843 -9,5 12.092 12.923 50,5 6,9 Tüketim malları 55.56 60.764 9,4 9.335 10.201 39,9 9,3 Diğerleri 516 662 28,2 98 112 0,4 13,9 TOPLAM 96.906 151.870 -0,4 23.868 25.593 100,0 7,2 (Milyon $) İTHALAT Yıllık 2012/2013 Dönemsel (Ocak-Şubat) 2014 Şubat % Pay 2013/2014 2012 2013 Değ.% 2013 2014 Değ.% Yatırım malları 33.925 36.760 8,4 5.414 5.135 13,7 -5,2 Ara mallar 174.930 183.812 5,1 28.483 28.104 74,9 -1,3 Tüketim malları 26.699 30.416 13,9 4.111 4.244 11,3 3,2 Diğerleri 990 663 -33,0 189 59 0,2 -68,6 TOPLAM 236.544 251.651 6,4 38.197 37.542 100,0 -1,7 (Milyon $) Nisan 2014 Ekonomi Bakanlığı 30 Başlıca İhraç Ürünleri Sıra 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 Fasıl 87 84 71 72 61 85 62 73 27 39 Dönemsel (Ocak-Şubat) Milyon Dolar İHRACAT Fasıl Adı 2013 2014 MOTORLU KARA TAŞITLARI, TRAKTÖRLER, BISIKLETLER VB. 2.524 2.671 ELEKTRİKSİZ MAKİNELER 1.916 2.139 KIYMETLI VEYA YARI KIYMETLI TAŞLAR, KIYMETLI METALLER, 1.526 1.677 DEMIR VE ÇELIK 1.749 1.666 ÖRME GIYIM EŞYASI VE AKSESUARI 1.421 1.595 ELEKTRIKLI MAKINA VE CIHAZLAR, 1.389 1.501 ÖRÜLMEMIŞ GIYIM EŞYASI VE AKSESUARI 974 1.047 DEMIR VEYA ÇELIKTEN EŞYA 941 1.015 MINERAL YAKITLAR, MINERAL YAĞLAR 1.091 977 PLASTIKLER VE MAMULLERI 782 917 LİSTE TOPLAMI 14.313 15.204 TOPLAM 23.868 25.593 İTHALAT 2013 2014 1.917 1.812 4.391 4.349 1.897 750 2.869 2.802 129 154 2.622 2.746 237 327 414 420 9.114 9.435 2.264 2.347 25.853 25.143 38.197 37.542 DENGE 2013 607 -2.476 -371 -1.120 1.292 -1.233 737 527 -8.023 -1.481 -11.541 -14.329 2014 858 -2.210 926 -1.136 1.441 -1.245 720 596 -8.458 -1.430 -9.939 -11.949 DEĞ. % 2013/2014 5,8 11,7 9,9 -4,7 12,2 8,1 7,5 7,9 -10,4 17,2 6,2 7,2 * Değişim ihracata göredir. Kaynak: TÜİK Nisan 2014 Ekonomi Bakanlığı 31 Başlıca İthal Ürünleri Sıra 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 Fasıl 27 84 72 85 39 87 29 71 90 30 Dönemsel (Ocak-Şubat) Milyon Dolar İTHALAT Fasıl Adı 2013 2014 MINERAL YAKITLAR, MINERAL YAĞLAR VB. 9.114 9.435 ELEKRTİKSİZ MAKİNALAR 4.391 4.349 DEMIR VE ÇELIK 2.869 2.802 ELEKTRIKLI MAKINA VE CIHAZLAR, 2.622 2.746 PLASTIKLER VE MAMULLERI 2.264 2.347 MOTORLU KARA TAŞITLARI, TRAKTÖRLER, BISIKLETLER 1.917 1.812 ORGANIK KIMYASAL ÜRÜNLER 848 914 KIYMETLI VEYA YARI KIYMETLI TAŞLAR, KIYMETLI METALLER, 1.897 750 OPTIK, FOTOĞRAF, SINEMA, ÖLÇÜ, KONTROL, AYAR, TIBBI, CERRAHI ALET 677 719 ECZACILIK ÜRÜNLERI 641 630 LİSTE TOPLAMI 27.240 26.507 TOPLAM 38.197 37.542 İHRACAT 2013 2014 1.091 977 1.916 2.139 1.749 1.666 1.389 1.501 782 917 2.524 2.671 115 90 1.526 1.677 93 117 104 120 11.289 11.874 23.868 25.593 DENGE 2013 -8.023 -2.476 -1.120 -1.233 -1.481 607 -733 -371 -584 -537 -15.951 -14.329 2014 -8.458 -2.210 -1.136 -1.245 -1.430 858 -824 926 -603 -510 -14.633 -11.949 DEĞ. % 2013/2014 3,5 -1,0 -2,3 4,7 3,7 -5,5 7,8 -60,4 6,2 -1,7 -2,7 -1,7 * Değişim ithalata göredir. Kaynak: TÜİK Nisan 2014 Ekonomi Bakanlığı 32 Başlıca İhraç Ürünleri (Yıllık) Yıllık (Milyon Dolar) Sıra Fasıl 1 87 2 84 3 72 4 85 5 61 6 71 7 27 8 73 9 62 10 39 • • İHRACAT Fasıl Adı 2012 2013 MOTORLU KARA TAŞITLARI,TRAKTÖR,BİSİKLET,MOTOSİKLET VE DİĞER 15.148 17.002 NÜKLEER REAKTÖRLER,KAZAN;MAKİNA VE CİHAZLAR,ALETLER,PARÇALARI 11.999 12.994 DEMİR VE ÇELİK 11.332 9.923 ELEKTRİKLİ MAKİNA VE CİHAZLAR,AKSAM VE PARÇALARI 9.373 9.547 ÖRME GİYİM EŞYASI VE AKSESUARLARI 8.419 