Türklerin slamiyet`i Kabulü: • slam orduları Hz.Ömer zamanında

kadar yaymak istemesi.
• Çin'in Müslümanları Orta Asya'ya sokmak istememesi.
• Çin ve Arap ordularının Talas ırmağı kıyısındaki
savaşında, Karluk ordusunun Müslümanları
desteklemesi üzerine savaşı Müslümanlar
kazandılar.
• Araplar, ilk defa bu savaşla Çinlilerle karşı
karşıya gelmişlerdir.
Türklerin İslamiyet’i Kabulü:
• İslam orduları Hz.Ömer zamanında Kadisiye
(636) ve Nihavend (642) savaşları ile Sasani
Devleti'ni yıkarak Iran'ı fethetmişler, böylece
Türklerle komşu olmuşlardır.
• Bu sırada Orta Asya'da Doğu Göktürk Devleti
yıkılmış (630), Batı Göktürk Devleti ise
karışıklıklar Içinde bulunuyordu.
• Bu dönemde Türklerle Arapların karşılaşmaları
daha çok sınır çarpışmaları şeklinde olmuştur.
• Emeviler devrinde Horasan valisi olan Kuteybe
bin Müslim uzun mücadeleler sonunda
Maveraünnehir'e hakim oldu.
• Kuteybe'nin sert tutumu Türkler arasında
hoşnutsuzluk meydana getirdi. Türk direnişi
karşısında Arap orduları daha fazla ilerleyemediler ve savunma durumunda kaldılar.
• Emevilerin katı tutumları ve ırkçı yaklaşımları
Türklerin İslamiyet’i kabullerini engelledi.
• Abbasilerin, Emevilerin bu olumsuz tutumlarını
terketmeleri Türklerin İslamiyet’e girmelerinde
etkili oldu.
Talas Savaşının Sonuçları:
• Orta Asya’nın tamamen Budistleşeceği
düşünülüyordu ama Türklerle Arapları
yakınlaştırdı.
• Orta Asya’ya Arap ve İslam kültürü egemen
olmuştur.
• Türkler gruplar halinde İslamiyet’i kabul etmeye
başladı
• Matbaa,Kağıt,Pusula,Barut Araplardan
Avrupa’ya geçti.
• Araplar Türkleri Ordu komutanı olarak atadı. Vali
yaptılar.
Türklerin İslamiyet’i Kolay Kabul
Etmesinin Nedenleri:
• Türklerdeki Tengri İslamiyet’in Allah inancına
eşittir.
• İslamiyet’te olduğu gibi kurban keserlerdi.
• Türkler ahirete inanmışlardı.
• İslamiyet’teki cihat anlayışı Türklerdeki savaş
anlayışına eşitti.
• Her iki dinde diğer dinlere karşı saygılıydı.
• Türklerdeki ahlak kurallarıyla İslamiyet’teki
kurallar aynıydı.
o Aile anlayışı
o Akrabalara saygı ve sevgi
o Temizlik
o İnsan hakları
o Büyüklere saygı
Türklerin İslamiyet’i Kabullerini
Kolaylaştıran Sebepler:
• Türklerdeki Gök Tanrı inancı, tek tanrı esasına
dayanıyordu.
• Türkler İslamiyet’teki gibi Tanrı'ya kurban kesiyorlar, ruhun ölmezliğine ve ahirete inanıyorlardı.
• İslamiyet'in getirdiği ahlak kuralları ile Türklerin
ahlak anlayışları birbirine uygundu. Hırsızlık,
yalancılık, zulüm Türk toplumunda şiddetle
yasaklanmıştı.
• İslamiyet’teki cihad anlayışı ile Türklerin fütuhat
anlayışı ile uyumluydu.
• Türkler, anlatılan sebepler dolayısıyla kısa
zamanda İslamiyet’i benimsemiş ve kabul
etmişlerdir.
• Türkler İslam dinini bir zorlama ve baskı
sonunda değil kendi istekleri ve rızalarıyla kabul
etmişlerdi.
Türklerin İslamiyet’e Yaptığı Hizmetler
• Çöküntü halindeki İslam dünyasının
koruyuculuğunu üstlenmişlerdir.
• İslamı yaymışlardır.
• Hıristiyan saldırılarına karşı (Haçlı Seferlerine)
gelmişlerdir.
• Hindistan,Orta Asya , Kuzey Afrika ve Doğu
Avrupa’ya yön vermişlerdir.
• Bilim ve sanatta ölmez yapıtlar bırakmışlardır.
TALAS SAVAŞI (751)
• II. Göktürk (Kutluk) Devleti'nin yıkılması üzerine
Batı Türkistan bölgesinde Çinlilerle Araplar
arasında hakimiyet mücadelesi başladı.
Talas Savaşının Nedenleri:
İslamiyet’i Kabul Eden İlk Türk Boyları
Yağma
Çiğil
Tuhsi
Karluk
• II. Göktürk Devleti'nin 745 yılında ortadan
kalkması.
• Hem Çinliler hem de Abbasilerin bu bölgeye
hakim olmak istemesi.
