PÜF NOKTALAR

PÜF NOKTALAR
8. Sınıf 4. Ünite
www.fendersi.gen.tr
Tepe Noktası
Denge
Noktası
Ses dalgalar halinde yayılır.
Ses dalgaları titreşim ile oluşur.
Çukur Noktası
Genlik: Sesin ulaşabildiği en uzak nokta.
Frekans: 1 Saniyedeki titreşim sayısı
Sesin Özellikleri
Ses Şiddeti
Ses Yüksekliği
1
2
3
4
5
6
7
8
Genlik
Çok Şiddetli Ses
Frekans: 8 Dalga
1
2
İnce Ses
3
4
Genlik
Az Şiddetli Ses
Frekans: 4 Dalga
Kalın Ses
Şiddet karşılaştırmasında
sadece GENLİK karşılaştırılır.
İncelik-kalınlık karşılaştırmasında
DALGA SAYISI (FREKANS) karşılaştırılır.
Sesin şiddeti desibelmetre
ile ölçülür. Birimi dB dir.
Birimi Hertz (Hz) dir.
60 dB ideal ses düzeyidir.
85 dB üzerindeki sesler
sağlık sorunu oluşturur.
İnsan kulağı 20 Hz ile 20.000 Hz
aralığındaki sesleri duyabilir.
İnfronik Ses: Frekansı 20 Hz in altındaki sesler.
Ultrasonik Ses: Frekansı 20.000 Hz in üzerindeki sesler.
Sonar Cihazı: Deniz derinliği ve batık gemilerin tespitinde kullanılır.
Osiloskop: Ses dalgalarını görünür hale getiren alettir.
Eşit hızla vurulduğunda,
frekans değeri yüksek olan diyapozondan ince ses,
frekans değeri düşük olan diyapozondan kalın ses çıkar.
256 Hz
(Kalın Ses)
512 Hz
(İnce Ses)
Tel Deneyleri
Kalın Ses Çıkan Teller
Uzun Tel
Kalın Tel
Gevşek Tel
İnce Ses Çıkan Teller
İnce Tel
Kısa Tel
Gergin Tel
CetvelDeneyleri
h
İnce Ses
10 cm
Az Şiddetli Ses
2h
Kalın Ses
Çok Şiddetli Ses
15 cm
Sise Deneyleri
İnce Ses
Kalın Ses
Kalın Ses
İnce Ses
Şişeye üflenildiğinde hava titreştiği için,
içinde az sıvı olan şişeden daha kalın ses çıkar.
Şişeye vurulduğunda sıvı titreştiği için,
içinde az sıvı olan şişeden daha ince ses çıkar.
Ses Düzeyi Sorulari
Desibelmetrede ölçülen her 10 dB lik artış ses şiddetini 10 kat artırır.
Ses şiddeti 10 dB den 20 dB e çıkarsa ses şiddeti 10 kat artar.
Ses şiddeti 10 dB den 30 dB e çıkarsa ses şiddeti 100 kat artar.
PÜF NOKTALAR
www.fendersi.gen.tr
Müzik ve Fen
Düzenli Ses Dalgaları (Müzik)
Düzensiz Ses Dalgaları (Gürültü)
Ses İncelir
Kalın seslere PES
İnce seslere TİZ denir.
do re mi fa sol la si
Ses Kalınlaşır
Müzik Aletleri (Çalgilar)
Telli Çalgılar
Üflemeli Çalgılar
Vurmalı Çalgılar
* Titreşen teldir.
* Frekans, telin kalınlığına,
boyuna ve gerginliğine bağlıdır.
* Keman, bağlama, gitar... vb.
* Titreşen havadır.
* Frekans, deliklerin yerine ve
müzik aletinin boru uzunluğuna
bağlıdır.
* Flüt, kalrnet, trompet... vb.
* Titreşen deridir.
* Frekans, derinin gerginliğine,
kalınlığına ve yüzey alanına
bağlıdır.
* Davul, trampet, darbuka... vb.
Ses Bir Enerjidir
Sesin bir enerji olduğunu ispatlayan örnekler
Ses kaynağından uzaklaştıkça sesin şiddetini daha az
Hoparlörün önündeki mum alevinin hareketlenmesi,
duyarız. Çünkü ses enerjisi, tanecikler çarpıştıkça
Opera sanatçısının sesiyle cam bardağını kırması,
ısı enerjisine dönüşür.
Patlama sonucu çıkan sesin bina camlarını kırması,
Yıldırım ve şimşek olaylarında önce ışık görülür sonra ses duyulur.
Bunun nedeni ışık hızının (300.000 km/s) ses hızından (340 m/s) fazla olmasıdır.
Ses en hızlı katılarda en yavaş gazlarda yayılır.
Ortamın yoğunluğu arttıkça ses hızı artar.
Ortamın sıcaklığı arttıkça ses hızı artar.
Sesin yayılması için maddesel ortama ihtiyaç vardır.
Ses boşlukta yayılmaz.
PÜF NOKTALAR
www.fendersi.gen.tr