9.251 İNCİLER,KIYMETLİ TAŞ VE METAL MAMULLERİ,MADENİ PARALAR 16.325 6.978 MİNERAL YAKITLAR,MİNERAL YAĞLAR VE MÜSTAHSALLARI,MUMLAR 7.708 6.715 DEMİR VEYA ÇELİKTEN EŞYA 6.093 6.150 ÖRÜLMEMİŞ GİYİM EŞYASI VE AKSESUARLARI 5.431 5.716 PLASTİK VE PLASTİKTEN MAMUL EŞYA 5.013 5.610 LİSTE TOPLAMI 96.842 89.885 TOPLAM 152.462 151.812 İTHALAT 2012 2013 14.514 16.808 26.316 30.156 19.642 18.691 16.280 17.759 843 941 8.529 16.226 60.117 55.917 2.367 2.758 1.498 1.863 12.505 13.881 162.612 175.000 236.545 251.651 DENGE DEĞ. % 2012 2013 2012/2013 634 194 12,2 -14.317 -17.161 8,3 -8.310 -8.768 -12,4 -6.907 -8.211 1,9 7.575 8.310 9,9 7.796 -9.247 -57,3 -52.409 -49.203 -12,9 3.726 3.392 0,9 3.933 3.853 5,2 -7.492 -8.271 11,9 -65.770 -85.115 -7,2 -84.083 -99.839 -0,4 Değişim ihracata göredir. Kaynak: TÜİK Nisan 2014 Ekonomi Bakanlığı 33 Başlıca İthal Ürünleri (Yıllık) Yıllık (Milyon Dolar) Sıra Fasıl Fasıl Adı 1 27 MİNERAL YAKITLAR,MİNERAL YAĞLAR VE MÜSTAHSALLARI,MUMLAR 2 84 NÜKLEER REAKTÖRLER,KAZAN;MAKİNA VE CİHAZLAR,ALETLER,PARÇALARI 3 72 DEMİR VE ÇELİK 4 85 ELEKTRİKLİ MAKİNA VE CİHAZLAR,AKSAM VE PARÇALARI 5 87 MOTORLU KARA TAŞITLARI,TRAKTÖR,BİSİKLET,MOTOSİKLET VE DİĞER 6 71 İNCİLER,KIYMETLİ TAŞ VE METAL MAMULLERİ,MADENİ PARALAR 7 39 PLASTİK VE PLASTİKTEN MAMUL EŞYA 8 29 ORGANİK KİMYASAL MÜSTAHSALLAR 9 90 OPTİK,FOTOĞRAF,SİNEMA,ÖLÇÜ,KONTROL,AYAR CİHAZLARI,TIBBİ ALET. 10 30 ECZACILIK ÜRÜNLERİ LİSTE TOPLAMI TOPLAM İTHALAT İHRACAT 2012 2013 2012 2013 60.117 55.917 7.708 6.715 26.316 30.156 11.999 12.994 19.642 18.691 11.332 9.923 16.280 17.759 9.373 9.547 14.514 16.808 15.148 17.002 8.529 16.226 16.325 6.978 12.505 13.881 5.013 5.610 5.065 5.314 647 598 4.056 4.558 555 661 3.996 4.151 662 755 171.020 183.461 78.763 70.783 236.545 251.651 152.462 151.812 DENGE DEĞ. % 2012 2013 2012/2013 52.409 49.203 -7,0 14.317 17.161 14,6 8.310 8.768 -4,8 6.907 8.211 9,1 -634 -194 15,8 -7.796 9.247 90,2 7.492 8.271 11,0 4.418 4.716 4,9 3.501 3.896 12,4 3.334 3.397 3,9 92.257 112.677 7,3 84.083 99.839 6,4 * Değişim ithalata göredir. Kaynak: TÜİK Nisan 2014 Ekonomi Bakanlığı 34 İhracat ve İthalatta İlk Beş Ülke (Ocak-Şubat 2014) İhracatımızda İlk 5 Ülke (% Pay) İthalatımızda İlk 5 Ülke (% Pay) Kaynak: TÜİK Nisan 2014 Ekonomi Bakanlığı 35 İhracatın Bölgesel Dağılımı Şubat (Milyon Dolar) A- AB (28) B- SERBEST BÖLGELER C- DİĞER ÜLKELER 1- DİĞER AVRUPA 2- AFRİKA Kuzey Afrika Diğer Afrika 3- AMERİKA Kuzey Amerika Orta Amerika ve Karayip Güney Amerika 4- ASYA Yakın ve Ortadoğu Diğer Asya 5- AVUSTRALYA VE YENİ ZELANDA 6- DİĞER ÜLKE ve BÖLGELER TOPLAM 2013 5.090 208 7.088 1.109 1.206 894 312 822 519 84 218 3.885 2.923 962 40 27 12.386 Pay (%) 41,1 1,7 57,2 9,0 9,7 7,2 2,5 6,6 4,2 0,7 1,8 31,4 23,6 7,8 0,3 0,2 100 2014 5.470 184 7.496 1.563 1.279 935 344 750 543 66 141 3.849 2.970 879 41 14 13.150 Ocak-Şubat Pay (%) 41,6 1,4 57,0 11,9 9,7 7,1 2,6 5,7 4,1 0,5 1,1 29,3 22,6 6,7 0,3 0,1 100 Değişim (%) 7,5 -11,6 5,8 41,0 6,1 4,7 10,0 -8,7 4,6 -21,4 -35,3 -0,9 1,6 -8,6 3,0 -47,7 6,2 2013 9.920 398 13.550 2.102 2.270 1.591 679 1.521 979 133 409 7.545 5.608 1.936 81 32 23.868 Pay (%) 41,6 1,7 56,8 8,8 9,5 6,7 2,8 6,4 4,1 0,6 1,7 31,6 23,5 8,1 0,3 0,1 100 2014 10.950 361 14.282 2.692 2.428 1.754 675 1.488 1.091 137 260 7.577 5.787 1.789 80 18 25.593 Pay (%) 42,8 1,4 55,8 