JEOLOJİK MİRAS LİSTELERİ

JEOLOJİK MİRAS 3
Prof.Dr. Atike NAZİK
Ç.Ü. Jeoloji Mühendisliği Bölümü
JEOLOJİK MİRAS LİSTELERİ
http://whc.unesco.org/en/list/
GEOLOGICAL WORLD HERITAGE:
A GLOBAL FRAMEWORK
JEOLOJİ DÜNYA MİRASI:
KÜRESEL ÇERÇEVE
A Contribution to the Global Theme Study of
World Heritage Natural Sites
Prepared by Paul Dingwall, Tony Weighell and Tim Badman
Protected Area Programme, IUCN
September 2005
http://whc.unesco.org/document/9777
Jeolojik ve Jeomorfolojik
Dünya Miras Listesi
• a. Yeryuvarı tarihi
• b. Yaşam kayıtları
• c. Yeryüzü şekillerinin gelişiminde devam eden
önemli jeolojik süreçler
• d. Önemli jeomorfolojik ya da fizyografik
özellikleri.
a. Yeryuvarı tarihi
Yeryuvarının tarihsel gelişimine ışık tutacak önemli olayları
gösteren bölgeler.
• Kabuk dinamikleri ve tektonik kayıtlar, dağların kökeni,
volkanlar, plaka tektoniği, kıtaların hareketi ve rift vadilerinin
gelişimi vb.
• Göktaşı/meteorit etkileri kayıtları
• Jeolojik geçmişte buzul kayıtları
b. Yaşam kayıtları
http://www.hdwallpapersplus.com/wp-content/uploads/2012/10/Fossils.jpg
JEOLOJİK ZAMAN
Bitki ve Hayvanlarda
önemli gelişmeler
Geological Period
Key Biological Event
World Heritage Site
Quaternary
Humans appear
Ice Age
Naracoorte (Australia)
Pliocene
Miocene
Riversleigh (Australia)
Oligocene
Eocene
Messel Pit (Germany)
Wadi Al-Hitan (Egypt)
Paleocene
First primates
Cretaceous
Jurassic
Extinction of dinosaurs
Dinosaur Park (Canada)
Origin of flowering plants 75 m years
Age of dinosaurs
Dorset/East Devon (U.K)
First birds
Triassic
First mammals/dinosaurs Dorset/East Devon (U.K.)
Permian
Grand Canyon (USA)
Ischigualasto-Talampaya (Argentina)
Monte San Giorgio, (Switzerland)
Carboniferous
Devonian
Silurian
First reptiles
First amphibians/forests
First land plants
Mammoth Cave (USA)
Miguasha (Canada)
Ordovician
Cambrian
Precambrian
First fishes/corals
First trilobites
First algae/bacteria
Gros Morne (Canada)
Burgess Shale (Canada)
Figure 2: The representation of geological time periods by fossil sites within the World Heritage List (at 2005) (adapted from Wells, 1996).
c. Yeryüzü şekillerinin gelişiminde devam eden
önemli jeolojik süreçler
•Kurak & Yarıkurak çöl süreçleri
• Buzullaşma
• Volkanizma
• Kitle hareketi (karasal ve denizaltı)
• Akarsu (nehir) ve delta süreci süreçleri
• Kıyı ve deniz işlemleri
d. Önemli jeomorfolojik ya da fizyografik özellikleri.
• Çöl Şekilleri
• Buzullar ve buzul kepleri/takkeleri
• Volkanlar ve volkanik sistemler
• Dağlar
• Akarsu şekilleri ve nehir vadileri
• Kıyılar ve kıyı özellikleri
• Resif, atoller ve okyanus adaları
• Buzul ve Periglasyal şekilleri ve bunlardan kalan manzaralar
• Mağaralar ve karst şekilleri.
Jeolojik Miras Olarak 13 Tema
Belirlenmiştir.
1. Tektonik ve Yapısal Özellikler
Kıtaların kayması ve yayılan deniz tabanı da dahil olmak üzere küresel
ölçekli kabuk dinamikleri.
Büyük kabuk şekilleri ve plaka sınırlarında yapısal özellikleri.
