İÇİNDEKİLER

İÇİNDEKİLER
GİRİŞ.................................................................................................................................... 1
1. BİTKİ KÜLTÜRLERİ .......................................................................................................... 3
1.1. KLASİK KÜLTÜRLER ................................................................................................... 3
a) Çelikle çoğaltma ................................................................................................... 5
b) Daldırma ile çoğaltma ............................................................................................ 6
c) Aşıyla çoğaltma..................................................................................................... 8
1.2. SU VE KUM KÜLTÜRLERİ .......................................................................................... 17
1.2.1. Su Kültürü ..................................................................................................... 17
1.2.2. Kum Kültürü ................................................................................................... 18
1.3. DOKU KÜLTÜRLERİ ................................................................................................. 21
2. DOKU KÜLTÜRÜNÜN TEMEL SAFHALARI.................................................................... 25
2.1. LABORATUVAR DÜZENİ .......................................................................................... 26
2.1.1. Kültür Hazırlama Odası ................................................................................... 26
2.1.2. İnkübasyon Odası ........................................................................................... 29
2.1.3. Sera.............................................................................................................. 30
2.2. BESİN ORTAMININ HAZIRLANMASI ......................................................................... 32
2.2.1. Besin Ortamı Çeşitleri .................................................................................... 32
2.2.2. Besin ortamının Bileşimi ................................................................................. 32
1. Su ............................................................................................................. 32
2. İnorganik maddeler ..................................................................................... 32
3. Organik Maddeler ...................................................................................... 33
2.2.3. Besin Ortamının Hazırlanması .......................................................................... 35
a) Doğrudan besin ortamı hazırlama metodu ...................................................... 35
b) Stok çözeltiler vasıtasıyla besin ortamı hazırlama metodu ............................... 35
2.2.4. Katı (agar) Besin Ortamı Hazırlanması ............................................................... 36
2.3. ANA BİTKİNİN SEÇİMİ ............................................................................................ 38
2.4. EKSPLANT VE STERİLİZASYONU ............................................................................... 39
2.5. EKSPLANT İZOLASYONU, BESİN ORTAMINA TRANSFERİ VE GELİŞTİRİLMESİ ............... 41
2.6. TÜPTEN TARLAYA TRANSFER .................................................................................. 42
3. DOKU KÜLTÜRÜ YÖNTEMLERİ VE UYGULAMA ALANLARI ........................................ 45
3.1. EMBRİYO KÜLTÜRÜ ................................................................................................. 45
3.1.1. Tanım ve Yöntem .......................................................................................... 45
3.1.2. Uygulama Alanları ........................................................................................ 46
vii
3.2. MERİSTEM KÜLTÜRÜ ............................................................................................. 48
3.2.1. Tanım ve Yöntem .......................................................................................... 48
3.2.2. Uygulama Alanları ......................................................................................... 53
1. Virüssüz bitki elde edilmesi ......................................................................... 53
2. Hızlı bitki üretimi ......................................................................................... 56
3. Melez bitkilerin çoğaltılması ......................................................................... 56
4. Uzun süreli muhafaza .................................................................................. 56
3.3. KALLUS KÜLTÜRÜ .................................................................................................. 64
3.3.1. Tanım ve Yöntem .......................................................................................... 64
3.2.2. Uygulama Alanları ......................................................................................... 66
a) Organogenez ............................................................................................. 67
b) Embriyogenez ............................................................................................ 68
3.4. HÜCRE KÜLTÜRÜ ................................................................................................... 71
3.4.1. Tanım ve Yöntem .......................................................................................... 71
1. Hücre Süspansiyon Kültürü ......................................................................... 71
3.4.2. Uygulama Alanları ......................................................................................... 74
1. Farklılaşmayı inceleme ............................................................................... 74