• Abbasilerin Müslümanlığı Orta Asya içlerine
İLK MÜSLÜMAN TÜRK DEVLETLERİ
1. Tulunoğulları =>869-905 Mısırda Tulunoğulu
Ahmet kurdu.Abbasiler yıktı.
1
2. Akşitler=>935-969 Mısırda Mehmet
Muhammed kurdu.Fatımiler yıktı.
3. Karahanlılar=> 840-1212 Kaşgar
Balasagun’da Bilge Kul Kadir Han kurdu Satuk
Buğra İslamiyet’i İslamiyet’i resmi din olarak
kabul etti. Harzemşahlar yıktı.
4. Gazneliler=>963-1187 Afganistan’da Alp
Tekin kurdu.1040 Dandanakan’da Selçuklu
Devletinden darbe aldı.Gurlular yıktı.
5. B.Selçuklular=>Horasanda kuruldu İsim
babası Selçuk . Tuğrul Bağımsızlığını 1040 ‘ta
(Dandanakan Savaşı) kazandı.Karahataylılarla
yaptıkları Katvan (1141) Savaşı sonunda
yıkıldılar. (1157)Sencer’in ölümüyle sona
erdiler
6. Harzemşahlar=>Harzem Böl. Kuruldular.Anuş
Tiğinle kurulmasına karşın il Alparslan’la
bağımsızlıklarını kazandılar. Türkiye
Selçukluları yıktı.
7. Eyyubiler=>1174-1250 Mısırda Selehattin
Eyyubi kurdu.Türk Memlüklüleri yıktı.
8. Memlüklüler=>1250-1517 Msırda Aybek
tarafından kuruldu. Osmanlılar yıktı.
9. Samanoğulları: (875-999) Saman Hudat’ın
oğlu Esed Horasan’da kurmuştur. Karahanlılar
yıktı.
• Anadolu’nun her yönüyle Türkleri kendine
çekmesi.
• Bizans’ın Türkleri Anadolu’dan atma isteği
Malazgirt Savaşının Sonuçları:
• Anadolu kapıları Türklere açıldı.
• Haçlı Savaşlarının başlamasına neden oldu.
• Bundan sonra Anadolu’da kurulacak olan Türk
devletlerinin temelleri atıldı.
• İslam Dünyası Bizans baskısından kurtarıldı.
• Doğu ve İslam medeniyeti Batıya Aktarıldı.
Büyük Selçuklu Devletiyle Bizans İmparatorluğunun
ordular arası ilk resmi karşılaşması 1048 Pasinler
savaşıdır.
Büyük Selçuklu Devletinin Yıkılışının
Nedenleri:
• Taht kavgaları
• Haçlı savaşlarının olumsuz etkileri.
• Batinilerin zararlı çalışmaları.
• Abbasi halifelerinin üstün olma çabaları
• Merkezi otoritenin zayıflamasıla atabeylerin
bağımsızlık hareketi
• Oğuz ayaklanması
Büyük Selçuklu Devleti 1141 yılında Karaıtaylılara
Katvan Savaşıyla yenildi. Ve bir daha kendine
gelemedi.
Karanlılar’ın Türk Tarihindeki Yeri:
• İslamiyet’i kabul eden ilk Türk devletidir.
• Türklerin İslamiyet’i kabulü sırasında köprü
görevi görmüşler.
• İlk Türk İslam Kültürünün temellerini
atmışlardır.
• Türk kültürünün İslam medeneniyetini birleştirip
yeni oluşum meydana getirmişlerdir
B.Selçuklu Devletinin Yıkılmadan Sonra
Yerinde Kurulan Devletler:
• Horasan Selçukluları=> Horasan Afganistan
• Irak
Selçukluları=>Irak Azerbaycan
• Kirman Selçukluları=>İran’ın güneyi Mekran
• Suriye Selçukluları=>Suriye, Güneydoğu
Anadolu
• Türkiye Selçukluları=>Türkiye
Gazneliler’in Türk Tarihindeki Yeri:
• Hindistan’a İslamiyet götürdüler.
• Hindistan’da kurulacak olan Türk Devletlerinin
temellerini atmışlardır.
• Türk ve İslam kültürüne değerli katkıları
olmuşlardır.
B.Selçukluların yıkılmasından sonra
kurulan atabeylikler:
1. Salgular
2. Beğ Tiginoğulları
3. ildenizoğulları
4. Börioğullar
5. Zengiler
BÜYÜK SELÇUKLU DEVLETİ
• Selçuk’un torunları Tuğrul ve Çağrı Amcalarının
intikamını almak ve toprak kazanmak için Gazne
Devletiyle Horasan’da Dandanakan denilen
yerde karşılaştılar. Gazneliler büyük bir yenilgiye
uğradı.(1040) Selçuklu Devleti resmen
bağımsızlığını kazanırken hükümdarlığa Tuğrul
Bey seçildi.
Harzem:Aral gölüne döküle Ceyhun akarsuyunun
deltasına verilen addır.
