HUKUK Soru Banka İÇTİHAT sı GENEL ESASLAR - TÜRK ANA. TARİHİ DEVLETİN TEMEL NİT.- 1 SORULAR 4. GENEL ESASLAR - TÜRK ANA. TARİHİ DEVLETİN TEMEL NİT.- 1 SORULAR 1. I. Federal devletin tüzel kişiliği yoktur. II. Federe devletlerin ayrılma hakkı yoktur. III. Federe devletlerin uluslararası kişiliği yoktur. Yukarıdakilerden hangileri Federal devletin özelliklerinden biridir? A) Yalnız I B) Yalnız II D) II ve III I. Sert anayasa II. Kazuistik anayasa III. Yazılı anayasa Yukarıdakilerden hangileri özelliklerindendir? A) Yalnız I D) II ve III 1982 Anayasası’nın B) I ve II C) I ve III E) I, II ve III C) I ve II E) I, II ve III L İ D E R 2. I. Yürütme organı iki başlıdır. 5. II. Cumhurbaşkanı sadece halk tarafından seçilir. Y III. Yasama organı, Bakanlar Kurulunu güvensizlik A oyuyla görevden alabilir. Yukarıdakilerden hangileri yarı başkanlık ve parla- Y menter sistemin ortak özelliklerindendir? I A) Yalnız I B) Yalnız III D) I ve III 3. C) I ve II E) I, II ve III Temsilcilerin azli, istişari referandum, politik grev gibi kurumlara yer veren siyasal sisteme ne ad verilir? A) Temsili demokrasi B) Yarı temsili demokrasi C) Yarı doğrudan demokrasi D) Doğrudan demokrasi E) Sosyal demokrasi www.lideryayinlari.com N L A R I 6. Aşağıdakilerden hangisi bir anayasanın katı olduğunu gösteren niteliklerden biridir? A) Anayasanın başlangıç kısmının bulunması B) Kanunlarla aynı usul ve aynı organlarca değiştirilebilmesi C) Halkın kanun teklifinde bulunabilmesi D) Değiştirilebilmesi için nitelikli çoğunluk aranması E) Güçler ayrılığı ilkesinin benimsenmesi Aşağıdakilerden hangisi 1876 Kanuni Esasi’nin özelliklerinden biri değildir? A) Hükümet modelinin mutlak monarşi olması B) Maddi ve şekli anlamda bir anayasa niteliği taşımaktadır. C) Değiştirilemez madde yoktur. D) Sert anayasadır. E) Anayasa üstünlüğü prensibi kabul edilmiştir. 1 GENEL ESASLAR - TÜRK ANA. TARİHİ DEVLETİN TEMEL NİT.- 1 SORULAR 7. 8. Aşağıdakilerden hangisi 1921 Anayasası’nın özelliklerinden biri değildir? 10. Siyasi partilerin kapatılması ile ilgili aşağıdaki ifadelerden hangisi doğrudur? A) Yargı ve temel haklara ilişkin hükümler yer almamaktadır. B) Yerinden yönetim ilkesine yer verilmiştir. C) Yumuşak anayasadır. D) Karma hükümet sistemi benimsenmiştir. E) “Devletin dini İslam; resmi dili Türkçedir.” hükmü yer almaktadır. A) Siyasi partilerle ilgili dava açma yetkisi Yargıtay Cumhuriyet Başsavcısı, Bakanlar Kurulu kararı üzerine Adalet Bakanı ve başka herhangi bir siyasi partiye tanınmıştır. B) Siyasi partinin yabancı devletlerden, uluslararası kuruluşlardan ve Türk vatandaşı olmayan gerçek ve tüzel kişilerden mali yardım alması durumunda Sayıştay tarafından kapatılma kararı verilir. C) Temelli kapatmanın yanı sıra Anayasa Mahkemesi, dava konusu fiillerin ağırlığına göre ilgili siyasi partinin devlet yardımından kısmen veya tamamen yoksun bırakılmasına da karar verebilir. D) Bir partinin temel kapatılmasına beyan ve faaliyetleri ile neden olan kuruluşları ve üyeleri, temelli kapatma kararının Resmi Gazetede gerekçeli olarak yayımlandığı günden başlayarak hiçbir zaman bir başka partinin kurucu üyesi ve yöneticisi ve denetçisi olamazlar. E) Yabancı devletlerden uluslararası kuruluşlardan ve Türk vatandaşı olmayan gerçek ve tüzel kişilerden mali yardım alan siyasi partiler