10,5 9,5 6,9 2,6 5,8 4,3 0,5 1,0 29,6 22,6 7,0 0,3 0,1 100 Değişim (%) 10,4 -9,3 5,4 28,1 7,0 10,2 -0,7 -2,2 11,5 2,7 -36,4 0,4 3,2 -7,6 -1,9 -43,9 7,2 Kaynak: TÜİK Nisan 2014 Ekonomi Bakanlığı 36 İthalatın Bölgesel Dağılımı Şubat (Milyon Dolar) A- AB (28) B- SERBEST BÖLGELER C- DİĞER ÜLKELER 1- DİĞER AVRUPA 2- AFRİKA Kuzey Afrika Diğer Afrika 3- AMERİKA Kuzey Amerika Orta Amerika ve Karayip Güney Amerika 4- ASYA Yakın ve Ortadoğu Diğer Asya 5- AVUSTRALYA VE YENİ ZELANDA 6- DİĞER ÜLKE ve BÖLGELER TOPLAM 2013 7.087 107 12.201 3.125 430 214 215 1.584 1.065 233 286 5.770 1.907 3.863 21 1.272 19.395 Pay (%) 36,5 0,5 62,9 16,1 2,2 1,1 1,1 8,2 5,5 1,2 1,5 29,8 9,8 19,9 0,1 6,6 100 2014 6.546 140 11.564 2.627 480 284 196 1.386 1.096 53 237 5.839 1.562 4.277 25 1.206 18.250 Ocak-Şubat Pay (%) 35,9 0,8 63,4 14,4 2,6 1,6 1,1 7,6 6,0 0,3 1,3 32,0 8,6 23,4 0,1 6,6 100 Değişim (%) -7,6 31,3 -5,2 -15,9 11,8 32,6 -8,8 -12,5 2,9 -77,1 -17,1 1,2 -18,1 10,7 17,3 -5,2 -5,9 2013 13.724 203 24.270 6.153 905 541 364 3.176 2.317 315 544 11.755 3.808 7.947 96 2.185 38.197 Pay (%) 35,9 0,5 63,5 16,1 2,4 1,4 1,0 8,3 6,1 0,8 1,4 30,8 10,0 20,8 0,3 5,7 100 2014 13.097 228 24.217 5.945 940 572 368 2.853 2.225 119 509 11.998 3.193 8.805 81 2.401 37.542 Pay (%) 34,9 0,6 64,5 15,8 2,5 1,5 1,0 7,6 5,9 0,3 1,4 32,0 8,5 23,5 0,2 6,4 100 Değişim (%) -4,6 12,5 -0,2 -3,4 3,8 5,6 1,2 -10,2 -4,0 -62,2 -6,3 2,1 -16,2 10,8 -16,1 9,9 -1,7 Kaynak: TÜİK Nisan 2014 Ekonomi Bakanlığı 37 Tarife Oranları Kaynak: DTÖ Tarife Profilleri 2012 Nisan 2014 Ekonomi Bakanlığı 38 2) HİZMETLER TİCARETİ Nisan 2014 Ekonomi Bakanlığı 39 Hizmetler Sektörüne İlişkin Hedefler • Turizm: Ülkeye gelen turist sayısının artırılması yanında, hizmet kalitesini artıran, pazarlama kanallarını çeşitlendirerek üst gelir gruplarını hedef alan, doğal sermayeyi koruyan ve sürdürülebilir kılan, ülkemiz turizminin karşılaştırmalı rekabet üstünlüğüne uygun turizm çeşitlerini öne çıkaran bir yapının oluşturulması • İnşaat, Mühendislik-Mimarlık, Teknik Müşavirlik ve Müteahhitlik Hizmetleri: Ülke ekonomisi ve sosyal gereksinimlere uygun, ileri teknoloji ve uluslararası kurallara uyumlu, çevreye duyarlı, katma değeri, döviz girdisi ve istihdamı yüksek ve bu doğrultuda hizmet kalitesi, beşeri ve fiziki sermayesi gelişmiş bir sektör yapısının oluşturulması • Ticaret Hizmetleri: Rekabetçi bir ortamda verimlilik artışının sağlanması, faaliyet hacminin büyütülmesi, teknoloji ve yenilikçiliğin özendirilmesi Nisan 2014 Ekonomi Bakanlığı 40 Türkiye'nin Küresel Hizmet İhracatındaki Payı (%) Kaynak: DTÖ Türkiye’nin 2013 yılı küresel hizmet ihracatındaki payı %0,95 düzeyindedir. Nisan 2014 Ekonomi Bakanlığı 41 Ödemeler Dengesi-Hizmet Kalemleri Milyon $ HİZMETLER DENGESİ Toplam Hizmet İhracatı Toplam Hizmet İthalatı 1.Taşımacılık Gelir Gider 2.Turizm Gelir Gider 3.