2. Mikroçoğaltım ............................................................................................ 74
3. Varyasyonal ıslah ....................................................................................... 74
4. Sekonder Metabolit Üretimi ......................................................................... 76
3.5. HAPLOİD KÜLTÜRLER ............................................................................................. 81
3.5.1. Tanım ve Yöntem .......................................................................................... 81
A. Anter (Polen) Kültürü ................................................................................... 81
B. Yumurtalık Kültürü ...................................................................................... 86
3.5.2. Uygulama Alanları .......................................................................................... 87
3.6. PROTOPLAST KÜLTÜRÜ ........................................................................................... 92
3.6.1. Tanım ve Yöntem ........................................................................................... 92
1. Eksplant Seçimi ve Hazırlanması .................................................................. 92
2. Protoplast İzolasyonu ................................................................................. 93
3. Protoplastların Kültürü ................................................................................ 95
3.6.2. Uygulama Alanları ......................................................................................... 99
1. Somatik hibridizasyon (Somatik Melezleme) .................................................. 99
2. Transformasyon ...................................................................................... 105
4. HAYVAN DOKU (HÜCRE) KÜLTÜRLERİ ...................................................................... 109
4.1. HAYVAN HÜCRE KÜLTÜRÜNÜN TANIMI VE GENEL BİLGİLER .................................... 109
4.2. HAYVAN HÜCRE KÜLTÜRLERİNİN TARİHÇESİ .......................................................... 111
4.3. HAYVAN HÜCRE KÜLTÜRÜNÜN AMAÇLARI ............................................................. 112
4.4. HAYVAN HÜCRE KÜLTÜRÜNÜN AVANTAJLARI ....................................................... 114
4.5. HAYVAN HÜCRE KÜLTÜRÜNÜN DEZAVANTAJLARI .................................................. 115
4.6. HAYVAN HÜCRE KÜLTÜRÜNÜN SINIFLANDIRILMASI ............................................... 116
4.6.1. Kaynaklarına Göre Kültürler ............................................................................ 116
4.6.1.1. Primer hücre kültürü ......................................................................... 116
viii
4.6.1.2. Sekonder hücre kültürü ..................................................................... 118
4.6.1.3. Sürekli hücre kültürü ........................................................................ 118
4.6.2. Büyüme Biçimlerine Göre Kültürler ................................................................ 120
4.6.2.1. Süspansiyon kültürler ........................................................................ 120
4.6.2.2. Tutunarak büyüyen (monolayer) hücreler ............................................ 120
4.7. HAYVAN HÜCRE KÜLTÜR YÖNTEMLERİ ................................................................... 122
4.7.1. Standart Tüp Kültürü .................................................................................... 122
4.7.2. “Shell Vial” Hücre Kültürü Yöntemi ................................................................. 122
4.7.3. Kokültivasyon Yöntemi .................................................................................. 122
4.8. HAYVAN HÜCRE KÜLTÜRÜ LABORATUVARI VE TEMEL CİHAZLARI ............................ 123
4.9. HAYVAN HÜCRE KÜLTÜRÜNDE KULLANILAN TEMEL BESİYERİ (BESİN ORTAMI) VE
ÇÖZELTİLER .......................................................................................................... 127
4.10. HÜCRE KÜLTÜRÜ ÇALIŞMALARINDA YAPILAN İŞLEMLER ...................................... 130
4.10.1. Hücrelerin Beslenmesi ................................................................................ 130
4.10.2. Hücrelerin Pasajlanması (Alt Kültür Yapımı) ................................................... 131
4.10.3. Hücrelerin Dondurularak Saklanması ............................................................ 131
4.10.4. Hücreleri Çözme ........................................................................................ 132
4.10.5. Hücre Canlılığı ve Sitotoksite ....................................................................... 133
4.10.5.1. Hemositometre ile hücre sayımı ..................................................... 133
4.10.5.2. Trypan blue canlılık testi ................................................................ 133
4.10.5.3. Neutral red boyası ile canlılık testi .................................................. 133
4.10.5.4. Floresan boya tutucularla canlılık sayımı .......................................... 134
4.10.5.5. MTT testi .................................................................................... 134
4.10.6. Hücre Kültüründe Kontaminasyon ................................................................ 135
4.11. MAKROFAJ (U937) HÜCRELERİNİN KÜLTÜRÜ ........................................................ 137
4.11.1. Çalışmada Kullanılan Tampon, Çözelti ve Besiyerleri ............................................ 137
4.11.2. Kültür ve Çoğaltım İşlemleri ........................................................................ 138
KAYNAKLAR .................................................................................................................... 141
DİZİN ............................................................................................................................... 143
ix