ya temelli olarak kapatılır ya da devlet yardımından yoksunluğa karar verilir. Aşağıdakilerden hangisi 1982 Anayasası’nın değiştirilemeyecek hükümlerinden biri değildir? A) Devletin şeklinin Cumhuriyet olduğu B) Devletin insan haklarına dayalı olduğu C) Devletin başlangıçta belirtilen ilkelere dayalı olduğu D) Devletin ülkesi ve milletiyle, bölünmez bir bütün olduğu E) Devletin demokratik bir devlet olduğu 9. Tek dereceli seçim ilkesinin uygulandığı ilk Anayasa aşağıdakilerden hangisidir? A) 1876 Anayasası B) 1921 Anayasası C) 1924 Anayasası D) 1961 Anayasası E) 1982 Anayasası 2 L İ D E R Y A Y I N L A R I 11. Aşağıdakilerden hangisi 12.09.2010 tarih ve 5982 Sayılı Kanun ile 1982 Anayasası’nın kişinin hak ve ödevleri başlığı altında yapıan değişikliklerden biridir? A) Yerleşme ve seyahat hürriyeti B) Konut dokunulmazlığı C) Sendika kurma hakkı D) Ailenin korunması E) Düzeltme ve cevap hakkı www.lideryayinlari.com GENEL ESASLAR - TÜRK ANA. TARİHİ DEVLETİN TEMEL NİT.- 1 SORULAR 12. Aşağıdakilerden hangisi hukuk devleti ilkesinin gereklerinden biri olarak kabul edilemez? 15. 1982 Anayasası’na göre, suç ve cezalarla ilgili aşağıdaki ifadelerden hangisi yanlıştır? A) Temel hak ve özgürlüklerin güvence altında olması B) Herkese insan haysiyetine yakışır asgari bir hayat düzeyi sağlanması C) Yargı bağımsızlığının sağlanması D) İdarenin yargısal denetiminin sağlanması E) Yasamanın yargısal denetiminin sağlanması A) Özel müsadere cezası verilemez. B) Uluslararası Ceza Divanı’na taraf olmanın getirdiği yükümlülükler hariç olmak üzere vatandaş suç sebebiyle yabancı ülkeye verilemez. C) Ceza sorumluluğu şahsidir. D) Kimseye suç işlendiği zaman kanunda o suç için konulmuş olan cezadan daha ağır bir ceza verilemez. E) Ceza yerine geçen güvenlik tedbirleri ancak kanunla konulur. L İ D 13. 1982 Anayasası’na göre, aşağıdakilerden hangisi E siyasal hak ve ödevlerden biridir? R A) Türk vatandaşlığı B) Grev ve lokavt hakkı B) Yerleşme ve seyahat hürriyeti D) Toprak mülkiyeti D) Konut hakkı Y A Y I N L A R I 14. I. Cumhurbaşkanlığı seçiminin yönetimi ve denetimini yapmak II. Hakimler ve Savcılar Yüksek Kurulu’na I. Sınıf adli, idari hakim ve savcılar arasından seçilecek üyelerin seçiminin yönetim ve denetimini yapmak III. TBMM Başkanlık seçiminin yönetim ve denetimini yapmak Yukarıdakilerden hangileri Yüksek Seçim Kurulu’nun görevlerinden biridir? A) Yalnız I D) I ve III www.lideryayinlari.com B) Yalnız III C) I ve II E) I, II ve III 3 GENEL ESASLAR - TÜRK ANA. TARİHİ DEVLETİN TEMEL NİT.- 1 ÇÖZÜMLEMELER 2. GENEL ESASLAR - TÜRK ANA. TARİHİ DEVLETİN TEMEL NİT.- 1 ÇÖZÜMLEMELER 1. Bileşik devlet; “iki veya daha çok devletin sıkı veya gevşek bağlarla birleşmelerinden meydana gelmiş bir devlet çeşididir.” Bunların en önemlileri konfederasyon ve federasyondur. Konfederasyon ¾ Birden fazla bağımsız devlet, uluslararası antlaşma ile bir araya gelmektedir. ¾ Savunma ya da ekonomik birliktelik gibi ortak bir amaç için kurulmaktadır. ¾ Konfederasyon içinde yer alan devletler (konfedere devletler), uluslararası hukukî kişiliklerini korurlar. ¾ Konfederasyona üye devletler, konfederasyondan istedikleri zaman çıkabilmektedir. ¾ Konfederasyonun tüzel kişiliği yoktur. ¾ Konfederasyon, konfedere devletlerin üzerinde bir zorlama gücüne sahip değildir. ¾ Konfederasyonun tek organı “Diyet” ismi verilen bir meclistir. Bu mecliste federe devletlerin delegeleri, L genellikle, oybirliğiyle hareket etmektedir. İ ¾ ABD federal devlet olmadan önce bir konfederasyon D idi. Federasyon (Federal Devlet) ¾ Kendi içlerinde belli bir özerkliği koruyarak iki veya daha fazla devlet, aynı merkezî iktidara tabi olarak bir araya gelmektedir. (Federe devletler ve federal devlet) ¾ Federe devletlerin kendilerine ait bir egemenlik alanı vardır. Federal devlet, kendisini oluşturan bu federe devletlerden ayrı bir devlettir. ¾ Federal devlet ve federe devletler ayrı tüzel kişiliklere sahiptir. Yetki paylaşımının güvenceye alınması için “yazılı anayasa”nın varlığı olmazsa olmaz bir koşuldur. ¾ Federe devletlerin ayrılma hakkı yoktur. ¾ Sadece federal devletin uluslararası kişiliği vardır. ¾ İki tür vatandaşlık (hem federe hem federal vatandaşlık) söz konusudur. ¾ Federal devletlerin yasama organı mutlaka iki meclisli olmalıdır. (Örneğin, ABD’de halkı temsil eden bir kongre ve federe devletleri temsil eden senato olması gibi) ¾ Federal devletlerde yetki uyuşmazlıklarının çözümünü sağlayacak bir yüksek mahkeme olmalıdır. ¾ Çift meclis ve yazılı bir anayasa federal devlet için olmazsa olmaz koşullardır. ABD, Almanya, Kanada, Avusturya, İsviçre, Rusya, Avustralya, Brezilya, Hindistan, Meksika birer federal devlettir. Cevap: D 4 E R Y A Y I N L A R I Kuvvetler ayrılığına göre hükümet sistemleri arasındaki farklar şu şekilde incelenebilir: KUVVETLER AYRILIĞI Yasama ve Yürütme güçlerinin farklı organlar arasında paylaştırılıp birbirinden ayrıldığı yönetim biçimidir. Başkanlık Sistemi ¾ Yasama ve Yürütme birbirinden kesin olarak ayrılmıştır. ¾ Katı bir kuvvetler ayrılığı vardır. ¾ Başkan yürütme görevini tek başına elinde tutmaktadır. Başkan hem devlet başkanı hem de hükümet başkanıdır. ¾ Yürütme yasamayı dağıtamaz; yasama da yürütmeyi feshedemez. ¾ Yasama ve yürütme arasında “dengeler ve frenler sistemi” vardır. Üst düzey yöneticilerin atanması gibi yürütmenin kimi işlemleri Senatonun onayını gerektirmektedir. ¾ Başkan yasama organına karşı siyaseten sorumlu değildir. Yarı Başkanlık Sistemi Parlamenter ve başkanlık sistemlerinin bir karmasıdır. Devlet Başkanı doğrudan halk tarafından seçilmektedir. Bakanlar Kurulu da parlamento önünde sorumludur. Fransa, Portekiz, Avusturya, İrlanda, İzlanda ve Finlandiya’da yarı başkanlık sistemi uygulanmaktadır. Bu sistemde, ¾ Yürütme organı iki başlıdır. Bir tarafta Cumhurbaşkanı, diğer tarafta ise hükümet (Bakanlar Kurulu) bulunur. ¾ Cumhurbaşkanı halk tarafından seçilir. ¾ Bakanlar Kurulu yasama organına karşı sorumludur. Cumhurbaşkanı yasama organına karşı siyaseten sorumlu değildir. ¾ Yasama organı, Bakanlar Kurulunu güvensizlik oyuyla görevden alabilir. ¾ Cumhurbaşkanının parlamentoyu feshi yetkisi vardır. ¾ Cumhurbaşkanı sorumlu ve yetkilidir. Parlamenter Sistem ¾ Yasama ve yürütme yumuşak şekilde ayrılmaktadır. Bu kuvvetler arasında bir işbirliği vardır. ¾ Yürütme iki başlıdır. Sorumlu ve yetkili bakanlar kurulu ve sorumsuz ve yetkisiz devlet başkanlığı vardır. ¾ Bakanların yasama organına karşı siyasî sorumlulukları ve yasamanın yürütmeyi görevden alma yetkisi vardır. ¾ Yürütme belli şartlar halinde yasama seçimlerini yenileyebilir. Cevap: D www.lideryayinlari.com