İnşaat Hizmetleri 4.Sigorta Hizmetleri 5.Finansal Hizmetler 6.Diğer Ticari Hizmetler 7.Resmi Hizmetler 8.Diğer Hizmetler 2009 2010 2011 2012 2013 2013* 2014* 2013*-2014* Değişim (%) 18.625 35.712 -17.087 1.815 8.264 -6.449 18.405 22.980 -4.575 1.090 -554 -355 -1.286 -846 356 16.684 36.279 -19.595 1.308 9.342 -8.034 17.391 22.585 -5.194 859 -541 -234 -1.340 -869 110 20.152 40.668 -20.516 2.276 10.795 -8.519 20.171 25.054 -4.883 838 -468 -690 -1.427 -1.059 511 22.562 43.089 -20.527 3.611 12.467 -8.856 21.251 25.345 -4.094 1.029 -425 -642 -1.618 -965 321 23.067 46.434 -23.367 3.258 12.963 -9.705 23.180 27.997 -4.817 671 -730 -555 -1.994 -888 125 1.323 4.792 -3.469 252 1.625 -1.373 1.667 2.376 -709 124 -100 -125 -328 -128 -39 1.770 5.233 -3.463 407 1.831 -1.424 1.788 2.536 -748 77 -46 -88 -254 -142 28 33,8 9,2 -0,2 61,5 12,7 3,7 7,3 6,7 5,5 -37,9 -54,0 -29,6 -22,6 10,9 -171,8 *Ocak-Şubat dönemi Kaynak: TCMB Nisan 2014 Ekonomi Bakanlığı 42 Çeyrek Dönemler İtibariyle Turizm İstatistikleri Kaynak: TÜİK 2012 yılında 36,5 milyon turistin çıkışı kaydedilmiş, turist başına ortalama 795 $ gelir elde edilmiştir. 2013 yılında çıkış yapan turist sayısı 39,2 kişiye, turist başına ortalama gelir ise 824 dolara yükselmiştir. Nisan 2014 Ekonomi Bakanlığı 43 Yurtdışında Müteahhitlik Hizmetleri Proje Kümülatif Ort. Proje Yıl Proje Sayısı Ülke Sayısı Bedeli Proje Bedeli Bedeli (Milyon $) (Milyon $) (Milyon $) 1971-2001 2006 69 43.252 43.252 22 2002 132 32 2.571 45.823 19 2003 270 36 4.490 50.313 17 2004 429 39 11.367 61.680 26 2005 408 34 12.375 74.055 30 2006 515 36 24.059 98.114 47 2007 570 45 25.260 123.374 44 2008 620 40 24.827 148.201 40 2009 474 45 21.667 169.868 46 2010 583 48 23.067 192.935 40 2011 506 50 20.626 213.561 41 2012 485 49 29.434 242.995 61 2013 391 47 31.940 274.935 82 2014 54 18 5.376 280.310 100 Sektörün ekonomiye katkıları: Döviz girdisi, ihracata katkı, istihdama katkı, teknoloji transferi, makina parkına etki, dışa açılma sürecine etki Nisan 2014 itibarıyla Dünyanın en büyük 250 müteahhitlik şirketinden 38’i Türk firmasıdır. Türkiye, bu bakımdan Çin’den sonra 2. sırada yer almaktadır. Nisan 2014 Ekonomi Bakanlığı 44 Lojistik 2013 Avrupa’nın en büyük kamyon filosu (45 bin adet kamyon ve 1.420 şirket) 2013 yılında yaklaşık 1,2 milyon uçuş Taşınan 2,6 milyon ton yük ve 149,5 milyon kişi Dünyadaki 25. büyük deniz filosu 52 havaalanı ve 76 liman Bölünmüş yolların toplam uzunluğu 15 bin km’ye çıkarılacaktır. Hızlı Tren Projeleri süratle devam etmektedir. Nisan 2014 Ekonomi Bakanlığı 45 Türkiye’nin Enerji Perspektifi Uzun vadede, Türkiye’nin 2023 yılı enerji alanındaki hedefleri şu şekildedir: Kömür ve hidro enerji gibi yurtiçi enerji kaynaklarının tamamını kullanabilir duruma gelmek, Yenilenebilir enerji kaynaklarının kullanımını maksimum düzeye çıkarmak, Nükleer enerji kaynaklarını faaliyete geçirmek, Hızlı ve sürdürülebilir enerji verimliliği artışı sağlamak. Türkiye’nin Enerji Koridoru Konsepti Türkiye’nin güvenli ve ticari olarak verimli projeler için geçiş ülkesi olması ve bir enerji terminali haline gelmesi stratejisi. Örn. TANAP (Trans-Anatolian Natural Gas Pipeline) Projesi Türkiye’nin Enerji Arz Güvenliği için planlanan bazı önemli projeler: Mersin Akkuyu Nükleer Reaktör-Rusya Sinop Nükleer Reaktörü - Japonya Nisan 2014 Ekonomi Bakanlığı 46 C- YATIRIM ORTAMI, YABANCI SERMAYE ve TEŞVİK Nisan 2014 Ekonomi Bakanlığı 47 Yatırımların Karşılıklı Teşviki ve Korunması 93 ülke ile imzalanan ve 75 adedi yürürlüğe giren YKTK Anlaşmaları ile; Taraf ülkeler arasındaki uluslararası doğrudan yatırımların artmasını teşvik etmek; Karşılıklılık ilkesi çerçevesinde; uluslararası doğrudan yatırımların doğrudan ve dolaylı kamulaştırmalara karşı uluslararası hukuk çerçevesinde korunmasını