Jeosenklinal / antiklinal gelişimi ve erozyon; Rift vadi sistemleri.
http://ideagirlseverestormpredictionswarnings.files.wordpress.com/2013/04/english_report_tsunami6-tectonic-plates-world.gif
2. Volkanlar/Volkanik Sistemler
Volkan kökeni ve evrimini gösteren önemli alanlar. Bunlar,
Küresel ölçekli volkanik faaliyetlerin yer aldığı bölgeler. " Pasifik Ateş
Çemberi/Halkası"
http://cosmoquest.org/x/365daysofastronomy/files/2013/07/ringfire.jpg
3. Dağ Sistemleri
Büyük dağ bölgeleri ve dünyanın zincirleri.
https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/f/f0/Everest_North_Face_toward_B
ase_Camp_Tibet_Luca_Galuzzi_2006_edit_1.jpg
http://www.johomaps.com/eu/alps/alps_en.gif
http://onedio.com/haber/bir-unesco-dunya-mirasi-isvicre-alpleri-arasinda-nefes-kesici-tren-yolculugu198571
4. Stratigrafik sitler
Yer tarihindeki anahtar tarih olaylarının kaydını sağlayan kaya
dizileri.
Triyas, Bundsandştayn, Almanya
http://en.wikipedia.org/wiki/File:Stratigraphy_of_the_Grand_Canyon.png
5. Fosil Sitler
Yeryuvarında yaşamı temsil eden fosil kayıtlarının bulunduğu
alanlar (bakınız Wells, 1996).
http://darwinsdoubt.com/wp/wp-content/uploads/2013/05/Chengjiang_Fossil_Site_1.jpg
http://www.africanworldheritagesites.org/assets/images/fossils-map.jpg
6. Akarsu, göl ve delta sistemleri
Büyük ölçekli nehirlerin geliştirdiği erozyon ve drenaj sistemi,
göller, sulak alanlar ve deltalar.
http://www.co2crc.com.au/images/otwaypics/braidedstream_485.jpg
http://kadirhoca.com/wp-content/uploads/2014/10/karstik-obruk-golu.jpg
7. Mağaralar ve karst sistemleri
Hidrolojik prosesler ve şekilleri
http://iliketowastemytime.com/sites/default/files/mellisani_cave_greece2.jpg
http://www.turizmtrend.com/resimler/8000/8798.jpg
8. Kıyı sistemleri
Büyük ölçekli çökelme kıyıları ve kıyısında okyanus kenarlarında
erozyon ve suyun rolü.
http://www.southampton.ac.uk/~imw/jpg-Bibliographies/12BIB-BGS-Dorset-MemoirCover.jpg
http://previews.123rf.com/images/dkgilbey/dkgilbey0707/dkgilbey070700007/1335380-Mano-war-beach-in-Dorest-UK-with-Portland-Bill-in-the-background-part-of-the-Jurassiccoastline-Wor-Stock-Photo.jpg
9. Resif, atoller ve okyanus adaları
Okyanus alanlarda veya okyanus etkileri ile Jeo-biyolojik ve / veya
volkanik özellikler.
http://belize-travel-blog.chaacreek.com/wp-content/uploads/2009/04/blue-holebelize1.jpg
http://yogizendude.com/wp-content/uploads/2010/04/Oceansland.jpg
10. Buzullar ve Buzul kepleri
Kutup bölgelerinde ve Alpin sistemde karalar üzerinde buzulların
önemli etkileri.
http://mail.colonial.net/~http://mail.colonial.net/~hkaiter/Glaciers_Ice_A
ges.htmlkaiter/AaaimagesNEW/09_ICE%20CAP.jpg
Ellesmere Adası, Kanada-Kaynak: Douglas Hodgson Fotoğraf, Kanada Tabii
Kaynaklar Bölümü
http://nsidc.org/cryosphere/glaciers/gallery/icecaps.html
11. Buz Çağları
Kıta hareketleri-buz tabakaları ilişkisi, deniz seviyesi değişimleri, buna
bağlı olarak biyocoğrafik kayıtlarla ilişkili olan kalıntılar.
http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/e/e6/Ice_age_fauna_of_northern_Spain_-_Mauricio_Ant%C3%B3n.jpg
12. Kurak ve Yarıkurak Çöl Sistemleri
Karaların gelişiminde ve evolüsyonunda kara sistemleri ve özellikleri,
rüzgar etkileri (eoliyen süreçler) ve akarsu faaliyetleri.
http://images.amazon.com/images/P/0521111293.jpg
http://www.allposters.com.au/-sp/Wind-Eroded-Geological-FormationsDot-the-Wadi-Hatin-World-Heritage-Site-in-Egyptposters_i10818493_.htm
http://kwitina.wikispaces.com/Phase+One
13. Meteorit/Göktaşı Çarpması
Göktaşı etkileri ve onlardan sonuçlanan bu yok oluşların gibi büyük
değişiklikler, fiziksel kanıtlar.
Barringer Meteorite Crater, Winslow, Arizona
http://apod.nasa.gov/apod/image/0706/MeteorCrater3D_seip.jpg
YARARLANILAN KAYNAKLAR
http://whc.unesco.org/document/9777
Diğerleri Ders slaytları altında verilmiştir.