Maveraünnehir:Aral gölüne dökülen Ceyhun ve
Seyhun akarsularının arasında kalan topraklara denir.
Harizmşahlar devletinin sonunu hazırlaya Yassı
Çimen savaşı 1230 Türkiye Selçuklu hükümdarı
Alaaddin Keykubatla-Celaleddin Harzemşah arasında
yapılmıştır.
Moğol devletinin tarihte ilk kez yenilgiye uğratan
Memlük Sultanı Kutuz’dur.Ayn Calud savaşında
Moğolları yenilgiye uğratmıştır.(1260)
Malazgirt Savaşının Nedenleri:
• Türkmen göçlerinin sonunda Horasanda
nüfusun artmış alması
• Nüfus artışı ile başlayan ekonomik sıkıntılar.
• Sürüler için otlak arayışı
• Cihat gayesi
2
Müslüman Türk devletlerinde Karahanlılarda
hükümdara Hakan ve Han denir.Diğerlerinde sultan
denilirdi.
Saraydaki en büyük yetkili Hashaciptir.
•
•
•
•
Saraydaki Görevliler
• Emir-i candar=>Muhafız
• Emir-i silah=>Silah Görevlisi
• Emir-i Alem=>Bayrak sorumlusu
• Emir-i Ahur=>Hayvanlar sorumlusu.
• Emir-i Şikar=>Av töreni sorumlusu.
• Camedar=>Elbise sorumlusu
• Daveddar=>Yazı Sorumlusu
• Emir-i Caşnigir=>Yemek sorumlusu
• Hadim – Haseki-=>Ayak işleri
1. Miri Topraklar (Devlete ait)
• Has topraklar : Hükümdar ve ailesine
aittirler.
• İkta topraklar : Devlet memurlarına ve
başarılı askerlere aittirler.
• Harici Topraklar : Gayri Müslimlere
aittirler.
İkta askerleri Topraklı askerlerdir.
Türkmenler Konar göçer askerleridir.
Gönüllüler
Bağlı Beylik askerleri
TOPRAK YÖNETİMİ
2. Mülk Topraklar (Özel mülkiyet)
3. Vakıf Topraklar (Sosyal kuruluşlar)
Alt Divanlar
• İstifa Divanı => Mali işlere
• Tuğra ve İnşa Divanı =>Yazı işlerine
• İşraf divanı=> Devlet işlerini denetleme
• Divan-ı Arız=>Ordunun gereksinimlerine bakar.
• Divan-ı Vekalet=>Hükümdar ailesinin Mali işleri
• Divan-ı Berit=>Posta işlerini bakar
• Emir-iDad=>Adalet işlerine bakar
EDEBİYAT
İlk Müslüman Türk Devletlerinde ilk sözlü edebiyat
ürünü Satuk Buğra Han Destanıdır.
Yazılı Ürünler:
• Kutadgu Bilik – Yusuf Has Hacip
• Divan-ı Lügat-it Türk – Kaşgarlı Mahmut
• Atabetül Hayık – Edip Ahmet
• Divan-ı Hikmet – Ahmet Yesevi
• Siyasetname – Nizamülmülk
Eyalet Yöneticileri
• Şehzadeler
• Naip
• Reis
• Amit
• Şahne
• Amil
BİLİM
FARABİ:
• Alfarablus (Avrupalılar derdi)
• Birleşmiş milletler fikrini ortaya koymuştur
• Matematik , Tıp , Felsefe , konularında kitap
yazmıştır.
• Müziğin Temelleri adlı kitabı vardır
Muhtesip=Belediye Başkanı:Pazarı denetlerlerdi
HUKUK
A- Şer-i Hukuk :Yargıcı KADI
• Ölüm
• Miras
• Bağış
• Boşanma
• Evlenme
B-Örfi Hukuk : Yargıcı Emir-i Dad
• Toprak
• Askerlik
• Vergi
• Ticaret
• Alacak verecek
C-Divan-ı Mezalim : Yargıcı Hükümdar
Devlete karşı işlenmiş suçlar ( Devlet Güvenlik
Mahkemesi)
Askeri davalara Kadı asker (kazasker) bakardı.
EBU REYHAN EL BİRUNİ:
• Dünyanın Güneş etrafında dönmesinin bir yıl
ettiğini söylemiştir.
• Gazne ile İskenderiye arasındaki meridyen
dairelerini hesaplamıştır.
• Kürenin Alan formülünü bulmuştur.
• Yaptığı aletle maddelerin özgül ağırlığını
hesaplamıştır.
İBN-İ SİNA:
• El kanun Tıp (tıp kitabı)
• Ruh hastalarını tedavi etmiştir.
• Büyük ve küçük kan dolaşımını bulmuştur.
• Felsefi alanda yapıtlar yazmıştır.
İBN-İ TÜRK:Matematikçidir.
GAZALİ : Büyük kelamcıdır.
ORDU
EKREM KESKİN
• Hassa askerleri Paralı askerlerdir.Saray,
hükümdar ve ailesini korurlar.
• Eyalet askerleri Valilik askerleri
3