sağlamak; Ev sahibi ülkenin yabancı yatırımcılara ve bunların yatırımlarına “milli muamele” ve “en çok kayırılan ulus muamelesi”ne tabi olarak adil ve eşit bir muamelede bulunmasını güvence altına almak; Yabancı yatırımcıların elde ettiği karların ve diğer gelirlerin gecikme olmaksızın transfer edilmesini güvence altına almak; Yabancı yatırımcı ile ev sahibi devlet arasında çıkan uyuşmazlıklarda uluslararası tahkim seçeneğini çözüm yolu olarak sunmaktır. Nisan 2014 Ekonomi Bakanlığı 48 Çifte Vergilendirmeyi Önleme Anlaşmaları ABD; Almanya; Arnavutluk; Avusturya; Avusturya (Revize); Azerbaycan; BAE; Bahreyn; Bangladeş; Belçika; Beyaz Rusya; Bosna Hersek; Bulgaristan; Cezayir; Çek Cumhuriyeti; Çin Halk Cumhuriyeti; Danimarka; Endonezya; Estonya; Etiyopya; Fas; Finlandiya; Fransa; Güney Afrika; Güney Kore; Gürcistan; Hindistan; Hırvatistan; Hollanda; İngiltere; İran; İrlanda; İspanya; İsrail; İsveç; İtalya; Japonya; Katar; Kazakistan; Kırgızistan; Kuveyt; K.K.T.C.; Letonya; Litvanya; Lübnan; Lüksemburg; Macaristan; Makedonya; Malezya; Mısır; Moğolistan; Moldova; Norveç; Özbekistan; Pakistan; Polonya; Portekiz; Romanya; Rusya; S. Arabistan; S. Arabistan (Hava Taşıma); Sırbistan-Karadağ; Singapur; Slovakya; Slovenya; Suriye; Sudan; Tacikistan; Tayland; Tunus; Türkmenistan; Ukrayna; Umman; Ürdün; Yemen; Yunanistan Nisan 2014 Ekonomi Bakanlığı 49 Türkiye’de Yatırım Ortamı TÜRKİYE'YE YATIRIM YAPMAK İÇİN 10 SEBEP 1- BAŞARILI EKONOMİ 6- MERKEZİ KONUM 2- GENÇ VE DİNAMİK 7- AVRUPA'NIN ENERJİ NÜFUS KORİDORU VE TERMİNALİ 3- NİTELİKLİ VE REKABETÇİ 8- DÜŞÜK VERGİLER VE İŞ GÜCÜ TEŞVİK OLANAKLARI 4- LİBERAL VE YENİLİKLERE 9- AB İLE 1996'DAN BU YANA AÇIK BİR YATIRIM ORTAMI GÜMRÜK BİRLİĞİ 5- ALTYAPI 10- BÜYÜK İÇ PAZAR Nisan 2014 Ekonomi Bakanlığı 50 İşletme Açma Süresi Kaynak: Invest In Turkey Bir işletme açma süresi, Türkiye’de sadece 6 gün sürmektedir. Nisan 2014 Ekonomi Bakanlığı 51 Kalifiye İşgücüne Erişme İmkanı Kaynak: Invest In Turkey Puanlama, 0 ile 10 arasında yapılmaktadır. Nisan 2014 Ekonomi Bakanlığı 52 Yabancı Yatırımların Sektörlere Göre Dağılımı (Milyon $) TARIM SEKTÖRÜ SINAÎ SEKTÖRLER Madencilik ve Taşocakçılığı İmalat Elektrik, Gaz, Buhar ve Sıcak Su Üretimi ve Hizmetler Sektörü TOPLAM 2012 43 5.479 213 4.342 924 5.237 10.759 2013 2013* 49 3 4.813 564 251 150 2.010 187 2.516 227 5.337 983 10.199 1.550 2014* 45 973 15 849 109 665 1.683 *Ocak-Şubat Kaynak: TCMB Ödemeler Dengesi İstatistikleri Nisan 2014 Ekonomi Bakanlığı 53 Yabancı Yatırımların Ülkelere Göre Dağılımı Milyon $ 1 Hollanda 2 ABD 3 Almanya 4 Fransa 5 Suudi Arabistan 6 Hong Kong 7 İngiltere 8 Japonya 9 Azerbaycan 10 Bir. Arap Emir. 11 İspanya 12 Çin 13 İtalya 14 İrlanda 15 Norveç 16 Avusturya 17 Bahreyn 18 Lüksemburg 19 Kuveyt 20 Yunanistan LİSTE TOPLAMI TOPLAM 2012 1.381 439 491 86 439 38 2.044 106 338 52 193 10 154 22 136 1.519 131 1.186 271 58 9.152 10.759 2013 1.006 346 1.846 222 243 12 297 494 776 176 531 9 145 6 30 659 94 294 211 58 7.513 10.192 2013* 78 57 47 81 36 7 16 316 38 11 322 9 64 0 9 196 19 18 9 6 1.345 1.550 2014* 1.120 80 51 48 36 34 31 31 30 28 25 24 23 22 18 15 14 11 8 7 1.663 1.683 Kaynak: TCMB Ödemeler Dengesi İstatistikleri, * Ocak- Şubat Nisan 2014 Ekonomi Bakanlığı 54 Teşvik Sistemi Mevcut teşvik sistemimiz dört ayaklı bir yapıya sahiptir: Genel teşvik sistemi Bölgesel teşvik sistemi Büyük ölçekli projelere dönük teşvik sistemi Stratejik yatırımların teşviki Nisan 2014 Ekonomi Bakanlığı 55 Yeni Teşvik Sistemi YENİ TEŞVİK SİSTEMİ Genel Teşvik Uygulamaları Bölgesel Teşvik Uygulamaları Büyük Ölçekli Yatırımların Teşviki KDV İstisnası KDV İstisnası KDV İstisnası KDV İstisnası Gümrük Vergisi Muafiyeti Gümrük Vergisi Muafiyeti Gümrük Vergisi Muafiyeti Gümrük Vergisi Muafiyeti Vergi İndirimi Vergi İndirimi Vergi İndirimi Sigorta Primi İşveren Hissesi Desteği Sigorta Primi İşveren Hissesi Desteği Yatırım Yeri Tahsisi Yatırım Yeri Tahsisi Faiz Desteği Nisan 2014 Ekonomi Bakanlığı Stratejik Yatırımların Teşviki Sigorta Primi İşveren Hissesi Desteği Yatırım Yeri Tahsisi Faiz Desteği KDV İadesi 56 Teşvik 2012 2013 2013* 2014* Belge Adedi Sabit Yatırım Tutarı (Milyon TL) Öngörülen İstihdam (Kişi) 4.306 4.978 433 386 57.645 93.785 5.317 5.962 146.933 190.007 14.297 14.880 BELGE ADEDİ 1. Bölge 2. Bölge 3. Bölge 4. Bölge 5. Bölge 6. Bölge Muhtelif TOPLAM 2012 1.562 748 701 498 337 450 10 4.306 2013 1.787 807 704 519 488 647 26 4.978 2013* 154 75 62 42 37 63 0 433 2014* 161 56 43 31 41 53 1 386 Kaynak: Teşvik Uygulama ve Yabancı Sermaye Genel Müdürlüğü , * Ocak Nisan 2014 Ekonomi Bakanlığı 57 D- SERBEST BÖLGELER Nisan 2014 Ekonomi Bakanlığı 58 Serbest Bölgelerin Sağladığı Avantajlar Üretici Kullanıcılar için Vergi Avantajlarından Yararlanma İmkânı Orta ve Uzun Vadede Geleceği Planlayabilme İmkânı Kâr Transferi İmkânı Ticaret Kolaylığı İmkânı Gümrük Vergisi Prosedüründen Arındırılmış Ticari Faaliyet İmkânı AB ve Gümrük Birliği Kriterlerinin Gerektirdiği Serbest Dolaşım Belgelerinin Temini İmkânı Eşitlik Prensibi Zaman Kısıtlaması Bulunmaması Pazar İhtiyaçlarına ve Şartlarına Göre Serbestçe Belirlenecek Ticari Faaliyet İmkânı Gerçekçi Bir Enflasyon Muhasebesi İmkânı Yerli ve Yabancı Tüm Pazarlara Erişim İmkânı Azaltılmış Bürokratik Prosedür ve Dinamik İşletme Yönetimi Stratejik Avantaj Her Türlü Ticari ve Sınai Faaliyete Uygun ve Ucuz Altyapı İmkânı Tedarik Zinciri İmkânlarından Yararlanma Kolaylığı Nisan 2014 Ekonomi Bakanlığı 59 Serbest Bölgeler 19 Serbest Bölgede 2013 yılında toplam 57.010 kişi istihdam edilmiştir. Nisan 2014 Ekonomi Bakanlığı 60 Serbest Bölgelerin Ticaret Hareketleri Milyon $ Yurtiçinden Bölgelere Bölgelerden Yurtdışına Yurtdışından Bölgelere Bölgelerden Yurtiçine TOPLAM TİCARET HACMİ 2008 3.195 5.874 8.248 7.262 24.578 2009 2.177 4.914 5.493 5.174 17.757 2010 2.295 4.361 6.626 5.291 18.572 2011 2.668 6.924 7.253 5.801 22.646 2012 2.971 7.070 7.258 5.754 23.053 2013 2.887 7.701 7.490 5.162 23.240 Kaynak: Serbest Bölgeler, Yurt Dışı Yatırım ve Hizmetler Genel Müdürlüğü 2013 yılında Serbest Bölgelerdeki toplam ticaret hacmi, bir önceki yıla göre %0.8 oranında artarak 23,2 milyar dolar gerçekleşmiştir. Nisan 2014 Ekonomi Bakanlığı 61 Serbest Bölgelerde Sektörel Yoğunlaşma İstanbul AHL Antalya Kocaeli Avrupa Mersin Bursa İzmir TÜBİTAK-MAM Adana-Yumurtalık Hizmetler ve yazılım Yat inşası, medikal aletler Gemi inşası Hazır giyim Hazır giyim Otomotiv alt endüstrileri Deri Ar-Ge faaliyetleri Gemi tamir ve bakımı Kaynak: Serbest Bölgeler, Yurt Dışı Yatırım ve Hizmetler Genel Müdürlüğü Nisan 2014 Ekonomi Bakanlığı 62 E- İKİLİ, BÖLGESEL, ÇOKLU ve ÇOK TARAFLI TİCARET Nisan 2014 Ekonomi Bakanlığı 63 Ticari İlişkiler İkili Ticari İlişkiler Avrupa, Asya-Pasifik, Avrasya, Orta Doğu ve Kuzey Afrika, Sahra Altı Afrika, Amerika Bölgesel ve Çoklu Ticari İlişkiler AB, EİT, D8, KEİ, İİT, İSEDAK Çok Taraflı Ticari İlişkiler DTÖ, OECD, G20 Nisan 2014 Ekonomi Bakanlığı 64 İhracatın Ülke Gruplarına Göre Dağılımı (Milyon $) 2012 Bağımsız Devletler Topluluğu 15.075 Avrupa Serbest Ticaret Bölgesi 2.601 Ekonomik İşbirliği Teşkilatı 16.563 İslam Konferansı Teşkilatı 55.218 Karadeniz Ekonomik İşbirliğiTeşkilatı 18.791 Serbest Ticaret Anlaşması Yapılan Ülkeler** 15.138 OECD Ülkeleri 66.290 Türk Cumhuriyetleri 5.841 GENEL TOPLAM 152.462 2013 16.929 1.662 11.901 49.386 20.373 14.942 68.674 6.910 151.812 % Değişim 12,3 -36,1 -28,1 -10,6 8,4 -1,3 3,6 18,3 -0,4 % Pay (2012) 11,2 1,1 7,8 32,5 13,4 9,8 45,2 4,6 100 2013* 2014* 2.501 2.419 233 935 1.568 1.596 7.779 8.000 2.937 3.014 2.175 3.353 10.722 12.553 978 1.024 23.868 25.593 % Değişim -3,3 301,8 1,8 2,8 2,6 54,2 17,1 4,7 7,2 % Pay (2013) 9,5 3,7 6,2 31,3 11,8 13,1 49,0 4,0 100,0 * Ocak- Şubat ** Henüz STA’ları yürürlüğe girmeyen Lübnan ve Kosova hariç Kaynak: TÜİK 2014 yılının Ocak-Şubat döneminde 2013 yılının aynı dönemine göre, EFTA Ülkelerine ihracat seçilen özel bölgeler içerisinde yıllık bazda en hızlı artışı yaşayarak %301,8 oranında artmıştır. Nisan 2014 Ekonomi Bakanlığı 65 AB ile İlişkilerin Kronolojik Gelişimi 12 Eylül 1963: Ankara Anlaşması 23 Kasım 1970: Katma Protokol’ün imzalanması 1 Ocak 1973: Katma Protokol’ün yürürlüğe girmesi 14 Nisan 1987: Tam üyelik başvurusu 6 Mart 1995: Gümrük Birliğini tesis eden Ortaklık Konseyi Kararı 10-11 Aralık 1999: Helsinki Zirvesinde resmi adaylık statüsü tanınması 8 Mart 2001: İlk Katılım Ortaklığı Belgesi 17 Aralık 2004: Brüksel Zirvesinde tam üyelik müzakerelerine başlama kararı 3 Ekim 2005: Müzakerelere başlanması 20 Ekim 2005: Tarama sürecinin başlaması 13 Ekim 2006: Tarama sürecinin bitimi Nisan 2014 Ekonomi Bakanlığı 66 Müzakere Süreci Cari Durum Müzakere sürecinde, bugüne kadar toplam 13 Fasıl açılmış, 1 Fasıl Geçici olarak kapatılmıştır. Geçici Olarak Kapatılan Fasıl (25) Bilim ve Araştırma (12 Haziran 2006) Açılan Fasıllar (13 Fasıl) (4) Sermayenin Serbest Dolaşımı (18 Aralık 2008) (6) Şirketler Hukuku (12 Haziran 2008) (7) Fikri Mülkiyet Hukuku (12 Haziran 2008) (10) Bilgi Toplumu ve Medya (18 Aralık 2008) (12) Gıda Güvenliği, Veterinerlik ve Bitki Sağlığı (30 Haziran 2010) (16) Vergilendirme (30 Haziran 2009) (18) İstatistik (26 Haziran 2007) (20) İşletme ve Sanayi Politikası (28 Şubat 2007) (21) Trans Avrupa Şebekeleri (19 Aralık 2007) (27) Çevre (21 Aralık 2009) (28) Tüketicinin ve Sağlığın Korunması (19 Aralık 2007) (32) Mali Kontrol (26 Haziran 2007) (22) Bölgesel Politika ve Yapısal Araçların Koordinasyonu (5 Kasım 2013) Müzakere Pozisyonu Vermeye Davet Edildiğimiz Fasıllar (17) Ekonomik ve Parasal Politika (26) Eğitim ve Kültür Nisan 2014 Ekonomi Bakanlığı 67 Müzakere Süreci Cari Durum Konseyde Tarama Sonu Raporu Onaylanan ve Açılış Kriteri Resmi Olarak Belirlenen Fasıllar (8 Fasıl) (1) Malların Serbest Dolaşımı (3) İş Kurma Hakkı ve Hizmet Sunumu Serbestisi (5) Kamu Alımları (8) Rekabet Politikası (9) Mali Hizmetler (11) Tarım ve Kırsal Kalkınma (19) Sosyal Politika ve İstihdam (29) Gümrük Birliği Tarama Sonu Raporu Onaylanmayan Fasıllar (9 Fasıl) (2) İşçilerin Serbest Dolaşımı (13) Balıkçılık (14) Taşımacılık (15) Enerji (23) Yargı ve Temel Haklar (24) Adalet, Özgürlük ve Güvenlik (30)Dış İlişkiler (33) Mali ve Bütçesel Hükümler (31) Dış, Güvenlik ve Savunma Politikası Nisan 2014 Ekonomi Bakanlığı 68 AB ile Dış Ticaretin Gelişimi *Ocak- Şubat Kaynak: Ekonomi Bakanlığı Bilgi Sistemi Nisan 2014 Ekonomi Bakanlığı 69 STA Ülkeleri 1. EFTA (Norveç, İsviçre, İzlanda, Liechtenstein) 10. Arnavutluk 11. Gürcistan 2. İsrail 12. Karadağ 13. Sırbistan 14. Şili 3. Makedonya 4. Bosna Hersek 5. Filistin 6. Tunus 7. Fas 8. Suriye (**) 9. Mısır 15. Ürdün 16. Güney Kore 17. Morityus 18. Lübnan* 19. Kosova* (*) İç Onay Sürecinde (**) Askıda Nisan 2014 Ekonomi Bakanlığı 70 STA Ülkeleri (Devam Eden Müzakereler) 1. Ukrayna 2. Kolombiya 3. 4. Ekvador Malezya* 5. Moldova* 6. 7. Kongo Demokratik Cumhuriyeti 14. Japonya Gana* 15. Singapur 8. Kamerun 9. Seyşeller 10. Körfez İşbirliği Konseyi 11. Libya 12. MERCOSUR 13. Faroe Adaları 16. Peru 17. Meksika * Müzakere süreci tamamlanmıştır. Nisan 2014 Ekonomi Bakanlığı 71 STA Ülkeleri ile Ticaret İmzalanan16 STA kapsamındaki ülkelere ihracatımız 2013 yılında, %1,3 oranında azalmıştır. Bu ülkelerin toplam ihracat içindeki payı %9,8’dır. 2002 yılında STA ülkeleri karşısında 2,3 milyar dolar civarında ticaret açığı verilirken, 2013 yılında 8,5 milyar dolar dış ticaret açığı verilmiştir. Nisan 2014 Ekonomi Bakanlığı 72 Ekonomi Bakanlığı Yurtdışı Teşkilatı Halihazırda 110 ülke 160 Merkez ve 6 ofiste 178 Ticaret Müşaviri/Ataşesi görev yapmaktadır. Nisan 2014 Ekonomi Bakanlığı 73 AMERİKA Buenos Aires New York Karakas Sao Paulo Mexico City Şikago Ottava Toronto Santiago Miami Vaşington San Francisco Houston Seattle Los Angeles AFRİKA Abuja Addis Ababa Akra Cezayir Dakar Darüsselam Hartum İskenderiye Kahire Nairobi Pretoria Rabat Trablus Tunus Kazablanka ASYA Astana Aşkabat Bangkok Bişkek Cakarta Duşanbe Hanoi İslamabad Kabil Kuala Lumpur Manila Pekin Seul Singapur GEORGETOWN Taşkent Tokyo Ulan Bator Yeni Delhi Almatı Guangzhou Hong Kong Karaçi Mumbai Şangay Georgetown AVRUPA/KAFKASYA AB DTÖ OECD Atina Bakü Belgrad Berlin Bern Bratislava Brüksel Budapeşte Bükreş Dublin Helsinki Kiev Kişinev Kopenhag Lahey Lizbon Lefkoşa Londra Lubliyana Madrid Minsk Moskova Oslo Paris Podgorica Prag Priştine Roma Saraybosna Sofya Stokholm Tiflis Tiran Üsküp Varşova Viyana Zagreb Barselona Batum Düsseldorf Hamburg Hannover Kazan Marsilya Milano Münih Novorossisk Odessa Rotterdam Selanik St. Petersburg Stutgart Birmingham Krasnodar Novosibirsk Yekaterinbur g EKONOMİ BAKANLIĞI YURT DIŞI TEŞKİLATI ORTA DOĞU Abu Dhabi Amman Bağdat Beyrut Doha Kuveyt Manama Muskat Riyad Sana Şam Tahran Tel Aviv Basra Cidde Dubai Erbil Halep Kudüs Musul Tebriz Daimi Temsilci Yardımcılığı AVUSTRALYA Sidney Melbourne Nisan 2014 Ticaret Müşavirliği Ticaret Ataşeliği İrtibat Büroları Ekonomi Bakanlığı 74 Geleceğe Dönük Projeler • İhracata Dönük Üretim Stratejisi ve Girdi Tedarik Stratejisi • Pazara Giriş Çalışmaları • Yatırım Ortamının İyileştirilmesi • Ticaret Anlaşmaları • Yeni Nesil Serbest Bölgeler • Hizmet Ticareti ve Dış Yatırımlar • Piyasa Gözetimi ve Denetimi • Yurt dışı Teşkilatının Güçlendirilmesi Nisan 2014 Ekonomi Bakanlığı 75
